Research Article
BibTex RIS Cite

Kurban Teorileri

Year 2009, Volume: 9 Issue: 1, 189 - 221, 01.03.2009

Abstract

Geçen yüzyılın başlarından itibaren farklı bilim dallarına mensup bilim adamları kurban konusunda çalışmaya başladılar. Bu çalışmaların çoğunda evrim teorisinin etkileri görülmektedir. Evrim teorisinden etkilenen araştırmacılar kurban ritüelinin kökenine dönük çalışmalar yapmışlar ve konuyla ilgili farklı teoriler geliştirmişlerdir. Kurban konusunda çok sayıda teori vardır. Bunun nedenleri bilim adamlarının farklı bilim dallarına mensup olmaları, değişik kültür ortamlarında araştırmalar yapmaları ve kurbanın karmaşık yapıda olmasıdır. Teoriler kurbanı farklı bakış açılarından ele alarak kurbanın daha iyi anlaşılmasını sağlamışlardır. Bu araştırmada kurban teorilerin en popüler olanlarından bazıları tanıtılacak ve onlara yöneltilen eleştirilere değinilecektir. Bu teoriler hediye teorisi, komünyon teorisi, ilişki teorisi, büyü teorisi, psikanalitik teori, mimetik teori, analitik teori ve arketip teorisidir.

