Üniversite Öğrencilerinde Öz şefkat ile Sosyal Yetkinlik Arasındaki İlişkide Ebeveyn Tutumunun Aracı Rolü
Year 2024,
Volume: 53 Issue: 2, 815 - 849, 29.08.2024
Metehan Çelik
,
Ahmet Keskin
Abstract
Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin öz şefkati ile kişilerarası (sosyal) yeterliliği arasındaki ilişkide ebeveyn tutumunun aracı rolüne yönelik geliştirilen teorik modeli test etmektir. Araştırma, nicel araştırma modellerinden biri olan ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklemini Çukurova Üniversitesi’nde öğrenim gören 18-33 yaş aralığındaki 522 katılımcı (344 kadın ve 178 erkek) oluşturmuştur. Veri toplama araçları olarak Ebeveyn Tutum Ölçeği, Kişilerarası Yeterlilik Ölçeği ve Öz Şefkat Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada teorik model, Yapısal Eşitlik Modeli ile test edilmiştir. Modelin uyum indekslerinin iyi olduğu ve elde edilen katsayıların istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur. Öz şefkat ile kişilerarası yeterlilik değişkenleri arasındaki ilişkide ebeveyn tutumu değişkeninin aracı rolüne yönelik kurulan yapısal modelin de iyi uyum sağladığı ve demokratik ebeveyn tutumunun modelde kısmi aracı rol oynadığı görülmüştür. Sonuç olarak öğrencilerin algıladıkları demokratik ebeveyn tutumunun, öğrencilerin öz-şefkatleri ile kişilerarası yeterlilikleri arasındaki ilişkide kısmi aracılık rolü oynadığı belirlenmiştir.
References
- Akgün, R. (2019). An Examination of the relationship between perceived parenting styles and self-compassion in Armenian group. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
- Akın, Ü., Akın, A., & Abacı, R. (2007). Öz-duyarlık ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 1-10. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/87628
- Bacanlı, H. (1999). Üniversite öğrencilerinin değer tercihleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 54, 597-610. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/108548
- Bacanlı, H. (2002). Psikolojik kavram analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Başal, H. A., Kahraman, P. B., Derman, M. T., Kahraman, Ö., & Sümer, H. (2014). 'Otoriter've'Demokratik' tutuma sahip ebeveynleri olan 5-6 yaş çocuklarının evcilik oyunlarında üstlendikleri roller. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 384-409. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/19630
- Baumgartner, H., & Homburg, C. (1996). Applications of structural equation modeling in marketing and consumer research: A review. International Journal of Research in Marketing, 13(2), 139-161. https://doi.org/10.1016/0167-8116(95)00038-0
- Baumrind, D. (1966). Effects of authoritative parental control on child behavior. Child Development, 887-907. https://doi.org/10.2307/1126611
- Baumrind, D. (1968). Authoritarian vs. authoritative parental. Adolescence, 3(11), 255- 272.
- Baumrind, D. (1991). The influence of parenting style on adolescent competence and substance use. The Journal of Early Adolescence, 11(1), 56-95. https://doi.org/10.1177/0272431691111004
- Beyeser, M. (2013). Üniversite öğrencilerinin anne-baba tutumları ve stresli yaşam olaylarına göre psikolojik iyi oluşu. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Bilgin, M. (1999). 14-18 yaş grubu ergenlere yönelik sosyal yetkinlik beklentisi ölçegi gelistirme çalismasi, Türk Psikolojik Danisma ve Rehberlik Dergisi, 2(12), 7-15. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/200226
- Bilir, Ş. ve Dabanlı, D. (1991). Ergenlik çağındakinin sosyal gelişimine aile tutumlarının etkisinin araştırılması. Aile Yazıları, Ankara: T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları.
- Bishop, S. R., Lau, M., Shapiro, S., Carlson, L., Anderson, N. D., Carmody, J., Zindel, V. S., Abbey, S., Speca M., Velting, D. ve Devins, G. (2004). Mindfulness: A proposed operational definition. Clinical Psychology: Science andPractice, 11 (3): 230–241. https://www.qigonginstitute.org/upload/tinymce-editor/docs/mindfulness-_a_proposed_operational_definition.pdf
- Bornstein, L., & Bornstein, M. H. (2007). Parenting styles and child social development. Encyclopedia on early childhood development. Montreal: Centre of Excellence for Early Childhood Development and Strategic Knowledge Cluster on Early Child Development. https://citeseerx.ist.psu.edu/document?repid=rep1&type=pdf&doi=cf5691090e118c7d150a9b4a3c31c3ceca175b51
- Brown, B. (1998). Soul without shame: A guide to liberating yourself from the judge within. Shambhala Publications. https://unreal-apps.s3.us-west-1.amazonaws.com/books/1217/soul-without-shame-summary.pdf
- Browne, M. W., & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In K. A. Bollen & J. S. Long (Eds.), Testing structural equation models (ss. 136–162). Newbury Park, CA: Sage.
- Buhrmester, D., Furman, W., Wittenberg, W.T. ve Reis, H.T. (1988). Five domains of interpersonal competence in peer relationships. Journal o f Personality and Social Psychology, 55 (6), 991-1008. https://liberalarts.du.edu/sites/default/files/2021-04/buhrmester-furman-wittenberg-reis-1988.pdf
- Burmaoğlu, S., Polat, M. ve Meydan, C. H. (2013). Örgütsel davranış alanında ilişkisel analiz yöntemleri ve Türkçe yazında aracılık modeli kullanımı üzerine bir inceleme. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 13-26.
