The Famous Musician Tanburi Cemil Bey’s Private Catalog of His Artistic Records and Cemil Bey’s Notes

Year 2013, Volume: 13 Issue: 1, 211 - 227, 01.03.2013

Erhan Özden

Abstract

After the invention of phonograph a new profession has originated especially between the artists. Anymore artists can get through to the public with the quality records taken in the studios. Also we can get an idea about music of the age by means of this music technology started to come into sight at the end of the 19. Century. Sound recording companies started to serve ottoman music after America and Europe have given out sound to the thousands of record by means of studios constituted in Istanbul. These companies have preparing catalogs additional to the records. These catalogs have been preparing in two forms. The catalogs prepared for the most important musical artists of the age like yaşar bey, deniz kızı eftelya and tanburi cemil bey were the most special catalogs. The others consisted of public catalogs given the list of general works. The special catalogs are very important for the history of music because of presenting the musical playing of artists as an autonomous list. This study mentions the special catalog prepared for tanburi cemil bey by orfeon record and the notes taken by the master.

Keywords

Phonograph, Edison, Bilumental Brothers, Tanbûrî Cemil Bey, Orfeon Record

Mûsıkîşinas-ı Şehir Tanbûrî Cemil Bey’in Artistik Plaklarının Husûsî Kataloğu ve Cemil Bey’in Tuttuğu Notlar

Abstract

Fonografın icadından sonra özellikle sanatkârlar açısından yeni bir icra alanı doğmuştur. Artık sanatkârlar stüdyo ortamlarında yaptıkları temiz kayıtlarla halka ulaşabilmektedirler. On dokuzuncu asrın sonlarında görülmeye başlayan bu müzik teknolojisi sayesinde ayrıca dönemin musikisi hakkında bir fikir edinebilmekteyiz. Amerika ve Avrupa’dan sonra Osmanlı musikisine hizmet etmeye başlayan ses kayıt firmaları İstanbul’da kurdukları stüdyolar sayesinde on binlerce plağa ses vermişlerdir. Bu firmalar plaklara ilave olarak bir de katalog hazırlamakta idiler. Bu kataloglar iki şekilde hazırlanmaktaydı. Hafız Yaşar Bey, Deniz Kızı Eftelya ve Tanbûri Cemîl Bey gibi devrin en önemli sanatkârlarına hazırlanan kataloglar hususi kataloglardı. Diğerleri ise genel eser listelerini veren umumi kataloglardan oluşmaktaydı. Hususi kataloglar sanatkârın yaptığı icraları müstakil bir liste halinde sunmalarından dolayı mûsikî tarihi açısından oldukça önemlidirler. Bu çalışma Orfeon Record’un Tanbûrî Cemil Bey için hazırlamış olduğu hususi kataloğu ve üstadın tuttuğu notları konu edinmektedir.

Keywords

Fonograf, Edison, Bilumental Kardeşler, Tanbûrî Cemil Bey, Orfeon Record

References

• Akçura, Gökhan. Ivır Zıvır Tarihi I. İstanbul: Om Yayınevi, 2001.
• Cemîl, Mesud. Tanbûrî Cemil'in Hayatı. İstanbul: Kubbealtı Neşriyat, 2002.
• Devellioğlu, Ferit. Osmanlıca-Türkçe Sözlük. Ankara: Aydın Kitabevi, 2012.
• Harold G. Hagopian, Ercüment Aksoy. Tanbûrî Cemil Bey Vol. II-III Albüm Kitapçığı. New York: Traditional Crossroads Yayınları, 1995.
• İnal, İbnül Emin Mahmut Kemal. Hoş Sada. İstanbul: Maârif Basımevi, 1958.
• Kanar, Mehmet. Türkçe- Osmanlı Türkçesi Sözlüğü. İstanbul: Say Yayıncılık, 2011.
• Orfeon Record. Mûsikîşinas-Şehir Tanbûrî Cemîl Bey'in Artistik Plaklarının Hususi Kataloğu. İstanbul: Feniks Matbaası.
• Pendik Belediyesi. Gramofonun Tarihçesi. İstanbul: Pendik Belediyesi Yayınları, 2010.
• Rasim, Ahmet. Beday-i Keşfiyât ve İhtiraât-ı Beşeriyeden Fonograf. İstanbul: Matbaa-i K. Bağdadliyan, 1886.
• Ünlü, Cemal. Gel Zaman Git Zaman. İstanbul: Pan Yayıncılık, 2004.
• Taylan, Cem. Tanbûrî Cemîl Bey. İstanbul: Kalan Müzik Yayınları, 1995.
• Tokuz, Gonca. Tanbûrî Necdet Yaşar (Anılar-Dostlar). İstanbul: Mas Yayınları, 2009.