Çocuklarda Medya Algısı

Year 2018, Volume: 3 Issue: 5, 145 - 164, 01.06.2018

Hüseyin Sayın Mustafa Aydın

Abstract

İletişim ortamı ve araçları anlamına gelen medyanın, hayatımızdaki önemi gün geçtikçe artmaktadır. Özellikle çocuklar, medyadan en fazla etkilenen insan grubunu oluşturmaktadır. Çocukların medya ve medya araçları ile olan etkileşimi, bu kavramın onlar tarafından nasıl algılandığı ve nasıl kullanıldığı ile de yakından ilişkilidir. Medya ile birey arasındaki ilişkilerin tam ve detaylı olarak anlaşılabilmesi için özellikle erken yaşlarda medya ile ilgili oluşan algıların anlaşılmasına ihtiyaç vardır. Bu araştırmanın amacı, ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin medya ile ilgili algılarını ve bu kavramı, öğrencilerin bilişsel boyutta hangi kavramlarla ilişkilendirdiğini ortaya çıkarmaktır. Olgu bilim deseninde yürütülen bu çalışmada, ortaokul öğrencilerinin medyaya ilişkin algıları, kelime testi aracılığıyla incelenmiştir. Veriler, İç Anadolu Bölgesi’nde büyükşehir niteliği taşıyan bir ilimizde 2016-2017 eğitim öğretim yılında öğrenim gören ve rastgele bir yöntemle seçilen 200 öğrenciye sunulan formlardan elde edilmiş olup verilerin analiz edilmesinde kavram ağları kullanılmıştır. Test sonuçlarından elde edilen verilerden bir frekans tablosu oluşturulmuş, bu çözümleme işlemi yardımıyla medya kavramına ilişkin öğrencilerin bilişsel yapılarını ortaya koyan kavram ağları ortaya çıkarılmıştır. Veriler, elde edilen kavram ağlarında ortaya çıkan ilişkilere göre yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin, medyayı -148’i yalnızca bir kez tekrar eden- 218 farklı kavramla ilişkilendirdikleri ve çoğunlukla internet ve sosyal medya uygulamaları üzerinden keşfettikleri görülmüştür

Keywords

Medya algısı, kelime ilişkilendirme, çocuk ve medya

Çocuklarda Medya Algısı

Abstract

The media, which means communication media and media tools, is increasing day by day in our lives. Especially children constitute the most affected group of people from the media. The interaction of children with media and media tools is closely related to how they are perceived and used by them. In order to be able to understand the relationship between the media and the individual in a complete and detailed way, it is necessary to understand the media’s perceptions in childrens and youngs’ minds. The aim of this research is to reveal the media perceptions of middle school students 5th, 6th, 7th and 8th grade and the concepts related to the cognitive dimension of the students. In this case study conducted in case studies, the facts that middle school students have about “media” are examined. The data were obtained from the forms presented in a province with a metropolitan area in the Central Anatolia Region and selected 200 students by a random method. The data were analyzed and the word association test was used. A frequency table was generated from the data obtained from the test results. With this frequency table, concept nets revealing the cognitive structures of the students related to the media concept have been revealed. The data are interpreted according to the associations occurring in the concept networks obtained. As a result of the research, it has been seen that the students have associated the media with the 218 different concepts which once repeated 148 of them, and mostly through internet and social media applications

