Metabolik sendrom patogenezinde rol oynayan bazı hormonlar

Year 2022, Volume: 3 Issue: 1, 16 - 22, 30.06.2022

Betül Akbıyık , Hale Ergin Eğritağ , Fehmi Deniz Taşcı

Abstract

Günümüzde, hareketsiz yaşamın ve hazır gıda ağırlıkları beslenme tarzının sonucunda ortaya çıkan aşırı vücut ağırlığı kazanımı ve insülin direnci ile birlikte seyreden, görülme sıklığı bakımından pandemi olarak değerlendirilen metabolik sendrom, ölümcül sonuçları olan bir bozukluktur. Metabolik sendromun oluşumunda fiziksel aktivite yetersizliği, yanlış beslenme alışkanlıkları önemli bir rol oynasa da hastalığın oluşumunda genetik faktörlerin ve buna bağlı olarak gelişen hormonal faktörlerin etkili olduğu bilinmektedir. Bu derlemede metabolik sendrom ve metabolik sendrom oluşumuna katkıda bulunan başlıca hormonlar ile ilgili bilgi verilmesi amaçlanmaktadır.

Keywords

Hormon, insülin direnci, metabolik sendrom, obezite.

Some hormones playing a role in the pathogenesis of metabolic syndrome

Abstract

Today, metabolic syndrome, which is a pandemic in terms of incidence, accompanied by excessive weight gain and insulin resistance, which occurs as a result of a sedentary life and a fast-food diet, is a fatal disorder. Although inadequate physical activity and wrong eating habits play an important role in the formation of metabolic syndrome, it is known that genetic factors and hormonal factors that develop accordingly are effective in the formation of the disease. In this review, it is aimed to make a brief review about the metabolic syndrome and the main hormones that contribute to the formation of metabolic syndrome.

