“Organlarımla Dirilmek İstiyorum.”- Organ Bağışının Dini-Toplumsal Arkaplanı

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 1, 61 - 87, 30.06.2017

Abdullah Özbolat

https://doi.org/10.30627/cuilah.326050

Cited By: 8

Öz

Organ bağışında sosyo-kültürel yaklaşımlar, dini
kaygılar, bilgi ve bilinç düzeyinin etkisine işaret edilirken, Türkiye'de organ
bağışının çok düşük oranlarda kalması, bu konuda çalışma yapmanın önemini
göstermektedir. Adana örneğinden hareketle Türkiye'de organ bağışına yönelik
görüşler ile organ bağışının dini-toplumsal arkaplanını açıklama ve anlama
süreci arasındaki ilişkiyi analiz etmeyi amaçlayan bu çalışma, organ bağışı
yapılmamasının arkaplanında dini-toplumsal bir zihniyet yapısının olduğunu
iddia etmektedir. Organ bağışının dini-toplumsal bağlamında organ bağışı karar
verme sürecini etkileyebilecek iç içe geçmiş pek çok faktörün etkisi vardır.
Hiçbir dini gelenek resmi olarak organ bağışı ve naklini yasaklamıyor olsa da,
aynı dini grupların mensupları, dini anlayışlarına göre, organ bağışı ve
naklinin lehinde ya da aleyhinde bir tavır benimsemektedir. Organ bağışı konu
olduğunda dini kaygılar, önemli etkenlerden birisi olarak karşımıza
çıkmaktadır. Türkiye’de organ bağışı oranları diğer Avrupa ülkeleri ile
kıyaslandığında çok yetersiz kalmaktadır. Bu araştırmada, ülkemizde organ
bağışı konusunda yaşanan yetersiz durum analiz edilmeye çalışılmış ve organ
bağış oranlarının düşük olma nedenleri ortaya çıkarılarak konuyla ilgili çözüm önerileri
üretilmeye çalışılmıştır. Organ bağışının toplumsal arkaplanından hareket
edilerek, organ bağışına engel olan faktörler, dokuz boyutta
kavramsallaştırılmıştır. Toplumsal ve kültürel boyutlarıyla birlikte organ
bağışı, çok boyutlu ve karmaşık yönlere sahiptir. Organ bağışını
yaygınlaştırmak için bu faktörlere dönük çalışma gerçekleştirmek gerekir.

Anahtar Kelimeler

Organ bağışı, dini-toplumsal arkaplan, zihniyet, yeniden diriliş, yetersiz bağış, Adana

Kaynakça

• Abadie A, Gay S. (2006). The Impact of presumed consent legislation on cadaveric organ donation: a cross-country study. J. Health Econ, 25: 599-620.
• Acar, H. İbrahim (2007). Organ bağışının dinimizdeki yeri. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. 27, 17-30.
• Adıvar, A. Adnan (2000). Tarih Boyunca İlim ve Din. İstanbul, Remzi Kitabevi.
• Al-Faqih, SR (1991) The Influence of Islamic views on public attitudes towards kidney transplant donation in a Saudi arabian community. Public He-alth. 105(2): 161-165.
• Alkhawari FS, Stimson GV, Warrens AN. (2005). "Attitudes toward transplan-tation in U.K. Muslim Indo-Asians in West London." Am J Transplant. 5(6): 1326-1331.
• Aslam M, Hameed W. (2008). UK Muslim graduates need more information about organ donation and translant, Transplant International, 21: 92-93.
• Aykas, A.; A. Uslu; S.M. Doğan (2015). "Intellectuality and attitudes of clergy about organ donation in Turkey: Metasynthesis of observational stu-dies". Transplantation Proceedings, 47, 1066-1069.
• Barsoum RS. (2002). Overview: End-stage renal disease in the developing world. Artif Organs, 26: 737-746.
• Başal, Bilgen (2015). "The reasons of low organ donation rates and remedy suggestions: a field survey". International Journal of Social Science, 33: 207-221.
• Baykan Z, Naçar M, Yamanel R, Uzun AÖ, Daglıtuncezdi S, Davran H ve ark. (2009). Tıp fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin organ-doku nakli konu-sundaki bilgi, tutum ve davranışları. Ulusal Cerrahi Dergisi, 25(4):137-141.
• Berger P. L., Luckmann T. (2008). Gerçekliğin sosyal inşası. (Çev. Vefa Say-gın Öğütle). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Bölükbas N, Eyüpoglu A, Kurt P. (2004). Organ bağışı hakkında üniversite öğrencilerinin düşünceleri. OMÜ Tıp Dergisi; 21(2): 73-77.