KURUM DEĞİŞTİRME NİYETİ ÖLÇEĞİ GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Yıl 2025, Cilt: 3 Sayı: 2, 66 - 81, 24.12.2025

Neslihan Yılmaz , Semanur Nalbatçı , Özgün Ünal

Öz

Bu çalışma kamu çalışanlarının kurum değiştirme niyetinde olup olmadıklarını ölçmeye yönelik “kurum değiştirme niyeti ölçeği” geliştirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak, bu araştırmada geliştirilen “kurum değiştirme niyeti ölçeği” ve Camman ve diğerleri (1983) tarafından geliştirilen “işten ayrılma niyeti ölçeği” kullanılmıştır. İşten ayrılma niyeti ölçeği, ölçüt geçerliliğinde kullanılmak üzere tercih edilmiştir.
Araştırmada veri analizinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemler, güvenilirlik analizi, doğrulayıcı ve keşfedici faktör analizleri, bağımsız örneklemlerde t-testi analizi, ANOVA analizi ve korelasyon analizi kullanılmıştır. Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizleri ile geliştirilen ölçeğin yapısı belirlenmiştir. KMO (Kaiser-Meyer-Olkin) değeri 0,807 olarak hesaplanmış ve ölçeğin faktörlerinin toplam varyansın %65,78’ini açıkladığı tespit edilmiştir. Ölçeğin hesaplanan Cronbach’s Alpha değeri ise 0,862’dir. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları ölçeğin uyum indekslerinin kabul edilebilir aralıklarda olduğunu göstermektedir.
Yapılan analizler sonucunda, “Kurum Değiştirme Niyeti Ölçeği”nin geçerli ve güvenilir olduğu ifade edilebilir. Bu ölçeğin gelecek araştırmalarda farklı değişkenlerle birlikte kullanılmasının literatüre ve yöneticilere çeşitli faydalar sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