References

  • Alper, Ömer Mahir, Batıda Din Çalışmaları, Metropol Yayınları, İstanbul, 2002
  • Argyle, Michael, Psychology and Religion, Routledge, Yew York, 2000
  • Aydın, Mehmet, Din Felsefesi, D.E.Ü.Yay. , İzmir, 1990,
  • Balcıoğlu, İbrahim, Şiddet ve Toplum, Bilge Yay. , İst., 2001
  • Budak, Selçuk, Psikoloji Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara, 2000
  • Claude, Lévi-Strauss, Yaban Düşünce, çev. Tahsin Yücel, Hürriyet Vakfı Yay., İst.,1984
  • Copet-Rougier, Elisabeth, “Başsız Bir Toplumda Görünen ve Görünmeyen Şiddet”, Antropolojik Açıdan Şiddet, çev. Dilek Hattatoğlu, Ayrıntı Yayınevi, İst., 1989, s.69- 92.
  • Çetin, Özer, Kurban ile İlgili İnanç ve Tutumlar, Basılmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa, 2008
  • Daryal, Ali Murat, Dinî Hayatın Psiko-Sosyal Temelleri, M.Ü.İ.F.Vakfı Yay. , II. bs. İst.,1999.
  • Daryal, Ali Murat, Kurban Kesmenin Psikolojik Temelleri, İstanbul, 1980.
  • Demirergi, Nalân – İşcan, Cüneyt, Bu Ne Şiddet, Kitle Yayınları, Ankara, 1994
  • Eliade, Mircae, Ebedi Dönüş Mitosu, çev. Ümit Altuğ, İmge Kitabevi, Ankara, 1994
  • Eliade, Mircae, Kutsal ve Dindışı, çev. Mehmet Ali Kılıçbay, Ankara, 1991
  • Elkins, David N. , Beyond Religion, Quest Books Theosophical Publishing House, USA, 1998
  • Ergil, Doğu, Türkiye’de Terör ve Şiddet, Turhan Kitapevi, Ankara, 1980
  • Feist, Jess,-Feist, Gregory J., Theories of Personality, Sixth Edition, Mcgrow Hill, New York 2006
  • Freud, Sigmund, Musa ve Tektanrıcılık, çev. Erol Selvi, Dergâh Yayınları, İst., 1976
  • Freud, Sigmund, Totem ve Tabu, çev. K.Sahir Sel, Sosyal Yay. , İst., 1984
  • Frieda Fordham, Jung Psikolojisinin Ana Hatları, çev. Aslan Yalçıner, Say Yayınları, İstanbul , 1983
  • Fromm, Erich, İnsandaki Yıkıcılığın Kökenleri, c.II, çev. Şükrü Alpagut, Payel Yay., İst., 1985
  • Fromm, Erich, Freud Düşüncesinin Büyüklüğü ve Sınırları, çev. Aydın Arıtan, Arıtan Yayınları, II. bs. ,İst., 1980
  • Gençtan, Engin, Psikanaliz ve Sonrası, Remzi Kitabevi, IX. bs., İst., 2000
  • Girard René, “Kan, Arınma ve Şiddet Döngüsü”,çev. Kaya Genç, Cogito, sy. 37, 2003, s. 209–229.
  • Girard, René, Kutsal ve Şiddet, çev. Nemciye Alpay, Kanat Yay. , İstanbul, 2003
  • Gözübenli, Beşir, “Farklı Bir Açıdan Kurban”,Yeni Ümit, sy. 69,İzmir, 2005,s. 41–46.
  • Güç, Ahmet, Çeşitli Dinlerde ve İslâm’da Kurban, Düşünce Kitabevi, Bursa 2003
  • Gürol, Ender, C.G.Jung, Cem Yayınevi, İstanbul, 1967
  • Henninger, Joseph, “Sacrifice”, Encyclopedia of Religion, c.XII, ed. Mircea Eliade,Macmillian Publishing Company, New York, 1987, s.544–556
  • Hubert,Henri-Mauss, Marcel, Sacrifice: Its Nature and Function, Translated by W.D.Halls, University of Chigago Press, Chigago, 1964
  • İbrahim, Mustafa v.dğr., El-Mu’cem-ul Vasît, Çağrı Yay., İst. ,1984. İncil
  • James, E.O. ,“Sacrifice”,Encyclopedia of Religion And Ethics, ed. James Hastings, T&T Clark, c.XI, Edinburgh, 1994, s.1–7
  • James, G.Willams, The Girard Reader, New York, 1996,
  • Jung, C.G, Psychology of the Unconscious: A Study of the Transformations and Symbolism of Libido, translater Beatrice M. Hinkle, Moffat Yard and Company New York, 1916
  • Jung,C. G., Bilinç ve Bilinçaltının İşlevi,çev.Engin Büyükinal, Say Yayınları,İstanbul,1982
  • Köknel, Özcan, Şiddet, Altın Kitaplar Yayınevi, İst., 1996
  • Köse, Ali, Freud ve Din, İz Yayıncılık, İst., 2000
  • Kroeber, Alfred L, “Totem and Taboo: An Ethnologic Psychoanalysis” ed.Lessa, William A.- Vogt, Evon Z. , Reader in Comparative Religion An Anthropological Approach, Second Edition, Harper&Row Publishers, New York, 1965 Kur’an-ı Kerim
  • Lessa, William A.-Vogt, Evon Z. , Reader in Comparative Religion An Anthropological Approach, Second edition, Harper&Row Publishers, New York, 1965
  • Malony, H. Newton, “Behavioral Theory and Religious Experience”, Handbook of Religious Experience, ed. Ralp W.Hood JR, Religious Education Press, Birmingham, Alabama, 1995, s.376–396.
