Öz
Kartacani, one of the
leading 7th-century Andalusian poets and literary critics, has published a
unique method of criticism in his work Minhâcu'l-Bulaga, which he has written
in the field of literary criticism, benefiting from literary criticisms of
ancient Greek physiologists such as Aristotle. Kartacenni, one of the veteran
names of Andalusian literature, who has begun to open new ways in terms of
poetry by assimilating the western accumulation of Arabic literature, advocated
the principle of unity in poetry with the motive of the purpose of literary
works as "reflecting the truth as it is" and emphasized the necessity
of providing this structural integrity with all elements of poetry. This
article will investigate the "Subhâniye" shades where Kartacanî thought
that he successfully applied this theory. At the introduction, a brief
information about the life of the poet will be given. In the first part, the
"structural integrity" of Kartacanî's work Minhâcu'l-Bulega will be
discussed. In the second part, it will be examined how the structural integrity
is handled by the said kaside.
Anahtar Kelimeler
Arab Poetry Andalus Literature Hazim al-Kartacani Suphaniye Qaside
Kaynakça
- Aşkın, Zehragül, Cılız, Feyruze, “Platon’da Güzel, Aletheia ve Sanat İlişkisi”, Beytulhikme An International Journal of Philosophy, 6/1, 2016, 195-209.
- Bağdâdî, İsmail Paşa, Hediyyetu’l-Ârifîn, Medresetu’t-târîhi’l-Arabî, İstanbul, 1951. Divlekçi, Celalettin, “Tarihsel Süreç İçerisinde Üsluba İlişkin Tanım Çabaları ve Bir Tanım Denemesi-II”, AÜİFD, 1, 2008, s. 223-252.
- Durmuş, İsmail, “Kartacenni”, DİA, TDV, İstanbul, 2001. Hafız, Muharrem, “Platon, Aristoteles ve Plotinus’ta Mimesis Teorisi”, Journal of Islamic Research, 26/1, 2015, s. 45-52.
- İsâ, Bekûş, Mâhiyyetu’ş-şi’r fî binâi’l-kasîde lede’l-Hâzim el- Kartâcennî, (Yüksek lisans Tezi), el-Cumhûriyetu’l-Cezâîriyyetu’t-Dimukrâtiyye, Kulliyetu’l-âdâb, el-Cezâyir, 2013-2014. Kartâcennî, Hâzim, Minhâcu’l- buleğâ ve sirâcu’l-udebâ, tah: Muhammed el-Habib b. Hûca, Dâru’l- Garbi’l-İslâmî, ty.
- Kartâcennî, Hâzim, Dîvânu Hâzim el-Kartâcennî (tah: Osmân el-Ka’âk), Dâru’s-sekâfe, Beyrut, ty.
- Ötgün, Cebrail, “Sanat Yapıtına Yaklaşım Biçimleri”, Sanat ve Tasarım Dergisi, sayı 2, s. 159-178.
- Öznurhan, Halim, “Aristoteles Poetika’sının Arap Edebiyatındaki Yansımaları”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4/1 (2004): 257-284.
- Öznurhan, Halim, Hazim el-Kartâcennî Arap Dili ve Belagatı Şiiri ve Edebi Tenkidi Hakkında Görüşleri, (Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2004.
- Revvâk, Hûriye, Maksûratu Hâzim el-Kartâcennî ve madmûnuhâ ve teşkîluhâ’l-cemâlî, (Doktora Tezi), Câmiatu’l-Hâc Hadır, Kulliyetu’l-âdâb ve’l-ulûmil’-İslâmiyye, el-Cezâyir, 2009-2010.
- Ülger, Emir, “Platon’un Sanat Kuramının Düşünsel Evrimi”, FLSF, Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 2013 Güz, sayı:16, s. 15-28.
