Sultani Çekirdeksiz Üzüm Çeşidinde Farklı Dönemlerde Toplanan Salamura Amaçlı Yaprakların Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özelliklerinin Belirlenmesi

Year 2023, Volume: 11 Issue: 1, 206 - 211, 19.07.2023

Harun Çoban

https://doi.org/10.33202/comuagri.1281438

Abstract

Türkiye’de bağlardan hem üzüm hem de asma yaprakları yoğun olarak üretilmekte ve tüketilmektedir. Asma yapraklarının hem taze hem de salamura şeklinde iç tüketimi ve ihracatı son yıllarda artmaktadır. Bölgemizde yaygın olarak yetiştirilen sultani çekirdeksiz üzüm çeşidinin yaprakları bu amaçla değerlendirilmektedir.
Araştırmada, Manisa'da iki farklı dönemde toplanan Sultana çekirdeksiz üzüm çeşidine ait yaprakların fiziksel özellikleri ile kalite özellikleri ve mineral element içeriklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Fiziksel özellikler açısından; yaprak en uzunlukları 12.3-14.7 cm, boy uzunlukları 9.4-10.2 cm, yaprak büyüklükleri 128.9-179 cm² arasında değişmektedir. Mayıs (My) ve Uç yaprakların (Uy) fiziksel özellikleri karşılaştırıldığında yaprak sayısı bakımından ortalama olarak 1 kg’daki yaprak sayısı %23.1 oranında azalmıştır. Buna karşın yaprak alanı, yaprak ağırlığı, yaprak boyu ve yaprak eni sırasıyla %3.7; % 8.1; % 8.6 ve %7.6 oranında artış olduğu tespit edilmiştir.
Kalite analizlerinde Mayıs ve uç yapraklarda kuru madde (My:%21,7-23.1, Uy:%23.8-28.4), kül miktarı (My:%1.23-1.55, Uy:%1.14-1.7), protein miktarı (My:3.86-4.10 g 100 g⁻¹, Uy:3.03-3.45 g 100 g⁻¹), indirgen madde (My:0.17-0.27 g 100 g⁻¹, Uy:0.43-0.75 g 100 g⁻¹), toplam asitlik (My:% 0.62-0.86, Uy:%0.27-0.43) ve ham selüloz (My:0.34-0.48 g 10 g⁻¹, Uy:0.70-0.98 g 10 g⁻¹) miktarları belirlenmiştir.
Mineral madde içerikleri açısından mayıs yapraklarına göre, uç yapraklarında Ca, Mg ve Cu içerik değerleri sırasıyla, %25.2; %47.2 ve %45.6 oranında yüksek bulunmuştur.

