Kargıcak-Ovacık (Mersin) Kuvarsitik Kumtaşı Açık İşletmesindeki Delme-Patlatma Uygulamaları

Year 2011, Volume: 26 Issue: 1 - Volume: 26 Issue: 1, 11 - 26, 25.07.2016

Ahmet Mahmut Kılıç

Abstract

Bu çalışmanın konusu, Şişecam’a hammadde sağlayan Kargıcak-Ovacık Kuvarsitik Kumtaşı ocağında optimum delme-patlatma tasarımının belirlenmesidir. Bu amaçla dekapaj ve cevher üretimi için dört ayrı basamakta 16’şar patlatma yapılarak, en iyi patlatma verimini sağlayan tasarım parametreleri belirlenmiştir. Tasarım parametrelerinden, dilim kalınlığı, delikler arası mesafe ve patlayıcı madde şarj miktarları değiştirilerek, dekapaj ve cevher üretimi için en verimli patlatma yöntemleri belirlenmiştir. Çalışmalar sonucunda, dekapajda uygulanan patlatmalarda sırasıyla delikler arası mesafenin 2.0 m dilim kalınlığının 2.5 metre ve patlayıcı madde sarj miktarının %60 olması gerekliliği; cevher üretiminde yapılan patlatmalarda ise sırasıyla 2.5 m, 3.0 m ve %65 olması gerekliliği ortaya çıkmıştır

Keywords

Kuvarsit, Üretim Planlaması, Açık İşletme, Delme-Patlatma

Drilling-Blasting Applications In The Kargıcak-Ovacık (Mersin-Turkey) Quartz Sandstone Open Pit Mines

Abstract

The subject of this study is the determination of optimum drilling-blasting design in Kargıcak-Ovacık Quarsitic Sandstone open pit which provides raw material for Şişecam. For this purpose, the design parameters that provide the best blasting yield are determined by applying 16 different blasting in four different bencs for stripping and for ore production. The most efficent blasting methods for stripping and ore production was determined by changing the design parameters of slice thickness, the distance between the holes and by changing the amount of charged explosive.As a result it has been determined that the distance between the holes for the stripping must be 2.0 m, the thickness of the slice (segment) must be 2.5 meters and the amount of charged explosive must be 60%; and for the ore production it must be 2.5 m, 3.0 m and 65% respectively

Keywords

Quartzite, Production Planning, Open Pit Mine, Drilling-Blasting

References

• 1. İpekoğlu, B., “Kuvars, Kuvarsit, Kuvars Kumu”, İstanbul Maden İhracatçıları Birliği, Türkiye Endüstriyel Mineraller Envanteri, 102-106, 1999.
• 2. Akçıl A., Tuncuk, A., Deveci, H., “Kuvarsın Saflaştırılmasında Kullanılan Kimyasal Yöntemlerin İncelenmesi” Madencilik, Cilt 46, Sayı 4, Sayfa 3-10, Aralık 2007 Vol.46, No.4, pp 3-10, Aralık 2007.
• 3. DPT Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, “Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Raporu”, Endüstriyel Hammaddeler Alt Komisyonu, Toprak Sanayii Hammaddeleri III (Kuvars kumu, Kuvarsit, Kuvars) Çalışma Grubu Raporu, Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara, 2001.
• 4. Keskin, M.Ö., “Çukurova Yöresi Kuvarsit İşletmelerinde Bilgisayar Destekli Şev Dizaynı ve Şev Stabilite Analizleri” Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Maden Mühendisliği Anabilim Dalı Doktora Tezi, 256 Sayfa, Adana, 2008.
• 5. Denizci, F., “Silifke Ovacık Arasında Madenci Ahmet Selçuk‟a Ait Kuvarsitik ve Gre Teşekkülleri Hakkında Rapor”, 1970.
• 6. Özgül, N., 1976. Torosların Bazı Temel Jeoloji Özellikleri Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni Sayı 19 (S. 65-78), 1976.
• 7. Özgül, N., ” Stratigraphy And Tectonic Evolution Of The Central Tavrides”, International Symposium. On The Geology Of The Taurus Belt, Mta Yayınları (S. 77- 91), 1984. 8. Ayhan, A., ”Kozan-Feke-Saimbeyli-Adana Dolayının Jeolojisi MTA Rapor Ankara, 1978.
• 9. Gedik, A., Birgili, Ş., Yılmaz, H. ve Yoldaş, R., ”Mut-Ermenek-Silifke Yöresinin Jeolojisi ve Petrol Olanakları”, T.J.K. Bült., 22, 7-26, Ankara, 1979. 10.Baş, H., Yılmaz, Ş., “Köleli (Adana-Feke) Dolayının Kuvarsit Etüd Raporu”, Mta Raporu Ankara, 1985.
• 11. Demirtaşlı, E., “ Silifke Batısında, Büyükeceli, Korucak ve Akdere Köyleri Arasında Kalan Bölgenin Jeolojisi”, MTA Genel Müdürlüğü, Jeoloji Etüdleri Dairesi, Derleme Rapor, 1987.
• 12. Akarsu, H. ve Ateş, M.Z., “Doğu Akdeniz Bölgesi Kuvarsit Kumtaşı Yataklarının Ekonomik Jeoloji Etüdü ve Feke Yöresi, Yatakların Maden İşletme ve Cevher Hazırlama Açısından İncelenmesi”, ACS Maden Müdürlüğü Raporu, İçel, 1992.
• 13. Akarsu, H. ve Ateş, M.Z.,” Doğu Akdeniz Genç Çökellerinde Kuvars Kumtaşlarının Araştırılması ve Hebilli Kuvars Kumtaşlarının Araştırılması Ve Hebilli Kuvars Kumtaşlarının Maden İşletme ve Cevher Hazırlama Açısından İncelenmesi”, ACS Maden Müdürlüğü Raporu, İçel, 1994.
• 14.İpek, M., 1997. Ovacık-Işıklı (Silifke-Mersin) Bölgesinin Tektono-Stratigrafisi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı,Yüksek Lisans Tezi, 105 Sayfa., Adana, 1997.
• 15. Turan, A., “Göksu Vadisi Boyunca Yüzeylenen Miyosen Öncesi Tektono-Stratigrafik Birimlerin Stratigrafisi. Silifke Batısı (İçel)”, Çukurova Üniversitesi‟nde Jeoloji Mühendisliği Eğitiminin 20. Yılı Sempozyumu Yerbilimleri-Geosound, Özel Sayı, Cilt Iı, 855-874, Adana, 1994.
• 16. ACS,. (Anadolu Cam Sanayi A.Ş.) “Ovacık ve Kargıcak Kuvarsitik Kumtaşı Yataklarının Ekonomik Jeolojisi ile Maden İşletme ve Cevher Hazırlaması, Maden Müdürlüğü Raporu”, 65 Sayfa, 1991.
• 17. Kırmanlı, C, Erçelebi, S.G., “Açık İşletmelerde Optimum Ekipman Seçimi”, İTÜ Mühendislik Dergisi, Cilt 4, Sayı 2 Sayfa, 67-78, 2005.