  • Marvin, Garry, “İspanyol Boğa Güreşlerinde Şeref, Haysiyet ve Şiddet Sorunu”, Antropolojik Açıdan Şiddet, çev. Dilek Hattatoğlu, Ayrıntı Yayınevi, İst., 1989, s.148–168.
  • Marvin, Garry, “İspanyol Boğa Güreşlerinde Şeref, Haysiyet ve Şiddet Sorunu”Antropolojik Açıdan Şiddet, çev. Dilek Hattatoğlu, Ayrıntı Yayınevi, İst., 1989, s.156–157.
  • McCrae, Robert R. ,Mainstream Personality Psychology and the Study of Religion, Journal of Personality,67;6,1999, s.1209–1217
  • McKnight, David, “Avustralya’daki Aborigine’lerin Kampında Toplu Dövüş”, Antropolojik Açıdan Şiddet, çev. Dilek Hattatoğlu, Ayrıntı Yayınevi, İst., 1989,s.169–201.
  • Menuhin, Joel Ryce, Jung and the Monotheisms: Judaism, Chiristianity, and Islam, Routledge, New York, 1994
  • Morris, Brian, Din Üzerine Antropolojik İncelemeler, çev. Tayfun Atay, İmge Yay., İst., 2004
  • Nisbet, Robert, “Hubert, Henri”, Encyclopedia of Religion, c.VI, ed. Mircea Eliade, Macmillian Publishing Company, New York, 1987, s.489–490
  • Nisbet, Robert, “Mauss, Marcel”, Encyclopedia of Religion, c.IX, ed. Mircea Eliade, Macmillian Publishing Company, New York, 1987, s.289–290.
  • Overing, Joanna, “Şiddetsiz Bir Toplumda Yamyamlık Ölüm ve Egemenlik Görüntüleri”, Antropolojik Açıdan Şiddet, çev. Dilek Hattatoğlu Ayrıntı Yayınevi, İst., 1989, s.111– 130.
  • Oxford Worldpower Dictionary, ed. Sally Wehmeier, Oxford University Press, Oxford, 1993
  • Özkan, Ali Rafet, Dinlerde Kurban Kültü, Akçağ Yay., Ankara, 2003
  • Parkin, David. “Şiddet ve İrade” ed. David Riches, Antropolojik Açıdan Şiddet, çev. Dilek Hattatoğlu Ayrıntı Yayınevi, İst., 1989,s.249–271.
  • Parlatır, İsmail v.dğr., Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yay., 8.bs., c. II, Ankara,1998
  • Pritchard, E. Evans, Nuer Religion, Oxford University Press, New York, 1956
  • Pritchard, Evans, İlkellerde Din, çev. Hüseyin Portakal, Öteki Yayınevi, Ankara, 1999
  • Riches, David, “Şiddet Olgusu”, ed.David Riches, Antropolojik Açıdan Şiddet, çev. Dilek Hattatoğlu Ayrıntı Yayınevi, İst., 1989, s.10–41.
  • Robbins, Jill,“Sacrife”, Critical Terms For Religious Studies, ed. Mark C.Taylor, The University of Chigago Press,1998,ss.285–297
  • Scheffczyk, Leo, “Sacrifice”, Encyclopedia of Theology, ed.Karl Rahner, Crossroad, New York, 1986, s. 1489.
  • Sezen, Yumni, Kurban ve Din, İz Yayıncılık, İstanbul, 2004
  • Smith, W.R.,Lectures on the Religion of the Semites, D.Appleton & Co. , New York, 1889
  • Spilka,Bernard, “Religious Pratice,Ritüal and Prayer”, Handbook of Religion, ed.Raymond F.Paloutzian, Crystall L.Park,The Guild Press,New York,London 2005,s.365-375
  • Stevens, Anthony, Jung, Kaknüs Yay., çev. Ayda Çayır, İst., 1999 Tevrat
  • Tylor, E.B. , Primitive Culture, Volume II, U.S.A. ,1920
  • Yel, Ali Murat, “Kurbanın Psiko-Sosyal Etkileri” , Zaman Gazetesi,30 Ocak 2004
  • Yves, Michaud, Şiddet, çev.Cem Muhtaroğlu, İletişim Yayınları, İst., tsz.
  • Theories of Sacrifice
  • Citation/©- Çetin, Ö. (2009). Theories of Sacrifice, Çukurova Universityjournal of
  • Faculty of Divinity 9 (1), 189-221.
  • Abstract- From at the beginnig of last centruy scientists who belong to different
  • science fields had started to study on sacrifice subject. Effect of evolution theory
  • is seen at the most of these studies. The researchers effected of evolution theory
  • had studied on sacrifice and developed different theories related to origin of
  • sacrifice. There are lots of theories on sacrifice. The reasons of this are scientists
  • having different science fields, searching on different cultural areas and the
  • complex form of the sacrifice. Theories have provided better understanding of
  • the sacrifice by dealing with different views. At this study, most popular some
  • sacrifice theories will be introduced and searched the critics on them. These
  • theories are gift theory,communion theory,connection theory, magic theory,
  • psychoanalysis theory, mimetic theory, analytic theory and archetype theory.
  • Key Words- Sacrifice, theory, blood, gift, totem, violence, magic, archetyp.

