İmam Şafii’nin Ehl-i Beyt ve İlk Halifeler ile İlgili Tasavvuru/Algısı

Year 2009, Volume: 9 Issue: 1, 97 - 121, 01.03.2009

Namık Kemal Karabiber

Abstract

Gerek ehl-i beyt ve gerekse Hulefa-i Raşidin siyasal konularda tartışma konusu olmuşlardır. Bu tartışmalar toplumun farklı kesimlerinde bölünmelere ve ayrışımlara neden olmuştur. Siyasal alandaki bu tartışmalar zamanla beraberinde fırkalaşmayı da getirmiştir. İmam Şafii’nin yaşadığı dönemde de benzer tartışmalar yapılmış ve İmam Şafii de bu tartışmalar ile ilgili fikrini şiir ile dile getirmiştir. Ehl-i Beyt’e taraftar olanlara Rafızi, Hz. Ali ve ehl-i beyt’e düşmanlık edenlere de Nâsıbî denildiğini yapılan tartışmalardan anlamaktayız. İmam Şafii her iki görüş sahiplerine de mesafeli olduğunu ifade etmiş ve bu konuda kendisine has fikirler ileri sürmüştür.

Keywords

İmam Şafiî, Ehl-i Beyt, Hulefa-i Râşidîn, Abbasiler, Emeviler

İmam Şafii’nin Ehl-i Beyt ve İlk Halifeler ile İlgili Tasavvuru/Algısı

Abstract

References

• Atalan, Mehmet, "Abbasi Daveti Sürecinde er-Rızâ Min Âl-İ Muhammed Söylemi", İslami Araştırmalar, XVIII: II (2005), 183-191,
• Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. Huseyn b. Ali (458/1066), Menâkıbu’ş-Şafi’î, thk., Ahmed Sakr, Daru’t-Turas, Kâhire 1970-1.
• el-Heytemî, Ahmed b. Hacer, es-Sevâiku’l-Muhrika, Beyrut 1985.
• İbn Hacer el-Askalanî, Şihabüddin Ahmed b. Ali eş-Şafiî, Menakıbü’ş-Şafiî, (Süleymaniye Kütüphanesi [Reisülküttab], Demirbaş no: 000712922), vr. 70
• İbn Fâris, Ebu’l-Huseyn Ahmed b. Fâris b. Zekeriya (395/1004) Mu’cemu Mekayisi’l-Luğa, thk., Abdusselâm Muhammed Hârûn, Daru’l-Fikr, Beyrut 1979,
• İbn Abdi’l-Berr, Ebû ömer Yûsuf el-Endelûsî (462/1069), el-İntikâ fi’l-Fedâili’l-Eimmeti’l- Selâseti’l-Fukahâ, Beyrut 1997.
• İbn Asâkir, Ebu’l-Kâsım Ali b. Hasen ibn Hibetillah b. Abdillah (571/1176), Târihu Medineti Dımışk, thk., Amr b. Ğurame el-Amravî, Daru’l-Fikr, Beyrut 1995.
• Dağcı, Şamil, İmam Şafiî Hayatı ve Fıkıh Usûlü İlmindeki Yeri, Ankara 2004.
• Ebû Zehra, Muhammed, eş-Şafiî Hayatuhu ve Asruhu ve Arauhu ve Fıkhuhu, Dâru’l-Fikri’l- Arabî, Kahire 1978.
• Ebû'l-Bekâ, Eyyûb b. Mûsâ el-Hüseynî el-Kefevî (1094/1683), Külliyat Ebî’l-Bekâ, Bulak 1289.
• Halil b. Ahmed, Ebû Abdirrahmna (170/786), Kitabu’l-Ayn, thk., Mehdî el-Mahzûmî, İbrahim es-Sâmerrâî, Beyrut 1988, I-VIII cilt.
• İbn Hallikân, Ebu’l-Abbâs Şemsuddin Ahmed b. Muhammed b. Ebi Bekr (681/1282), Vefeyâtu’l-A’yân, thk., İhsan Abbas, Beyrut ts.
• Ebû Nuaym el-İsfehânî, Ahmed b. Abdillah (430/1038), Hilyetu’l-Evliya ve Tabakâtu’l-Asfiya, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut, 1988.
• Karabiber, Namık Kemal, Ehl-i Beyt Tasavvuru ve Erken Dönemdeki Yansımaları, (Yayınlanmamış Doktora Tezi) AÜSBE, Ankara 2007.
• İbn Kesîr, ‘İmaduddîn Ebi’l-Fidâ İsmail b. Ömer (774/1373), el-Bidâye ve’n-Nihaye, thk., Abdullah b. Abdulmuhsin et-Turkî, Mısır 1997.
