MU'TEZİLE MEZHEBİNDE İNSANIN FİİLLERİ PROBLEMİ

Year 2004, Volume: 8 Issue: 2, 205 - 218, 15.12.2004

Harndi Gündogar

Abstract

Mu'tezile'nin beş temel prensibinden birisi adalettir. Onların bu prensibine
göre insan hürdür ve kendi fiilierini kendisi yapar. Allah insanlara bir eylemi yapıp
yapmama gücü vermiştir. Eğer insan herhangi bir şeyi yapmak hürriyetine sahip·
değilse, o insanın işlediği iyi veya kötü fiillerden dolayı mükafat veya ceza görmesi
anlamsız olur. Eğer Allah insanları belirli fiilieri yapmaya zorlamış olsaydı o zaman
Allah'ın o fiillerden dolayı insanları cezalandırması zulüm olurdu. Halbuki Allah
adildir, kulların fiilierine müdahale etmez ve hiçbir şekilde kullarına zulmetmez.
Mu'tezile insanların fiilierinde hür oldukları ve dolayısıyla yapıp
ettiklerinden sorumlu oldukları şeklinde tezahür eden görüşlerini ispatlamak için
Kur'an'dan bazı ayetleri delil olarak almışlardır. Mu'tezile, insanın fiilierinde özgür
olduğuna yorumlanabilen Kur'an ayetlerini delil olarak almış, insanın yaptıklarınin
Allah'ın dilemesi ve bilgisi dahilinde olduğunu bildiren Kur'an ayetlerini ise te'vil
yoluna gitmiştir. 

Keywords

Mu'tezile, insan fiilleri, irade, hürriyet, kesb

Human Being's Acts in The Mu'tazilah

Abstract

One of the main prenciples of Mu'tazilah is justice. According to this
prenciple human being responsible for their acts. People have free will and they
make their acts by !heir free will. Because of that Mu'tazilah says human being_ will
be responsible in the judgement day for their acts that they have performed in the
world. Allah gave to man a power for doing or not doing. If human being hasn't free
will for act anything, he will not responsible from his acts that he has performed in
the world.
To prove their opinions, Mu'tazilah take a lot of verses of Qur'an as proof.
In the Qur'an there are many verses that supports opinions of Mu'tazilah. But meanwhile there are sonıe verses of Qur'an that dont support Mu'tazilah's opinion.
Mu'tazilah has for~ed interpretation these verses.

Keywords

Mu lazila h, Human b~ing, act, free will, to acquire