Avrupa Birliği’nin ve Üç Büyük Üyesinin Arap Baharı’na Yaklaşımları

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 2, 1 - 33, 29.12.2018

Cengiz Dinç

https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.370037

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmada, Avrupa Birliği’nin
Kurumsal ve onun üç büyük üyesi olan Almanya, Fransa ve İngiltere’nin de ulusal
olarak, Arap Baharı sürecinde Orta Doğu ve Kuzey Afrika’ya yönelik yaklaşımı
analiz edilmektedir. Arap Baharı sürecinde de, bölge için, en önemli dış
aktörlerden birisi olan AB’nin yapısal bir sorunu olan ve önemli krizlerde on
yıllardır gösterdiği siyasi parçalanmışlığı birkez daha gösterdiği
görülmektedir. Hemen hemen tüm durumlarda özel güvenlik ve ekonomik çıkarlar;
özel bağlar, iç politikaya dönük mülahazalar üyelerin tepkilerini
şekillendirmiş ve AB’yi sınırlamıştır. Tarihsel ve sosyolojik perspektiften
bakıldığında Avrupa ve ODKA bölgesindeki Avrupa çıkarlarının uzun ve karmaşık
bir tarihi vardır. Arap Baharıyla beraber, yine bölgeden kaynaklanan tehdit
algısının giderek yükseldiği bir döneme geçilmiştir. AB’nin bölgeye
yaklaşımının dört temel unsura dayandığı vurgulanabilir. Bunlar, üyelerin
(stratejileri) arasındaki farklılıklar, demokratikleşme için yeni araçlar,
koşulluluk ve sürdürülebilir sosyal-ekonomik kalkınma için güçlü bir yaklaşımdır.
Ancak, genel olarak Avrupa bölgenin temel ve yapısal problemlerine duyarsız
kalmaya devam etmektedir. Bölge ülkelerinin kendi iç dinamikleriyle belirgin
bir kalkınma ve demokrasi hamlesi yapmadan, Avrupa’yla ilişkilerinin doğasında
önemli bir değişim yaşanması da pek olası görünmemektedir.  

