Eskişehir Ekolojisinde Uygun Ekim Zamanı ve Ekim Sıklığının Yem Bezelyesinin Yaş Ot Verimi ve Bazı Özelliklerine Etkisi
Year 2020,
Volume: 8 Issue: 1, 225 - 232, 14.07.2020
Şule Erkovan
,
Onur İleri
,
Halil İbrahim Erkovan
,
Ali Koç
Abstract
Eskişehir ve benzer ekolojilerde kışlık ana ürün yem bezelyesi yetiştiriciliği potansiyelinin belirlenmesi amacıyla 2017-2018 ve 2018-2019 yıllarında yürütülen çalışmada yem bezelyesine bitki boyu, dal sayısı, yatma derecesi, yaş ot verimi ve kuru madde oranı incelenmiştir. İncelenen özellikler yıllar arasında çok önemli farklılıklar belirlenmiştir. Özkaynak ve Taşkent yem bezelyesi çeşitleri ile ekim zamanları incelenen özelliklere etkisi bulunmamıştır. Yem bezelyesinin ekim sıklığı yaş ot verimini %1 seviyesinde etkilemiştir. Araştırma sonuçlarına göre bölgede yapılacak yem bezelyesi kışlık ana ürün yetiştiriciliğinde m2’de 80 - 100 tohum, sonbaharda Ekim veya Kasım aylarında ekim yapılmasının uygun olduğu ve çalışmada incelenen her iki çeşidin (Özkaynak ve Taşkent) de kullanılabileceği önerilmiştir.
References
- Açıkgöz, E. 2001. Yem Bitkileri. III. Baskı, U.Ü. Güçlendirme Vakfı Yay. No: 182. 584 s. Bursa.
- Acikgoz, E., Ustun, A., Gul, I., Anlarsal, E., Tekeli, A.S., Nizam, I., Avcıoglu, R., Geren, H., Cakmakci, S., Aydinoglu, B., Yucel, C., Avci, M., Acar, Z., Ayan, I., Uzun, A., Bilgili, U., Sincik, M., Yavuz, M., 2009. Genotype x environment interaction and stability analysis for dry matter and seed yield in field pea (Pisum sativum L.). Spanish Journal of Agricultural Research. 7: 96-106.
- Ağırbaş, N.C., K. Sapmaz, A. Koç, 2017. Eskişehir ilinde yem bitkileri ekiliş alanı ve üretim miktarı üzerine tarımsal desteklemelerin etkisi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 48: 65-72.
- Anonim, 2018. Yem Bezelyesi-1 Tescil Raporu, Tarım ve Orman Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü, Ankara.
- Biarnes-Dumoulin, V., Denis, J.B., Lejeune-Heanut, I., Eteve, G., 1996. Interpreting yield instability in pea using genotypic and environmental covariates. Crop Science. 36: 115-120.
- Bilgili, U., Uzun, A., Sincik, M., Yavuz, M., Gül, İ., 2007. Farklı yaprak tiplerindeki yemlik bezelye hatlarının verim ve bazı verim özelliklerinin belirlenmesi, Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi. Bildiriler 2: Çayır Mera Yem Bitkileri ve Endüstri Bitkileri. 83-86. 25-27 Haziran, Erzurum.
- Ceyhan, E., 2003. Bezelye ebeveyn ve melezlerinde bazı tarımsal özelliklerin ve kalıtımlarının çoklu dizi analiz metoduyla belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. 103 s.
- Dereli, D.N., 2015. Eskişehir ekolojisinde bazı baklagil yem bitkilerinin ikinci ürün olarak yetiştirilebilirliği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 58 s.
- Geisler, G. 1983. Ertragsphysiologie von kulturarten des gemäßigten klimas. Paul Parey, Berlin, Hamburg.
- Geren, H., Alan, Ö., 2012. Farklı ekim zamanlarının iki bezelye (Pisum sativum L.) çeşidinde ot verimi ve diğer bazı özellikler üzerine etkileri. ANADOLU Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi. 22: 37-47.
- Kadıoğlu, S., Tan, M., 2018. Erzurum şartlarında farklı tarihlerde kışlık ekilen yem bezelyesi çeşitlerinin verim ve bazı özellikleri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi. 27: 25-32.
- Kaiser, W.M., 1987. Effects of water deficit on photosynthetic capacity. Physiologia Plantarum. 71: 142-149.
- Kavut, Y.T., Çelen, A.E., Çıbık, Ş.E., Urtekin, M.A., 2016. Ege Bölgesi koşullarında farklı sıra arası mesafelerinde yetiştirilen bazı yem bezelyesi (Pisum arvense L). çeşitlerinin verim ve diğer bazı özellikleri üzerine bir araştırma. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi. 25 (Özel Sayı-2): 225-229.
