Station Location Selection for Mersin-Gaziantep High Speed Train Line with Analytical Hierarchy Process

Yıl 2024, Cilt: 39 Sayı: 1, 31 - 45, 28.03.2024

Olcay Kalan

https://doi.org/10.21605/cukurovaumfd.1459347

Öz

Many high-speed train projects have been carried out in our country with the idea of expanding the railway system network. At the same time, there are many railway projects that are currently under construction and are being worked on. High-speed trains (YHT) have recently become one of the main means of reducing the traffic load in many countries of the world and in our country, due to its high passenger capacity, providing the opportunity to travel for a short time, and being a safe, comfortable and efficient mode of transportation. In this context, the Mersin-Gaziantep high-speed train line, which is one of the high-speed train lines, continues to be built. In this study, it was aimed to determine the order of importance of the stations for the 2 new railways to be built between Adana and Mersin within the scope of this project in order to increase the usability of the line. First, evaluation criteria were defined for the selection of the most suitable station, then the stations determined on the train line between Mersin and Adana were evaluated according to the criteria as alternative station locations. Analytical Hierarchy Process (AHP) was used to evaluate station locations and the order of importance of the determined locations was revealed.

Anahtar Kelimeler

Multi-criteria decision making, AHP, High speed train, Station location selection

Analitik Hiyerarşi Prosesi ile Mersin-Gaziantep Yüksek Hızlı Tren Hattı için İstasyon Yeri Seçimi

Öz

Ülkemizde demiryolu sistem ağının genişletilmesi fikri ile çok fazla yüksek hızlı tren projesi gerçekleştirilmiştir. Aynı zamanda şuan yapım aşamasında olan ve üzerinde çalışılan birçok demiryolu projesi bulunmaktadır. Yüksek hızlı trenler (YHT), yolcu kapasitesinin yüksek olması, kısa süre yolculuk yapabilme imkânı vermesi, emniyetli, konforlu ve verimli bir ulaşım türü olması nedeniyle son dönemde dünyanın birçok ülkesinde ve ülkemizde trafik yükünü azaltmanın ana araçlarından biri haline gelmiştir. Bu çerçevede yüksek hızlı tren hatlarından biri olan Mersin-Gaziantep yüksek hızlı tren hattının yapımına devam edilmektedir. Yapılan bu çalışmada, hattın kullanılabilirliğini arttırmak için bu proje kapsamında Adana-Mersin arasında yeni inşa edilecek 2 yeni demiryolu için istasyonların önem sırasının belirlenmesi amaçlanmıştır. İlk olarak en uygun istasyon seçimi için değerlendirme ölçütleri tanımlanmış, daha sonra Mersin-Adana arasındaki tren hattında belirlenen istasyonlar alternatif istasyon yerleri olarak ölçütlere göre değerlendirilmiştir. İstasyon konumlarını değerlendirmek için Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) kullanılmış ve belirlenen lokasyonların önem sırası ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çok kriterli karar verme, AHP, Yüksek hızlı tren, İstasyon yer seçimi