Kurban Teorileri

Year 2009, Volume: 9 Issue: 1, 189 - 221, 01.03.2009

Abstract

References

  • Alper, Ömer Mahir, Batıda Din Çalışmaları, Metropol Yayınları, İstanbul, 2002
  • Argyle, Michael, Psychology and Religion, Routledge, Yew York, 2000
  • Aydın, Mehmet, Din Felsefesi, D.E.Ü.Yay. , İzmir, 1990,
  • Balcıoğlu, İbrahim, Şiddet ve Toplum, Bilge Yay. , İst., 2001
  • Budak, Selçuk, Psikoloji Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara, 2000
  • Claude, Lévi-Strauss, Yaban Düşünce, çev. Tahsin Yücel, Hürriyet Vakfı Yay., İst.,1984
  • Copet-Rougier, Elisabeth, “Başsız Bir Toplumda Görünen ve Görünmeyen Şiddet”, Antropolojik Açıdan Şiddet, çev. Dilek Hattatoğlu, Ayrıntı Yayınevi, İst., 1989, s.69- 92.
  • Çetin, Özer, Kurban ile İlgili İnanç ve Tutumlar, Basılmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa, 2008
  • Daryal, Ali Murat, Dinî Hayatın Psiko-Sosyal Temelleri, M.Ü.İ.F.Vakfı Yay. , II. bs. İst.,1999.
  • Daryal, Ali Murat, Kurban Kesmenin Psikolojik Temelleri, İstanbul, 1980.
  • Demirergi, Nalân – İşcan, Cüneyt, Bu Ne Şiddet, Kitle Yayınları, Ankara, 1994
  • Eliade, Mircae, Ebedi Dönüş Mitosu, çev. Ümit Altuğ, İmge Kitabevi, Ankara, 1994
  • Eliade, Mircae, Kutsal ve Dindışı, çev. Mehmet Ali Kılıçbay, Ankara, 1991
  • Elkins, David N. , Beyond Religion, Quest Books Theosophical Publishing House, USA, 1998
  • Ergil, Doğu, Türkiye’de Terör ve Şiddet, Turhan Kitapevi, Ankara, 1980
  • Feist, Jess,-Feist, Gregory J., Theories of Personality, Sixth Edition, Mcgrow Hill, New York 2006
  • Freud, Sigmund, Musa ve Tektanrıcılık, çev. Erol Selvi, Dergâh Yayınları, İst., 1976
  • Freud, Sigmund, Totem ve Tabu, çev. K.Sahir Sel, Sosyal Yay. , İst., 1984
  • Frieda Fordham, Jung Psikolojisinin Ana Hatları, çev. Aslan Yalçıner, Say Yayınları, İstanbul , 1983
  • Fromm, Erich, İnsandaki Yıkıcılığın Kökenleri, c.II, çev. Şükrü Alpagut, Payel Yay., İst., 1985
  • Fromm, Erich, Freud Düşüncesinin Büyüklüğü ve Sınırları, çev. Aydın Arıtan, Arıtan Yayınları, II. bs. ,İst., 1980
  • Gençtan, Engin, Psikanaliz ve Sonrası, Remzi Kitabevi, IX. bs., İst., 2000
  • Girard René, “Kan, Arınma ve Şiddet Döngüsü”,çev. Kaya Genç, Cogito, sy. 37, 2003, s. 209–229.
  • Girard, René, Kutsal ve Şiddet, çev. Nemciye Alpay, Kanat Yay. , İstanbul, 2003
  • Gözübenli, Beşir, “Farklı Bir Açıdan Kurban”,Yeni Ümit, sy. 69,İzmir, 2005,s. 41–46.
  • Güç, Ahmet, Çeşitli Dinlerde ve İslâm’da Kurban, Düşünce Kitabevi, Bursa 2003
  • Gürol, Ender, C.G.Jung, Cem Yayınevi, İstanbul, 1967
  • Henninger, Joseph, “Sacrifice”, Encyclopedia of Religion, c.XII, ed. Mircea Eliade,Macmillian Publishing Company, New York, 1987, s.544–556
  • Hubert,Henri-Mauss, Marcel, Sacrifice: Its Nature and Function, Translated by W.D.Halls, University of Chigago Press, Chigago, 1964
  • İbrahim, Mustafa v.dğr., El-Mu’cem-ul Vasît, Çağrı Yay., İst. ,1984. İncil
  • James, E.O. ,“Sacrifice”,Encyclopedia of Religion And Ethics, ed. James Hastings, T&T Clark, c.XI, Edinburgh, 1994, s.1–7
  • James, G.Willams, The Girard Reader, New York, 1996,
