Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Yerleşkesi Kullanıcılarının Çevresel Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi

Year 2024, Volume: 12 Issue: 2, 223 - 239, 27.12.2024

Aysun Çelik , Güzella Yılmaz , Venhar Melda Hassamancıoğlu , Saliha Erdoğdu , Esen Oruc

https://doi.org/10.33202/comuagri.1490738

Abstract

Bu çalışmada Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Taşlıçiftlik Yerleşkesi kullanıcılarının çevre sorunlarına ilişkin bilgi düzeylerini ve çevre sorunlarına karşı alınabilecek bireysel önlemler olan geri dönüşüm ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı gibi davranışlara yönelik tercihlerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışmanın yöntemi kullanıcıların tutum, eğilim ve görüşlerini ölçmeyi hedefleyen 5’li Likert ölçeği ile hazırlanan anket araştırmasına dayanmaktadır. Anket çalışmasının örneklemini TOGÜ Taşlıçiftlik yerleşkesini gündelik hayatında kullanan öğrenciler, akademik ve idari personel oluşturmaktadır. Araştırmanın örnek hacmini 516 kişi oluşturmaktadır. Elde edilen veriler frekans analizi, betimsel analiz ve ki-kare (chi-square) analiz yöntemleriyle değerlendirilmiştir. Değerlendirme sonucunda katılımcıların %41,9’unun çevre sorunları hakkında iyi düzeyde, %13,4’ünün çok iyi düzeyde bilgi sahibi oldukları ve önemli bir çoğunluğun çevresel sorunlardan doğrudan etkilendikleri belirlenmiştir. Katılımcıların, yenilenebilir enerji kaynaklarının günlük hayatta kullanımına ilişkin cevapları karşılaştırıldığında, yaş, eğitim durumu ve gelir düzeyindeki artışla beraber yenilenebilir enerji kaynakları kullanım tercihlerinin de arttığı gözlemlenmiştir. Sonuçlara göre katılımcıların çoğunluğu, cam, kâğıt ve plastik gibi atıkları geri dönüşüme yönlendirmektedir ve yine çoğunluk yerleşkede geri dönüşüm noktalarının yetersiz olduğunu düşünmektedir. Alışveriş sırasında çevre dostu ürünlerin, öğrenci yurtlarında ikamet eden genç katılımcılara nazaran, gelir düzeyi ve eğitim seviyesi daha yüksek katılımcılar tarafından tercih edildiği görülmüştür. Çalışma sonucunda TOGÜ yerleşkesi kullanıcılarının yenilenebilir enerji kullanımı ve geri dönüşüm tercihleri ve bu tercihlerin cinsiyet, yaş, eğitim durumu, gelir düzeyi, konaklama yeri, üniversitedeki konumları ele alınarak nasıl değişkenlik gösterdiği ortaya konmuştur.