Kaynakça

• 1. Dinç, S., Hamurcu, M., Eren, T., 2019. Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Hattında İstasyon Yerlerinin Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Destekli 0-1 Hedef Programlama Modeli. Demiryolu Mühendisliği, (9), 1-16.
• 2. Sarımehmet, B., Hamurcu, M., Eren, T., 2020. Çok Kriterli Karar Verme: Kırıkkale YHT İstasyonu-Şehir Bağlantısının Sağlanması. Demiryolu Mühendisliği, (11), 26-40.
• 3. Eren, T., Hamurcu, M., Alağaş, H.M., 2017. Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Kırıkkale Yüksek Hızlı Tren İstasyon Yerinin Seçimi. In 5th International Symposium on Innovative Technologies in Engineering and Science 29-30 September 2017 (ISITES2017 Baku-Azerbaijan).
• 4. Brunner, I.M., Kim, K., Yamashita, E., 2011. Analytic Hierarchy Process and Geographic Information Systems to Identify Optimal Transit Alignments. Transportation Research Record, 2215(1), 59-66.
• 5. Dedemen, Y., 2013. A Multi-Criteria Decision Analysis Approach to GIS-Based Route Selection for Overhead Power Transmission Lines. Master's Thesis, Middle East Technical University, 69.
• 6. Soltani, A., Marandi, E.Z., Ivaki, Y.E., 2013. Bus Route Evaluation Using a Two-Stage Hybrid Model of Fuzzy AHP and TOPSIS. Journal of Transport Literature, 7, 34-58.
• 7. Yıldırım, V., Yomralıoğlu, T., 2013. Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Çizgisel Mühendislik Yapılarında Güzergâh Optimizasyonu: Doğalgaz İletim Hattı Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 13(1), 1-10.
• 8. Alkubaisi, M.I.T., 2014. Predefined Evaluating Criteria to Select the Best Tramway Route. Journal of Traffic and Logistics Engineering, 2(3), 211-217.
• 9. Kays, J.T., 2014. Optimal Locations of High-Speed Railway Stations Along Australias East Coast, AMSI, 7.
• 10. Nosal, K., Solecka, K., 2014. Application of AHP Method for Multi-Criteria Evaluation of Variants of the Integration of Urban Public Transport. Transportation Research Procedia, 3, 269-278.
• 11. Ahmed, N.G., Asmael, N.M., 2015. A GIS-Assisted Optimal Baghdad Metro Route Selection Based on Multi Criteria Decision Making. Journal of Engineering and Sustainable Development, 19(6), 44-58.
• 12. Hamurcu, M., Eren, T., 2015. Ankara Büyükşehir Belediyesi’nde Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemi İle Monoray Güzergâh Seçimi. Transist, 8, 410-419.
• 13. Saat, M.R., Aguilar Serrano, J., 2015. Multicriteria High-Speed Rail Route Selection: Application to Malaysia's High-Speed Rail Corridor Prioritization. Transportation Planning and Technology, 38(2), 200-213.
• 14. Keser, S.B., Yazıcı, A., Günal, S., 2016. A Multi-Criteria Heuristic Algorithm for Personalized Route Planning. Anadolu University Journal of Science and Technology A-Applied Sciences and Engineering, 17(2), 299-313.
• 15. Kırlangıçoğlu, C., 2017. Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Kent İçi Raylı Sistem Koridor Planlaması. Coğrafya Dergisi, (33), 53-71.
• 16. El-Hallaq, M.A., Khalid, D., 2017. Metro Route Site Selection in Gaza City using GIS and Spatial Multi Criteria Evaluation. International Journal of Engineering Inventions, 6, 2278-7461.
• 17. Hamurcu, M., Eren, T., 2017. Raylı Sistem Projeleri Kararında AHS-HP ve AAS-HP Kombinasyonu. Gazi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 3(3), 1-13.
• 18. Taş, M., Özlemiş, Ş.N., Hamurcu, M., Eren, T. 2017. Ankara’da AHP ve PROMETHEE Yaklaşımıyla Monoray Hat Tipinin Belirlenmesi. Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 3(1), 65-89.
• 19. Lee, D.J., 2018. A Multi-Criteria Approach for Prioritizing Advanced Public Transport Modes (APTM) Considering Urban Types in Korea. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 111, 148-161.
• 20. Eren, T., Hamurcu, M., Süt, N.İ., 2018. Analitik Hiyerarşi Süreci Kullanılarak Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Hat Güzergâhının Değerlendirilmesi. Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 3(3), 22-30.
• 21. Hamurcu, M., Eren, T., 2018. An Application of Multicriteria Decision-Making for the Evaluation of Alternative Monorail Routes. Mathematics, 7(1), 16.
• 22. Sarımehmet, B., Hamurcu, M., Eren, T., 2020. Çok Kriterli Karar Verme: Kırıkkale YHT İstasyonu-Şehir Bağlantısının Sağlanması. Demiryolu Mühendisliği, (11), 26-40.
• 23. Saaty, T.L., 1977. A Scaling Method for Priorities in Hierarchical Structures. Journal of Mathematical Psychology, 15(3), 234-281.
• 24. Miç, P., Antmen, Z.F., Erdurak, M.Ö., 2019. Öğrencilerin Seçmeli Ders Seçimi Problemine Çok Kriterli Karar Verme Yaklaşımı. In G. Başyiğit Kılıç, A. Çiftçi, A. Yılmaz (Eds.), Mühendislik Alanında Araştırma ve Değerlendirmeler,148, Ankara: Gece Akademi.
• 25. Ayçin, E., 2019. Çok Kriterli Karar Verme: Bilgisayar Uygulamalı Çözümler. Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara, 386.
• 26. Antmen, Z.F., Miç, P., 2018. Çocuk Yoğun Bakım Ünitesinde Çok Kriterli Karar Verme ile Mekanik Ventilatör Seçimi ve Bir Uygulama Örneği. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 33(4), 17-30.
• 27. Saaty, T.L., 1990. How to Make a Decision: The Analytic Hierarchy Process. European Journal of Operational Research, 48, 9-26.
• 28. Yüksel, F.Ş., Kalan, O., Işık, M., 2022. Havaalanlarında Dijital Dönüşüm Risklerinin Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 37(3), 781-792.
• 29. Kayadelen, A.N., 2021. Bulanık TOPSİS Yöntemi ile Bir Mobilya Fabrikası için Bölge Seçimi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (31), 71-76.