  • Jung, C.G, Psychology of the Unconscious: A Study of the Transformations and Symbolism of Libido, translater Beatrice M. Hinkle, Moffat Yard and Company New York, 1916
  • Jung,C. G., Bilinç ve Bilinçaltının İşlevi,çev.Engin Büyükinal, Say Yayınları,İstanbul,1982
  • Köknel, Özcan, Şiddet, Altın Kitaplar Yayınevi, İst., 1996
  • Köse, Ali, Freud ve Din, İz Yayıncılık, İst., 2000
  • Kroeber, Alfred L, “Totem and Taboo: An Ethnologic Psychoanalysis” ed.Lessa, William A.- Vogt, Evon Z. , Reader in Comparative Religion An Anthropological Approach, Second Edition, Harper&Row Publishers, New York, 1965 Kur’an-ı Kerim
  • Lessa, William A.-Vogt, Evon Z. , Reader in Comparative Religion An Anthropological Approach, Second edition, Harper&Row Publishers, New York, 1965
  • Malony, H. Newton, “Behavioral Theory and Religious Experience”, Handbook of Religious Experience, ed. Ralp W.Hood JR, Religious Education Press, Birmingham, Alabama, 1995, s.376–396.
  • Marvin, Garry, “İspanyol Boğa Güreşlerinde Şeref, Haysiyet ve Şiddet Sorunu”, Antropolojik Açıdan Şiddet, çev. Dilek Hattatoğlu, Ayrıntı Yayınevi, İst., 1989, s.148–168.
  • Marvin, Garry, “İspanyol Boğa Güreşlerinde Şeref, Haysiyet ve Şiddet Sorunu”Antropolojik Açıdan Şiddet, çev. Dilek Hattatoğlu, Ayrıntı Yayınevi, İst., 1989, s.156–157.
  • McCrae, Robert R. ,Mainstream Personality Psychology and the Study of Religion, Journal of Personality,67;6,1999, s.1209–1217
  • McKnight, David, “Avustralya’daki Aborigine’lerin Kampında Toplu Dövüş”, Antropolojik Açıdan Şiddet, çev. Dilek Hattatoğlu, Ayrıntı Yayınevi, İst., 1989,s.169–201.
  • Menuhin, Joel Ryce, Jung and the Monotheisms: Judaism, Chiristianity, and Islam, Routledge, New York, 1994
  • Morris, Brian, Din Üzerine Antropolojik İncelemeler, çev. Tayfun Atay, İmge Yay., İst., 2004
  • Nisbet, Robert, “Hubert, Henri”, Encyclopedia of Religion, c.VI, ed. Mircea Eliade, Macmillian Publishing Company, New York, 1987, s.489–490
  • Nisbet, Robert, “Mauss, Marcel”, Encyclopedia of Religion, c.IX, ed. Mircea Eliade, Macmillian Publishing Company, New York, 1987, s.289–290.
  • Overing, Joanna, “Şiddetsiz Bir Toplumda Yamyamlık Ölüm ve Egemenlik Görüntüleri”, Antropolojik Açıdan Şiddet, çev. Dilek Hattatoğlu Ayrıntı Yayınevi, İst., 1989, s.111– 130.
  • Oxford Worldpower Dictionary, ed. Sally Wehmeier, Oxford University Press, Oxford, 1993
  • Özkan, Ali Rafet, Dinlerde Kurban Kültü, Akçağ Yay., Ankara, 2003
  • Parkin, David. “Şiddet ve İrade” ed. David Riches, Antropolojik Açıdan Şiddet, çev. Dilek Hattatoğlu Ayrıntı Yayınevi, İst., 1989,s.249–271.
  • Parlatır, İsmail v.dğr., Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yay., 8.bs., c. II, Ankara,1998
  • Pritchard, E. Evans, Nuer Religion, Oxford University Press, New York, 1956
  • Pritchard, Evans, İlkellerde Din, çev. Hüseyin Portakal, Öteki Yayınevi, Ankara, 1999
  • Riches, David, “Şiddet Olgusu”, ed.David Riches, Antropolojik Açıdan Şiddet, çev. Dilek Hattatoğlu Ayrıntı Yayınevi, İst., 1989, s.10–41.
  • Robbins, Jill,“Sacrife”, Critical Terms For Religious Studies, ed. Mark C.Taylor, The University of Chigago Press,1998,ss.285–297