Anahtar Kelimeler

Avrupa Birliği, Orta Doğu, Arap Baharı, Almanya, Fransa

Kaynakça

• Acemoğlu, D. ve Robinson, J. (2013). Ulusların Düşüşü , İstanbul, Doğan Kitap.
• Akdemir, E. (2012). Arap Dünyasındaki Dönüşüm Süreci ve TR-AB İlişkileri, Orta Doğu Analiz, http://www.orsam.org.tr/tr/trUploads/Yazilar/Dosyalar/20121226_erhanakdemir.pdf , (e.t. 10/01/2016)
• Aras, İ. (2014). Avrupa Birliği ve İngiltere’nin Arap Baharına Bakışları, Arap Baharı Üzerine Değerlendirmeler, ed. Armağan Gözkaman ve Perihan Paksoy, Ankara, Detay Yayıncılık.
• Ash, T. G. (2009, 25 Kasım). “With this timid choice of leaders, the EU may have the faces it deserves” (www.guardian.co.uk).
• Asseburg, M. (2013). “The Arab Spring and the European Response”, The International Spectator, 48(62), 47-62.
• Avrupa Birliği Bakanlığı (2013). TR-AB Vize Muafiyet Süreci ve Geri Kabul Anlaşması Hakkında Detaylı Sorular ve Cevaplar, http://www.ab.gov.tr/files/pub/vize_gka_kitap_15_12_2013.pdf (e.t. 08/06/16)
• Bal, P. (2014). ‘Avrupa Birliği’nin Arap Baharı’na Bakışı ve Dış Politika Üzerine Bir Değerlendirme’, Arap Baharı Üzerine Değerlendirmeler, ed. Armağan Gözkaman, Perihan Paksoy, Ankara, Detay Yayıncılık.
• Balfour, R. (2012). Changes and Continuities in EU-Mediterranean Relations After the Arab Spring, European Institute of the Mediterrian, (www.epc.eu/documents/uploads/ pub_2728_papersbalfour_for_euromesco16.pdf).
• Barah, M. (2011). France and the Arab Spring: an Opportunistic Quest for influence, FRIDE Woring Paper 110.
• Bauer, P. (2015). The European Mediterranean Policy after the Arab Spring: Beyond Values and Interests, Middle East Critique, 24(1), 27-40.
• Behr, T. (2013). “EU foreing Policy and Political Islam: Towards a New Entente in the Post-Arab Spring Era? “, The International Spectator, 48(1), 20-33.
• Bonino, E. (2013, 25 Temmuz) “The Arab spring label is over; the Arab struggle for a better future is not” (www.guardian.co.uk).
• Börzel, T., Dandashly A. ve Risse, T. (2015) “Responses to the ‘Arabellions’: The EU in Comparative Perspective — Introduction”, Journal of European Integration, 37(1), 1-17.
• Darrag, Amr (2017, 19 Eylül) “The British U-Turn on Egypt - and what's behind it” /www.middleeasteye.net/columns/britain-new-policy-toward-egypt-motives-and-consequences-894892763.
• Del Sarto, R. A. (2016). “Normative Empire Europe: The European Union, its Borderlands, and the ‘Arab Spring’ JCMS, 54(2), 215–232.
• Dinç, C. (2011) “Sivil Güç - Realist Oyuncu İkileminde Avrupa Birliği’nin Küresel Konumu Üzerine Tartışmalar” Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt 7, No. 28.
• Efegil, E. (2015). “Avrupa Birliği’nin Arap Baharına Yönelik Kurumsal Politikası”, içinde, Avrupa ve Avrupa Birliği, ed. Cengiz Dinç, Savaş Yayınları.
• European Commission (2011) “A new response to a changing Neighbourhood” http://www.eeas.europa.eu/top_stories/2011/250511_en.htm , (e.t. 10/01/2016)
• European External Action Service, 2014a http://eeas.europa.eu/euromed/barcelona_en.htm (e.t. 10/01/2016)
• European External Action Service, 2014b http://eeas.europa.eu/enp/ (e.t. 10/01/2016)
• European External Action Service, 2014c, http://eeas.europa.eu/euromed/index_en.htm (e.t. 10/01/2016)
• Hollis, R. (2012) “No friend of democratization: Europe’s role in the genesis of the ‘Arab Spring’” Interernational Affairs 88(1), 81–94.
• Küçükkeleş, M. (2013) AB’nin Orta Doğu Politikası ve Arap Baharına Bakışı, Seta Analiz, sayı: 63.
• Michou, H. (2012). ‘The UK in the Middle East: Commercial Diplomacy to What End?’, FRIDE, Policy Brief No. 118.
• Oran, B.Türk Dış Politikası, Cilt 3, İstanbul, İletişim .
• Volker, P. (2011). “Europe and the Arab Spring”, Survival: Global Politics and Strategy, 53(6), 73-84.
• Sjursen, H. (206) What kind of power?', Journal of European Public Policy, 13(2), 169- 181.
• Teti, A. (2012) ‘The EU’s First Response to the Arab Spring: A Critical Discourse Analysis of the Partnership for Democracy and Shared Prosperity, Mediterranean Politics, 17:3, 266-284
• The EU response to the Arap spring, Memo, 2011. http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-11-918_en.htm (e.t. 11/01/2016).
• Tömmel, I. (2013) “The New Neighbourhood Policy of the EU: An Appropriate Response to the Arab Spring?”, Democracy and Security, 9:1-2, 19-39
• Ünver, N. A. ‘Arap Baharı ve Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri’, Ortadoğu Analiz, Aralık 2012, 4 (48), 10-19.
• Vincenti, D. “Van Rompuy: 'EU leaders only take bold decisions when they have a knife against their throats'” EurActiv.com, 10 Eylül 2015.
• BBC. ‘EU freezes assets of allies of Tunisia's ousted Ben Ali’ http://www.bbc.com/news/world-africa-12370591 , (e.t. 11/01/2016). BBC, http://www.bbc.com/news/uk-politics-23892783 (e.t. 11/01/2016)
• BBC TÜRKÇE, http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/09/150904_ingiltere_suriyeli_multeci (e.t.11/01/2016)
• CNN Türk, ‘Tunus’un Devrik Lideri Bin Ali’ye Şok’, http://www.cnnturk.com/2011/dunya/01/31/tunusun.devrik.lideri.bin.aliye.sok/605249.0/ , (e.t. 10/01/2016) http://avrupa.info.tr/tr/bilgi-kaynaklari/haber-arsivi/news-single-view/article/misir-cumhurbaskani-muebarekin-konusmasinin-ardindan-ab-yueksek-temsilcisi-catherine-asht.html (e.t. 10/01/2016)
• CNNTürk, Dünya Bülteni, http://www.dunyabulteni.net/haber/225101/ingilterede-mubarek-skandali , http://www.cnnturk.com/2011/dunya/02/01/mubarek.ingiltereye.mi.kacacak/605262.0/index.html
• Deutsche Welle, ‘Libya’ya askeri müdahale başladı’ http://www.dw.com/tr/libyaya-askeri-m%C3%BCdahale-ba%C5%9Flad%C4%B1/a-14924461 , NATO'da Almanya-Fransa kavgası http://www.dunyabulteni.net/haber/152271/natoda-almanya-fransa-kavgasi (e.t.07/01/2016)
• Hürriyet, ‘İngiltere Suriye’yi Bombalamaya Başladı’ http://www.hurriyet.com.tr/ingiltere-suriyeyi-bombalamaya-basladi-40022172 (e.t. 11/01/2016)
• Hürriyet, ‘Blair Sisi’ye Danışmanlık Yapacak’ http://www.hurriyet.com.tr/ingiltere-eski-basbakani-blair-sisiye-danismanlik-yapacak-26734682 (e.t.11/01/2016)
• Hürriyet, ‘ Fransa IŞİD’i vurmaya devam edecek’ http://www.hurriyet.com.tr/fransa-suriyede-isidi-vurmaya-devam-edecek-40014161 (e.t. 11/01/2016)
• Sabah, ‘İngiltere Şam’daki Elçiliğini Kapattı’ http://www.sabah.com.tr/dunya/2012/03/01/ingiltere-samdaki-elciligini-kapatti (e.t. 11/01/2016)
• The Guardian,’ French minister defends offer of security forces to Tunisia’, http://www.theguardian.com/world/2011/jan/18/french-minister-tunisia-offer , (e.t.11/01/2016)