Mali Teşvikler ile Doğrudan Yabancı Sermaye Girişleri Arasındaki İlişkinin ARDL Yaklaşımı ile Analizi: Türkiye Örneği

Yıl 2018, Cilt: 15 Sayı: 30, 297 - 307, 20.04.2018

Mahmut Ünsal Şaşmaz Yılmaz Bayar

Öz

1980’li yıllardan itibaren küreselleşme sürecinin hız kazanması ve birçok ülkenin ihracata dayalı büyüme stratejine geçmesi ile birlikte dünyada uluslararası sermaye akışlarında önemli miktarda artış olmuştur. Bu kapsamda özellikle doğrudan yabancı sermaye yatırımı girişleri, tasarruf açığı bulunan birçok ülkenin ekonomik büyümesi için önemli bir kaynak durumuna gelmiştir. Çok sayıda ülke doğrudan yabancı sermaye yatırımı çekmek için mali teşvikleri bir politika aracı olarak kullanmıştır. Bu çalışmada ARDL eşbütünleşme yaklaşımı ile Toda ve Yamamoto (1995) nedensellik testi kullanılarak Türkiye’de Ocak 2006-Ocak 2016 döneminde mali teşviklerin doğrudan yabancı sermaye yatırımı girişleri üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Çalışma sonucunda mali teşviklerin uzun dönemde doğrudan yabancı sermaye yatırımı girişlerini olumlu etkilediği tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımı Girişleri, Mali Teşvik

Analysis of the Relationship between Fiscal Incentives and Foreign Direct Investment Inflows in Turkey with ARDL Approach: Evidence from Turkey

Öz

The considerable increases in the transnational capital flows have been experienced in the world after acceleration of globalization process and transition of many countries to the strategy of export-led growth as of 1980s. In this context, especially foreign direct investment inflows have become an important resource for the economic growth of a great number of countries with savings gap.Many countries have used the financial incentives as a policy instrument to attract the foreign direct investments. This study researches the effect of financial incentives on the foreign direct investment inflows in Turkey over the January 2006-January 2016 period with ARDL cointegration approach and causality test of Toda and Yamamoto (1995). We revealed that financial incentives affected the inflows of foreign direct investment positively over the long run

Anahtar Kelimeler

Foreign Direct Investment Inflows, Fiscal Incentives, ARDL Cointegration Test, Causality Tests.