  • Scheffczyk, Leo, “Sacrifice”, Encyclopedia of Theology, ed.Karl Rahner, Crossroad, New York, 1986, s. 1489.
  • Sezen, Yumni, Kurban ve Din, İz Yayıncılık, İstanbul, 2004
  • Smith, W.R.,Lectures on the Religion of the Semites, D.Appleton & Co. , New York, 1889
  • Spilka,Bernard, “Religious Pratice,Ritüal and Prayer”, Handbook of Religion, ed.Raymond F.Paloutzian, Crystall L.Park,The Guild Press,New York,London 2005,s.365-375
  • Stevens, Anthony, Jung, Kaknüs Yay., çev. Ayda Çayır, İst., 1999 Tevrat
  • Tylor, E.B. , Primitive Culture, Volume II, U.S.A. ,1920
  • Yel, Ali Murat, “Kurbanın Psiko-Sosyal Etkileri” , Zaman Gazetesi,30 Ocak 2004
  • Yves, Michaud, Şiddet, çev.Cem Muhtaroğlu, İletişim Yayınları, İst., tsz.
  • Theories of Sacrifice
  • Citation/©- Çetin, Ö. (2009). Theories of Sacrifice, Çukurova Universityjournal of
  • Faculty of Divinity 9 (1), 189-221.
  • Abstract- From at the beginnig of last centruy scientists who belong to different
  • science fields had started to study on sacrifice subject. Effect of evolution theory
  • is seen at the most of these studies. The researchers effected of evolution theory
  • had studied on sacrifice and developed different theories related to origin of
  • sacrifice. There are lots of theories on sacrifice. The reasons of this are scientists
  • having different science fields, searching on different cultural areas and the
  • complex form of the sacrifice. Theories have provided better understanding of
  • the sacrifice by dealing with different views. At this study, most popular some
  • sacrifice theories will be introduced and searched the critics on them. These
  • theories are gift theory,communion theory,connection theory, magic theory,
  • psychoanalysis theory, mimetic theory, analytic theory and archetype theory.
  • Key Words- Sacrifice, theory, blood, gift, totem, violence, magic, archetyp.
There are 79 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Articles
Authors

Özer Çetin This is me

Publication Date March 1, 2009
Submission Date December 1, 2015
Published in Issue Year 2009 Volume: 9 Issue: 1

Cite

APA Çetin, Ö. (2009). Kurban Teorileri. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), 9(1), 189-221.
AMA Çetin Ö. Kurban Teorileri. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD). March 2009;9(1):189-221.
Chicago Çetin, Özer. “Kurban Teorileri”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD) 9, no. 1 (March 2009): 189-221.
EndNote Çetin Ö (March 1, 2009) Kurban Teorileri. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD) 9 1 189–221.
IEEE Ö. Çetin, “Kurban Teorileri”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), vol. 9, no. 1, pp. 189–221, 2009.
ISNAD Çetin, Özer. “Kurban Teorileri”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD) 9/1 (March 2009), 189-221.
JAMA Çetin Ö. Kurban Teorileri. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD). 2009;9:189–221.
MLA Çetin, Özer. “Kurban Teorileri”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), vol. 9, no. 1, 2009, pp. 189-21.
Vancouver Çetin Ö. Kurban Teorileri. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD). 2009;9(1):189-221.