- Byrne, B. M. (2001). Structural Equation Modeling with AMOS: Basic Concepts, Applications, and Programming. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
- Can, A. (2019). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. (8. Baskı). Pegem Akademi.
- Carlsson, F., Lampi, E., Li, W., and Martinsson, P. (2014). Subjective well-being among preadolescents and their parents–Evidence of intergenerational transmission of well-being from urban China. The Journal of Socio-Economics, 48, 11– 18. www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1053535713001443
- Cheung, G. W., & Lau, R. S. (2008). Testing mediation and suppression effects of latent variables: Bootstrapping with structural equation models. Organizational Research Methods, 11(2), 296–325. https://doi.org/10.1177/1094428107300343
- Cohen, S., Sherrod, D. R. ve Clark, M. S. (1986). Social skills and the stressprotective role of social support. Journal o f Personality and Social Psychology, 50 (5), 963-973.
- Conway, D. G. (2007). The role of internal resources in academic achievement: Exploring the meaning of self-compassion in the adaptive functioning of low-income college students. Unpublished doctoral dissertation, University of Pittsburgh, PA, USA.
- Cooper, M. L. (1988). Attachment styles, emotion regulation, and adjustment in adolescence. Journal of Personality and Social Psychology, 74, 1380-1397. psycnet.apa.org/buy/1998-01923-022
- Curran, T., & Andersen, K. K. (2017). Intergenerational patterns of cognitive flexibility through expressions of maternal care. Personality and Individual Differences, 108, 32-34. https://doi.org/10.1016/j.paid.2016.12.001
- Çiftçi, Z., & Gülaçtı, F. (2019). Üniversite öğrencilerinin algıladıkları anne baba tutumları ve flört kaygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 1282-1309. doı: 10.26466/opus.553036
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. (2. baskı). Pegem Akademi.
- Deniz, M. E., Kesici, Ş. ve Sümer A. S. (2008). The validity and reliability study of the Turkish version of the self-compassion scale. Social Behavior and Personality, 36(9), 1151-1160. https://doi.org/10.2224/sbp.2008.36.9.1151
- Doğan, T.,ve Sapmaz, F. (2012). Oxford mutluluk ölçeği Türkçe formunun psikometrik özelliklerinin üniversite öğrencilerinde incelenmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 25: 297-304. doı: 10.5350/dajpn2012250401
- Eken, A. (2010). Ergenlerin anne-babaya bağlanma biçimleri öznel iyi oluş durumlarının sosyal yetkinlik beklentileriyle ilişkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
- Elkind, D. (1967). Egocentrism in adolescence. Child Development, 38, 1025–1034. https://doi.org/10.2307/1127100
- Ergün- Başak, B. (2012). Düşük gelirli ailelerden gelen üniversite öğrencilerinin öz-duyarlık, sosyal bağlılık ve iyimserlik ile psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış doktora tezi. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Erkman, F. ve Rohner, R. P. (2006). Youths’ perceptions of corporal punishment, parental acceptance, and psychological adjustment in a Turkish metropolis. Cross-Cultural Research, 40 (3), 250-267. https://doi.org/10.1177/1069397106287924
- Filiz, Z. (2011). Determining the parenting styles of university students through discriminant analysis and evaluating its relationship with self esteem. Journal of Theory and Practice in Education, 7 (1), 124-141.
Fredrickson, B. L. (2001), “The role of positive emotions in positive psychology”, American Psychologist, 56, 218–226. https://doi.org/10.1037/0003-066X.56.3.218
- Gander, M. J., Gardiner, H. W. (2007). Çocuk ve ergen gelişimi (Onur, B, çev. ed.). İmge Kitabevi.
- Gardner, H. (2011). Frames of mind: The theory of multiple intelligences. Basic books.
- Germer, C. K. (2009). The mindful path to self-compassion: freeing yourself from destructive thoughts and emotions. Routledge: Hove.
- Gilbert, P. (Ed.). (2005). Compassion: Conceptualisations, research and use in psychotherapy. Routledge.
- Goetz, J. L., Keltner, D. ve Simon-Thomas, E. (2010). Compassion: an evolutionary analysis and empirical review. Psycholoical Bulletin, 136(3), 351-374. doı: 10.1037/a0018807
- Gökçe, G. (2013). Ebeveynin duygusal erişilebilirliği ve genel psikolojik sağlık: Duygu düzenleme, kişilerarası ilişki tarzı ve sosyal desteğin rolü. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Gresham, F. M. ve Reschly, D. J. (1987). Dimensions of social competence: Method factors in the assessment of adaptive behavior, social skills, and peer acceptance. Journal o f School Psychology, 25 (4), 367-381. https://doi.org/10.1016/0022-4405(87)90038-0
- Gurtman,M. B. (1999). Social competence: An interpersonal analysis and reformulation. European Journal of Psychological Assessment, 15(3), 233–245. https://doi.org/10.1027/1015-5759.15.3.233
- Günalp, A. (2007). Farklı anne baba tutumlarının okul öncesi eğitim çağındaki çocukların özgüven duygusunun gelişimine etkisi (Aksaray ili örneği). Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Hayes, S. C. (2002). Acceptance, mindfulness, and science. Clinical Psychology, 9(1), 101-106. https://doi.org/10.1093/clipsy.9.1.101
- Hoffman, M. L. (1975). Moral internalization, parental power, and the nature of parent-child interaction. Developmental Psychology, 11(2), 228-239. https://doi.org/10.1037/h0076463
- Howell, D.C. (2010). Statistical methods for psychology. Seventh Edition, Wadsworth Cengage Learning, Belmont
- Kanning, U. P. (2006). Development and validation of a German-Language version of the Interpersonal Competence Questionnaire (ICQ). European Journal of Psychological Assessment, 22(1), 43–51. https://doi.org/10.1027/1015-5759.22.1.43
- Kaya, A., Bozaslan, H., & Genç, G. (2012). Üniversite öğrencilerinin anne-baba tutumlarının problem çözme becerilerine, sosyal kaygı düzeylerine ve akademik başarılarına etkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi (18), 208-225.