kurum değiştirme niyeti , işten ayrılma , ölçek geliştirme

Kaynakça

• Akbolat, M., Sezer, C., Ünal, Ö., Amarat, M., & Durmuş, A. (2021). Doğrudan şiddet ve tanık olunan şiddetin gelecek üzerindeki etkileri, şiddet korkusu ve işten ayrılma niyeti: Sağlık çalışanları üzerine bir araştırma. Güncel Psikoloji, 40, 4684–4690.
• Al-Mansour, K. (2021). Stress and turnover intention among healthcare workers in Saudi Arabia during the time of COVID-19: Can social support play a role? PLOS ONE, 16(10), e0258101. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0258101
• Altunışık, R., Boz, H., Gegez, E., Koç, E., Sığrı, Ü., Yıldız, E., & Yüksel, A. (2022). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Arshad, H. Ve Puteh, F. (2015), Determinants of Turnover Intention Among Employees, Journal of Administrative Science, 12 (2), 1-15.
• Aşkın, H. H. (2014). Mesleğe adanmışlık, örgütsel sadakat ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkinin incelenmesi: Sağlık çalışanları üzerine bir araştırma (Yüksek lisans tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi).
• Avcı, K. (2020). Çalışanı Tutma ve Kariyer Geliştirme. K. Avcı (Ed.). Sağlık Sektöründe İnsan Kaynakları Yönetimi (s.218-245). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Aydın, G. Ç., Aytaç, S., & Şanlı, Y. (2021). İşe ilişkin duygular, iş stresi ve tükenmişliğin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: Hemşireler üzerinde bir araştırma. Journal of Social Policy Conferences, 80, 1–35.
• Boniol, M., McIsaac, M., Xu, L., Wuliji, T., Diallo, K., & Campbell, J. (2019). Gender equity in the health workforce: Analysis of 104 countries. World Health Organization.
• Bouckenooghe, D., Raja, U., & Butt, A. N. (2013). Combined effects of positive and negative affectivity and job satisfaction on job performance and turnover intentions. The Journal of Psychology, 147(2), 105–123. https://doi.org/10.1080/00223980.2012.678411
• Boyne, G. A. (2002). Public and private management: What’s the difference? Journal of Management Studies, 39(1), 97–122.
• Çalışkan, A. & Koç, M. (2025). Intention to Quit Scale: A new approach in the context of changing working conditions. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 5-24.
• Callado, A., Teixeira, G., & Lucas, P. (2023). Turnover intention and organizational commitment of primary healthcare nurses. Healthcare, 11(4), 521.
• Cammann, C., Fichman, M., Jenkins, D., & Klesh, J. (1979). The Michigan Organizational Assessment Questionnaire. University of Michigan Ann Arbor (Unpublished manuscript).
• Choi, J. R., & Park, W. W. (2024). Employees' self-enhancement motivation and turnover intention: Effects of group efficacy and directive leadership. Social Behavior and Personality: an international journal, 52(3), 1-14.
• Choi, S. P. P., Cheung, K., & Pang, S. M. C. (2012). Turning challenge into opportunity: enhancing nursing competencies through advancing positive practice environment. In East Asian Forum of Nursing Scholars [EAFONS].
• Constantin, C. (2014). Principal component analysis – A powerful tool in computing marketing information. Faculty of Economic Sciences and Business Administration, 7(56), 26–30.
• Coşkun, R., Altunışık, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri – SPSS uygulamalı (8. bas.). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Erdirençelebi, M., & Karataş, C. G. (2019). Örgütsel adaletin işe adanmışlık ile işten ayrılma niyeti üzerine etkisi. Business & Management Studies: An International Journal, 7(4), 1825–1849.
• Erkmen, T., & Kahraman, F. (2021). İşten ayrılma eğilimi: Bir ölçek geliştirme çalışması. Eurasian Academy of Sciences Eurasian Business & Economics Journal, 25, 59–72.
• Haddad, L. M., Annamaraju, P., & Toney-Butler, T. J. (2020). Nursing shortage. StatPearls. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK493175/
• Hausknecht, J. P., & Trevor, C. O. (2011). Collective turnover at the group, unit, and organizational levels: Evidence, issues, and implications. Journal of Management, 37(1), 352–388.
• Hom, P. W., Lee, T. W., Shaw, J. D., & Hausknecht, J. P. (2017). One hundred years of employee turnover theory and research. Journal of Applied Psychology, 102(3), 530–545. https://doi.org/10.1037/apl0000103
• Huyghebaert, T., Gillet, N., Fernet, C., Lahiani, F. J., & Fouquereau, E. (2018). Leveraging psychosocial safety climate to prevent ill-being: The mediating role of psychological need thwarting. Journal of Vocational Behavior, 107(3), 111–125.
• Karabay, M. E. (2015). Sağlık personelinin iş stresi, iş-aile çatışması ve iş-aile-hayat tatminlerine yönelik algılarının işten ayrılma niyeti üzerindeki etkilerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 13(26), 113–134.
• Karagöz, Y. (2014). SPSS 21.1 uygulamalı biyoistatistik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kılıç, T., & Şener, İ. (2022). Algılanan çalışma koşullarının işten ayrılma niyeti ile tükenmişliğe etkisi: Gıda perakendeciliği çalışanlarına yönelik bir araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 214–236.
• Kım, H., Ve Lee, S. Y. (2009), Supervisory Communication, Burnout and Turnover Intention among Social Workers in Health Care Settings, Social Work in Health Care, 48, 364-385.
• Lee, T. W., & Mitchell, T. R. (1994). An alternative approach: The unfolding model of voluntary employee turnover. Academy of Management Review, 19(1), 51–89.
• Lu, Y., Hu, X. M., Huang, X. L., Zhuang, X. D., Guo, P., Feng, L. F., Hu, W., Chen, L., Zou, H. Ve Hao, Y. T. (2017), The Relationship between Job Satisfaction, Work Stress, Work–Family Conflict and Turnover Intention among Physicians in Guangdong, China: A Cross-Sectional Study, BMJ Open, 7, E014894.
• Maertz, C. P., Jr., & Campion, M. A. (2004). Profiles in quitting: Integrating process and content turnover theory. Academy of Management Journal, 47(4), 566–582.
• Mobley, W. H., Horner, S. O., & Hollingsworth, A. T. (1978). An evaluation of precursors of hospital employee turnover. Journal of Applied Psychology, 63(4), 408–414. https://doi.org/10.1037/0021-9010.63.4.408
• Mosedeghrad, A. M. (2013), Occupational Stress and Turnover Intention: Implications for Nursing Management, International Journal of Health Policy and Management, 1 (2), 169-176.
• Okan, T., & Özbek, M. F. (2016). İş yükü talebi, iş tatminsizliği ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkilerde iş-aile çatışması ve iş stresinin ara değişken rolü: Sağlık çalışanları örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 7(17), 203–226.
• Özdevecioğlu, M. (2004). Algılanan örgütsel desteğin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkileri. Amme İdaresi Dergisi, 37(4), 97–115.
• Seyhan, F., & Sivuk, D. (2021). Örgütsel Çatışma, Örgütsel Stres, İş Yaşam Kalitesi, İş Tatmini Ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki: Sağlık Çalışanlarının Verimliliği Üzerine Bir Araştırma. Verimlilik Dergisi(4),185-201. Https://Doi.Org/10.51551/Verimlilik.748957
• Soeprapto, A., Tawil, M. R., Naim, S., Buamonabot, I., & Thahrim, M. (2024). Analysis of the effect of job satisfaction and tenure on turnover intention. Jurnal Ekonomi, 13(03), 517-523.
• Sousa-Poza, A., & Henneberger, F. (2004). Analysing job mobility with turnover intentions: An international comparative study. Journal of Economic, 38(1), 113–137. https://doi.org/10.1080/00213624.2004.11506667
• Tekingündüz, S., Top, M., & Seçkin, M. (2015). İş tatmini, performans, iş stresi ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Hastane örneği. Verimlilik Dergisi, 4, 39–64.
• Tett, R., & Meyer, J. (1993). Job satisfaction, organizational commitment, turnover intention and turnover: Path analyses based on meta-analytic findings. Personnel Psychology, 46, 259–293. http://dx.doi.org/10.1111/j.1744-6570.1993.tb00874.x
• Thoresen, C. J., Kaplan, S. A., Barsky, A. P., Warren, C. R., & De Chermont, K. (2003). The affective underpinnings of job perceptions and attitudes: A meta-analytic review and integration. Psychological Bulletin, 129(6), 914–945. https://doi.org/10.1037/0033-2909.129.6.914
• Urhan, B. ve Etiler, N. (2011). Sağlık Sektöründe Kadın Emeğinin Toplumsal Cinsiyet Açısından Analizi. Çalışma Ve Toplum, 2(29), 191-216.
• Wu, T-Y., Fox, D. P., Stokes, C. Ve Adam, C. (2012), Work-Related Stress and Intention to Quit in Newly Graduated Nurses, Nurse Education Today, 32, 669-674.
• Yener, S. (2018). İşten ayrılma niyetinin belirleyeni olarak psikolojik rahatlık. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.
• Yıldız, S., Savcı, G., & Kapu, H. (2014). Motive edici faktörlerin çalışanların iş performansına ve işten ayrılma niyetine etkisi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 21(1), 233–249.
• 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu. (2023). T.C. Resmî Gazete, Kanun No: 657. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=657&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5