Özel Yetenekli 5. Sınıf Öğrencilerinin Güneş, Dünya, Ay Kavramları Hakkındaki Kavram Yanılgılarının Tespit Edilmesi ve Giderilmesi

Year 2020, Volume: 5 Issue: 10, 447 - 471, 29.12.2020

Selman Ülker Aysel Kacakülah

Abstract

Öğrencilerin fen bilimleri alanında ilgisini çeken konulardan biri uzay konusudur. Ancak, öğrencilerin ilgilerini çeken bu konu ile ilgili bazı kavram yanılgıları vardır. Öğrencilerin öğrenme ortamları, yaşamları, deneyimleri ve inançları ile bazı bilimsel bilgiler çelişebilmektedir. Bu çelişki nedeniyle öğrenciler bilimsel bilgiye yanlış anlamlar yüklemektedir. Bu şekilde bilimsel olmayan anlamlandırma süreci kavram yanılgısı terimi ile açıklanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, özel yetenekli 5. sınıf öğrencilerinin Dünya, Güneş ve Ay konusu ile ilgili mevcut kavram yanılgılarının belirlenerek bu yanılgıları gidermeye yönelik bir etkinlik yapılması ve bu etkinlik uygulamasının sonunda öğrencilerin kavram yanılgılarının giderilip giderilemediğinin ortaya konmasıdır. Çalışmada karma yöntem araştırma desenlerinden iç içe gömülü deneysel desen kullanılmıştır. Çalışma grubu kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi ile seçilen 44 özel yetenekli 5. sınıf öğrencisidir. Yapılan alanyazın taramasında, özel yetenekli öğrencilerin Dünya, Güneş, Ay hakkındaki kavram yanılgıları ile ilgili yeterli çalışma olmadığı görülmüştür. Bu durum, çalışma grubunun özel yetenekli öğrencilerden seçilmesinde etkili olmuştur. Veri toplama aracı olarak Bolat, Aydoğdu, Uluçınar Sağır ve Değirmenci (2014) tarafından geliştirilen Dünya, Güneş ve Ay ile ilgili kavram yanılgıları testi uygulanmış ve yapılandırılmamış görüşme ile ayrıntılı bilgi alınmıştır. Uygulama öncesinde öğrencilerin Dünya, Güneş ve Ay’ın şekli,
hareketleri, gece ve gündüzün oluşma sebebi, Ay’ın evrelerinin oluşma sebebi ve Ay’ın evreleri ile ilgili kavram yanılgılarının olduğu ortaya çıkmıştır. Öğrencilerle
gerçekleştirilen 2 saatlik uygulamaya yönelik bir dersin sonucunda öğrencilerin mevcut kavram yanılgılarının önemli ölçüde giderildiği ortaya çıkmıştır. Bundan sonra yapılacak olan çalışmalarda, Dünya, Güneş ve Ay konusunun öğretiminde uygulamaya yönelik etkinliklerin yapılması öğrencilerde kavram yanılgılarının oluşmasını ve mevcut kavram yanılgılarının giderilmesini sağlayacağından bu türden uygulamaların yapılması önerilebilir.

Keywords

özel yetenekli öğrenci, kavram yanılgısı, Dünya, Güneş, Ay

References

• Babaoğlu, G. ve Özgül K. (2018). 6. sınıf öğrencilerinin “Yıldız”, “Gezegen” ve “Ay, Dünya ve Güneş” kavramlarına yönelik algılarının belirlenmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi 6(1), 127-145.
• Bolat, A. Aydoğdu, R. Ü., Sağır, Ş. U. ve Değirmenci, S. (2014). 5. sınıf öğrencilerinin Güneş, Dünya ve Ay kavramları hakkındaki kavram yanılgılarının tespit edilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 218-229.
• Cin, M. (2007). Alternative views of the solar systems among Turkish students, International Review of Education, 53(1), 39-53.
• Creswell, J. W., ve Plano Clark, V. L. (2014). Karma yöntem desen seçimi. (Çev: A. Delice), Karma Yöntem Araştırmaları Tasarımı ve Yürütülmesi. Ankara: Anı Yayıncılık, 61-116.
• Ekiz, D. ve Akbaş, Y. (2005). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin astronomi ile ilgili kavramları anlama düzeyi ve kavram yanılgıları, Milli Eğitim Dergisi, 165, 61-78.
• Emrahoğlu, N. ve Öztürk, A. (2009). Fen bilgisi öğretmen adaylarının astronomi kavramlarını anlama seviyelerinin ve kavram yanılgılarının incelenmesi üzerine boylamsal bir araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18 (1), 165–180.
• Ercan, F., Taşdere, A. ve Ercan, N. (2010). Kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla bilişsel yapının ve kavramsal değişimin gözlenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7 (2), 136-154.