- Kaya, M. (1997). Ailede anne-baba tutumlarının çocuğun kişilik ve benlik gelişimindeki rolü. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9(9), 193-204.
- Keyes, C. L. M., Shmotkin, D., & Ryff, C. D. (2002). Optimizing well-being: The empirical encounter of two traditions. Journal of Personality and Social Psychology, 82(6), 1007–1022. https://doi.org/10.1037/0022-3514.82.6.1007
- Kirkpatrick, K. L. (2005). Enhancing self-compassion using a gestalt two-chair intervention [Unpublished doctoral dissertation]. The University of Texas at Austin.
- Kline, R. B. (2011). Principle and practice of structural equation modeling (3rd ed.). New York, NY: Guilford.
- Kobak, R. R. (1988). Attachment in late adolescence: Working models, affect regulation, and representations of self and others. Child Development, 135-146. https://doi.org/10.2307/1130395
- Kuzgun, Y., & Eldeleklioğlu, J. (1999). Ana baba tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 69-77.
- Leary, M. R., Tate, E. B., Adams, C. E., Allen, A. B., & Hancock, J. (2007). Self-compassion and reactions to unpleasant self-relevant events: the ımplications of treating oneself kindly. Journal of Personality and Social Psychology, 92(5), 887–904. https://doi.org/10.1037/0022-3514.92.5.887
- Levy, D. M. (1941). Maternal Overprotection. Psychiatry, 4(4), 567-626 https://doi.org/10.1080/00332747.1941.11022368
- MacKinnon, D. P. (2008). Introduction to statistical mediation analysis. Taylor & Francis Group/Lawrence Erlbaum Associates.
- Marsh, H. W., & Craven, R. G. (2006). Reciprocal Effects of Self-Concept and Performance from a Multidimensional Perspective: Beyond Seductive Pleasure and Unidimensional Perspectives. Perspectives on Psychological Science, 1, 133-163. https://doi.org/10.1111/j.1745-6916.2006.00010.x
- Mikulincer, M. (1995). Attachment style and the mental representation of the self. Journal of Personality and Social Psychology, 69(6), 1203–1215. https://doi.org/10.1037/0022-3514.69.6.1203
- Murdock, N. L. (2012). Psikolojik danışma ve psikoterapi kuramları: Olgu sunumu yaklaşımıyla. (F. Akkoyun, Çev. Ed.). Nobel Yayıncılık.
- Neff, K. (2003a). Self-compassion: An alternative conceptualization of a healthy attitude toward oneself. Self and Identity, 2, 85–102. https://doi.org/10.1080/15298860390129863
- Neff, K. (2003b). The Development and validation of a scale to measure self-compassion. Self and Identity, 2, 223–250. https://doi.org/10.1080/15298860390209035
- Neff, K. D. (2012). The science of self-compassion. In C. Germer & R. Siegel (Eds.), Compassion and Wisdom in Psychotherapy (pp. 79-92). Guilford Press.
- Neff, K. D. ve McGehee, P (2010). Self-compassion and psychological resilience among adolescents and young adults. Self and Identity, 9(3), 225-240. https://doi.org/10.1080/15298860902979307
- Neff, K. D. ve Vonk, R. (2009). Self-compassion versus global selfesteem: Two different ways of relating to oneself. Journal of Personality, 77 (1): 23-50. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2008.00537.x
- Neff, K. D., Hsieh, Y., & Dejitthirat, K. (2005). Self-compassion, achievement goals, and coping with academic failure. Self and Identity, 4, 263–287. https://doi.org/10.1080/13576500444000317
- Neff, K. D., Pisitsungkagarn, K. ve Hseih, Y. (2008). Self-compassion and self-construal in the United States, Thailand, and Taiwan. Journal of Cross-Cultural Psychology, 39, 267– 285. https://doi.org/10.1177/0022022108314544
- Neff, K., & Germer, C. K. (2013). Self-compassion in clinical practice. Journal of Clınıcal Psychology: In Sessıon, 69(8), 856–867. https://doi.org/10.1002/jclp.22021
- Nezlek, J. B. (2001). Causal relationships between perceived social skills and day-to-day social interaction: Extending the sociometer hypothesis. Journal o f Social and Personal Relationships, 18 (3), 386-403. https://doi.org/10.1177/0265407501183005
- Ogbu, J. (1981). Origins of human competence: A cultural ecological perspective. Child Development, 52 (2), 413-429. https://doi.org/10.2307/1129158
- Özgüven, İ. E. (2001). Ailede iletişim ve yaşam. (1. baskı) Pdrem Yayınları.
