4857 Sayılı İş Kanunu’na Göre Kısmi Çalışma Uygulaması ve Sonuçları

Year 2011, Volume: 1 Issue: 28, 149 - 178, 01.01.2011

Muzaffer Koç İbrahim Görücü

Abstract

İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmî süreli iş sözleşmesidir. Kısmî süreli iş sözleşmesi ile çalıştırılan işçi, ayırımı haklı kılan bir neden olmadıkça, salt iş sözleşmesinin kısmî süreli olmasından dolayı tam süreli emsal işçiye göre farklı işleme tâbi tutulamaz. Kısmî süreli çalışan işçinin ücret ve paraya ilişkin bölünebilir menfaatleri, tam süreli emsal işçiye göre çalıştığı süreye orantılı olarak ödenir. Kısmi çalışma, 4857 sayılı İş Kanunun kabulüyle yasal bir nitelik kazandı. Kısmı çalışmanın özellikle istihdam düzeyinde iyileştirme yapacağı bekleniyordu. Fakat incelenen beş yıllık süreç içerisinde düzenlemenin beklendiği gibi bir sonuç vermediği görülmektedir

Keywords

İş Kanunu, Kısmı Süreli İş Sözleşmesi, Tam Süreli İş Sözleşmesi, Bölünebilir Menfaat, Ayırımcılık

ACCORDİNG TO THE LABOUR LAW NO. 4857 PART- TİME WORK AND İTS RESULTS

Abstract

When the normal weekly work time of the worker is established substantially less than an equivalent worker employed on a full-time labor contract, such contract is a part-time labor contract. The worker employed on a part-time labor contract can not be subjected to any procedure different than a full-time equivalent worker merely on the grounds that his/her labor contract is a parttime one, unless a reason justifying such discrimination exists. Divisible benefits of the part-time worker pertaining to wage and money are paid in proportion to the employment time compared to the full-time equivalent worker. Part-time work, with the adoption of the Labour Act No. 4857 became a legal regulation. Part-time work has been expected to improve the level of employment. However, the five-year review period, as expected, a result of regulation is not provided.

Keywords

Labour Law, Part-Time Labour Contract, Full-Time Labour Contract, Divisible Benefits, Discrimination

