Küresel Güney bağlamında iklim etiği ve iklim adaleti uygulamaları

Year 2021, Volume: 3 Issue: 2, 200 - 215, 31.12.2021

Aygül Akkuş

Abstract

İklim krizinden kaynaklanan sorunların salt teknik bir mesele olmamasının anlaşılmasıyla iklim krizinin oluşumunda ve bu krizin çözümü için sorumluluk üstlenme konusunda iklim adaleti kavramı tartışılmaya başlanmıştır. İklim krizine en çok etkisi olanların bu krizden en az etkilenenler olduğu gerçeği iklim adaletinin temelini oluşturmaktadır. Bu çalışmada, Amerika, Asya ve Afrika kıtaları ele alınarak iklim adaleti ile iklim etiği politika ve uygulamaları incelenmektedir. İklim adaletinin iklim etiğinden ayrı düşünülemeyeceği ve bunun aynı zamanda bir etik sorun olduğundan hareketle çalışmada, çevre etiği anlayışlarından yola çıkılarak iklim etiği ve iklim adaleti tartışmalarının ele alınması amaçlanmıştır. Yöntem olarak, literatür taraması yapılmış, kavramsal çerçeve ve etik temellere dayandırılarak iklim adaleti arayışları ve örnekler üzerinden iklim adalet(sizliğ)i değerlendirmeye alınmıştır. Sonuç olarak, ahlaki ilgi alanı çevre merkezciliğe yöneldiği taktirde, iklim krizinden kimin sorumlu olduğu, hangi türlerin, hangi sınıfların ve ekosistemdeki hangi canlı-cansız varlıkların bu krizden en fazla etkilenmekte olduğu, kimin ve/veya neyin korunması gerektiği, gelecek kuşak haklarının göz önüne alınması, koruma misyonunu kimin üstleneceği gibi sorular ağırlık kazanmış olur. Oluşturulacak bu bütüncül perspektif ile ekosistemin tamamı için sorumlulukların paylaşıldığı, etik değerlerin ön plana çıktığı, hakkaniyet ve adalet kavramlarının canlı-cansız tüm varlıklar için yerini bulduğu bir iklim krizi çözüm arayışı gerçekleşebilecektir. Bu sorulara verilecek cevaplar çerçevesinde oluşturulacak etik anlayış gerek iklim etiğinin, gerek iklim adaletinin sağlanmasının temellerini oluşturmaktadır. Dolayısıyla, bu sorular çerçevesinde benimsenecek iklim etiği yaklaşımı ile canlı-cansız varlıkları da ahlaki ilgi alanına alan, türler arası, uluslararası, sınıflar arası, kuşak içi ve kuşaklar arası bir küresel iklim adaleti anlayışı oluşturulması gerekliliği kaçınılmaz olarak görülmektedir.

Keywords

etik, çevre etiği, iklim krizi, iklim etiği, iklim adaleti

Climate ethics and climate justice in the context of the Global South

Abstract

The fact that those most affected by the climate crisis are those who are least affected by it forms the basis of climate justice. This study examines climate justice and climate ethics policies and practices by addressing the Americas, Asia and Africa continents. Considering that climate justice cannot be considered separately from climate ethics and that this is an ethical issue at the same time, it is aimed to deal with climate ethics and climate justice debates based on environmental ethics understandings. As a method, literature review was made, climate justice searches and examples were evaluated based on the conceptual framework and ethical foundations. As a result, if the moral interest turns towards ecocentrism, who is responsible for the climate crisis, which species, which classes and which living and non-living things in the ecosystem are most affected by this crisis, who and/or what should be protected, and the rights of future generations should be taken into consideration. Questions such as who will undertake the protection mission gain weight. With this holistic perspective to be created, it will be possible to seek a solution to the climate crisis in which responsibilities for the entire ecosystem are shared, ethical values come to the fore, and the concepts of fairness and justice find their place for all living and non-living beings. The ethical understanding to be formed within the framework of the answers to these questions constitutes the basis of both climate ethics and climate justice. Therefore, it seems inevitable that with the climate ethics approach to be adopted within the framework of these questions, it is inevitable to establish an understanding of global climate justice that includes living and non-living things in the field of moral interest, interspecies, international, inter-class, intra-generational and intergenerational global climate justice.