- Özkan, İ. (2014). Ergenlerde anne baba tutumu ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
- Rose-Krasnor, L. (1997). The nature of social competence: A theoretical review. Social Development, 6 (1), 111-135. https://doi.org/10.1111/j.1467-9507.1997.tb00097.x
- Scheff, T. J. (1981). The distancing of emotion in psychotherapy. Psychotherapy: Theory, Research & Practice, 18, 46–53. https://doi.org/10.1037/h0085960
- Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8 (2), 23-74. https://www.stats.ox.ac.uk/~snijders/mpr_Schermelleh.pdf
- Schumacker, R. E., Lomax, R. G. (2010). A Beginner's guide to structural equation modeling (3rd Edition). Routledge/Taylor & Francis Group. https://psycnet.apa.org/record/2010-14122-000
- Segrin, C. (2000). Social skills deficits Assistiated with depression. Clinical psychology Review, 20(3), 379-403. https://doi.org/10.1016/S0272-7358(98)00104-4
- Sezer, Ö. (2010). Ergenlerin kendilik algılarının anne baba tutumları ve bazı faktörlerle ilişkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 1-19. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/146277
- Soyer, U. (2010). Özel eğitim öğretmen adaylarının öz duyarlık ve sürekli kaygı düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Spitzberg, W.R., & Cupach, B.H. (1989). Handbook of interpersonal competence research. Springer-Verlag. https://doi.org/10.1007/978-1-4612-3572-9
- Sroufe, L. (2005). Attachment and development: a propective, longitudinal study from birth to adulthood. Attachment and Human Development, 7, 349-367. https://doi.org/10.1080/14616730500365928
- Steinberg, L. (2007). Ergenlik (Çok, F, çev. ed.). İmge Kitabevi.
- Stolorow, R. D., Brandchaft, B., & Atwood, G. E. (1987). Psychoanalytic treatment: An intersubjective approach. Analytic Press, Inc. https://doi.org/10.4324/9781315803487
- Strauss C, Taylor BL, Gu J, Kuyken W, Baer R, Jones F, et al (2016) What is compassion and how can we measure it? A Review of definitions and measures. Clin Psychol Rev,47:15-27. doı: 10.1016/j.cpr.2016.05.004
- Sümer, A. (2008). Farklı öz-anlayış (self-compassion) düzeylerine sahip üniversite öğrencilerinde depresyon anksiyete ve stresin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
- Super, A. (2015). A year of self-compassion: finding care, connection and calm in our challenging times. Matador.
- Sümer, N., & Güngör, D. (1999). Çocuk yetiştirme stillerinin bağlanma stilleri, benlik değerlendirmeleri ve yakın ilişkiler üzerindeki etkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 14(44), 35-58. https://psikolog.org.tr/tr/yayinlar/dergiler/1031828/tpd1300443319990000m000237.pdf
- Sümer, N., Gündoğdu Aktürk, E., & Helvacı, E. (2010). Anne-baba tutum ve davranışlarının psikolojik etkileri: türkiye'de yapılan çalışmalara toplu bakış. Türk Psikoloji Yazıları, 13(25), 42-59. https://kutuphane.dogus.edu.tr/mvt/pdf.php
- Şahin, E. E., & Gizir, C. A. (2013). Kişilerarası yetkinlik ölçeği-kısa formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(3).144-158. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/160955
- Şimşek, Ö.F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ekinoks Yayınları.
- Tuzcuoğlu, N. (2004). Anne baba olmanın altın kuralları. Morpa Kültür Yayınları.
- Türk, F., Duy, B., Hamamcı Z. ve Altınok, A. (2017). Ebeveynlik biçimleri, çatışma eğilimi, kişilerarası tarz arasındaki ilişkide ilişkilerle ilgili akılcı olmayan inançların aracı rolü. International Online Journal of Educational Sciences, 420-438. https://doi.org/10.15345/iojes.2017.02.01
- Varan, A., Rohner, R. P. ve Eryuksel, G. (2008). Intimate partner acceptance, parental acceptance in childhood, and psychological adjustment among Turkish adults in ongoing attachment relationship. Cross-Cultural Research, 42, 46-56. https://doi.org/10.1177/10693971073097
- Voltan Acar, N., Arıcıoğlu, A., Gültekin, F., & Gençtanırım, D. (2008). Üniversite öğrencilerinin güvengenlik düzeylerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 342-350. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/87592
- Wang, Z., Wang, N. (2012). Knowledge sharing, innovation and firm performance. Expert Systems with Applications, 39 (10), 8899-8908. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2012.02.017
- Waters, E. ve Sroufe, L. A. (1983). Social competence as a developmental construct. Developmental Review, 3 (1), 79-97. https://doi.org/10.1016/0273-2297(83)90010-2
- Wei, M. L. (2011). Attachment, self-compassion, empathy, and subjective wellbeing among college students and community adults. Journal of Personality, 79(1), 191- 221. doı: 10.1111/j.1467-6494.2010.00677.x
- Wispe, L. (1991). The psychology of sympathy. New York: Plenum.
