Bayramiç Beyazı” Nektarinlerde Fungisit Kalıntılarının Belirlenmesi ve Tüketiciler İçin Risk Değerlendirmesi

Year 2023, Volume: 11 Issue: 1, 166 - 176, 19.07.2023

Elif Betül Serbes , Osman Tiryaki

https://doi.org/10.33202/comuagri.1254995

Abstract

Bu çalışmanın amacı “Bayramiç Beyazı” nektarinlerde fungisit kalıntılarının belirlenmesidir. Analiz metodu SANTE kılavuzuna göre doğrulaması (verification) yapılmıştır. 10 adet fungisitin hesaplama limiti (LOQ) izin verilen maksimum kalıntı limitlerinin (MRL) altında bulunmuştur. Tüm metodun geri alımı %15.46 oransal standart sapma (RSD) ile %94.26 (n=100) olarak belirlenmiştir. Bu rakamlar SANTE geri alım limitleri ve tekrar edilebilirlik limitleri ile uyumludur. Nektarin numuneleri Haziran-Eylül 2022 arasında Çanakkale Pazarından her hafta 5 farklı tezgahtan toplanmıştır. Fungisit kalıntıları örnekleme zamanına ve tezgaha göre belirlenmiştir. Bupirimate, cyflufenamid, difenoconazole, penconazole, tetraconazole kalıntı seviyeleri MRL değerlerinin altında bulunmuştur. Ancak birer örnekte flusilazole (MRL'nin 1.5 katı) ve triadimenol (MRL'nin yaklaşık 3 katı) kalıntıları MRL değerlerini aşmıştır. Ayrıca iki örnekte MRL’nin 1.5 katı triadmenol kalıntısı bulunmuştur. Boscalid, carbendazim ve thiophanate-methyl maksimum kalıntıları birer örnekte MRL'lerin sırasıyla, 1/20, 1/2 ve 1/10 u oranında bulunmuştur. Risk değerlendirmeleri, fungisitlere maruziyet düzeylerinin düşük olduğunu ortaya çıkarmıştır (tehlike katsayısı, HQ≤ 1). “Bayramiç Beyazı” nektarin tüketiminde insan sağlığı açısından herhangi bir risk bulunmamıştır. Ancak, HQ≤ 1 olsa bile en yüksek akut HQ değeri carbendazim için, en yüksek kronik HQ değeri ise flusilazole için bulunmuştur. Carbendazim, flusilozole ve triadimenol ülkemizde yasaklanmıştır.

Keywords

Bayramiç Beyazı, Fungisit kalıntıları, Risk değerlendirmesi

Supporting Institution

ÇOMÜ Bilimsel Araştırma Birimi;

Project Number

Proje No: FYL-2022-4047

Thanks

Bu çalışma birinci yazarın Yüksek Lisans tezinin bir bölümüdür. ÇOMÜ Bilimsel Araştırma Birimi’ne çalışmayı (Proje No: FYL-2022-4047 desteklemelerinden dolayı teşekkür ederiz.

Determination of Fungicide Residues in “Bayramiç Beyazı” Nectarines and Risk Asssessment forConsumers

Abstract

Bu çalışmanın amacı “Bayramiç Beyazı” nektarinlerde fungisit kalıntılarının belirlenmesidir. Analiz metodu SANTE kılavuzuna göre doğrulaması (verification) yapılmıştır. 10 adet fungisitin hesaplama limiti (LOQ) izin verilen maksimum kalıntı limitlerinin (MRL) altında bulunmuştur. Tüm metodun geri alımı %15.46 oransal standart sapma (RSD) ile %94.26 (n=100) olarak belirlenmiştir. Bu rakamlar SANTE geri alım limitleri ve tekrar edilebilirlik limitleri ile uyumludur. Nektarin numuneleri Haziran-Eylül 2022 arasında Çanakkale Pazarından her hafta 5 farklı tezgahtan toplanmıştır. Fungisit kalıntıları örnekleme zamanına ve tezgaha göre belirlenmiştir. Bupirimate, cyflufenamid, difenoconazole, penconazole, tetraconazole kalıntı seviyeleri MRL değerlerinin altında bulunmuştur. Ancak birer örnekte flusilazole (MRL'nin 1.5 katı) ve triadimenol (MRL'nin yaklaşık 3 katı) kalıntıları MRL değerlerini aşmıştır. Ayrıca iki örnekte MRL’nin 1.5 katı triadmenol kalıntısı bulunmuştur. Boscalid, carbendazim ve thiophanate-methyl maksimum kalıntıları birer örnekte MRL'lerin sırasıyla, 1/20, 1/2 ve 1/10 u oranında bulunmuştur. Risk değerlendirmeleri, fungisitlere maruziyet düzeylerinin düşük olduğunu ortaya çıkarmıştır (tehlike katsayısı, HQ≤ 1). “Bayramiç Beyazı” nektarin tüketiminde insan sağlığı açısından herhangi bir risk bulunmamıştır. Ancak, HQ≤ 1 olsa bile en yüksek akut HQ değeri carbendazim için, en yüksek kronik HQ değeri ise flusilazole için bulunmuştur. Carbendazim, flusilozole ve triadimenol ülkemizde yasaklanmıştır.