- Kavut, Y.T., Geren, H., 1015. Farklı ön bitki ve ekim zamanı uygulamalarının silajlık mısırın (Zea mays L.) verim ve bazı kalite özelliklerine etkileri. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi. 2: 163-170.
- Kurşun Kırcı, K., 2012. Doğu Anadolu yem bezelyesi ekotiplerinde tohum miktarı ve sıra aralığının ot ve tohum verimine etkileri. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 53 s.
- Manga, İ., 1977. Değişik gün uzunluğu ve sıcaklık derecelerinin korunganın gövde ve kök gelişmesine etkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 8: 1-21.
- Mukherjee, D., Sharma, B.R., Mani, J.K., 2013. Influence of different sowing dates and cultivars on growth, yield and disease incidence in garden pea (Pisum sativum) under mid hill stuation. Indian Journal of Agricultural Sciences. 83: 918-923.
- Özel, S.D., Gökkuş, A., Alatürk, F., 2016. Farklı sulama seviyelerinin Macar fiği (Vicia pannonica Crantz.) ve yem bezelyesi (Pisum arvense L.) gelişimine etkileri. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi. 30: 46-52.
- Quan, W., Liu X., Wang H. and Chan Z., 2016. Comparative physiological and transcriptional analyses of two contrasting drought tolerant alfalfa varieties. Frontiers in Plant Science. 6: 1-16.
- SAS Institute. 1998. Statistical Analysis System Institute: StatView Reference Manual. SAS Institute, Cary, NC.
- Shaukat, S.A., Ahmad, Z., Chodry, Y.A., Shaukat, S.K., 2012. Effect of different sowing dates and row spacing on then growth, seed yield and quality of off-season pea (Pisum sativum L. cv. Climax) under temperate conditions of Rawalakot Azad Jammu and Kashmir. Scientific Journal of Agricultural. 1: 117-125.
- Sheaffer, C.C., Moncada, K.M. 2012. Introduction to Agronomy – Food, Crops and Environment. 2nd ed. 704 p. Delmar, Clifton Park, NY.
- Sirwaiya, S., Kushwah, S.S., 2018. Assessment of different sowing dates and varieties on growth, yield and quality of seed in garden pea (Pisum sativum L.), International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences. 7: 1387-1396.
- Soya, H., Çelen A.E., Tosun, M., 1989. Sıra arası mesafesi ve ekim zamanının yem bezelyesi (Pisum arvense L.)’nde saman verimi ve verim özelliklerine etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 26: 11-21.
- Stepanovic, S.V., Burr, C., Peterson, J.A., Rudnick, D., Creech, C.F. Werle, R., 2018. Field pea response to seeding rate, depth, and inoculant in West-Central Nebraska. Agronomy Journal. 110: 1412-1419.
- Tan, M., Koç, A., Dumlu Gül, Z., Elkoca, E., Gül, İ., 2013. Determination of dry matter yield and yield components of local forage pea (Pisum sativum spp. arvense L.) ecotypes. Journal of Agricultural Sciences. 19: 289-296.
- Taran, B., Warkentin, T., Somers, D.J., Miranda, D., Vanderberg, A., Blade, S., Woods, S., Bing, D., Xue, A., DeKoeyer, D., Penner, G., 2003. Quantitative traitloci for lodging resistance, plant height and partial resistance to Mycosphaerella blight in field pea (Pisum sativum L.). Theoretical and Applied Genetics. 107: 1482-1491.
- Tekeli, A.S., Ates, E., 2003. Yield and its components in field pea (Pisum arvense L.) lines. Journal of Central European Agriculture. 4: 313-317.
- Toğay, N., Toğay, Y., Erman, M., Yıldırım, B., 2006. Kışlık iki bezelye hattı (Pisum sativum ssp. arvense L.)’nda farklı bitki sıklıklarının bazı tarımsal özellikler üzerine etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi. 16: 97-103.
- Tolessa, T.T., Keneni, G., Sefera, T., Jarso, M., Bekele, Y., 2013. Genotype x environment interaction and performance stability for grain yields in field pea (Pisum sativum L.) genotypes. International Journal of Plant Breeding. 7: 116-123.
- Turk, M., Albayrak, S., Yuksel, O., 2011. Effect of seeding rate on the forage yields and quality in pea cultivars of differing leaf types. Turkish Journal of Field Crops. 16: 137-143.
- Uzun, A., Acikgoz, E., 1998. Effect of sowing season and seedling rate on the morphological traits and yield in pea cultivars of differing leaf types. Journal of Agronomy and Crop Science. 181: 215-222.