Keywords

Media sense, word association, children and media

References

• Aktaş, H., Özüpek, M. ve Altunbaş, H. (2011). Çocukların Marka Tercihleri ve Medya Tüketim Alışkanlıkları. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 6 (4), 115-125.
• Atılgan, M. (2006). Antik Çağın En Önemli Yazı Malzemesi: Papirüs. Bilgi Dünyası, 7(2), 293-312.
• Aydemir, A. (2014). Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin beşeri coğrafya kavramlarına ilişkin algılarının kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi- 366284). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aydoğdu, E. (2014).Medya metinlerinin bilinçli okunmasında medya okuryazarlığı dersinin etkisi üzerine bir analiz-Ankara ili örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi-366284). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazetecilik Anabilim Dalı, Ankara.
• Bahar, M., Nartgün, Z., Durmuş, S. ve Bıçak, B. (2006). Geleneksel ve Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Öğretmen El Kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Bozkurt, İ. (2012). Medya okuryazarlığı dersini alan öğrencilerin medyaya bakısı: Kayseri örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi-354829). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Browne, K. D. ve Hamilton-Giachritsis, C. (2005). The influence of violent media on children and adolescents: a public-health approach. Lancet, 365, 702-710.
• Çardak, O. (2009). The determination of the knowledge level of science students on energy flow through a word association test. Energy Education Science and Technology, 1(1), 139 – 155.
• Dikmenli, M. (2010). Biology students’ conceptual structures regarding global warming. Education Science and Technology, 2(1), 21 – 38.
• Dumanlı Kürkçü, D. (2015). Yeni medyanın gençlerin medya alışkanlıkları üzerine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi-426360). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazetecilik Anabilim Dalı, İstanbul.
• Ercan, F., Taşdere, A. ve Ercan, N. (2010). Kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla bilişsel yapının ve kavramsal değişimin gözlenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi. V.7, N.2, ss.136-154.
• Eren, F. (2012). İlköğretim öğrencilerinin bilişim teknolojileri algılarının kelime ilişkilendirme testi kullanılarak incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi-311799). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Görmez, E. (2014). Ortaokul Öğrencilerinin Medya Okuryazarlığı Düzeyleri (Yayımlanmamış Doktora Tezi-366529). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Erzurum.
• Gutnick, A. L., Robb, M. B., Takeuchi, L. ve Kotler, J. (2011). Always connected: The new digital media habits of young children. New York, NY: The Joan Ganz Cooney Center at Sesame Workshop.
• İnan, T. (2013). Medya okuryazarlığı sürecinde medya, çocuk ve ebeveyn ilişkisi: Ortaokul öğrencilerinin ve ebeveynlerinin televizyon ve internet kullanımlarına ilişkin tutum ve davranışlarının incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi-381218). Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Kütahya.
• Jolls, T. ve E. Thoman (2008). 21. yüzyıl okuryazarlığı-medya okuryazarlığına genel bir bakış ve sınıf içi etkinlikler. Cevat Elma ve Alper Kesten (Çev.). Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Kağnıcı, G. (2017). Kral Yazıtlarındaki Propaganda Biçimleri: Erhanedanlar Döneminden Eski Babil’in Sonuna Kadar. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (27), 125- 135. doi: 10.5505/pausbed.2017.83798
• Karaçor, S., Tuncer, T., Bulduklu, Y. (2018). Çocuklarda Obezite Artışı ile Yiyecek ve İçecek Reklamları Arasındaki İlişki. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (1), 134-141.
• Kılınç, B. ve Kılınç, E. (2018). Yeni Medya Ortamında Çocuk Birey Yeni İletişim Teknolojileri ve Medya Pedagojisinin Önemi. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (22), 9-23.
• Kotler, J. A., Schiffman, J. M. ve Hanson, K. G. (2012). The influence of media characters on children’s food choices. Journal Of Health Communication, 17(8), 886-898.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (Thousand Oaks, CA: Sage).
• Mora, N. (2008). Medya çalışmaları, medya pedagojisi ve küresel iletişim. E-Kitap Yayını: Altkitap.
• Saussure, F. (1959). Course in General Linguistics, (Translated by Wade Baskin). New York: Philosophical Library.
• Semiz, L. (2013). Ortaokul öğrencilerinin medya okuryazarlığı yeterlikleri ve medya okuryazarlığı dersini yürüten öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi- 330425). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı, Rize.
• Sivritepe, S. (2014). Öğrencilerin medya okuryazarlığı dersine bakışı: Konya ili örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi-377654). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı, Konya.
• Sramova, B. ve Pavelka, J. (2017). The perception of media messages by preschool children. Young Consumers, 18(2), 121-140.
• TDK (2017). Medya sözcüğünün anlamı, Güncel Türkçe Sözlük. 20 Mart 2017 tarihinde, http:// www.tdk.gov.tr/ adresinden alınmıştır.
• Türkcan, M. (2012). Çocuk işçilerin medya kullanım alışkanlıkları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi-330375). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Vygotsky, L. (1986). Thought and Language, Ed. by. The MIT Press, Cambridge, Massachusetts.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.