References

•  ALPAGUT, Gülsevil (2008). ‘AB’nde Güvenceli Esneklik ve Türkiye’deki Yasal Düzenlemeler’, TİSK Akademi, C:3 Sayı: 5, 2008/1
•  BİNBİR, Sinan (2005). ‘İş Mevzuatında Tatil Ve İzin Düzenlemeleri-I’, Yaklaşım Dergisi, Şubat, Sayı:146 http://www.yaklasim.com/mevzuat/dergi/makaleler/2005026167.htm.
•  ÇAĞLAR, Sadret (2005). ‘Haftanın 4 Günü, Günde 9 Saat Çalışan İşçinin Çalışması Kısmi Süreli Çalışma Mıdır? ‘Yaklaşım Dergisi, Eylül, Sayı:153, http://www.yaklasim.com/mevzuat/dergi/makaleler/2005096915.htm
•  ÇELENK, Hakan (2008). Esnek Çalışmanın İşgücü Maliyetlerine Ve Rekabet Gücüne Etkisi Ve Tekstil Sektöründe Uygulaması, Marmara Üniversitesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul
•  ÇELİK, Nuri (1994), İş Hukuk Dersleri, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. İstanbul
•  ÇOLAK, Mahmut (2007), ‘Kısmi Süreli Çalışan İşçi Kıdem Tazminatına Hak Kazanabilir Mi?’ Yaklaşım Dergisi, Nisan, Sayı:172, http://www.yaklasim.com/mevzuat/dergi/makaleler/2007049127.htm
•  DEMİR, Fevzi (2003) ‘İş Güvencesi ve 4857 Sayılı İş Kanunun Başlıca Yenilikleri,’ Türkiye Haber İş Sendikası, İzmir, www.thaberis.org/belgeler/yayin24.html, Son Erişim:01.08.2004
•  DOĞAN ve TÜRK, Selen ve Murat (1997), ‘Esnek Çalışma Saatlerine Geçişin İşletme ve Çalışanların Verimliliği Üzerine Etkileri’, Verimlilik Dergisi, Sayı:1997/2
•  DPT, Altıncı Beş Yıllık kalkınma Planı, DPT Yayın No:2174, Ankara
•  ERDOĞDU, Seyhan (1993). ‘Türk İşçileri Açısından İş Hukuku’nda Esneklik’, Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı (der.) Çalışma Hayatında Esneklik, 321-336, İzmir
•  EVCİL ve GEÇER, Cahit ve Bekir (2001). ‘Kısmi (Part-Time) İstihdam-I’, Yaklaşım Dergisi, Ekim, http://www.yaklasim.com/mevzuat/dergi/makaleler/2001102788.htm
•  GÜNER Erol (2008), ‘Part Time Çalışmalarda Deneme Süresi Nasıl Hesap Edilmelidir?’ Mali Çözüm, İSMMMO Yayın Organı, Eylül – Ekim, http://www.ismmmo.org.tr
•  GÜNER, Erol (2009), ‘Part Time Çalışma Aylık 150 Saatlik Mi? Yoksa Haftalık 30 Saatlik Bir Çalışma Mı?’ Yaklaşım Dergisi, Mart. Sayı:195, http://www.yaklasim.com/mevzuat/dergi/makaleler/20090314019.htm;
•  KARAKAŞ, İsa (2007), ‘Kısmi Süreli Çalışmanın Sosyal Güvenlik Boyutu’, Yaklaşım Dergisi, Haziran. Sayı: 174, http://www.yaklasim.com/mevzuat/dergi/makaleler/2007069331.htm
•  KAYHAN, Necati (2007), Yargıtay Karar ve Uygulamalarıyla Açıklamalı 4857 Sayılı İş Kanunu, İş Teftiş Kurulu Başkanlığı, Ocak.
•  KOÇ, Muzaffer (2009), ‘Genel Tatil Ücreti’, E-Yaklaşım Dergisi, Haziran. Sayı:198
•  KOÇ, Muzaffer (2005). ‘Hafta Tatili’, E-Yaklaşım Dergisi, Sayı:156, Aralık.
•  KOÇ, Muzaffer (2004a), ‘Kısmı Süreli İş Sözleşmesi –I’, İş Ve İnsan Gazetesi, Yıl:1 Sayı:29, 18–24 Ekim.
•  KOÇ Muzaffer (2004b), ‘Kısmı Süreli İş Sözleşmesi –II’, İş Ve İnsan Gazetesi, Yıl:1 Sayı:30, 25–31 Ekim.
•  KURT, Resul (2006), İş Hukuku Mevzuatında Usul ve Esaslar, İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Odası Yayın No:60, İstanbul
•  KUŞAKSIZ, Aysel (2006). ‘Kısmi Süreli Çalışan İşçilerin Avrupa Birliği’nde ve Türkiye’de Kısmi Süreli Çalışmayı Tercih Etme Gerekçeleri’, Yönetim ve Ekonomi Celal Bayar Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt:13 Sayı:2, S.21
•  MOLLAMAHMUTOĞLU, Hamdi (2004). ‘4857 Sayılı Yeni İş Kanunu’nun Getirdiği Önemli Bazı Yenilikler’, Kamu İş Dergisi, C:7 S:4
•  NOYAN, Mehmet Ali (2007). Türkiye’de Çalışma Hayatında Esneklik Politikasının Çalışma Süreleri Açısından Değerlendirilmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İzmir