Keywords

Bayramiç Beyazı, Fungisit kalıntıları, Risk değerlendirmesi

Project Number

Proje No: FYL-2022-4047

References

• Ambrus, Á., Szenczi-Cseh, J., Doan, V.V.N., Vásárhelyi, A., 2023. Evaluation of monitoring data in foods. Agrochemicals. 2(1): 69-95.
• Anastassiades, M., Lehotay, S. J., Stajnbaher D., Schenck, F. J., 2003. Fast and easy multiresidue method employing acetonitrile extraction/partitioning and dispersive solid-phase extraction for the determination of pesticide residues in produce. Journal AOAC International. 86(2): 412-431.
• Anonim, 2022. Bayramiç beyazı hasat etkinliği düzenlendi. https://canakkale.tarimorman.gov.tr/ Haber/501/Bayramic-Beyazi-Hasat-Etkinligi-Duzenlendi, (Erişim tarihi: Aralık 2022).
• AOAC, 2007. Official method 2007.01: Pesticide residues in foods by acetonitrile extraction and partitioning with magnesium sulfate. J. AOAC Int. 90: 485–520.
• Balkan, T., Yılmaz, Ö., 2022. Method validation, residue and risk assessment of 260 pesticides in some leafy vegetables using liquid chromatography coupled to tandem mass spectrometry. Food Chemistry. 384: 132516.
• Balkan, T., Karaağaçlı, H., 2023. Determination of 301 pesticide residues in tropical fruits imported to Turkey using LC–MS/MS and GC-MS. Food Control 147: 109576.
• BKÜ, 2023a. BKÜ Veri Tabanı, Tavsiye arama. https://bku.tarimorman.gov.tr/Kullanim/TavsiyeArama?csrt= 11841641984404194768, (Erişim tarihi: Aralık 2022).
• BKÜ, 2023b. BKÜ Veri Tabanı, Yasaklı veya kısıtlı aktif madde listeleri. https://bku.tarimorman.gov.tr/ AktifMadde/YasakliKisitliExcelFileList?csrt=4249106729254166320, (Erişim tarihi: Şubat 2023).
• Cámara, M.A., Cermeño, S., Martínez G., Oliva, J., 2020. Removal residues of pesticides in apricot, peach and orange processed and dietary exposure assessment. Food Chemistry. 325: 126936.
• Chatzicharisis, I., Thomidis, T., Tsipouridis, C., Mourkidou-Papadopoulou E., Vryzas, Z., 2012. Residues of six pesticides in fresh peach-nectarine fruits after preharvest treatment. Phytoparasitica. 40: 311-317.
• Chen, R., Xue, X., Wang G., Wang, J., 2021. Determination and dietary intake risk assessment of 14 pesticide residues in apples of China. Food Chemistry. 351: 129266.
• Çelik, F. Ç., 2022. Antalya’da yetiştirilen bazı meyvelerde pestisit kalıntı düzeylerinin belirlenmesi. Kastamonu Üniv. Fen Bil.Enst., Sürdürülebilir Tarım ve Tabii Bitki Kaynakları Anabilim Dalı, Kastamonu Yüksek Lisans Tezi, 63 s.
• Dülger, H., Tiryaki, O., 2021. Investigation of pesticide residues in peach and nectarine sampled from Çanakkale, Turkey, and consumer dietary risk assessment. Environ. Monit. Assess. 193(9): 561.
• EFSA, 2007. The EFSA's 7th Scientific Colloquium Report ‐ Cumulative Risk Assessment of pesticides to human health: EFSA Supporting Publication. 4(5): 1-160.
• EFSA, 2019. Pesticide Residue intake model- EFSA PRIMo revision 3.1. EFSA Supporting Publications. 16(3):1-15.
• EFSA, 2020. Modification of the existing maximum residue level for boscalid in pomegranates. EFSA Journal, 18(9): 6236.
• Ersoy, N., Tatlı, Ö., Özcan, S., Evcil, E., Coşkun, L.Ş., Erdoğan, E., 2011. Sert çekirdekli ve sert kabuklu meyve türlerinde bazı pestisit kalıntıları. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi. 25(1): 75-83.
• EURACHEM, 2014. The fitness for purpose of analytical methods -a laboratory guide to method validation and related topics. Second Edition. https://www.eurachem.org/images/stories/Guides/pdf/MV _guide_2nd_ed_EN.pdf, (Erişim Tarihi: Aralık 2022).
