Supplier Selection Based on AHP and TOPSIS Method for Filling Line Machines

Yıl 2023, Cilt: 38 Sayı: 4, 967 - 980, 28.12.2023

Olcay Kalan

https://doi.org/10.21605/cukurovaumfd.1410316

Öz

Recently, supplier selection has become important for the success of businesses. Choosing the right supplier is of great importance in order to reduce costs, increase customer satisfaction and gain competitive advantage. The variety of criteria when choosing a supplier affects the evaluation process and makes it difficult to make a decision. The use of multi-criteria decision-making methods in selection problems is frequently used today to reduce the mentioned disadvantages. In this study, it is aimed to choose the best supplier for the purchase of liquid filling machine for a detergent manufacturing factory by using AHP (Analytical Hierarchy Process) and TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarty to Ideal Solution), which are multi-criteria decision making methods, in an integrated manner. First, a literature review was made, and then important criteria for selection were determined. After the criteria were determined, the priorities of the criteria were determined with the AHP method, and then the priority order of the suppliers was determined with the TOPSIS method. As a result of the evaluation, it has been determined that company B is the best alternative supplier for machinery purchase.

Anahtar Kelimeler

Multiple criteria decision making, AHP, TOPSIS, Supplier selection

Dolum Hattı Makineleri için AHP ve TOPSIS Yöntemine Dayalı Tedarikçi Seçimi

Öz

Son zamanlarda tedarikçi seçimi işletmelerin başarısı için büyük rol oynamaktadır. Maliyetin düşürülmesi, müşteri memnuniyetinin arttırılması ve rekabette avantajlı hale gelinmesi için doğru tedarikçi seçimi büyük önem arz etmektedir. Tedarikçi seçerken kriterlerin çeşitli olması değerlendirme sürecini etkilemekte ve karar vermeyi zorlaştırmaktadır. Seçim problemlerinde çok kriterli karar verme yöntemlerinin kullanımı belirtilen olumsuzlukları azaltmak için günümüzde sıklıkla kullanılmaktadır. Bu çalışmada, çok kriterli karar verme yöntemlerinden AHP (Analytical Hierarchy Process) ve TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarty to Ideal Solution) entegre bir şekilde kullanılarak deterjan imalatı yapan bir fabrikaya sıvı dolum makinesi alımı için en iyi tedarikçinin seçimi amaçlanmıştır. İlk olarak literatür taraması yapılmış, daha sonra seçim için önemli kriterler ortaya konmuştur. Kriterler belirlendikten sonra AHP yöntemi ile kriterlerin öncelikleri belirlenmiş ve ardından TOPSIS yöntemi ile tedarikçilerin önem sırası belirlenmiştir. Değerlendirme sonucunda B firmasının makine alımı için en iyi alternatif tedarikçi olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çok kriterli karar verme, AHP, TOPSIS, Tedarikçi seçimi