- Uzun, A., Asik, B.B., Acikgoz, E., 2017. Effects of different seeding rates on forage yield and quality components of pea cultivars under Bursa conditions. Turkish Journal of Field Crops. 22: 126-133.
- Wissua, M. and Smith S.E., 1997. Morphological and physiological characteristic associated with tolerance to summer irrigation termination in alfalfa. Crop Science. 37: 704-711.
- Yokota, A., Takahara, K., Akash, K., 2006. Water Stress. Physiology and Molecular Biology of Stress Tolerance in Plants. Springer Publ. 15–39 pp. Netherland.
Year 2020,
Volume: 8 Issue: 1, 225 - 232, 14.07.2020
Şule Erkovan
,
Onur İleri
,
Halil İbrahim Erkovan
,
Ali Koç
References
- Açıkgöz, E. 2001. Yem Bitkileri. III. Baskı, U.Ü. Güçlendirme Vakfı Yay. No: 182. 584 s. Bursa.
- Acikgoz, E., Ustun, A., Gul, I., Anlarsal, E., Tekeli, A.S., Nizam, I., Avcıoglu, R., Geren, H., Cakmakci, S., Aydinoglu, B., Yucel, C., Avci, M., Acar, Z., Ayan, I., Uzun, A., Bilgili, U., Sincik, M., Yavuz, M., 2009. Genotype x environment interaction and stability analysis for dry matter and seed yield in field pea (Pisum sativum L.). Spanish Journal of Agricultural Research. 7: 96-106.
- Ağırbaş, N.C., K. Sapmaz, A. Koç, 2017. Eskişehir ilinde yem bitkileri ekiliş alanı ve üretim miktarı üzerine tarımsal desteklemelerin etkisi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 48: 65-72.
- Anonim, 2018. Yem Bezelyesi-1 Tescil Raporu, Tarım ve Orman Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü, Ankara.
- Biarnes-Dumoulin, V., Denis, J.B., Lejeune-Heanut, I., Eteve, G., 1996. Interpreting yield instability in pea using genotypic and environmental covariates. Crop Science. 36: 115-120.
- Bilgili, U., Uzun, A., Sincik, M., Yavuz, M., Gül, İ., 2007. Farklı yaprak tiplerindeki yemlik bezelye hatlarının verim ve bazı verim özelliklerinin belirlenmesi, Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi. Bildiriler 2: Çayır Mera Yem Bitkileri ve Endüstri Bitkileri. 83-86. 25-27 Haziran, Erzurum.
- Ceyhan, E., 2003. Bezelye ebeveyn ve melezlerinde bazı tarımsal özelliklerin ve kalıtımlarının çoklu dizi analiz metoduyla belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. 103 s.
- Dereli, D.N., 2015. Eskişehir ekolojisinde bazı baklagil yem bitkilerinin ikinci ürün olarak yetiştirilebilirliği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 58 s.
- Geisler, G. 1983. Ertragsphysiologie von kulturarten des gemäßigten klimas. Paul Parey, Berlin, Hamburg.
- Geren, H., Alan, Ö., 2012. Farklı ekim zamanlarının iki bezelye (Pisum sativum L.) çeşidinde ot verimi ve diğer bazı özellikler üzerine etkileri. ANADOLU Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi. 22: 37-47.
- Kadıoğlu, S., Tan, M., 2018. Erzurum şartlarında farklı tarihlerde kışlık ekilen yem bezelyesi çeşitlerinin verim ve bazı özellikleri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi. 27: 25-32.
- Kaiser, W.M., 1987. Effects of water deficit on photosynthetic capacity. Physiologia Plantarum. 71: 142-149.
- Kavut, Y.T., Çelen, A.E., Çıbık, Ş.E., Urtekin, M.A., 2016. Ege Bölgesi koşullarında farklı sıra arası mesafelerinde yetiştirilen bazı yem bezelyesi (Pisum arvense L). çeşitlerinin verim ve diğer bazı özellikleri üzerine bir araştırma. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi. 25 (Özel Sayı-2): 225-229.
- Kavut, Y.T., Geren, H., 1015. Farklı ön bitki ve ekim zamanı uygulamalarının silajlık mısırın (Zea mays L.) verim ve bazı kalite özelliklerine etkileri. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi. 2: 163-170.
- Kurşun Kırcı, K., 2012. Doğu Anadolu yem bezelyesi ekotiplerinde tohum miktarı ve sıra aralığının ot ve tohum verimine etkileri. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 53 s.
- Manga, İ., 1977. Değişik gün uzunluğu ve sıcaklık derecelerinin korunganın gövde ve kök gelişmesine etkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 8: 1-21.
