On the Classification of Political Regimes: Theoretical Foundations and Current Reflections

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 63 - 81, 30.06.2025

Onur Celik

Abstract

The aim of the study is to classify contemporary political regimes analytically, and in particular, the theoretical and practical differences between totalitarian, authoritarian and democratic regimes are comparatively addressed. The definition of regime types here is not limited to theoretical conceptualizations, but the dynamic nature of regimes is highlighted by including historical, social and cultural relations. Totalitarian regimes establish absolute domination over society with ideological uniformity, intense political mobilization and centralized controls, while authoritarian regimes present a different oppressive structure with a more limited pragmatic management approach. Democratic regimes, on the other hand, are evaluated in terms of elements such as the rule of law, freedom of elections and the guarantee of fundamental rights. Hybrid regime practices such as competitive authoritarianism, abusive constitutionalism and the rise of populist leadership are examined and shed light on today's crisis of democracy. The ways in which populism and personalized leadership erode democratic institutions are addressed through the examples of Hungary, Poland and Turkey. Ultimately, it has been determined that regimes are not static structures and that the interaction of historical context and social actors can transform.

Keywords

Totalitarian Regime, Authoritarian Regime, Democratic Regime, Competitive Authoritarianism, Populism, Abusive Constitutionalism

Siyasal Rejimlerin Sınıflandırılması Üzerine: Kuramsal Temeller ve Güncel Yansımalar

Abstract

Çalışmada çağdaş siyasal rejimlerin analitik olarak sınıflandırılması amaçlanarak özellikle totaliter, otoriter ve demokratik rejimlerin birbirleriyle arasındaki kuramsal ve pratik farkları karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Buradaki rejim türlerinin tanımlanması, sadece teorik kavramsallaştırmalarla sınırlı olmayıp, tarihsel, toplumsal ve kültürel ilişkilere yer verilerek rejimlerin dinamik doğası ön plana çıkarılmıştır. Totaliter rejimler, ideolojik tek biçimlilik, yoğun siyasal mobilizasyon ve merkeziyetçi kontroller ile toplum üzerinde mutlak bir tahakküm kurmakta ve otoriter rejimler daha sınırlı pragmatik yönetim anlayışıyla farklı bir baskıcı yapı sunar. Demokratik rejimler ise hukuk devleti, seçimlerin serbestliği ve temel hakların güvence altına alınması gibi unsurlar özelinde değerlendirmesi yapılmıştır.
Rekabetçi otoriterlik, suistimalci anayasacılık ve popülist liderliğin yükselişi gibi hibrit rejim pratikleri incelenip günümüz demokrasi krizine ışık tutması sağlanmıştır. Macaristan, Polonya ve Türkiye örnekleri üzerinden Popülizmin ve kişiselleştirilmiş liderliğin demokratik kurumları aşındırma biçimleri ele alınmıştır. Nihayetinde rejimlerin durağan yapılar da olmadığı ve tarihsel bağlam ile toplumsal aktörlerin etkileşiminin dönüşebildiği tespit edilmiştir.

Keywords

Totaliter Rejim, Otoriter Rejim, Demokratik Rejim, Rekabetçi Otoriterlik, Popülizm, Suistimalci Anayasacılık