- Williams, K. E., Ciarrochi, J., & Heaven, P. C. (2012). Inflexible parents, inflexible kids: A 6-year longitudinal study of parenting style and the development of psychological flexibility in adolescents. Journal of youth and adolescence, 41(8), 1053-1066. doi: 10.1007/s10964-012-9744-0
- Wu, C. W., Chen, W. W., & Jen, C. H. (2021). Emotional intelligence and cognitive flexibility in the relationship between parenting and subjective well-being. Journal of Adult Development, 28(2), 106-115. doı: 10.1007/s10804-020-09357-x
- Yavuzer, H. (2023). Ana-baba ve çocuk. (31. baskı). Remzi Kitabevi
- Yeşilyaprak, B. (1993). Kişilik Gelişiminde Ailesel Faktörlerin Etkisine İlişkin Bir Araştırma. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 3(1), 5-18. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/198208
- Yılmaz, M. T. ve Kesici, Ş. (2014). Anne baba tutumları ve kardeş sırasının üniversite öğrencilerinin öz-anlayışlarının gelişimine etkisi. OPUS-Türkiye Sosyal Politika ve Çalışma Hayatı Araştırmaları Dergisi, 4(6) p. 131-157. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/210703
The Intermediary Role of Parental Attitude In The Relationship Between Self-Compassion and Interpersonal Competence In University Students
Year 2024,
Volume: 53 Issue: 2, 815 - 849, 29.08.2024
Metehan Çelik
,
Ahmet Keskin
Abstract
The purpose of this study was to test the theoretical model which had been developed for the intermediary role of parental attitude in the relationship between university students’ self-compassion and and interpersonal (social) competence. This research designed in correlational survey model, one of quantitative research models. The sample of the research consisted of 522 participants (344 females and 178 males) aged between 18 and 33 and studying at Çukurova University. Parental Attitude Scale, Interpersonal Competence Scale and Self-Compassion Scale were used as the data collection tools. In the research, the theoretical model was tested through Structural Equation Model. It was found that fit indices of the model were good and the obtained coefficients were statistically significant. It was also found that the structural model which was built for the intermediary role of the parental attitude variable in the relationship between the variables of self-compassion and interpersonal competence had good fit and it was seen that democratic parental attitude played a partial intermediary role in the model. As a result, it was determined that the democratic parental attitude that the students perceived had a partial intermediary role in the relationship between the students’ self-compassion and interpersonal competence.
References
- Akgün, R. (2019). An Examination of the relationship between perceived parenting styles and self-compassion in Armenian group. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
- Akın, Ü., Akın, A., & Abacı, R. (2007). Öz-duyarlık ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 1-10. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/87628
- Bacanlı, H. (1999). Üniversite öğrencilerinin değer tercihleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 54, 597-610. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/108548
- Bacanlı, H. (2002). Psikolojik kavram analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Başal, H. A., Kahraman, P. B., Derman, M. T., Kahraman, Ö., & Sümer, H. (2014). 'Otoriter've'Demokratik' tutuma sahip ebeveynleri olan 5-6 yaş çocuklarının evcilik oyunlarında üstlendikleri roller. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 384-409. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/19630
- Baumgartner, H., & Homburg, C. (1996). Applications of structural equation modeling in marketing and consumer research: A review. International Journal of Research in Marketing, 13(2), 139-161. https://doi.org/10.1016/0167-8116(95)00038-0
- Baumrind, D. (1966). Effects of authoritative parental control on child behavior. Child Development, 887-907. https://doi.org/10.2307/1126611
- Baumrind, D. (1968). Authoritarian vs. authoritative parental. Adolescence, 3(11), 255- 272.
- Baumrind, D. (1991). The influence of parenting style on adolescent competence and substance use. The Journal of Early Adolescence, 11(1), 56-95. https://doi.org/10.1177/0272431691111004
- Beyeser, M. (2013). Üniversite öğrencilerinin anne-baba tutumları ve stresli yaşam olaylarına göre psikolojik iyi oluşu. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Bilgin, M. (1999). 14-18 yaş grubu ergenlere yönelik sosyal yetkinlik beklentisi ölçegi gelistirme çalismasi, Türk Psikolojik Danisma ve Rehberlik Dergisi, 2(12), 7-15. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/200226
- Bilir, Ş. ve Dabanlı, D. (1991). Ergenlik çağındakinin sosyal gelişimine aile tutumlarının etkisinin araştırılması. Aile Yazıları, Ankara: T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları.
- Bishop, S. R., Lau, M., Shapiro, S., Carlson, L., Anderson, N. D., Carmody, J., Zindel, V. S., Abbey, S., Speca M., Velting, D. ve Devins, G. (2004). Mindfulness: A proposed operational definition. Clinical Psychology: Science andPractice, 11 (3): 230–241. https://www.qigonginstitute.org/upload/tinymce-editor/docs/mindfulness-_a_proposed_operational_definition.pdf
- Bornstein, L., & Bornstein, M. H. (2007). Parenting styles and child social development. Encyclopedia on early childhood development. Montreal: Centre of Excellence for Early Childhood Development and Strategic Knowledge Cluster on Early Child Development. https://citeseerx.ist.psu.edu/document?repid=rep1&type=pdf&doi=cf5691090e118c7d150a9b4a3c31c3ceca175b51
- Brown, B. (1998). Soul without shame: A guide to liberating yourself from the judge within. Shambhala Publications. https://unreal-apps.s3.us-west-1.amazonaws.com/books/1217/soul-without-shame-summary.pdf
- Browne, M. W., & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In K. A. Bollen & J. S. Long (Eds.), Testing structural equation models (ss. 136–162). Newbury Park, CA: Sage.
- Buhrmester, D., Furman, W., Wittenberg, W.T. ve Reis, H.T. (1988). Five domains of interpersonal competence in peer relationships. Journal o f Personality and Social Psychology, 55 (6), 991-1008. https://liberalarts.du.edu/sites/default/files/2021-04/buhrmester-furman-wittenberg-reis-1988.pdf
- Burmaoğlu, S., Polat, M. ve Meydan, C. H. (2013). Örgütsel davranış alanında ilişkisel analiz yöntemleri ve Türkçe yazında aracılık modeli kullanımı üzerine bir inceleme. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 13-26.
- Byrne, B. M. (2001). Structural Equation Modeling with AMOS: Basic Concepts, Applications, and Programming. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
- Can, A. (2019). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. (8. Baskı). Pegem Akademi.
