Ham Fosfat, Humik Asit ve Fosfor Çözücü Bakteri Uygulamalarının Sakız Fasulyesi Bitkisi Gelişim Özelliklerine Etkileri

Year 2024, Volume: 12 Issue: 2, 263 - 272, 27.12.2024

Ali Karaca Cafer Türkmen

https://doi.org/10.33202/comuagri.1507551

Abstract

Çalışmamız; yerli ham fosfat (HP) kaynaklarından Mazıdağı (Mardin-Türkiye) ham fosfatının çözünürlüğüne humik asit (HA) ve fosfor çözücü bakteri (FB) uygulamalarının (UYG) etkisini belirlemek için serada ve alkalin toprak şartlarında yapılmıştır. Çalışmada sakız fasulyesi (Cyamopsis tetragonoloba L.) bitkisinin ekildiği saksılara 20 kg da-1 P (P2O5) Mazıdağı ham fosfatı, sıvı humik asit (TKİ-HUMAS; 5 L da-1) ve fosfor çözücü bakteri karışımı (S2-RC210; Bacillus megaterium, Paenibacillus polymyxa ve Pseudomonas putida) preparatları ayrı ayrı ve birlikte uygulanmıştır. Ham fosfat ve diğer uygulamaların bitki gelişim özelliklerine (bitki boyu, gövde çapı, bitkide yan dal sayısı, bitkide bakla sayısı, baklada tane sayısı, bitki başına tane verimi, bitki gövde ve bitki kök kuru ağırlığı) etkisi belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; ham fosfat ve diğer uygulamaların birlikte etkisi (HP X UYG interaksiyonu) bakımından; bitki çapı, baklada tane sayısı, bitki gövde ağırlığı ve bitki kök ağırlığındaki değişimler önemsiz olmuştur. Uygulamaların tek başlarına etkisiyle bitki boyu, bitkide yan dal sayısı, bitkide bakla sayısı, bitkide tane sayısı önemli derecede değişmiştir. Bitki çapıdaki değişimler ise sadece ham fosfat uygulanmış saksılarda önemsiz değişim göstermiştir (p<0.05). Tüm sonuçlar birlikte değerlendirildiğinde, ham fosfat uygulanan saksılara eklenen fosfor bakterileri ve humik asit uygulanmasıyla genel olarak bitki büyüme özelliklerinin olumlu etkilendiği ve bu etkilerin farklı seviyelerde olduğu gözlemlenmiştir.

Keywords

Ham fosfat, Sakız fasulyesi, Fosfor çözen bakteri, Humik asit, Verim.

Supporting Institution

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Project Number

FYL-2021-3653

Thanks

Bu çalışma, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından FYL-2021-3653 nolu proje ile Desteklenen Ali KARACA’nın Yüksek Lisans tez çalışması verilerinden üretilmiştir. İlgili kuruma desteklerinden dolayı teşekkür ederiz.