•  OĞUZ, Özlem (2007), Türkiye'de çalışma hayatında esnek çalışma, Cumhuriyet Üniversitesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sivas.
•  ÖZCAN, Sezgin (2002). ‘Hafta Tatili Ücreti’, Para Dergisi, 15–21.09.2002, Sayı: 420
•  ÖZCAN, Sezgin (2002). ‘İşçilerin Hafta Tatilinde Çalıştırılması’, Yaklaşım Dergisi, Mart. http://www.yaklasim.com/mevzuat/dergi/makaleler/2002103315.htm
•  ÖZDEMİR, Cumhur Sinan (2008). ‘Kısmı Süreli Çalışma ve Kıdem Tazminatı Ödenmesi’, Mali Çözüm, İSMMMO Yayın Organı, Temmuz – Ağustos. Sayı: 88 http://www.ismmmo.org.tr
•  ÖZDEMİR, Cumhur Sinan (2006), Part-Time (Kısmi Süreli) Çalışan İşçilerin Sigorta Prim Gün Sayısı Nasıl Hesaplanır? www.alomaliye.com, 29 Haziran 2006, http://www.alomaliye.com/haziran_06/cumhur_sinan_parttime.htm (Son erişim: 04.09.2009);
•  SERTER, Nur (1991). Kısmi Çalışma, Hukuki Esasları ve Sosyo- Ekonomik Yönleri ile Kısmi Çalışma Paneli, T.C Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı, 7 Mayıs
•  ŞAFAK, Can. ‘4857 Sayılı İş Kanunu Çerçevesinde Kısmi (Part Time) Çalışma’, http://www.kristalis.org.tr/aa_dokuman/kismi_calisma.pdf (Son erişim: 04.09.2009)
•  ŞAKAR, Müjdat (2006). ‘Çalışanları Bekleyen Yeni Tehlike: Kısmi Süreli (Part-Time) Çalışmalar’, Yaklaşım Dergisi, Haziran. Sayı:162, http://www.yaklasim.com/mevzuat/dergi/makaleler/2006068156.htm
•  ŞAKAR Müjdat (2009). Gerekçeli ve İçtihatlı İş Kanunu Yorumu, Yenilenmiş 4. Baskı, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara,
•  TEMİR, Arif (2004a). ‘Tam Zamanlı Ve Esnek Çalışma Şekillerine Göre Hafta Tatili, Genel Tatil Ve Ulusal Bayram Günlerinde Ücrete Hak Kazanma’, Yaklaşım Dergisi, Şubat. Sayı:134, http://www.yaklasim.com/mevzuat/dergi/makaleler/2004024201.htm
•  TEMİR, Arif (2004b), ‘4857 Sayılı İş Yasası’na Göre Kısmi Zamanlı Çalışan İşçilerin Yıllık Ücretli İzin Uygulaması’, Yaklaşım Dergisi, Mayıs. Sayı: 137, http://www.yaklasim.com/mevzuat/dergi/makaleler/2004054416.htm
•  TEMİR, Arif (2004c). ‘Çalışma Sürelerinin Uygulanmasına İlişkin Esaslar’, Yaklaşım Dergisi, Temmuz. Sayı 139, http://www.yaklasim.com/mevzuat/dergi/makaleler/2004074601.htm
•  TOPÇU Bahri (2005). ‘Kısmi Süreli (Part-Time) Çalışma’, Türkiye Çimse-İş Sendikası Süreli Yayın Organı, Ekim. http://cimse-is.org.tr/v1/dosyalar/dergi1.pdf (Son erişim:05.09.2009)
•  TUNÇOMAĞ, Kenan (1989). İş Hukukunun Esasları, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. İstanbul
•  UMDU, Ersin (2009). ‘Kısmi Süreli (Part-Time) Çalışanların İş Ve Sosyal Sigorta Mevzuatı Açısından Değerlendirilmesi’, Vergici ve Muhasebeciyle Diyalog Aylık Dergi, Mayıs.
•  ÜNAL, Ayşe (2005). ‘Avrupa’da Kısmi Çalışma Ve Uygulamanın Genel Özellikleri’, Kamu-İş Dergisi, C:8, Sayı:1
•  YALÇINKAYA, Nilüfer (2006). Kısmi çalışma: Ankara-Çankaya Bölgesinde Bir Uygulama Örneği, Ankara Üniversitesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara
•  YARGITAY 9. Hukuk Dairesi’nin 13.12.2004 Tarihli, Esas No:2004/9961 ve Karar No:2004/27728 Sayılı Kararı.
•  YARGITAY 9. Hukuk Dairesi’nin 21.4.2005 tarihli, Esas No:2005/11792 ve Karar No:2005/14128
•  YAVUZ, Arif (1995). Esnek Çalışma ve Endüstri İlişkileri’ne Etkisi, Filiz Kitabevi, İstanbul.
•  YEŞİLYURT, Çiğdem (2006). Kısmı Süreli İş Sözleşmesi, Selçuk Üniversitesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya,
•  YILDIZ, Ramazan (2009). ‘Kısmi Süreli (Part-Time) Çalışanların İş Hukuku Açısından Hakları’, Yaklaşım Dergisi, Ağustos 2009, Sayı:200, http://www.yaklasim.com/mevzuat/dergi/makaleler/20090815028.htm;
•  http://www. oecd.org
•  http://epp.eurostat.ec.europa.eu