Aşı tereddüdü: nedenler, sonuçlar ve toplum sağlığı üzerine etkileri

Year 2024, Volume: 4 Issue: 2, 52 - 56, 30.12.2024

Ada Beler

Abstract

Aşılama, bulaşıcı hastalıkların önlenmesinde devrim niteliğinde bir halk sağlığı aracı olarak, insanlık tarihindeki en önemli ilerlemelerden birini temsil etmektedir. Ancak, günümüzde dünya genelinde aşı tereddüdü ve aşı reddi, etkili aşılama programlarının önünde ciddi bir engel teşkil etmekte ve toplum bağışıklığını zayıflatarak, halk sağlığını tehdit etmektedir. Aşı tereddüdü, bireylerin aşılara karşı duyduğu derin güvensizlik, psikolojik faktörler, bilgi eksiklikleri, kültürel ve sosyal engeller, ayrıca sağlık hizmetlerine erişim gibi çok yönlü nedenlerden kaynaklanmaktadır. Özellikle COVID-19 pandemisi, bu sorunun kapsamını ve etkilerini daha da görünür hale getirmiştir. Aşı tereddüdünün toplum sağlığına olan olumsuz etkileri, bulaşıcı hastalıkların hızla yayılmasına, salgınların artmasına ve tedavi maliyetlerinin dramatik bir şekilde yükselmesine yol açmaktadır. Bu makale, aşı tereddüdünün kökenlerini, tarihsel gelişimini ve toplum bağışıklığı üzerindeki derin etkilerini incelemekte, aynı zamanda bu sorunun çözülmesine yönelik etkili stratejiler önererek, küresel sağlık güvenliğinin güçlendirilmesine katkı sunmayı amaçlamaktadır.

Keywords

Aşılar, Aşılama, Aşı Kararsızlığı, Halk sağlığı

Vaccine hesitancy: causes, consequences, and its impact on public health

Abstract

Vaccination represents one of the most significant advancements in public health, serving as a revolutionary tool in the prevention of infectious diseases. However, today, vaccine hesitancy and refusal pose a serious threat to the effectiveness of vaccination programs worldwide, weakening herd immunity and jeopardizing public health. Vaccine hesitancy arises from a variety of factors, including deep mistrust of vaccines, psychological influences, information deficiencies, cultural and social barriers, as well as issues related to access to healthcare services. The COVID-19 pandemic, in particular, has made the scope and impact of this problem even more apparent. The negative effects of vaccine hesitancy on public health have led to the rapid spread of infectious diseases, an increase in epidemics, and a dramatic rise in treatment costs. This article examines the origins, historical development, and profound effects of vaccine hesitancy on herd immunity, while also proposing effective strategies to address this issue, ultimately contributing to the strengthening of global health security.

Keywords

Vaccines, Vaccination, Vaccination Hesitancy, Public health

References

• Canouï E, Launay O. Histoire et principes de la vaccination. Rev Mal Respir. 2019;36:74-81.
• World Health Organization. Vaccines and immunization. https://www.who.int/health-topics/vaccines-and-immunization . (accessed Nov 2024)
• Larson HJ, Jarrett C, Schulz WS, Chaudhuri M, Zhou Y, Dube E, et al. Measuring vaccine hesitancy: the development of a survey tool. Vaccine. 2015;33:4165-75.
• Paterson P, Meurice F, Stanberry LR, Glismann S, Rosenthal SL, Larson HJ. Vaccine hesitancy and healthcare providers. Vaccine. 2016;34:6700-6706.
• Eichman D, Bichianu D. From Cotton Mather to Dr Fauci: Historical markers of vaccine hesitancy. Neoreviews. 2024;25:187-192.
• Lantos JD, Jackson MA, Opel DJ, Marcuse EK, Myers AL, Connelly BL. Controversies in vaccine mandates. Curr Probl Pediatr Adolesc Health Care. 2010;40:38-58.
• Montero DA, Vidal RM, Velasco J, Carreño LJ, Torres JP, Benachi O, et al. Two centuries of vaccination: historical and conceptual approach and future perspectives. Front Public Health. 2024;11:1326154
• DeStefano F, Shimabukuro TT. The MMR vaccine and autism. Annu Rev Virol. 2019;6:585-600.
• de Albuquerque Veloso Machado M, Roberts B, Wong BLH, van Kessel R, Mossialos E. The relationship between the COVID-19 pandemic and vaccine hesitancy: a scoping review of literature until august 2021. Front Public Health. 2021;9:747787.
• Khairat S, Zou B, Adler-Milstein J. Factors and reasons associated with low COVID-19 vaccine uptake among highly hesitant communities in the US. Am J Infect Control. 2022 Mar;50:262-7.
• Avcı K. Türkiye’de COVID-19 aşı tereddüdü: bir infodemiyoloji çalışması. Turk Hij Den Biyol Derg. 2024;81:175-88.
• Akbulak MA, Çöl M. Dünyada ve Türkiye’de aşılama tutumu ve COVID-19 aşılarına bakış. Estüdam Halk Sağlığı Dergisi. 2022;7:531-40.
• Sasse K, Mahabir R, Gkountouna O, Crooks A, Croitoru A. Understanding the determinants of vaccine hesitancy in the United States: A comparison of social surveys and social media. PLoS One. 2024;19:0301488
• Ergur A. Social causes of vaccine rejection—vaccine indecision attitudes in the context of criticisms of modernity. Eurasian J Med. 2020;52:217-23.
• Düzgün M, Dalgıç A. Toplum sağlığı için giderek artan bir tehlike aşı reddi önlenebilir mi? Güncel Pediatri. 2019;17:424-34.
• Yorulmaz D, Karadeniz H. Toplum sağlığında büyüyen tehdit: Aşı reddi. Sağlık ve Toplum. 2022;32:23-7.
• Sağlık Bakanlığı. Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2018. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü; 2019.
• Hortal M, Di-Fabio JL. Rechazo y gestión en vacunaciones: sus claroscuros. Rev Panam Salud Publica. 2019;43:1-5.
• World Health Organization. Vaccine-preventable diseases: monitoring system https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/66982/WHO_V&B_01.34_eng.pdf?sequence=1 . (accessed Nov 2024)
• Büyüksoy GD. Türkiye’nin bazı sağlık düzeyi göstergelerinin halk sağlığı görüşü açısından değerlendirilmesi. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi. 2019;1:49-59.
• Yumru M, Karakoç Demirkaya S. COVID-19 vaccine opposition-hesitancy. 2021;24:276-7.
• Yıldız Y, Telatar TG, Baykal M, Aykanat Yurtsever B, Yıldız İE. COVID-19 pandemisi döneminde aşı reddinin değerlendirilmesi. Düzce Sağlık Bil Enst Derg. 2021;11:200-5.
• Özışık L, Tanrıöver MD, Altınel S, Ünal S. Vaccinating healthcare workers: Level of implementation, barriers, and proposal for evidence-based policies in Turkey. Hum Vaccin Immunother. 2017;13:1198-206.
• Betsch C, Ulshöfer C, Renkewitz F, Betsch T. The influence of narrative vs. statistical information on perceiving vaccination risks. Med Decis Making. 2011;31:742-53.
• Kutlu HH, Altındiş M. Aşı karşıtlığı. FLORA. 2018;23:47-58.
• Jacobson RM, Van Etta L, Bahta L. The C.A.S.E. approach: Guidance for talking to vaccine-hesitant parents. Minn Med. 2013;96:49-50.