Keywords

Hormone, insulin resistance, metabolic syndrome, obesity

References

• 1. Abacı A, Kılıçkap M, Göksülük H, Karaaslan D, Barçın C, Özer N, et al. Türkiye’de metabolik sendrom sıklığı verileri: Kardiyovasküler risk faktörlerine yönelik epidemiyolojik çalışmaların sistematik derleme, meta-analiz ve meta-regresyonu. Turk Kardiyol Dern Ars. 2018;46(7):591-601.
• 2. Ahmad B. Pharmacology of insülin. Br J Diabetes Vasc Dis. 2004;4:10-14.
• 3. Aktaş G, Şit M, Tekçe H. Yeni adipokinler: Leptin, Adiponektin ve Omentin. Abant Medical Journal. 2013;2(1):56-62.
• 4. Alberti KG, Zimmet PZ. Definition, diagnosis and classification of diabetes mellitus and its complications. Part 1: diagnosis and classification of diabetes mellitus provisional report of a WHO consultation. Diabetic medicine : a journal of the British Diabetic Association, 1998;15 (7):539–553.
• 5. Antuschevich H, Kapica M, Krawczynska A, , Herman A, Kato I, Kuwahara A, Zabielski R. The role of apelin in the modulation of gastric and pancreatic enzymes activity in adult rats. Journal of physiology and pharmacology : an official journal of the Polish Physiological Society. 2016;67(3):403–409.
• 6. Türkiye endokrinoloji ve metabolizma derneği. Metabolik sendrom klavuzu. Erişim: https://file.temd.org.tr/Uploads/publications/others/metabolik_sendrom.pdf. Erişim tarihi: 02.02.2022. 7. Aslan K, Serdar Z, Tokullugil HA. Multifonksiyonel Hormon: Leptin. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2004;30 (2):113-118.
• 8. Batista CMDS, Yang RZ, Lee MJ, et al. Omentin plasma levels and gene expression are decreased in obesity. Diabetes. 2007;56 (6):1655-61.
• 9. Charles CJ, Rademaker MT, Richards AM. Apelin- 13 induces a biphasic haemodynamic response and hormonal activation in normal conscious sheep. Journal of Endocrinology, 2006;189 (3):701-710.
• 10. Daniel P, Denis G, Baskin D. Leptin and Insulin Action in the Central Nervous System. Nutr Rev. 2002;60:20–29.
• 11. Dray C, Knauf C, Daviaud D, Waget A, Boucher J, Buléon M. Apelin stimulates glucose utilization in normal and obese insulin-resistant mice. Cell metabolism, 2008;8(5):437-445. 12. Fang H, Judd RL. Adiponectin Regulation and Function. Comprehensive Physiology. 2018;8(3);1031–1063.
• 13. Gómez-Banoy N, Guseh JS, Li G, Rubio-Navarro A, Chen T, Poirier B. Adipsin preserves beta cells in diabetic mice and associates with protection from type 2 diabetes in humans. Nature medicine. 2019;25(11):1739-1747.
• 14. Göktaş Z, Besler HT. Obezite, İnsülin Direnci ve Bazı Adipokinler. Bes Diy Derg. 2015;43(3):251-257.
• 15. Gören N. Metabolik Sendromlu Hastalarda Adiponektin Düzeyleri ve Metabolik Sendrom Bileşenleri Arasındaki İlişki. (Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı, 2010.
• 16. Günbatar N, Bulduk N. The Relationship Between Adiponectin and Some Kinds of Cancer. Van Vet J. 2016;27(1):49-52.
• 17. Harris RB. Direct and indirect effects of leptin on adipocyte metabolism. Biochimica et Biophysica Acta (BBA)-Molecular Basis of Disease, 2014; 1842(3), 414-423.
• 18. Isomaa BA. Major health hazard: the metabolic syndrome. Life sciences. 2003;73 (19):2395–2411.
• 19. Kadowaki T, Yamauchi T, Kubota N, Hara K, Ueki K, Tobe K, et al. Adiponectin and adiponectin receptors in insulin resistance, diabetes, and the metabolic syndrome. The Journal of clinical investigation. 2006;116 (7):1784–1792.
• 20. Kalkan Y, Doğan B. Resistinin kronik periodontitisteki rolü. 7tepeklinik. 2018;14 (1):87-93.
• 21. Kusminski CM, McTernan PG, Kumar S. Role of resistin in obesity, insulin resistance and Type II diabetes. Clin Sci (Lond). 2005;109:243-256.
• 22. Legakis I, Mantzouridis T, Bouboulis G, Chrousos GP. Reciprocal changes of serum adispin and visfatin levels in patients with type 2 diabetes after an overnight fast. Archives of endocrinology and metabolism, 2016;60 (1):76–78.
• 23. Meier U, Gressner AM. Endocrine regulation of energy metabolism: Review of pathobiochemical and clinical chemical aspects of leptin, ghrelin, adiponektin, and resistin. Clin Chem. 2004;50 (9):1511-1529.
• 24. Mughal A, O'Rourke ST. Vascular effects of apelin: Mechanisms and therapeutic potential. Pharmacology & therapeutics. 2018;190:139–147.
• 25. Murtaza P. Hipertansif Hastaların Metabolik Sendrom Parametreleri ve Ambulatuvar Kan Basıncı Monitörizasyon Sonuçları İle Ekokardiyografi Bulgularının Karşılaştırılması. T.C. Sağlık Bakanlığı Şişli Etfal Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Koordinatörlüğü, İstanbul/Türkiye, 2009.
• 26. Nadir I, Oğuz D. Adipokinler. Güncel gastroenteroloji dergisi. 2009;13 (2):107-109.
• 27. Özinan M, Şentürk BA, Frenkçi S, Üstüner. Obez Kadınlarda İnsülin Direnci ve Serum Adiponektin Düzeyleri Arasındaki İlişki. Türk Klinik Biyokimya Derg 6, 2008;(2):51-57.
• 28. Pan X, Kaminga AC, Wen SW, Acheampong K, Liu. Omentin-1 in diabetes mellitus: A systematic review and meta-analysis. PloS one, 2019;14 (12):e0226292.
• 29. Pan HY, Guo L, Li Q. Changes of serum omentin-1 levels in normal subjects and in patients with impaired glucose regulation and with newly diagnosed and untreated type 2 diabetes. Diabetes Res Clin Pr. 2010;88 (1):29-33.
• 30. Read C, Nyimanu D, Williams TL, Huggins DJ, Sulentic P, Macrae R, et al. International Union of Basic and Clinical Pharmacology. CVII. Structure and Pharmacology of the Apelin Receptor with a Recommendation that Elabela/Toddler Is a Second Endogenous Peptide Ligand. Pharmacological reviews. 2019; 71 (4):467–502.
• 31. Sandal S, Tekin S. Adipoz Dokudan Salgılanan Bir Hormon: Apelin. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2003;1:55-62.
• 32. Sanjeevi CB. One hundred years of Nobel Prize and Diabete. Diabetologia. 2001;44 (9):37-38.
• 33. Savaş HB, Gültekin F. İnsülin Direnci ve Klinik Önemi. SDÜ Tıp Fak Derg. 2017;24 (3):116-125.
• 34. Spitzweg C, Heufelder AE. More clues from fat mice: leptin acts as an opponent of the hypothalamic neuropeptide Y system. Eur J Endocrinol.1997;136:590–591.
• 35. Steppan CM, Bailey ST, Bhat S, Brown EJ, Banerjee RR, Wright CM, et al. The hormone resistin links obesity to diabetes. Nature. 2001;409:307-312.
• 36. Ural D, Kılıçkap M, Göksülük H, Karaaslan D, Kayıkçıoğlu M, Özer N, et al. Türkiye’de obezite sıklığı ve bel çevresi verileri: Kardiyovasküler risk faktörlerine yönelik epidemiyolojik çalışmaların sistematik derleme, meta-analiz ve meta-regresyonu. Turk Kardiyoloji Dernegi arşivi. 2018;46 (7):577–590.
• 37. Vasilenko MA, Kirienkova EV, Skuratovskaia DA, Zatolokin PA, Mironyuk NI, Litvinova LS, et al. The role of production of adipsin and leptin in the development of insulin resistance in patients with abdominal obesity. Doklady. Biochemistry and biophysics. 2017;475 (1):271–276.
• 38. Yadav A, Kataria MA, Saini V, Yadav A. Role of leptin and adiponectin in insulin resistance. Clinica chimica acta; international journal of clinical chemistry. 2013;417:80–84.
• 39. Yu S, Zhang Y, Li MZ. Chemerin and apelin are positively correlated with inflammation in obese type 2 diabetes patients. Chin Med J. 2012;125:3440-3444.
• 40. Yumru M, Gergerlioğlu HS, Savaş HA, Başaralı K, Kalenderoğlu A, Büyükbaş S. İkiuçlu Bozuklukta Serum Rezistin Düzeyleri ve Metabolik Değişiklikler. Journal of Mood Disorders. 2012;2(2):47-50.
• 41. Zhang Y, Proenca R, Maffei M. Positional cloning of the mouse obese gene and its human homologue. Nature. 1994;372:425–432.
• 42. Zengi S, Zengi O, Kirankaya A, Kucuk SH, Kutanis EE, Yigit O. Serum omentin-1 levels in obese children. Journal of pediatric endocrinology & metabolism: JPEM. 2019;32(3):247–251.
• 43. Zhou JY, Chan L, Zhou SW. Omentin: linking metabolic syndrome and cardiovascular disease. Current vascular pharmacology. 2014;12(1):136–143.