The New Face of Village Managements: An Assessment on Rural Neighborhood Practice

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 46, 945 - 971, 11.10.2022

İbrahim Tanju Akyol

https://doi.org/10.35408/comuybd.1052313

Öz

Türk yönetim sistemi içerisinde en temel birim olan köyler tarihsel süreç içerisinde sürekli olarak sorunlarla mücadele etmek durumunda kalmıştır. Bunun yanında büyükşehir belediyesi içerisindeki köylerin 6360 sayılı Kanun ile tüzel kişilikleri kaldırılarak mahalleye dönüştürülmüştür. Bu dönüşümün köylere mali, sosyal, yönetsel, yapısal ve siyasal etkileri olmuştur. 6360 sayılı Kanunla köylere yüklenilen mali sorumluluklar köylü vatandaşların yerleşim yerlerini terk etmelerine neden olmuş, kırsal alanlardaki tarım ve hayvancılıkla ilgili potansiyeller kullanılamamıştır. Köylüyü kırsal alanlarda tutmak ve köylünün üzerindeki mali yükümlülüklerin azaltılması amacıyla “kırsal mahalle” statüsü oluşturulmuştur. Bu çalışmanın amacı, köyden mahalleye dönüşen ve daha sonra kırsal mahalle statüsüne kavuşan/kavuşacak yerleşim birimlerinin uygulamada karşılaşılacak sorunları, 6360 sayılı Kanun ile kıyaslayarak ortaya koymaktır. Çalışma, betimsel analiz yöntemleri içerisinden örnek olay (özel durum) yöntemi şeklinde tasarlanmıştır. Araştırma doküman analizi şeklinde gerçekleşmiştir. Araştırma sonucunda, kırsal mahalle düzenlemesinin kırsal alanlarda var olan eşitsizlikleri artırıp yeni bir ikili yapı ortaya çıkaracağı ve köylü vatandaşların mali sorumluluklarını kısmi olarak azaltacağı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yerel yönetim, Büyükşehir Belediyesi, 6360 sayılı Kanun, Köyler, Kırsal Mahalle

The New Face of Village Managements: An Assessment on Rural Neighborhood Practice

Öz

Villages, which are the most basic unit in the Turkish administrative organization, have had to constantly cope with problems throughout the history. In addition, the legal entities of the villages within the metropolitan municipality were terminated with Law No. 6360 and they were transformed into neighborhoods. This transformation has had financial, social, administrative, structural, and political effects on the villages. The financial responsibilities imposed on the villages by the Law No. 6360 caused the villagers to leave their settlements, and the potentials related to agriculture and animal husbandry in the rural areas could not be utilized. To keep the villagers in rural areas and to reduce the financial burdens on the villagers, the "rural neighborhood" status was established. This study aims to reveal the problems that will be encountered in practice in the settlements that turn from village to neighborhood and then gain the status of rural neighborhood, by comparing them with Law No. 6360. The study was designed as a case study (special case) method among descriptive analysis methods. The research was carried out as document analysis. As a result of the research, it has been determined that the rural neighborhood arrangement will increase the inequalities existing in rural areas, create a new dual structure and partially reduce the financial responsibilities of the villagers.

Anahtar Kelimeler

Local Administration, Metropolitan Municipality, Law No. 6360, Villages, Rural Neighborhood.