References

• Abo El-Ezz, S.F., 2019. Translocation of some elements in guar plant (Cyamopsis tetragonoloba L.) as affected by NPK-fertilization and compost of town refuse. Journal of Soil Sciences and Agricultural Engineering. 10(3): 173-177.
• Adeleke, B.S., Babalola, O., 2021. Roles of plant endosphere microbes in agriculture-A review. Journal of Plant Growth Regulation. 1-18.
• Antoun, H., 2005. Field and greenhouse trials performed with phosphate solubilizing bacteria and fungi. Department of Soil and Agrifood Engineering, Faculty of Agriculture and Food. Science, Canada.
• Allison, L.E. ve Moodie, C.D., 1965. Carbonate. Methods of Soil Analysis Part 2 Chemical and Microbiological Properties. 9: 1379-1396.
• Asghar, W., Akça, M.O., Akça, H., Tarf, O.J., Kataoka, R., Turgay, O.C., 2022. Alternative strategies to synthetic chemical fertilizers; revitalization of soil quality for sustainable agriculture using organic-based approaches. In: New and Future Developments in Microbial Biotechnology and Bioengineering, Elsevier Science, Oxford/Amsterdam, pp.1-30.
• Bala, K., 2022. Microbial Fertilizer as an Alternative to Chemical Fertilizer in Modern Agriculture. In: Beneficial Microorganisms in Agriculture (pp. 111-130), Springer Nature Singapore.
• Bouyoucos, G.J., 1951. A Recalibration of Hydrometer Method for Making Mechanical Analysis. Agronomy Journal, 43:434-438.
• Bremner, J.M., 1965. “İnorganic forms of nitrogen In: C.A. Black et al(ed)”. Methods of Soil Analysis, Part 2. Agronomy 9:1179-1237. Am. Soc. of Agron., Inc. Madison, Wisconsin, USA.
• Buscot, F., Varma, A., 2005. Microorganisms in Soils. Roles in Genesis and Functions. Springer-Verlag Berlin Heidelberg, Printed in Germany
• Cebeci, G., 2016. Çanakkale koşullarında sakız fasülyesinde (Cyamopsis tetragonobla (L.) Taub.) farklı sıra aralıklarının verim ve kalite özelliklerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Chen, Y., Aviad, T., 1990. Effect of humic substances on plant growth. In Humic Substances in Soil and Crop Science; Selected Readings, American Society of Agronomy and Soil Science Society of America. Madison, pp. 161-189.
• Çimrin, K.M., Karaca, S., Bozkurt, M.A., 2001. Mısır bitkisinin gelişimi ve beslenmesi üzerine humik asit ve NPK uygulamalarının etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi. 7(2): 95-100.
• Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O., Gürbüz, F., 1987. Araştırma ve Deneme Metotları. A.Ü Ziraat Fakültesi Yayınları: 1021, Ders Kitabı:296.
• Ekin, Z., 2019. Integrated use of humic acid and plant growth promoting rhizobacteria to ensure higher potato productivity in sustainable agriculture. Sustainability. 11(12): 3417.
• FAO Food and Agriculture Organization of the United Nations., 2017. Water for Sustainable Food and Agriculture. A Report Produced for the G20 Presidency of Germany, Rome.
• FAO Food and Agriculture Organization of the United Nations., 2019. The State of the World’s Biodiversity for Food and Agriculture. J. Bélanger ve D. Pilling (eds.). FAO Commission on Genetic Resources for Food and Agriculture Assessments, Rome.
• Fayetörbay, D., Daşcı, M., Çomaklı, B., 2014. Fosfor çözücü bakteri, fosforlu gübre ve tavuk gübresi uygulamalarının macar fiğinde (Vicia Pannonica Roth) tohum verimi ve verim unsurları üzerine etkileri. Journal of Agricultural Sciences. 20(4): 345-357.
• Filiz, O., 2020. Farklı bitki büyümesini teşvik edici bakteriler ve fosforlu gübre uygulamalarının fasülye'nin (Phaseolus vulgaris L.) verim ve verim öğeleri üzerine etkileri. Yüksek lisans tezi, Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Gerke, J., 2018. Concepts and misconceptions of humic substances as the stable part of soil organic matter: A review. Agronomy. 8 (5): 76.
• Hussein, M.M., Alva, A.K., 2014. Growth, yield and water use effeciency of forage sorghum as affected by NPK fertilizer and deficit irrigation. American Journal of Plant Sciences. 5(13): 2134-2140.
• Klute, A., 1986. Water Retention: Laboratory Methods. Methods of Soil Analysis Part1.2nd Ed. Agronomy 9. Am. Soc. Argon., 635-660, Madison, USA.
• Kuc, J., 2001. Concepts and direction of induced systemic resistance in plants and its application. European Journal of Plant Pathology. 107:7-12.
• Jackson, M.L., 1958. Soil Chemical Analysis. Prentice-Hall, Inc. Englewood Cliffs, New Jersey, USA
• Jian, L., Li, J., Ge, C., 2001. Advance in role mechanism of microbial fertilizer. Journal of Microbiology. 21: 33-37. MacCarthy, P., 2001. The principles of humic substances. Soil Science. 166(11): 738-751.
• Müftüoğlu, N.M., Çıkılı, Y., Türkmen, C., Akçura, M., 2021. Sakız fasulyesi (Cyamopsis tetragonoloba L.) bitkisi verim ve kalitesine farklı dozlarda molibden uygulamalarının etkisi. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi. 9(2): 309-315.
• Naseri, R., Maleki, A., Naserirad, H., Shebibi, S., Omidian, A., 2013. Effect of plant growth promoting rhizobacteria (PGPR) on reduction nitrogen fertilizer application in rapeseed (Brassica napus L.). Middle-East Journal of Scientific Research. 14(2): 213-220,
• Okant, M., Karagözlü, Z., 2019. Şanlıurfa ekolojik koşullarında farklı ekim sıklıklarının guar fasulyesi (Cyamopsis Tetragonobla L. Taub.)'nin tarımsal karakterlere etkilerinin araştırılması. Ejons Uluslararası Dergisi. 3 (11):135-140.
• Padem, H., Ocal, A., 1998. Effects of humic acid applications on yield and some characteristics of processing tomato. In VI International Symposium on Processing Tomato and Workshop on Irrigation and Fertigation of Processing Tomato. 487: 159-164.
• Richards, L.A., 1954. Diagnosis and Improvement of Saline and Alkali Soils. United States Department of Agriculture Handbook, (pp. 60-94).
• Seshadri, S., Muthukumarasamy, R., Lakshminarasimhan, C., Lgnacimuthu, S., 2000. Solubilization of inorganic phosphates by Azospirillum halopraeferans. Current Science. 79 (5): 565-567.
• Schulte, E.E. ve Hoskins, B., 1995. Recommended soil organic matter tests. Recommended Soil Testing Procedures for the North Eastern USA. Northeastern Regional Publication. 493: 52-60.
• Soltanpour, P.N., 1991. Determination of nutrient availability and elemental toxicity by AB-DTPA soil test and ICPS. In Advances in Soil Science (pp. 165-190). Springer, New York, NY.
• Sutton, R., Sposito, G., 2005. Molecular structure in soil humic substances: the new view. Environmental Science &Technology. 39 (23): 9009-9015.
• Türkmen, C., Sungur, A., 2014. Influence of humic acid on availability of Zn, Cu, Mn, Fe in soils. Asian Journal of Chemistry. 26(13): 3977.
• Usta, S., Sözüdoğru, S., Çaycı, G., 1996. Ülkemizdeki bazı peat ve peat benzeri materyallerin kimyasal özellikleri ile humik ve fulvik asit kapsamları üzerine bir araştırma. Turkish Journal of Agriculture and Forestry. 20:27-33.
• Wang, X., Lu, X., Yi, X., Li, Z., Zhou, Y., Duan, G., Lei, M., 2021. Changes in soil available cadmium and bacterial communities after fallowing depend on contamination levels. Journal of Soils and Sediments. 21: 1408-1419.