- Mukherjee, D., Sharma, B.R., Mani, J.K., 2013. Influence of different sowing dates and cultivars on growth, yield and disease incidence in garden pea (Pisum sativum) under mid hill stuation. Indian Journal of Agricultural Sciences. 83: 918-923.
- Özel, S.D., Gökkuş, A., Alatürk, F., 2016. Farklı sulama seviyelerinin Macar fiği (Vicia pannonica Crantz.) ve yem bezelyesi (Pisum arvense L.) gelişimine etkileri. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi. 30: 46-52.
- Quan, W., Liu X., Wang H. and Chan Z., 2016. Comparative physiological and transcriptional analyses of two contrasting drought tolerant alfalfa varieties. Frontiers in Plant Science. 6: 1-16.
- SAS Institute. 1998. Statistical Analysis System Institute: StatView Reference Manual. SAS Institute, Cary, NC.
- Shaukat, S.A., Ahmad, Z., Chodry, Y.A., Shaukat, S.K., 2012. Effect of different sowing dates and row spacing on then growth, seed yield and quality of off-season pea (Pisum sativum L. cv. Climax) under temperate conditions of Rawalakot Azad Jammu and Kashmir. Scientific Journal of Agricultural. 1: 117-125.
- Sheaffer, C.C., Moncada, K.M. 2012. Introduction to Agronomy – Food, Crops and Environment. 2nd ed. 704 p. Delmar, Clifton Park, NY.
- Sirwaiya, S., Kushwah, S.S., 2018. Assessment of different sowing dates and varieties on growth, yield and quality of seed in garden pea (Pisum sativum L.), International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences. 7: 1387-1396.
- Soya, H., Çelen A.E., Tosun, M., 1989. Sıra arası mesafesi ve ekim zamanının yem bezelyesi (Pisum arvense L.)’nde saman verimi ve verim özelliklerine etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 26: 11-21.
- Stepanovic, S.V., Burr, C., Peterson, J.A., Rudnick, D., Creech, C.F. Werle, R., 2018. Field pea response to seeding rate, depth, and inoculant in West-Central Nebraska. Agronomy Journal. 110: 1412-1419.
- Tan, M., Koç, A., Dumlu Gül, Z., Elkoca, E., Gül, İ., 2013. Determination of dry matter yield and yield components of local forage pea (Pisum sativum spp. arvense L.) ecotypes. Journal of Agricultural Sciences. 19: 289-296.
- Taran, B., Warkentin, T., Somers, D.J., Miranda, D., Vanderberg, A., Blade, S., Woods, S., Bing, D., Xue, A., DeKoeyer, D., Penner, G., 2003. Quantitative traitloci for lodging resistance, plant height and partial resistance to Mycosphaerella blight in field pea (Pisum sativum L.). Theoretical and Applied Genetics. 107: 1482-1491.
- Tekeli, A.S., Ates, E., 2003. Yield and its components in field pea (Pisum arvense L.) lines. Journal of Central European Agriculture. 4: 313-317.
- Toğay, N., Toğay, Y., Erman, M., Yıldırım, B., 2006. Kışlık iki bezelye hattı (Pisum sativum ssp. arvense L.)’nda farklı bitki sıklıklarının bazı tarımsal özellikler üzerine etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi. 16: 97-103.
- Tolessa, T.T., Keneni, G., Sefera, T., Jarso, M., Bekele, Y., 2013. Genotype x environment interaction and performance stability for grain yields in field pea (Pisum sativum L.) genotypes. International Journal of Plant Breeding. 7: 116-123.
- Turk, M., Albayrak, S., Yuksel, O., 2011. Effect of seeding rate on the forage yields and quality in pea cultivars of differing leaf types. Turkish Journal of Field Crops. 16: 137-143.
- Uzun, A., Acikgoz, E., 1998. Effect of sowing season and seedling rate on the morphological traits and yield in pea cultivars of differing leaf types. Journal of Agronomy and Crop Science. 181: 215-222.
- Uzun, A., Asik, B.B., Acikgoz, E., 2017. Effects of different seeding rates on forage yield and quality components of pea cultivars under Bursa conditions. Turkish Journal of Field Crops. 22: 126-133.
- Wissua, M. and Smith S.E., 1997. Morphological and physiological characteristic associated with tolerance to summer irrigation termination in alfalfa. Crop Science. 37: 704-711.
- Yokota, A., Takahara, K., Akash, K., 2006. Water Stress. Physiology and Molecular Biology of Stress Tolerance in Plants. Springer Publ. 15–39 pp. Netherland.