- Carlsson, F., Lampi, E., Li, W., and Martinsson, P. (2014). Subjective well-being among preadolescents and their parents–Evidence of intergenerational transmission of well-being from urban China. The Journal of Socio-Economics, 48, 11– 18. www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1053535713001443
- Cheung, G. W., & Lau, R. S. (2008). Testing mediation and suppression effects of latent variables: Bootstrapping with structural equation models. Organizational Research Methods, 11(2), 296–325. https://doi.org/10.1177/1094428107300343
- Cohen, S., Sherrod, D. R. ve Clark, M. S. (1986). Social skills and the stressprotective role of social support. Journal o f Personality and Social Psychology, 50 (5), 963-973.
- Conway, D. G. (2007). The role of internal resources in academic achievement: Exploring the meaning of self-compassion in the adaptive functioning of low-income college students. Unpublished doctoral dissertation, University of Pittsburgh, PA, USA.
- Cooper, M. L. (1988). Attachment styles, emotion regulation, and adjustment in adolescence. Journal of Personality and Social Psychology, 74, 1380-1397. psycnet.apa.org/buy/1998-01923-022
- Curran, T., & Andersen, K. K. (2017). Intergenerational patterns of cognitive flexibility through expressions of maternal care. Personality and Individual Differences, 108, 32-34. https://doi.org/10.1016/j.paid.2016.12.001
- Çiftçi, Z., & Gülaçtı, F. (2019). Üniversite öğrencilerinin algıladıkları anne baba tutumları ve flört kaygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 1282-1309. doı: 10.26466/opus.553036
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. (2. baskı). Pegem Akademi.
- Deniz, M. E., Kesici, Ş. ve Sümer A. S. (2008). The validity and reliability study of the Turkish version of the self-compassion scale. Social Behavior and Personality, 36(9), 1151-1160. https://doi.org/10.2224/sbp.2008.36.9.1151
- Doğan, T.,ve Sapmaz, F. (2012). Oxford mutluluk ölçeği Türkçe formunun psikometrik özelliklerinin üniversite öğrencilerinde incelenmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 25: 297-304. doı: 10.5350/dajpn2012250401
- Eken, A. (2010). Ergenlerin anne-babaya bağlanma biçimleri öznel iyi oluş durumlarının sosyal yetkinlik beklentileriyle ilişkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
- Elkind, D. (1967). Egocentrism in adolescence. Child Development, 38, 1025–1034. https://doi.org/10.2307/1127100
- Ergün- Başak, B. (2012). Düşük gelirli ailelerden gelen üniversite öğrencilerinin öz-duyarlık, sosyal bağlılık ve iyimserlik ile psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış doktora tezi. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Erkman, F. ve Rohner, R. P. (2006). Youths’ perceptions of corporal punishment, parental acceptance, and psychological adjustment in a Turkish metropolis. Cross-Cultural Research, 40 (3), 250-267. https://doi.org/10.1177/1069397106287924
- Filiz, Z. (2011). Determining the parenting styles of university students through discriminant analysis and evaluating its relationship with self esteem. Journal of Theory and Practice in Education, 7 (1), 124-141.
Fredrickson, B. L. (2001), “The role of positive emotions in positive psychology”, American Psychologist, 56, 218–226. https://doi.org/10.1037/0003-066X.56.3.218
- Gander, M. J., Gardiner, H. W. (2007). Çocuk ve ergen gelişimi (Onur, B, çev. ed.). İmge Kitabevi.
- Gardner, H. (2011). Frames of mind: The theory of multiple intelligences. Basic books.
- Germer, C. K. (2009). The mindful path to self-compassion: freeing yourself from destructive thoughts and emotions. Routledge: Hove.
- Gilbert, P. (Ed.). (2005). Compassion: Conceptualisations, research and use in psychotherapy. Routledge.
- Goetz, J. L., Keltner, D. ve Simon-Thomas, E. (2010). Compassion: an evolutionary analysis and empirical review. Psycholoical Bulletin, 136(3), 351-374. doı: 10.1037/a0018807
- Gökçe, G. (2013). Ebeveynin duygusal erişilebilirliği ve genel psikolojik sağlık: Duygu düzenleme, kişilerarası ilişki tarzı ve sosyal desteğin rolü. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Gresham, F. M. ve Reschly, D. J. (1987). Dimensions of social competence: Method factors in the assessment of adaptive behavior, social skills, and peer acceptance. Journal o f School Psychology, 25 (4), 367-381. https://doi.org/10.1016/0022-4405(87)90038-0
- Gurtman,M. B. (1999). Social competence: An interpersonal analysis and reformulation. European Journal of Psychological Assessment, 15(3), 233–245. https://doi.org/10.1027/1015-5759.15.3.233
- Günalp, A. (2007). Farklı anne baba tutumlarının okul öncesi eğitim çağındaki çocukların özgüven duygusunun gelişimine etkisi (Aksaray ili örneği). Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Hayes, S. C. (2002). Acceptance, mindfulness, and science. Clinical Psychology, 9(1), 101-106. https://doi.org/10.1093/clipsy.9.1.101
- Hoffman, M. L. (1975). Moral internalization, parental power, and the nature of parent-child interaction. Developmental Psychology, 11(2), 228-239. https://doi.org/10.1037/h0076463
- Howell, D.C. (2010). Statistical methods for psychology. Seventh Edition, Wadsworth Cengage Learning, Belmont
- Kanning, U. P. (2006). Development and validation of a German-Language version of the Interpersonal Competence Questionnaire (ICQ). European Journal of Psychological Assessment, 22(1), 43–51. https://doi.org/10.1027/1015-5759.22.1.43
- Kaya, A., Bozaslan, H., & Genç, G. (2012). Üniversite öğrencilerinin anne-baba tutumlarının problem çözme becerilerine, sosyal kaygı düzeylerine ve akademik başarılarına etkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi (18), 208-225.