Kaynakça

• Ayman Güler, B. (2012). “Hükümetin 8 Ekim 2012 Günlü Bütünşehir Yasa Tasarısı Üzerine”, http://www.yayed.org/uploads/yuklemeler/B%C3%9CT%C3%9CNSEH%C4%B0RTASARIBAG.pdf, (E.T: 11.11.2021).
• Ceyhan, S. ve Tekkanat, S. S. (2018). “6360 Sayılı Kanun ve Ankara İline Etkileri”, Bitlis Eren Üniversitesi Akademik İzdüşüm Dergisi, 3 (2), 20-42.
• Çiftçi, F. ve Tomar, A. (2013). “Büyükşehir Yasasının İzmir Kırsalı Üzerine Etkileri”, TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013, 409-417.
• Demirkaya, Y. ve Koç, M. (2017). “6360 Sayılı Kanun İle Birlikte Mahalleye Dönüşen Köylerde Değişimin Muhtarlığa Etkisi: Menteşe ve Seydikemer İlçeleri Üzerinden Bir Değerlendirme”, Strategic Public Management Journal, 3 (6), 124-149.
• Doğan, H. H. (2009). Türkiye’de Yerel Yerleşim Birimi Olarak Köy Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması. Ulusal Kalkınma ve Yerel Yönetimler, 4. Uluslararası Yerel Yönetimler Sempozyum Bildirileri, 19-20 Ekim 2009, Ankara: Desen Ofset, 149-169.
• Erdönmez, C. (2005). “Köykent: Olumlu ve Olumsuz Yönleriyle Bir Kırsal Kalkınma Projesinin Çözümlemesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A (2), 35-51.
• Eryılmaz, B. (1997). Yerel Yönetimlerin Yeniden Yapılanması. İstanbul: Birleşik Yayıncılık.
• Erten, M. (1999). Nasıl Bir Yerel Yönetim?. İstanbul: Anahtar Kitaplar Yayınevi.
• Geray, C. (2000). “Köy Yönetimlerinin Yeniden Yapılandırılması”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 9 (3), 3-24.
• Gözler, K. (2013). “6360 Sayılı Kanun Hakkında Eleştiriler: Yirmi Dokuz İlde İl Özel İdareleri ve Köylerin Kaldırılması ve İlçe Belediyelerinin Büyükşehir İlçe Belediyesi Hâline Dönüştürülmesi Anayasamıza Uygun mudur?”, Legal Hukuk Dergisi, 11 (122), 37-82.
• Gürbüz, İ. B. ve Kadağan Ö. (2019). “Büyükşehir Yasasının Kırsala Etkileri; Bursa İli Örneği”, Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33 (2), 209-226.
• Keleş, R. (2017). “Anakent yönetimlerini yeniden düzenleyen yasa ne getirdi ne götürdü?”, Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı, https://www.cekulvakfi.org.tr/makale/anakent-yonetimlerini-yeniden-duzenleyen-yasa-ne-getirdi-ne-goturdu, (E. T: 14.11.2021).
• Keleş, R. (1994). Yerinden Yönetim ve Siyaset. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Mutlu, A. (2013). "6360 Sayılı Büyükşehir Belediye Yasası: Yasada Kıra, Kırda Yasaya Bakış", Türkiz Siyaset ve Kültür Dergisi, Yıl 4, 21, 7-24.
• Nadaroğlu, H. (1998). Mahalli İdareler. İstanbul: Beta Yayınları.
• Parlak, B. ve Sobacı, Z. (2010). Kuramdan Uygulamaya Kamu Yönetimi, Bursa: Alfa Aktüel Yayınları.
• Oktay, T. (2016). “6360 Sayılı Kanuna Dayalı Büyükşehir Belediye Reformunu Anlama ve Anlamlandırma”, İstanbul Medeniyet Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, I/1, 71-131.
• Ortaylı, İ. (2000). Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahalli İdareleri (1840-1880). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Ökmen, M. ve Arslan, R. (2014). “Türkiye’de 6360 Sayılı Yasa İle Yeni Kurulan Büyükşehir Belediyeleri: Manisa Büyükşehir Belediyesi Örneği”, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 1, Özel Sayı, 88-101.
• Özefe, İ. (2005). Köy İdarelerinin Sorunları ve Yeniden Yapılanması. Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar I, (Ed. Hüseyin Özgür ve Muhammet Kösecik), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 513-538.
• Seyitdanlıoğlu, M. (2010). Tanzimat Döneminde Modern Belediyeciliğin Doğuşu. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Sönmez, M. (2003). Mülki İdare Amirleri ve Yerel Yönetimler Arasındaki İlişkiler. Ankara: Lazer Ofset.
• Tekçe, Y. ve Genç, F. N. (2019). “6360 Sayılı Kanunun Tüzel Kişiliği Kaldırılan Köylere/Yeni Mahallelere Etkisi: Aydın Örneği”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 20 (44), 1-16.
• Toprak, Z. (2010). Yerel Yönetimler. İzmir: Birleşik Matbaacılık.
• Tortop, N., Aykaç, B., Yayman, H. ve Özer M. A. (2008). Mahalli İdareler, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Turan, M. ve İzci F. (2013). “Türkiye’de Büyükşehir Belediyesi Sistemi ve 6360 Sayılı Yasa İle Büyükşehir Belediyesi Sisteminde Meydana Gelen Değişimler: Van Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 18 (1), 117-152.
• Ulusoy, A. ve Akdemir T. (2007). Mahalli İdareler Teori-Uygulama-Maliye, Ankara: Seçkin Yayıncılık. Zengin, O. (2013). “Büyükşehir Belediyesi Sisteminin Dönüşümü: Son On Yılın Değerlendirmesi”, Ankara Barosu Dergisi, 2, 91-116.
• 7254 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. Kabul Tarihi: 16/10/2020. Resmi Gazete Tarihi: 16/10/2020, Sayı: 31276 (Mükerrer)
• 442 sayılı Köy Kanunu. Kabul Tarihi: 18/3/1924, Resmi Gazete Tarihi: 7/4/1924 Sayı: 68, Yayımlandığı Düstur: Tertip: 3, Cilt: 5. Kırsal Mahalle ve Kırsal Yerleşik Alan Yönetmeliği. Resmi Gazete Tarihi: 15/04/2021, Sayı: 31455.