Kaynakça

• Akan, Y. ve Arslan İ (2008), “Türkiye’de Sektörel Yatırım Teşvik Belgeleri ile İstihdam Ana- lizi: Doğu Anadolu Bölgesi Üzerine Bir Uygulama (1980-2006)”, Çalışma ve Toplum Dergisi, (1), 107-119.
• Ayele, S. (2006), “The industry and location impacts of investment incentives on SME’s start-up in Ethiopia”, Journal of International Development, (18), 1-13.
• Bayar, Y. (2014), “Effects of economic growth, export and foreign direct investment inf- lows on unemployment in Turkey”, Investment Management and Financial Innova- tions, 11(2), 20-27.
• Bondonio, D. ve Greenbaum, R. T (2006) “Do Business Investment Incentives Promote Employment in Declining Areas? Evidence from EU Objective 2 Regions”, European Urban and Regional Studies, 13(3), 225-244.
• Bondonio, D. ve Greenbaum, R.T (2007), “Do local tax incentives affect economic growth? What mean impacts miss in the analysis of enterprise zone policies”, Regional Science and Urban Economics, (37), 121-136.
• Borensztein, E, J. De Gregorio ve J. W. Lee (1998), “How does foreign direct investment affect economic growth?”, Journal of international Economics, 45(1), 115-135.
• Clark, P. K., ve Sichel, D. E (1993), “Tax incentives and equipment investment”, Brookings Papers on Economic Activity, 1993(1), 317-347.
• Çelik, N. (2017), “Teşvik Politikalarının Etkinliğinin Mekansal Perspektiften Değerlendirilmesi”, Ege Academic Review, 17(1).
• Dünya Bankası, (2017), “Foreign direct investment, net inflows “(BoP, current US$), http:// data.worldbank.org/indicator/BX.KLT.DINV.CD.WD (Erişim: 18.02.1017)
• Gürsoy, F, A. Sekreter ve H. Kalyoncu (2013), “FDI and economic growth relationship ba- sed on cross-countrycomparison”, International Journal of Economics and Financial Issues, 3(2), 519-524.
• Hazman, G. G. (2010), “Türkiye’de Mali Nitelikteki Teşviklerin Doğrudan Yabancı Serma- ye Üzerindeki Etkisi: Toda-Yamamato Nedensellik Analizi Çerçevesinde Değerlendir- me”, Maliye Dergisi,(158), 262-277.
• Hetes, R, N. Moldovan ve O. Miru (2009), “Foreign direct investments and economic growth in central and Eastern European countries”, Megatrend Review, 6(2), 239-252.
• Kalkınma Bakanlığı (2016), Temel Ekonomik Göstergeler-4.Bölüm Sabit Sermaye Yatırımla- rı, http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/TemelEkonomikGostergeler.aspx. (16.05.2016).
• Kar, M. ve Tatlısöz, F (2008), “Türkiye’de Doğrudan Yabancı Sermaye Hareketlerini Belirle- yen Faktörlerin Ekonometrik Analizi”, KMU İİBF Dergisi, 10(14), 1-23.
• Kılıç, C, Y. Bayar ve F. Arica (2014), “Effects of currency unions on foreign direct investment inflows: the European economic and monetary union case”, International Journal of Economics and Financial Issues, 4(1), 8.
• Megbowon, E. T, Ngarava, S ve Mushunje, A (2016), “Foreign Direct Investment Inflow, Capital Formation and Employment in South Africa: A Time Series Analysis,Interna- tional Journal of Economics and Finance Studies, 8(2), 1309-8055.
• Mucuk, M. ve M.T. Demirsel (2009), “Türkiye’de doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik performans”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21), 365-373.
• Odabaş, H. (2016), “Foreign direct investment inflows on tax revenues in the transition eco- nomies of european union”, Global Journal on Humanities and Social Sciences.
• Ojewumi, S. J. ve A. E. Akinlo (2017), “Foreign direct investment, economic growth and en- vironmental quality in sub-saharan Africa: a dynamic model analysis”, African Journal of Economic Review, 5(1), 48-68.
• Perron, P. (1989), “The Great Crash, the Oil Price Shock, and the Unit Root Hypothesis, Econometrica”, 57(6), 1361-1401.
• Pesaran, M. H., Shin, Y. and Smith, R. (2001), “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”, Journal of Applied Econometrics, 16, 289-326.
• Selim, S, O.M. Koçtürk ve P. Eryigit (2014), “Türkiye’de Yatırım Teşvikleri ve Sabit Yatırım- ların İstihdam Üzerine Etkisi: Panel Veri Analizi”, Ege Akademik Bakış, 14(4), 661-673.
• Toda, H. Y. ve T. Yamamoto (1995), “Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possbly Integrated Process”, Journal of Econometrics, 66, 225-250.
• Toda, H. Y. ve T. Yamamoto (1995), “Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possbly Integrated Process”, Journal of Econometrics, 66, 225-250.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2016), “Dış Borçlar ve Ödemeler Dengesi-Ödeme- ler Dengesi Ayrıntılı Sunum” (Altıncı El Kitabı)(Aylık Milyon Dolar),evds.tcmb.gov. tr,(Erişim: 18.05.2016).
• Yavan, N. (2010), “Teşviklerin Sektörel ve Bölgesel Analizi: Türkiye Örneği”, Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Yayınları, Yayın No:27, Ankara.
• Yavuz, A. (2010), “Bir Maliye Politikası Aracı Olarak Yatırım Teşviklerinin Rekabet Koşul- ları Altında Özel Kesim Yatırımları ve İstihdam Üzerine Etkisi: Ekonometrik Bir Ana- liz”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 83-101.
• Zivot, E. ve D. W. Andrews (1992),“Further Evidence on the Great Crash, the Oil-Price Shock, and the Unit-Root”, Journal of Business and Economic Statistics, 10(3),251-270.