Children’s Self-Efficacy for After-School Physical Activity in Different School Contexts

Yıl 2013, Cilt: 11 Sayı: 21, 135 - 147, 01.03.2013

Cevdet Cengiz Mustafa Levent İnce

Öz

The purpose of this study was to examine the middle school students’ physical activity self-efficacy, staff and parent efficacy perceptions for * Bu çalışma Cevdet CENGİZ’in Orta Doğu Teknik Üniversitesi tarafından 2011 yılında Doktora derecesi verilmiş “Sosyo-Ekolojik Uygulamanın Kırsal Alandaki Öğrencilerin Fiziksel Aktivite Bilgisi ve Davranışlarına Etkileri” adlı araştırmasının bir bölümüdür.** Onsekiz Mart Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü, [e-mail].*** Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Beden Eğitimi ve Spor BölümüFiziksel aktivitenin sağlık üzerindeki olumlu etkileri alan yazında sıkça yer almaktadır. Özellikle düzenli fiziksel aktivitenin obezite ve kronik sağlık sorunlarının çözümünde etkili olduğu birçok uluslararası ve ulusal sağlık örgütü tarafından belirtilmiştir.Bununla birlikte değişen yaşam koşulları, çevresel, sosyal etmenler, teknoloji ve beslenme alışkanlıkları okul çağındaki öğrencilerin fiziksel aktivite düzeylerini olumsuz etkilemektedir. Bu alanda yapılan araştırmalar, okul çağındaki öğrencilerin fiziksel aktivite düzeylerinin son yirmi yıldır belirgin düzeyde azaldığını göstermiştir. Amerikan Spor Hekimliği Koleji ve Hastalık Kontrol Merkezi (Centers fo Disease Control and Prevention) çocuklarda günlük fiziksel aktivitenin orta ve yoğun şiddette 60 dakika ve tercihen haftanın 7 günü yapılmasını önermektedir. Ancak, bu güne kadar yapılan araştırmalar çocukların önemli bir bölümünün önerilen düzeyin altında fiziksel aktiviteye katıldıklarını göstermektedir.Amerika Birleşik Devletleri İnsan Sağlığı Servisleri Bölümü, United States Department after-school physical activity by school context and gender. Participants were 430 middle school students (nfemale =224 and nmale = 206) from two different school contexts, one with poor (School A) and the other with rich (School B) physical activity opportunities in the neighborhood. According to the Multivariate Analysis of Variance (MANOVA) results showed that significant difference in favor of School B, Wilks’ Lambda = 94, F(3, 424) = 9.80, p<.05. Findings indicated a higher perceived self efficacy, staff and parent efficacy scores for after-school PA in middle school students who were living in better physical and social environments. In conclusion, physical and social environment of the schools for physical activity participation should be improved to support the selfefficacy perceptions of students.

Anahtar Kelimeler

Physical Activity, Self-Efficacy, School Environment, Parent-Efficacy, School Staff

Farklı Okul Ortamlarındaki Çocukların Okul Sonrası Fiziksel Aktivitelerde Algıladıkları Öz-Yeterlilikleri

Öz

Bu çalışmanın amacı ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin okul sonrası fiziksel aktivite öz-yeterlik, personel ve ebeveyn etkisi algılarını okul çevresi ve cinsiyet değişkenlerine göre incelemektir. Çalışmaya çevresinde fiziksel aktivite imkanları düşük (A okulu) ve yüksek (B okulu) olan iki ilköğretim okulundan 430 (nkadın =224 ve nerkek = 206) ikinci kademe öğrencisi katılmıştır. Elde edilen verilere Çok Değişkenli Varyans Analizi (MANOVA) uygulanmış ve sonuçlarına göre B okulu lehine okullar arasında anlamlı fark tespit edilmiştir, Wilks’ Lambda = 94, F(3, 424) = 9.80, p<.05. Elde edilen bulgular, daha iyi fiziki ve sosyal çevrede yaşayan ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin daha yüksek değerlerde okul sonrası fiziksel aktivite öz-yeterlik, personel ve ebevyn etkisine sahip olduklarını göstermektedir. Sonuç olarak, öğrencilerdeki öz-yeterlik algılarının desteklenmesi için okul çevresinde yer alan fiziksel ve sosyal çevrenin iyileştirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Fiziksel Aktivite, Öz-Yeterlik, Okul Çevresi, Ebeveyn Etkisi, Okul Çalışanları

Kaynakça

• Amerikan Spor Hekimliği Koleji, American College of Sports Medicine. ACSM’s guidelines for exercise testing and prescription. 6th edition. Lipincott, Williams and Williams, Philadelphia, 2000, pp.1-32
• Alikaşifoğlu Müjgan, Erginöz Ethem., Ercan Oya, Uysal Ömer, Ekici Barış, Ocak Süheyla, Oktay Gülşah, Yücel İlker & Albayrak Deniz Kaymak, Differences in health and health behaviors between urban and rural school children aged 1113 years in Turkey: findings from the health behavior in school-aged children study 2006, Turkish Archives of Pediatrics, Vol. 45, 2010, pp. 96-104
• Bandura Albert, Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, Vol. 84, 1977, pp.191-215
• Bandura Albert, Social Foundations of Thought and Action: A social Cognitive Theory. Englewood Cliffs. N.J.: Prentice Hall., pp. 523-582, 1986.
• Brislin Richard W, Translation and content analysis of oral and written material. In Triandis, H.C. & Berry, J.W., (Eds), Handbook of cross-cultural psychology (Sayı 1, 389-444), Boston: Allyn & Bacon, 1980.