Keywords

ethics, environmental ethics, climate crisis, climate ethics, climate justice

References

• Algan, Nesrin. 2008. “İklim Etiği”. Mülkiye Dergisi. XXXII (259): 191-204.
• Allen, Fidelis. 2015. “The State of The Climate Justice Movement in South Africa”, Capitalism Nature Socialism, 26(2): 46-57.
• Bali Principles of Climate Justice. International Climate Justice Network. 2002. Erişim Tarihi: 23.09.2021. https://corpwatch.org/article/bali-principles-climate-justice.
• Bell, Derek. 2010. “Ethics, Justice and Climate Change”. Environmental Politics 19(3):475-479.
• Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve Kyoto Protokolü. 2006. Bölgesel Çevre Merkezi REC Türkiye Yayını. Ankara.
• Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin 21. Taraflar Konferansı-COP 21: Paris Anlaşması. 2016. Ed.: Ilgın Özkaya Özlüer, Ethemcan Turhan, Fevzi Özlüer. Ekoloji Kolektifi Derneği Yayını. Ankara.
• Centre for Civil Society. “What is Climate Justice?”. Erişim Tarihi: 30.09.2021. http://ccs.ukzn.ac.za/default.asp?4,80,5,2381.
• Siyada. 2020. “Climate Justice for Africa A New Africa is Possible”. Erişim Tarihi: 14.12.2021. https://www.siyada.org/en/siyada-board/statements/climate-justice-for-africa-a-new-africa-is-possible/.
• Des Jardins, J.R. 2006. Çevre Etiği. Çev. R. Keleş. İmge Yayınevi. Ankara.
• Doğru, Barış. 2019. İklim Mücadelesinde Ekonomik, Sosyal ve Ekolojik Adalet. İklim Değişikliği Alanında Ortak Çabaların Desteklenmesi Projesi (iklimİN). İklim Değişikliği Eğitim Modülleri Serisi: 16.
• Ertan, Birol. 2004. “2000’li Yıllarda Çevre Etiği Yaklaşımları ve Türkiye”. Yönetim Bilimleri Dergisi. (1: 3): 1-17.
• Ertan Akkoyunlu, Kıvılcım. 2015. “Leopold’cü Düşünce ve Yeryüzü (Toprak) Etiği”. Memleket Siyaset Yönetim (MSY) Dergisi. 10(23): 1-20.
• Friedrich, J., Ge, M. ve Pickens, A. 2017. “This Interactive Chart Explains World’s Top 10 Emitters, and How They’ve Changed”.
• IPCC. 2015. Climate Change 2014 Synthesis Report. Intergovernmental Panel On Climate Change. Erişim Tarihi: 05.10.2021. https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/05/SYR_AR5_FINAL_full_wcover.pdf.
• Kadıoğlu, Mikdat. 2008. “Küresel İklim Değişimi ve Etik”. TMMOB İklim Değişimi Sempozyumu. 13-Ankara, 393-424.
• Karakitapoğlu, Emine Behiye. 2017. “İklim Göçmenleri”. Erişim Tarihi: 17.11.2021. https://acikradyo.com.tr/acik-gazete/iklim-gocmenleri.
• Karapınar, Barış. 2018. “İklim Değişikliği ve Tarım”. Sürdürülebilir Tarım İlkeleri İyi Uygulamalar Rehberi. İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği Yayını. İstanbul.
• Kaya, Yasemin. 2017. “Paris Anlaşmasını İklim Adaleti Perspektifinden Değerlendirmek”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 14(54): 87-106.
• Leopold, Aldo. “Thinking Like A Mountain”. Erişim Tarihi: 15.10.2021. http://www.eco-action.org/dt/thinking.html.
• Oğuz Uysal, Ceren. 2019. Amerika Birleşik Devletleri’nin İklim Değişikliği Politikası: Sorumluluk ve İnkar İkilemi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 6(2): 523-543.
• Oslo Principles On Global Climate Change Obligations. 2015. Erişim Tarihi: 18.10.2021. https://globaljustice.yale.edu/sites/default/files/files/OsloPrinciples.pdf.
• Rawls, John. 1999. A theory of justice. Revised edition. Oxford: Oxford University Press. Reese, Gerhard. 2016. “Common Human İdentity and the Path to Global Climate Justice”. Climatic Change. 134 (4): 521-531.
• Schleussner, Carl-Friedrich ve ark. 2016. “Differential Climate Impacts For Policy-Relevant Limits To Global Warming: The Case Of 1.5 ◦C And 2 ◦C Earth System Dynamics”. 327-351.
• Stone, Christopher D. 1974. “Should Trees Have Standing? –Towards Legal Rights for Natural Objects”. Southern California Law Review. 45: 450-501.
• Tatgın, Ezgi. 2019. “İklim Adaleti Kapsamında Toplumsal Cinsiyet Tartışması”. Kent ve Çevre Araştırmaları Dergisi. 1(1): 104-118.
• The New Climate Economy. 2018. Unlocking The Inclusive Growth Story of the 21st Century: Accelerating Climate Action in Urgent Times. The 2018 Report of the Global Commission on the Economy and Climate. Erişim Tarihi: 20.10.2021. https://newclimateeconomy.report/.
• Tokar, Brian. 2014. İklim Adaletine Doğru. Öteki Yayınevi. İstanbul.
• TÜİK. 2020. Sera Gazı Emisyon İstatistikleri Bülteni: 1990-2018. 33624.
• UN WFP. 2021. “Climate Shock: The Human Toll of the Climate Crisis in Africa”.
• WWF. 2018. “Half of Plant and Animal Species at Risk From Climate Change in World’s Most Important Natural Places”, Erişim Tarihi: 19.11.2021. https://www.worldwildlife.org/press-releases/half-of-plant-and-animal-species-at-risk-from-climate-change-in-world-s-most-important-natural-places.