- Kaya, M. (1997). Ailede anne-baba tutumlarının çocuğun kişilik ve benlik gelişimindeki rolü. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9(9), 193-204.
- Keyes, C. L. M., Shmotkin, D., & Ryff, C. D. (2002). Optimizing well-being: The empirical encounter of two traditions. Journal of Personality and Social Psychology, 82(6), 1007–1022. https://doi.org/10.1037/0022-3514.82.6.1007
- Kirkpatrick, K. L. (2005). Enhancing self-compassion using a gestalt two-chair intervention [Unpublished doctoral dissertation]. The University of Texas at Austin.
- Kline, R. B. (2011). Principle and practice of structural equation modeling (3rd ed.). New York, NY: Guilford.
- Kobak, R. R. (1988). Attachment in late adolescence: Working models, affect regulation, and representations of self and others. Child Development, 135-146. https://doi.org/10.2307/1130395
- Kuzgun, Y., & Eldeleklioğlu, J. (1999). Ana baba tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 69-77.
- Leary, M. R., Tate, E. B., Adams, C. E., Allen, A. B., & Hancock, J. (2007). Self-compassion and reactions to unpleasant self-relevant events: the ımplications of treating oneself kindly. Journal of Personality and Social Psychology, 92(5), 887–904. https://doi.org/10.1037/0022-3514.92.5.887
- Levy, D. M. (1941). Maternal Overprotection. Psychiatry, 4(4), 567-626 https://doi.org/10.1080/00332747.1941.11022368
- MacKinnon, D. P. (2008). Introduction to statistical mediation analysis. Taylor & Francis Group/Lawrence Erlbaum Associates.
- Marsh, H. W., & Craven, R. G. (2006). Reciprocal Effects of Self-Concept and Performance from a Multidimensional Perspective: Beyond Seductive Pleasure and Unidimensional Perspectives. Perspectives on Psychological Science, 1, 133-163. https://doi.org/10.1111/j.1745-6916.2006.00010.x
- Mikulincer, M. (1995). Attachment style and the mental representation of the self. Journal of Personality and Social Psychology, 69(6), 1203–1215. https://doi.org/10.1037/0022-3514.69.6.1203
- Murdock, N. L. (2012). Psikolojik danışma ve psikoterapi kuramları: Olgu sunumu yaklaşımıyla. (F. Akkoyun, Çev. Ed.). Nobel Yayıncılık.
- Neff, K. (2003a). Self-compassion: An alternative conceptualization of a healthy attitude toward oneself. Self and Identity, 2, 85–102. https://doi.org/10.1080/15298860390129863
- Neff, K. (2003b). The Development and validation of a scale to measure self-compassion. Self and Identity, 2, 223–250. https://doi.org/10.1080/15298860390209035
- Neff, K. D. (2012). The science of self-compassion. In C. Germer & R. Siegel (Eds.), Compassion and Wisdom in Psychotherapy (pp. 79-92). Guilford Press.
- Neff, K. D. ve McGehee, P (2010). Self-compassion and psychological resilience among adolescents and young adults. Self and Identity, 9(3), 225-240. https://doi.org/10.1080/15298860902979307
- Neff, K. D. ve Vonk, R. (2009). Self-compassion versus global selfesteem: Two different ways of relating to oneself. Journal of Personality, 77 (1): 23-50. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2008.00537.x
- Neff, K. D., Hsieh, Y., & Dejitthirat, K. (2005). Self-compassion, achievement goals, and coping with academic failure. Self and Identity, 4, 263–287. https://doi.org/10.1080/13576500444000317
- Neff, K. D., Pisitsungkagarn, K. ve Hseih, Y. (2008). Self-compassion and self-construal in the United States, Thailand, and Taiwan. Journal of Cross-Cultural Psychology, 39, 267– 285. https://doi.org/10.1177/0022022108314544
- Neff, K., & Germer, C. K. (2013). Self-compassion in clinical practice. Journal of Clınıcal Psychology: In Sessıon, 69(8), 856–867. https://doi.org/10.1002/jclp.22021
- Nezlek, J. B. (2001). Causal relationships between perceived social skills and day-to-day social interaction: Extending the sociometer hypothesis. Journal o f Social and Personal Relationships, 18 (3), 386-403. https://doi.org/10.1177/0265407501183005
- Ogbu, J. (1981). Origins of human competence: A cultural ecological perspective. Child Development, 52 (2), 413-429. https://doi.org/10.2307/1129158
- Özgüven, İ. E. (2001). Ailede iletişim ve yaşam. (1. baskı) Pdrem Yayınları.