Öz
Hicri 7. yüzyıl’ın önde
gelen Endülüs şairlerinden ve edebiyat eleştirmenlerinden olan Kartâcennî,
edebiyat eleştirisi alanında telif etmiş olduğu Minhâcu’l- buleğâ adlı eserinde, Aristo gibi antik Yunan
filozoflarının edebiyat eleştirilerinden istifade ederek özgün bir eleştiri
yöntemi ortaya koymuştur. Arap edebiyatının batı birikimini özümseyerek şiire
biçim bakımından yeni açılımlar sunduğu Endülüs edebiyatının duayen
isimlerinden Kartâcennî, edebi yapıtların amacının “gerçeği olduğu gibi
yansıtması” teorisinden hareketle şiirde mana bütünlüğü ilkesini savunmuş ve
şiirin tüm unsurlarıyla bu yapısal bütünlüğü sağlamasının önemine vurgu
yapmıştır. Bu makale, Kartâcennî’nin bu teorisini üzerinde başarılı bir şekilde
uyguladığını düşündüğümüz “Sübhâniye”
kasidesini araştıracaktır. Giriş bölümünde şairin hayatı hakkında kısa bir
bilgi verilecektir. Birinci bölümde Kartâcennî’nin Minhâcu’l-Büleğâ eserindeki “yapısal bütünlük” konusu ele
alınacaktır. İkinci bölümde ise, yapısal bütünlüğün bahsedilen kasidede nasıl
işlendiği incelenecektir.
Anahtar Kelimeler
Arap Şiiri Endülüs Edebiyatı Hâzim el-Kartâcennî Sübhâniye Kasidesi
Kaynakça
- Aşkın, Zehragül, Cılız, Feyruze, “Platon’da Güzel, Aletheia ve Sanat İlişkisi”, Beytulhikme An International Journal of Philosophy, 6/1, 2016, 195-209.
- Bağdâdî, İsmail Paşa, Hediyyetu’l-Ârifîn, Medresetu’t-târîhi’l-Arabî, İstanbul, 1951. Divlekçi, Celalettin, “Tarihsel Süreç İçerisinde Üsluba İlişkin Tanım Çabaları ve Bir Tanım Denemesi-II”, AÜİFD, 1, 2008, s. 223-252.
- Durmuş, İsmail, “Kartacenni”, DİA, TDV, İstanbul, 2001. Hafız, Muharrem, “Platon, Aristoteles ve Plotinus’ta Mimesis Teorisi”, Journal of Islamic Research, 26/1, 2015, s. 45-52.
- İsâ, Bekûş, Mâhiyyetu’ş-şi’r fî binâi’l-kasîde lede’l-Hâzim el- Kartâcennî, (Yüksek lisans Tezi), el-Cumhûriyetu’l-Cezâîriyyetu’t-Dimukrâtiyye, Kulliyetu’l-âdâb, el-Cezâyir, 2013-2014. Kartâcennî, Hâzim, Minhâcu’l- buleğâ ve sirâcu’l-udebâ, tah: Muhammed el-Habib b. Hûca, Dâru’l- Garbi’l-İslâmî, ty.
- Kartâcennî, Hâzim, Dîvânu Hâzim el-Kartâcennî (tah: Osmân el-Ka’âk), Dâru’s-sekâfe, Beyrut, ty.
- Ötgün, Cebrail, “Sanat Yapıtına Yaklaşım Biçimleri”, Sanat ve Tasarım Dergisi, sayı 2, s. 159-178.
- Öznurhan, Halim, “Aristoteles Poetika’sının Arap Edebiyatındaki Yansımaları”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4/1 (2004): 257-284.
- Öznurhan, Halim, Hazim el-Kartâcennî Arap Dili ve Belagatı Şiiri ve Edebi Tenkidi Hakkında Görüşleri, (Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2004.
- Revvâk, Hûriye, Maksûratu Hâzim el-Kartâcennî ve madmûnuhâ ve teşkîluhâ’l-cemâlî, (Doktora Tezi), Câmiatu’l-Hâc Hadır, Kulliyetu’l-âdâb ve’l-ulûmil’-İslâmiyye, el-Cezâyir, 2009-2010.
- Ülger, Emir, “Platon’un Sanat Kuramının Düşünsel Evrimi”, FLSF, Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 2013 Güz, sayı:16, s. 15-28.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 26 Kasım 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Sayı: 13 |