Keywords

çevresel farkındalık, geri dönüşüm, yenilenebilir enerji kullanımı

References

• Ak, Ö., Genç, A.T., 2018. Üniversite öğrencilerinin geri dönüşüm bilinci üzerine bir araştırma: Sakarya Üniversitesi örneği. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 4(2): 19-39.
• Ar, A.A., Tokol, T., 2010. Tekstil sektöründeki işletmelerin yeşil pazarlamadan kaynaklı kazanımları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 9(31): 148-168.
• Arı, E., Yılmaz, V., 2016. A proposed structural model for housewives' recycling behavior: a case study from Turkey. Ecological Economics.129:132-42.
• Aydoğdu, Ç., 2021. Yenilenebilir enerji sektöründe ve enerji verimliliğinde kamusal destekler ve türkiye’de yansımaları. Akademik İzdüşüm Dergisi Journal of Academic Projection. 6 (1): 52-74.
• Ayvaz, Y., 1998. Çevre eğitiminde temel kavramlar el kitabı. Çevre Eğitim Merkezi Yayınları. 1998, 98. İzmir. Bilen, K., Özel, M., Sürücü, A., 2013. Fen bilgisi öğretmen adaylarının yenilenebilir enerjiye yönelik tutumları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. (36).
• Bostancıoğlu, D., Saraçoğlu, G.V., Öztürk, M., 2017. Öğrencilerin çevre farkındalık ve tutum düzeyleri ve bunları etkileyen faktörlerin araştırılması. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi. (60): 266-278.
• Büyüksaatçı, S., Küçükdeniz, T., Esnaf, Ş., 2008. Geri dönüşüm tesislerinin yerinin gustafson-kessel algoritması-konveks programlama melez modeli tabanlı simülasyon ile belirlenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 7(13): 1-20.
• Çelik, E.Ş., Şahin, Y., 2023. Geri dönüşüm süreci için yeni bir bulanık envanter modeli. DEÜ FMD. 25(7): 21-36.
• Dikmen, S., 1993. İlköğretim kurumlarında çevre için eğitim: Çevre eğitimi. Türkiye Çevre Vakfı Yayını. Ankara.
• Eroğlu, R., Aydemir, E., 2021. Geri dönüşüm sürecinde kusurlu yeniden üretim durumu için yeni bir envanter modeli. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi. (23): 381- 397.
• Geray, C., 1992. Çevre için eğitim. İnsan çevre toplum. İmge Yayınları, 229. Ankara.
• Gülay, H., Önder, A., 2011. Sürdürülebilir Gelişim İçin Okulöncesi Dönemde Çevre Eğitimi. Nobel Yayın Dağıtım. Ankara.
• Gülay, H., Öznacar, M. D., 2010. Okul öncesi dönem çocukları için çevre eğitimi etkinlikleri. Pegem Akademi. Ankara.
• Karaaslan, A., Oktay, E., Karabacak, E., 2022. Üniversite öğrencilerinin geri dönüşüm bilincinin araştırılması. Efe Akademi Yayınları.
• Karagözoğlu, N., 2020. Causes and solution proposals for environmental problems: Yozgat example. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE). 42: 356-373.
• Kazu, H., Yapıcı Ödemiş, F., 2023. Geri dönüşüm etkinliklerinin okul öncesi eğitim kurumu öğrencilerinin farkındalık düzeylerine etkisinin incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 25(1): 34-53. Kubicki, MA., McGain, F., O'Shea, CJ., Bates, S., 2015. Auditing an intensive care unit recycling program. Crit Care Resusc. 17(2):135-40.
• Largo-Wight E, Bian H, L.L., 2012. An empirical test of an expanded version of the theory of Planned Behavior in predicting recycling behavior on campus. AJHE. 43(2):66-73.
• McDermott-Levy, R., Fazzini, C., 2010. Identifying the key personnel in a nurse-initiated Hospital Waste Reduction Program. Nurs Adm Q. 34(4):306–10.
• Oğuz, D., Çakcı, I., Kavas, S., 2011. Yükseköğretimde öğrencilerin çevre bilinci. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. 12(1): 34-39.
• Oral, M., 2020. Yenilenebilir enerji kaynaklarına ilişkin bir farkındalık araştırması. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi. 5(2): 387-397.
• Prestin, A., Pearce, K.E., 2010. We care a lot: Formative research for a social marketing campaign to promote school-based recycling. Resources, Conservation and Recycling. 54(11): 1017–1026. Riedel, L.M., 2011. Environmental and financial impact of a Hospital Recycling Program. AANA Journal. 79(4):8-14.
• Sagbaş, A., Başbuğ, B., 2018. Sürdürülebilir kalkınma ekseninde enerji verimliliği uygulamaları: Türkiye değerlendirmesi. European Journal of Engineering and Applied Sciences. (J. Eng. App. Sci). 1(2): 43-50.
• Şallı, D., Dağal, B.A., Küçükoğlu, E.K., Niran, Ş.S., Tezcan, G., 2013. Okul öncesinde geri dönüşüm kavramı: Aile katılımlı proje tabanlı bir program örneği. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. 2(2): 234-241.
• Şenel, Ö., 2023. Geri dönüşüm kutusu kullanımının zorunlu tutulmasının yeşil tüketim ve geri dönüşüm davranışları üzerindeki etkisi: Akademik personeller üzerine bir araştırma. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 15(3): 219-228.
• Tamkoç, H., Savaş, İ., Savaş, V., Tamkoç, O., 2024. Sıfır atık projesi ile öğrencilerde oluşan atık yönetimi ve geri dönüşüm farkındalığının değerlendirilmesi. International Journal of Social Sciences. 8(3): 497-510.
• Tunç, A.Ö., Ömür, G.A., Düren, A., 2012. Çevresel farkındalık. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. (47).