Kaynakça

• 1. Yüksel, F.Ş., Kalan, O., Işık, M., 2022. Havaalanlarında Dijital Dönüşüm Risklerinin Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 37(3),781-792.
• 2. Supçiller, A.A., Çapraz, O., 2011. AHP-TOPSIS Yöntemine Dayalı Tedarikçi Seçimi Uygulaması. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 13, 1-22.
• 3. Bagheri, F., Tarokh, M.J., 2010. A Fuzzy Approach for Multi-Objective Supplier Selection. International Journal of Industrial Engineering & Production Research, 21(1), 1-9.
• 4. Zeydan, M., Çolpan, C., Çobanoğlu, C., 2011. A Combined Methodology for Supplier Selection and Performance Evaluation. Expert Systems with Applications, 38(3), 2741-2751.
• 5. Tayyar, N., 2012. Pet Şişe Tedarikçisi Seçiminde Bulanık AHP ve Bulanık TOPSIS Yaklaşımı.Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3), 351-371.
• 6. Önder, E., Dag, S., 2013. Combining Analytical Hierarchy Process and TOPSIS Approaches for Supplier Selection in A Cable Company. Journal of Business, Economics & Finance, 2(2), 56-74.
• 7. Gökbek, B., 2014. Çok Ölçütlü Karar Verme Yaklaşımlarına Dayalı Tedarikçi Seçimi ve Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 176.
• 8. Junior, F.R.L., Osiro, L., Carpinetti, L.C.R., 2014. A Comparison Between Fuzzy AHP and Fuzzy TOPSIS Methods to Supplier Selection. Applied Soft Computing, 21, 194-209.
• 9. Koçak, D., 2014. Mobilya Sektöründe En Uygun Tedarikçi Seçimi İçin Çok Kriterli Karar Verme Tekniğinin Uygulanması. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü, Kayseri, 109.
• 10. Gündüz, H., Güler, M.E., 2015. Termal Turizm İşletmelerinde Çok Ölçütlü Karar Verme Teknikleri Kullanılarak Uygun Tedarikçinin Seçilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1), 203-222.
• 11. Şahin, Y., Supçiller, A.A., 2015. Tedarikçi Seçimi İçin Bir Karar Destek Sistemi. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3(2), 91-104.
• 12. Hamurcu, M., Geyik, O., Tosun, M., Ünlüsoy, S., Eren, T., 2016. Kitap Basımevi Seçiminde AHP ve TOPSIS Yöntemlerinin Kullanımı. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(6), 106-126.
• 13. Çelik, C., Alkan, A., Aladağ, Z., 2016. Otomotiv Sektöründe Faaliyet Gösteren Bir Firmada Tedarikçi Seçimi: AHP-BULANIK AHP ve TOPSIS Uygulaması. Beykent Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 9(1), 43-83.
• 14. Günay, Z., Ünal, Ö.F., 2016. AHP-TOPSIS Yöntemi ile Tedarikçi Seçimi (Bir Telekomünikasyon Şirketi Örneği). PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 37-53.
• 15. Güneş, P., Çavdar, E., 2016. Kişiye Özel Lüks Giysiler Üreten Bir Konfeksiyon Mağazasında Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri Kullanılarak Tedarikçi Seçimi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (30), 217-245.
• 16. Yerlikaya, M.A., Arıkan, F., 2017. AHP-KRİTİK TOPSIS Bütünleşik Yaklaşımı İle Akreditasyon-Temelli Tedarikçi Seçimi. The International New Issues in Social Sciences, 5(5), 627-635.
• 17. Aydın, Y., Eren, T., 2018. Savunma Sanayiinde Stratejik Ürün için Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Tedarikçi Seçimi. Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 7(1), 129-148.
• 18. Alakaş, H.M., Bucak, M., Kızıltaş Ş., 2019. AHP-TOPSIS ve AHP-VIKOR Yöntemleri ile Ambulans Tedarik Firması Seçimi. Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 4(1), 93-101.
• 19. Öztürk, D., Tekin, M., 2021. Hammadde Tedarikçi Seçiminde AHP-TOPSIS Yöntemlerinin Kullanılması ve Gıda Sektöründe Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(2), 411-432.
• 20. Saaty, T.L., 1977. A Scaling Method for Priorities in Hierarchical Structures. Journal of Mathematical Psychology, 15(3), 234-281.
• 21. Miç, P., Antmen, Z.F., Erdurak, M.Ö., 2019. Öğrencilerin Seçmeli Ders Seçimi Problemine Çok Kriterli Karar Verme Yaklaşımı. In G. Başyiğit Kılıç, A. Çiftçi, A. Yılmaz (Eds.), Mühendislik Alanında Araştırma ve Değerlendirmeler. Gece Akademi, Ankara, 148.
• 22. Ayçin, E., 2019. Çok Kriterli Karar Verme: Bilgisayar Uygulamalı Çözümler. Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara, 512.
• 23. Antmen, Z.F., Miç, P., 2018. Çocuk Yoğun Bakım Ünitesinde Çok Kriterli Karar Verme ile Mekanik Ventilatör Seçimi ve Bir Uygulama Örneği. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 33(4), 17-30.
• 24. Saaty, T.L., 1990. How to Make a Decision: The Analytic Hierarchy Process. European Journal of Operational Research, 48, 9-26.
• 25. Hwang, C.L., Yoon, K., 1981. Multiple Attributes Decision Making Methods and Applications. Springer, Berlin Heidelberg.