Keywords

Asma yaprağı, fiziksel ve kimyasal özellikler, kalite analizleri

References

• Anonim, 2023a.http://www.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.üzüm. (Erişim tarihi: 09.03.2023).
• Anonim, 2023b.https://www.tarimorman.gov.tr/Asma Yaprağı_ihracat proseduru.pdf (Erişim Tarihi: 10.04 2023).
• Anonymous, 1997.Descriptor for grapevine (Vitis spp.). International Plant Genetic Resources Institute, Roma, Italy, pp 58.
• AOAC, 1990. Official Methods of Analysis. 15th. ed. Association of Official Analytical Chemists. Washington, DC, USA.
• Bal, H.G., Kaplan, E., Kaplan, K., 2019. Bağcılık ve Salamura Yaprak Konusunda Çiftçi Yönelimi ve Değerlendirmeleri (Tokat İli Pazar İlçe örneği). 3. Uluslararası Unidokap Karadeniz Semp. 843-857, 21-23 Haziran, Tokat.
• Başoğlu, F., Şahin, İ., Korukluoğlu, M., Uylaşer, V., Akpınar, A., Çopur, Ö.U., 2004. Salamurasız Asma Yaprağı Üretiminin Geliştirilmesi. Türkiye 8. Gıda Kongresi, 26-28 Mayıs, Bursa.
• Başoğlu, F., Şahin, İ., Korukoğlu, M., Uylaşer, V., Akpınar, A., 1996. Salamura Yaprak Üretiminde Fermentasyon Şekli ve Katkı Maddelerinin Kalite ve Dayanıklılığa Etkisinin Araştırılması ve Olgun Tekniğin Geliştirilmesi. Turkish J. Agric. Forestry 20: 535-545.
• Cangi, R., Adınır, M., Yağcı, A., Topçu, N., Sucu, S., 2011. Salamuralık Yaprak Üretilen Bağlarda Farklı Üretim Modellerinin Ekonomik Analizi. Iğdır Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 1(2):77-84.
• Cangi, R., Kaya, C., Kılıç, D., Yıldız, M., 2005. Tokat Yöresinde Salamuralık Asma Yaprak Üretimi, Hasat ve İşlemede Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Türkiye 6. Bağcılık Semp. 632-640, 19-23 Eylül, Tekirdağ. Cangi, R., Yağcı, A., Kılıç, D., 2012. Iğdır Yöresinde Salamuralık Asma Yaprağı Üretim İmkanları. 1. Uluslararası Iğdır Semp. 21-23 Nisan, Iğdır.
• Cangi, R., Yağcı, A., 2016. Salamuralık asma yaprağı üretimi. Kırsal Kalkınma Dergisi 5: 22-23. Dalgıç, T., Akbulut, N., 1988. Salamura Yapraklar Üzerine Bir Araştırma. Gıda, 3 (3): 175-182.
• Diez, M.J.F., Fernandez, A.L., Cancho, F.C., Puinitana, H.C.D., Casanova, J.L.C., 1972. Elaboracion de Aceitunas Negras de Mesa. Grasa y Aceites, pp 91-93.
• Göktürk, N., Artık, N., Yavaş, İ., Fidan, Y., 1997. Bazı Üzüm Çeşitleri ve Asma Anacı Yapraklarının Yaprak Konservesi Olarak Değerlendirme Olanakları. Gıda, 22 (1): 15-23.
• Gülcü, M., Aydın, S., Demirci, A.Ş., Arıcı, M., 2011. Farklı Muhafaza Yöntemlerinin, Asma Yapraklarının Kimyasal, Mikrobiyolojik ve Duyusal Özellikleri Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Proje Sonuç Raporu, Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayın No: 212, 55 s.
• Gülcü, M, Demirci, A.Ş., 2011. Salamuraya İşlenen Bazı Asma Yapraklarının Kalite Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. JOTAF/Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 8(3): 16-21.
• Gülcü, M., Torçuk, A., İ. 2016. Yemeklik Asma Yaprağı Üretimi ve Pazarlamasında Kalite Parametreleri. Meyve Bilimi Dergisi 1 (Özel sayı): 75-79.
• Hass, D., Koppe, F., 1968. Hundbuch der Lebensmittelechemie, Springer-Verlag. Berlin, pp742-743. İç E, Denli, Y. 1997. Sultani asma yapraklarında salamura yaprak üretimi. Gıda 22 (2): 105-108.
• Kacar, B., İnal, A., 2008. Bitki Analizleri. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 892 s.
• Lott, W.L, Nery, J.P, Gall, J.R, Medcoff, J.C. 1956. Leaf analysis technique in coffe research, I.B.E.C. Research Institute Publishing 9: 21-24.
• Mills, A.H., Jones, J.B. Jr., 1996. Plant analysis hand book II, a practical sampling, preparatin analysis and interpretation, guide, U.S.A. pp 422-423.
• Ovayurt, C., Söylemezoğlu, G., 2023. Türkiye’de Ticari Boyutta Salamuralık Olarak Kullanılan Asma Yapraklarının Fiziksel, Duyusal ve Kalite Özellikleri açısından Değerlendirilmesi. Bahçe, 52 (Özel Sayı 1): 2791-6379.
• Ribereau, G. J., Reynold, E., 1971. Science et Techniques de la Vigne. Tome 1., Biologie de la Vigne. Sols de Vignobles. Ed. Dunod. Paris. Slavin, W.,1968. Atomic Absorption Spectroscopy.Interscience Publish. NewYork. London-Sydney. Uylaşer, V., Başoğlu, F., 2000. Gıda Analizleri I-II. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Uygulama Kılavuzu No: 9: 16-17.