Altay ve Tanrı dağları (t’ien shan) civarında Erken Orta Çağ göçerleri ile ilgili arkeolojik araştırmalarımız arttıkça, Eski Türklere ait bilgilerimizin de daha güvenilir hale gelmeye başladığını söyleyebiliriz. Bu konuda bilgi üretmemize yardımcı olan çalışmalardan biri, Moğolistan’da Shoroon Dov ve Ulaan Khermiin Shoroon Bumbagar olarak adlandırılan kurganların kazılarak malzemelerinin ve planlarının bilim dünyasına tanıtılması olmuştur.
Kurganlar, 2009 ve 2011 yıllarında çok uluslu ekiplerce kazılmışlardır. İki kurgan birbirine yakın mesafelerde, Tola nehrinin her iki yakasında yer almaktadırlar. Kazı malzemeleri, sadece 630 yılı etrafında Tola vadisinde dönen siyasi gelişmelerle ilgili değil, aynı zamanda 744 yılından sonra kurulan Orhon Uygur Kağanlığı (Ötüken / Büyük Uygur Kağanlığı) tarihi için de önemli bilgiler içermektedir.
Şunu belirtmek gerekir ki, Gök Türk arkeolojisi ile ilgilenen bütün arkeologların gönlünde, bozkırın büyük idarecilerinden birinin mezarını bulmak özlemi yatmaktadır. Ancak oldukça masum görünen bu istek, bazen arkeolojik malzemeleri doğru yorumlamanın önüne geçmektedir. Bu yüzden, Ulaan Khermiin Shoroon Bumbagar kurganının keşfi, bazı arkeologları derhal kurganın Gök Türk idarecilerinden biri olduğu düşüncesine itmiştir.
Bu çalışma, kurganlardan çıkan malzemeleri dönemin diğer kurganlarından çıkan malzemelerle karşılaştırarak mezarların gerçekte hangi uygarlığa ve kime ait oldukları konusuna bir açıklık getirmeye çalışacaktır.
Shoroon Dov Ulaan Khermiin Shoroon Bumbagar Maykhan Uul Pu-ku Yi-tu Turkic kurgan
As archaeological researches increase about Early Medieval burial sites around Altai and Tengri (t’ien shan) mountains, our information about early Turkic tribes becomes more reliable. One of the cases that will help to enhance our understanding is the burial mounds found recently in Mongolia, named as Shoroon Dov and Ulaan Khermiin Shoroon Bumbagar.
Kurgans were excavated by joint archaeological teams in 2009 and 2011. They are close in proximity on both site of the river Tola. Also the artifacts of kurgans constitute an important source for the history of Tola valley around 630 CE. even for Orhon Uighur Khaganate (Ötüken/Great Uyghur Khaganate) established after 744 CE.
It must be admitted that every archaeologist studying the objects of the Gök Türks has a cherished dream to find the grave of one of the great steppe rulers. Sometimes this seemingly innocent vanity prevents the archaeologist from truly interpreting the archaeological artifacts. Thus, after the discovery of the Ulaan Khermiin Shoroon Bumbagar kurgan, some archaeologists claimed the idea that it should belong to one of the rulers of the Gök Türks.
In this article, based on the archaeological materials of this kurgans and comparing it with the artifacts of other burials dated to the same period, we try clarify to whom and the which civilization these burials might have belonged to.
Shooron Dov Ulaan Khermiin Shoroon Bumbagar Maykhan Uul Pu-ku Yi-tu Turkic kurgan
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Arkeoloji |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 18 Aralık 2020 |
Gönderilme Tarihi | 1 Eylül 2020 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 |