- Özkan, İ. (2014). Ergenlerde anne baba tutumu ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
- Rose-Krasnor, L. (1997). The nature of social competence: A theoretical review. Social Development, 6 (1), 111-135. https://doi.org/10.1111/j.1467-9507.1997.tb00097.x
- Scheff, T. J. (1981). The distancing of emotion in psychotherapy. Psychotherapy: Theory, Research & Practice, 18, 46–53. https://doi.org/10.1037/h0085960
- Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8 (2), 23-74. https://www.stats.ox.ac.uk/~snijders/mpr_Schermelleh.pdf
- Schumacker, R. E., Lomax, R. G. (2010). A Beginner's guide to structural equation modeling (3rd Edition). Routledge/Taylor & Francis Group. https://psycnet.apa.org/record/2010-14122-000
- Segrin, C. (2000). Social skills deficits Assistiated with depression. Clinical psychology Review, 20(3), 379-403. https://doi.org/10.1016/S0272-7358(98)00104-4
- Sezer, Ö. (2010). Ergenlerin kendilik algılarının anne baba tutumları ve bazı faktörlerle ilişkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 1-19. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/146277
- Soyer, U. (2010). Özel eğitim öğretmen adaylarının öz duyarlık ve sürekli kaygı düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Spitzberg, W.R., & Cupach, B.H. (1989). Handbook of interpersonal competence research. Springer-Verlag. https://doi.org/10.1007/978-1-4612-3572-9
- Sroufe, L. (2005). Attachment and development: a propective, longitudinal study from birth to adulthood. Attachment and Human Development, 7, 349-367. https://doi.org/10.1080/14616730500365928
- Steinberg, L. (2007). Ergenlik (Çok, F, çev. ed.). İmge Kitabevi.
- Stolorow, R. D., Brandchaft, B., & Atwood, G. E. (1987). Psychoanalytic treatment: An intersubjective approach. Analytic Press, Inc. https://doi.org/10.4324/9781315803487
- Strauss C, Taylor BL, Gu J, Kuyken W, Baer R, Jones F, et al (2016) What is compassion and how can we measure it? A Review of definitions and measures. Clin Psychol Rev,47:15-27. doı: 10.1016/j.cpr.2016.05.004
- Sümer, A. (2008). Farklı öz-anlayış (self-compassion) düzeylerine sahip üniversite öğrencilerinde depresyon anksiyete ve stresin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
- Super, A. (2015). A year of self-compassion: finding care, connection and calm in our challenging times. Matador.
- Sümer, N., & Güngör, D. (1999). Çocuk yetiştirme stillerinin bağlanma stilleri, benlik değerlendirmeleri ve yakın ilişkiler üzerindeki etkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 14(44), 35-58. https://psikolog.org.tr/tr/yayinlar/dergiler/1031828/tpd1300443319990000m000237.pdf
- Sümer, N., Gündoğdu Aktürk, E., & Helvacı, E. (2010). Anne-baba tutum ve davranışlarının psikolojik etkileri: türkiye'de yapılan çalışmalara toplu bakış. Türk Psikoloji Yazıları, 13(25), 42-59. https://kutuphane.dogus.edu.tr/mvt/pdf.php
- Şahin, E. E., & Gizir, C. A. (2013). Kişilerarası yetkinlik ölçeği-kısa formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(3).144-158. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/160955
- Şimşek, Ö.F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ekinoks Yayınları.
- Tuzcuoğlu, N. (2004). Anne baba olmanın altın kuralları. Morpa Kültür Yayınları.
- Türk, F., Duy, B., Hamamcı Z. ve Altınok, A. (2017). Ebeveynlik biçimleri, çatışma eğilimi, kişilerarası tarz arasındaki ilişkide ilişkilerle ilgili akılcı olmayan inançların aracı rolü. International Online Journal of Educational Sciences, 420-438. https://doi.org/10.15345/iojes.2017.02.01
- Varan, A., Rohner, R. P. ve Eryuksel, G. (2008). Intimate partner acceptance, parental acceptance in childhood, and psychological adjustment among Turkish adults in ongoing attachment relationship. Cross-Cultural Research, 42, 46-56. https://doi.org/10.1177/10693971073097
- Voltan Acar, N., Arıcıoğlu, A., Gültekin, F., & Gençtanırım, D. (2008). Üniversite öğrencilerinin güvengenlik düzeylerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 342-350. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/87592
- Wang, Z., Wang, N. (2012). Knowledge sharing, innovation and firm performance. Expert Systems with Applications, 39 (10), 8899-8908. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2012.02.017
- Waters, E. ve Sroufe, L. A. (1983). Social competence as a developmental construct. Developmental Review, 3 (1), 79-97. https://doi.org/10.1016/0273-2297(83)90010-2
- Wei, M. L. (2011). Attachment, self-compassion, empathy, and subjective wellbeing among college students and community adults. Journal of Personality, 79(1), 191- 221. doı: 10.1111/j.1467-6494.2010.00677.x
- Wispe, L. (1991). The psychology of sympathy. New York: Plenum.
- Williams, K. E., Ciarrochi, J., & Heaven, P. C. (2012). Inflexible parents, inflexible kids: A 6-year longitudinal study of parenting style and the development of psychological flexibility in adolescents. Journal of youth and adolescence, 41(8), 1053-1066. doi: 10.1007/s10964-012-9744-0
- Wu, C. W., Chen, W. W., & Jen, C. H. (2021). Emotional intelligence and cognitive flexibility in the relationship between parenting and subjective well-being. Journal of Adult Development, 28(2), 106-115. doı: 10.1007/s10804-020-09357-x
- Yavuzer, H. (2023). Ana-baba ve çocuk. (31. baskı). Remzi Kitabevi
- Yeşilyaprak, B. (1993). Kişilik Gelişiminde Ailesel Faktörlerin Etkisine İlişkin Bir Araştırma. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 3(1), 5-18. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/198208
- Yılmaz, M. T. ve Kesici, Ş. (2014). Anne baba tutumları ve kardeş sırasının üniversite öğrencilerinin öz-anlayışlarının gelişimine etkisi. OPUS-Türkiye Sosyal Politika ve Çalışma Hayatı Araştırmaları Dergisi, 4(6) p. 131-157. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/210703