• el-Kindî, Bahaüddin Muhammed b. Yusuf, es-Sülûk fi Tabakati’l-Ulemai ve’l-Mulûk, Tah. Muhammed b. Ali Mektebetü’l-irşad, San’a 1995.
• el-Kundûzî, Süleyman b. İbrahim, (1294/1877), Yenâbiu’l-Mevedde li Zevi’l-Kurbâ, thk., Ali Cemâl Eşref el-Huseynî, Dâru’l-Esve, Kum 1416 h.
• Kutlu, Sönmez, Ehl-i Beyt Sembolik Kapitalinin Tarihi Süreç içerisinde Semerelendirilmesi, İslâmiyât, III:IIII, Ankara 2000, s. 99-120.
• Mustafa Münir Edhem, Rihletü’l-İmam eş-Şafiî, Matbaatü’l-Muktadaf, Mısır 1930.
• İmâm Şafiî, Divan, İmam Şâfiî’nin Şiirleri, çev., A. Ali Ural, Şûle yay., İstanbul 2006.
• ------------, Divânu’l-İmâmi’ş-Şafiî, tlk., Ahmed Şatyevi (AŞ), Mısır 2003.
• ------------, Divânu’l-İmâmi’ş-Şafiî, tlk., Muhammed İbrahim Selîm (MİS), Mektebetu İb-i Sînâ, Kahire ts.
• ------------, Divânu’l-İmâmi’ş-Şafiî, hz., Ömer Fârûk et-Tabbâ’(ÖFT), Dâru’l-Erkâm b. Ebî’l- Erkâm, Beyrut ts.
• ------------, Divânu’l-İmâmi’ş-Şafiî, hz., Nuaym Zarzûr (NZ), Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut 1984.
• ------------, Divânu’l-İmâmi’ş-Şafiî, thk., Mucâhid Mustafâ Behçet (MMB), Dâru’l-Kalem, Dımaşk 1999.
• ------------, Divânu’l-İmâmi’ş-Şafiî, thk., İ. Bedî’ Ya’kûb (BY), Dâru’l-Kuttâb’i-Arabî, Bayrut 1996.
• ------------, Divânu’l-İmâmi’ş-Şafiî, hz., Abdurrahman el-Mustavafî (AM), Dâru’l-Ma’rife, Beyrut 2005.
• Subkî, Tacuddîn Ebî Nasr Abdilvehhâb b. ali b. Abdi’l-Kâfî (771/1311) Tabakâtu’ş-Şâfiiyyeti’l- Kubrâ, thk., M. et-Tenâhi, AbdulFettâh Muhammed el-Hulv, Dâru İhyâi’l- Kutubi’l- Arabiyye, 1964.
• İbn Manzûr, Ebû’l-Fadl Cemâlüddin Muhammed b. Mükrim el-İfrikî el-Mısri (711/1311), Lisânu’l-Arab, Beyrut ts, I-XV. er-Râgıb el-Isfehânî, Ebû’l-Kâsım el-Hüseyn b. Muhammed (502/1108), el-Müfredât fi Garîbi’l-Kur’ân, Mısır 1452.
• Râzî, Fahredddin (606/1209), Menâkibu’l-İmâmi’ş-Şafiî, thk., Ahmed Hicazî es-Sekkâ, Mektebetu’l-Kulliyati’l-Ezheriyye, Kahire 1986.
• Ebû Hâtim er-Râzî, el-Celîl Ebî Muhammed Abdirrahman (327/938), Âdâbu’ş-Şâfiî ve Menâkıbehu, thk., Abdulgani Abdulhalık, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye Beyrut 2003.
• Sâfedî, Salahaddin Halil b. Aybeg (764/1363), Kitab el-Vâfî bi’l-Vefayât, thk., Ahmed Arnavut, Beyrut 2000.
• eş-Şeblenci, Mü’min b. Hasen, (1298/1882), Nûru’l-Ebsâr fî Menâkıbi Âl-i Beyti’n-Nebîyyi’l- Muhtâr, Mısır 1948.
• Taberî, Muhammed b. Cerir, Tarihu’l-Umemi ve’l-Mulûk, thk., M. Ebu’l-Fadl İbrahim, Dâru’l- Meârif, Mısır 1976.
• Ya’kûbî, Ahmed b. İshâk b. Ca’fer b. Vehb İbn Vâdıh (292/905), Târihu’l-Ya’kûbî, Dâru’l- Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut 1999.
• Yâkût el-Hamevî, Şihabuddin Ebû Abdillah er-Rûmî (626/1228), Mu’cemu’l-Udebâ, thk., İhsan Abbâs, Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, Beyrut 1993.
• ez-Zebidî, Muhammed Murtaza b. Muhammed el-Hüseynî (1205/1790), Tâc’l-Arûs min Cevahîri’l-Kamus, Kuveyt 1993.
• Zehebî, Şemsuddîn Muhammed b. Ahmed b. Osman (748/1348), Tarihu’l-İslâm, thk., Ömer. Abdusselâm Tedmurî, Beyrut 1991.