• Galietta, G., Egaña, E., Gemelli, F., Maeso, D., Casco, N., Conde, P., Nuñez, S., 2011. Pesticide dissipation curves in peach, pear and tomato crops in Uruguay. Journal of Environmental Science and Health, Part B. 46(1): 35-40.
• Kaya, T., Tuna, A. L., 2019. İzmir ilindeki üç halk pazarından alınan meyve ve sebze örneklerindeki pestisit kalıntı miktarının araştırılması. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi. 6(1): 32-38.
• Kazar Soydan, D., Turgut, N., Yalçın, M., Turgut, C., Karakus, P. B. K. 2021. Evaluation of pesticide residues in fruits and vegetables from the Aegean region of Turkey and assessment of risk to consumers. Environmental Science and Pollution Research. 28(22): 27511-27519.
• Lehotay, S. J., 2007. Determination of pesticide residues in foods by acetonitrile extraction and partitioning with magnesium sulfate: collaborative study. J. AOAC Int. 90: 485–520.
• Liu, Y., Shen, D., Li, S., Ni, Z., Ding, M., Ye C., Tang, F., 2016. Residue levels and risk assessment of pesticides in nuts of China. Chemosphere. 144: 645-651.
• Marete, G. M., Shikuku, V. O., Lalah J. O., Wekasa, V. W., 2020. Occurrence of pesticides residues in French beans, tomatoes, and kale in Kenya, and their human health risk indicators. Environ. Monit. Assess. 192: 692.
• Omeroglu, P. Y., Boyacioglu, D., Ambrus, A., Karaali, A., Saner, S., 2012. An overview on steps of pesticide residue analysis and contribution of the individual steps to the measurement uncertainty. Food Analytical Methods. 5(5): 1469-1480.
• Öztekin, L., Başoğlu F., 2007. Şeftali nektarı işleme teknolojisi basamaklarında diazinon kalıntısı saptanması. Gıda. 32(2): 75-80.
• Polat, B., Tiryaki, O., 2019. Determination of some pesticide residues in conventional grown and IPM- grown tomato by using QuEChERS method. Journal of Environmental Science and Health B. 54(2): 112-117. PPDB, 2023. IUPAC Pesticides Properties DataBase. http://sitem.herts.ac.uk/aeru/iupac/, (Erişim tarihi: Aralık 2022).
• RASFF, 2023. The Rapid Alert System for Food and Feed (RASFF Window). https://webgate.ec.europa.eu/ rasff-window/ screen/list, (Erişim tarihi: Ocak 2023)
• SANTE, 2021. Analytical quality control and method validation procedures for pesticide residues analysis in food and feed. https://food.ec.europa.eu/system/files/2022-02/pesticides_mrl_guidelines_wrkdoc_2021-11312.pdf , (Erişim tarihi: Şubat 2023).
• TUİK, 2023. Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel üretim istatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn =92&locale=tr, (Erişim tarihi: Şubat 2023).
• TURKAK, 2022. Metodun geçerli kılınması ve doğrulanması için bilgilendirme kılavuzu. https://secure.turkak.org.tr/turkaksite/docs/bilgilendirme_kilavuzlari/metodun_geçerli_kilinmasi_ve_dogrulanmasi_icin_bilgilendirme_kilavuzu_30122022.pdf , (Erişim tarihi: Ocak 2023).
• WHO, 2019. The WHO Recommended classification of pesticides by hazard and guidelines to classification. https://apps.who.int/iris/rest/bitstreams/1278712/retrieve, (Erişim tarihi: Aralık 2022).
• WHO, 2021. Human health risk assessment toolkit: chemical hazards, Second edition, Harmonization Project Document No. 8. https://www.who.int/publications/i/item/9789240035720, (Erişim tarihi: Aralık 2022).
• Zhang, Y., Si, W., Chen, L., Shen, G., Bai, B., Zhou, C., 2021. Determination and dietary risk assessment of 284 pesticide residues in local fruit cultivars in Shanghai, China. Scientifc Reports. 11: 9681.