Türkiye İmalat Sanayii'nde Endüstri İçi Ticaretin Ölçülmesi: 1997-2017 Dönemi

Year 2020, Volume: 10 Issue: 1, 147 - 177, 30.06.2020

İsmail Küçükaksoy Ezgi Kopuk

https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.591036

Abstract

Çalışmanın
amacı, Türkiye İmalat Sanayii için 1997 ve 2017 yılları arasındaki ticaret
yapısının, ürün farklılaştırmasını esas alıp almadığını belirlemektir. Bunun için ISIC REV 3
(Uluslararası standart sanayi sınıflaması) Düzey 1 ve ISIC REV 3 Düzey 2’ de
yer alan sektörlerin iki yönlü ticaret değerleri Grubel-Lloyd endeksi ile belirlenerek
imalat sanayiinin ticaret yapısı araştırılmıştır. Tespit edilen bulgular
şunlardır: a) Düzey 1’ e ait olan sektörler içerisinde heterojen mal akımının
en yoğun gerçekleştiği sektörün, % 85 oranla İmalat Sanayii Sektörü’ dür.; b) Düzey
2 imalat sanayii yirmi iki alt sektörleri içerisinde ise iki yönlü ticaretin
yoğun olarak görüldüğü sektör, % 87 payla Plastik ve Kauçuk Ürünleri Sektörü’
dür. Bu bulgular, Türkiye İmalat Sanayiindeki ticaret yapısının “Endüstri İçi
-İki Yönlü –Ticaret” biçiminde olduğu yönünde güçlü delilleri göz önüne
sermektedir.

Keywords

Türkiye imalat sanayii, endüstri içi ticaret, Grubel-Lloyd Endeksi

References

• AHLSTROM, Isabelle, and Camilla, STALROS, (2005), “Integration, Trade Pattern and Intra-Industry Trade in ASEAN”, School of Economy and Management, Departman of Economics, Lund.
• AYDIN, Ahmet, (2010), “Türkiye’nin Ticari Hizmetler Endüstri İçi Ticareti”, Ekonomi Bilimler Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, Balıkesir, ss. 1- 10.
• BALASSA, Bela, (1979), “Intra-Industry Trade and the Integration of Developing Countries in the World Economy”, World Bank Staff Working Paper, No: 312, Washington, pp. 1-32.
• BALASSA, Bela ve Luc BAUWENS, (1987), “Inter-Industry AndIntra- Industry Specializatıon in Manufactoring Goods”, Weltwirtschaftliches Archiv, Vol: 124, No: 1, pp.1-13.
• BAŞKOL, Murat Ozan, (2009), “Türkiye’nin Endüstri İçi Ticaretinin Analizi”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: XXVIII, Sayı:2, Bursa, ss. 1-24.
• BRULHART, Marius, (2009), “An Account of Global Intra-Industry Trade, 1962- 2006”, The World Economy, Lozan.
• CLARK, Don P. and Denise L., STANLEY, (1999), “Determinants of Intra-Industry Trade Between Developing Countries and the United States”, Journal of Economic Development, Vol: 24, No: 2, pp. 79-95.
• DİKEN, Ayşe Özge, (2015), “Endüstri-İçi Ticaret Kavramı: Nedenleri, Ölçüm Yöntemleri ve Türkiye ile AB Arasında Endüstri-İçi Ticaretin Gelişimi (2004-2014)”, Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• DAVIS, Donald R.,(1995), “Intra-Industrytrade: A Heckscher-Ohlin-Ricardo Approach”, Journal of International Economic, Vol: 39, Cambrıdge, pp.201-226.
• GRUBEL, Herb G., and Peter J., LLOYD, (1971), The Empirical Measurement IntraIndustry Trade”, The Economıc Record, Vol: 47, pp. 494-517.
• HARTMAN, Darcy A., and etc., (1993), “A Cross-Section Analysis of Intra-Industry Trade in the U.S. Processed Food and Beverage Sectors”, Agricultural and Resource Economics Review, Vol: 22, No: 2, pp. 189-198.
• KRUGMAN, Paul, (1980), “Scale Economies, Product Differentiation, and the Pattern of Trade”, The American Economic Review, Vol: 70, No: 5, pp. 950-959.
• KÜÇÜKAHMETOĞLU, Osman, (2001), “Endüstri İçi Ticaret ve Türkiye”, Avrupa Araştırma Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 2, ss. 129-152.
• SALVATORE, Dominick, (2013), International Economics, Eleventh Edition, Wıley, Amerika.
• ŞENTÜRK, Canan, (2014), “Endüstri İçi Ticaretin Belirleyicileri: Türkiye’nin İmalat Sanayi Endüstri İçi Ticaretine Yönelik Panel Veri Analizi”, Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• ŞİMŞEK, Nevzat, (2005), “Türkiye’nin Yatay ve Dikey Endüstri İçi Dış Ticareti”, D.E.Ü.B.F. Dergisi, Cilt:20, Sayı: 1, ss. 43-62, İzmir.
• TÜİK (2018a), “ISIC REV 3 Düzey 1 ve ISIC REV 3 Düzey 2 Sektörlerinin Sınıflaması ile İthalat ve İhracat Değerleri” https://biruni.tuik.gov.tr/ disticaretapp/disticaret.zul?param1=2&param2=0&sitcrev=0&isicrev=3&sa yac=5804, (25.01.2018).
• TÜİK (2018b), “İmalat Sanayi Dış Ticaret Haddi, İthalat Birim Değer Endeksi, İhracat Birim Değer Endeksi”, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=62&locale=tr, (18.04.2018).