References

• ABD’de Totalizm Konferansı Cambridge (1954), Akt. Alesker Aleskerov, Eski Sosyalist Ülkelerde Siyasi Rejim Değişimleri, Doktora tezi, Ankara, 2007.
• Anık, Cengiz. Siyasi Rejimler ve Kamuoyu, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, Cilt:1, Sayı:1., Konya, 2014.
• Baharçiçek, A., & Ağır, O. (2015). Rusya’nın Başarısız Demokratikleşme Tarihi. Birey Ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 5-28. https://doi.org/10.20493/bt.32420
• Bayramoğlu, R. (2023). Rekabetçi Otoriter Rejim Örneği Olarak Viktor Orban Siyaseti ve Avrupa Birliği’ne Yansımaları. Journal of International Relations and Political Science Studies(8), 81-97.
• Brooker, 2000, Akt. Yunus Sözen, Siyasi Rejimler; Demokrasi ve Diğer Rejimler, Derleyen. Sabri Sayari, Hasret Dikici Bilgin, Karşılaştırmalı Siyaset Temel Konular ve Yaklaşımlar, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2015.
• Buran, .Y. (2009). SİYASAL REJİM SINIFLAMALARININ YENİDEN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ ÜZERİNE. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 69-97. Çetin, Halis. Totalitarizm: İdeolojik Kökenleri ve Toplumsal İnşa Araçları, C.Ü. Sosyal Blimler Dergisi, Cilt:26, No:1, Sivas, Mayıs 2002.
• Collier, D. ve Levitsky, S. (1997). Sıfatlarla Demokrasi: Karşılaştırmalı Araştırmada Kavramsal Yenilik. Dünya Politikası, 49, ss.430-451. https://doi.org/10.1353/wp.1997.0009
• Demokrasinin Krizi (H. Bal, çev.). (2024). Karadeniz Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(2), ss.57-67.
• Eltimur, D. (2024). SUİSTİMALCİ ANAYASACILIK VE UYGULAMALARI: MACARİSTAN VE POLONYA ÖZELİNDE DEĞERLENDİRME. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, YOK(57), 51-94. https://doi.org/10.54049/taad.1418023 Erdem, D. F., & Erdem, Ç. (2013). Ortadoğu’da Otoriter Rejimler: Ortadoğu Arap Toplumlarının Tarihsel, Siyasal ve Sosyo-Ekonomik Yapısı Üzerinden Bir Değerlendirme. Akademik Orta Doğu: Altı Aylık Orta Doğu Araştırmaları Dergisi, ss. 213-241.
• Esen, B. ve Gumuscu, S. (2016). Türkiye'de artan rekabetçi otoriterlik. Üçüncü Dünya Dergisi , 37 (9), ss.1581–1606. https://doi.org/10.1080/01436597.2015.1135732
• Freedom House. (2024). Freedom in the World 2024: 19 Years of Decline in Global Freedom. https://freedomhouse.org
• Gentile, E. (2008), Faşizm ve Totalitarizme Giden İtalyan Yolu. Takımyıldızlar, 15: 291-302. https://doi.org/10.1111/j.1467-8675.2008.00492.x
• Gerlich, M. (2021) Elit Yapılandırmalar Demokrasiden Otoriter veya Totaliter Rejimlere Geçişi Nasıl Açıklar: Bir Vaka Çalışması Olarak Türkiye. Açık Siyaset Bilimi Dergisi , 11 , ss.273-300. doi: 10.4236/ojps.2021.112019 .
• Heywood, Andrew, (2007), Siyaset, Çev: Bekir Berat Özipek vd. Ankara: Adres Yayınları
• Kahraman, S. (2023). TEORİDE VE PRATİKTE TOTALİTER REJİMLERİN KARAKTERİSTİĞİ. Akademik Hassasiyetler, 10(22), ss.29-61. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1257932
• Khan, S. R. (2012) Annual Review of Sociology 38, ss. 361 – 377 https://doi.org/10.1146/annurev-soc-071811-145542 Kendall-Taylor, A., Frantz, E., & Wright, J. (2017). Kişiselleştirilmiş Politikanın Küresel Yükselişi: Artık Sadece Diktatörler Değil. Washington Quarterly, 40, ss.7-19. https://doi.org/10.1080/0163660X.2017.1302735
• Linz, J. Juan, Totaliter ve Otoriter Rejimler, Çev. Ergun Özbudun, Liberte Yayınları, Ankara, 2008.
• Merkel, W. (2004). Gömülü ve Kusurlu Demokrasiler. Demokratikleşme, 11, ss.33-58. https://doi.org/10.1080/13510340412331304598
• Öniş, Z. (2015). Merkezin Tekelleştirilmesi: AKP ve Türk Demokrasisinin Belirsiz Yolu. The International Spectator , 50 (2), 22–41. https://doi.org/10.1080/03932729.2015.1015335
• Özbudun, E. (2015). Türkiye'nin Yargısı ve Rekabetçi Otoriterliğe Doğru Kayması. The International Spectator , 50 (2), 42–55. https://doi.org/10.1080/03932729.2015.1020651
• Pérez-Linán, A. ve Mainwaring, S. (2013). Rejim Mirasları ve Demokrasi Düzeyleri: Latin Amerika'dan Kanıtlar. Karşılaştırmalı Siyaset, 45, 379-397. https://doi.org/10.5129/001041513X13815259182785
• Sarıbay, Ali Y. Kamusal Alan, Diyalojik Demokrasi ve Sivil İtiraz, Alfa Yayınları, İstanbul, 2000.
• Sarıbay, Ali Yaşar; Öğün, Süleyman Seyfi. Politik Bilim, Alfa Basım Yayım Dağıtım, Bursa, 1999.
• Ural, Ş., 1988, Unesco Türkiye Milli Komisyonu İnsan Bilimleri tarafından düzenlenen Demokrasinin Felsefi Temelleri isimli toplantının genişletilmiş metni
• Sarıbay, A. Y., & Öğün, S. S. (1999). Politik Bilim. Bursa: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Sözen, Y. (2015). Siyasi Rejimler; Demokrasi ve Diğer Rejimler, Derleyen. Hasret Dikici Bilgin,. S. Sayari, & H. Dikici içinde, Karşılaştırmalı Siyaset Temel Konular ve Yaklaşımlar (s. 46). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• TRAVERSO, E. (2017), TARİH VE TEORİ ARASINDA TOTALİTERYANİZM. Tarih ve Teori, 56: 97-118. https://doi.org/10.1111/hith.12040
• Uluç, A. (2022). OTORİTERİZM AÇISINDAN DEMOKRAT PARTİ. Dicle Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(23), ss. 212-239. https://doi.org/10.53092/duiibfd.1029902