Gebelikte Risk Algısı Ölçeği: Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması

Year 2019, Volume: 44 Issue: Supplement 1, 211 - 222, 29.12.2019

Funda Evcili , Gülseren Dağlar

https://doi.org/10.17826/cumj.554151

Cited By: 10

Abstract

AAmaç: Araştırmanın amacı, Heaman ve Gupton tarafından geliştirilen Gebelikte Risk Algısı Ölçeği (GRAÖ)’nin Türkçe geçerlik ve güvenirliğini belirlemektir.

Gereç ve Yöntem: Türkçe ölçek formu, Eylül 2018-Ocak 2019 tarihleri arasında il merkezinde bulunan iki hastaneye başvuran toplam 349 gebeye (164 riskli ve 185 sağlıklı) uygulanmıştır. Riskli gebelik tanısı alarak kliniklerde yatarak tedavi gören kadınlar ve rutin gebelik izlemleri için polikliniğe başvuran kadınlar araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Gebelere Kişisel Bilgi Formu ve GRAÖ Türkçe formu yüze görüşülerek uygulanmıştır. 

Bulgular: Gebelerin yaş ortalaması 27.65 ± 6.03’dir. Gebelerin %47’si mevcut gebeliklerinde riskli gebelik tanısı almıştır. Mevcut gebeliklerinde “riskli gebelik” tanısı alan kadınların %52.8’inin erken doğum tehditi yaşadığı belirlenmiştir. Madde analizi sonucunda ölçek madde toplam korelasyonlarının r = 0.47 ile 0.67 arasında olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin Cronbach alfa katsayısı 0.84'dür. Testi yarılama yöntemi sonucunda Spearman-Brown güvenirlik katsayısı 0.79; Guttman Split-Half 0.79 bulunmuştur. Özdeğeri 1’i aşan, toplam değişkenliğin %57.866’sını açıklayan, faktör yükü 0.40-0.67 arasında olan 9 maddeli 2 faktörlü bir yapı elde edilmiştir. Yapılan doğrulayıcı faktör analizi ile ölçeğin kuramsal ve istatistiksel olarak kabul edilebilir düzeyde uyum gösterdiği bulunmuştur. 

Sonuç: GRAÖ Türkçe formu, sağlık profesyonelleri tarafından gebelerin “kendisine” ve “bebeğine” yönelik mevcut risk algısının değerlendirilmesinde kullanılabilir.

Keywords

Gebelik, Risk, Algı, Geçerlik, Güvenirlik

Perception of Pregnancy Risk Scale: Turkish validity and reliability study

Abstract

Purpose: The purpose of this study is to examine the reliability and validity of Turkish form of Perception of Pregnancy Risk Scale that was developed by Heaman ve Gupton.

Materials and Methods: The Turkish scale was administered to 349 pregnant women (164 risky and 185 healthy) who were admitted to two hospitals in the city center between September 2018 and January 2019. The sample of the study consisted of women who were hospitalized in clinics with the diagnosis of risky pregnancy and women who applied to outpatient clinic for routine pregnancy follow-up. Personal Information Form and Turkish form of Perception of Pregnancy Risk were applied to pregnant women by interviewing face to face.

Results: The mean age of the pregnant women was 27.65 ± 6.03. 47% of the pregnants were diagnosed as risky pregnancy in their current pregnancy. 52.8% of risky pregnants have a diagnosis of preterm birth risk. As a result of item analysis, the total item correlations of the scale were found to be between r = 0.47 and 0.67. Cronbach Alpha coefficient was found 0.84. Spearman-Brown reliability coefficient was 0.79; Guttman Split-Half 0.79. Two factors consisting of 9 items, factor load is between 0.40-0.67, explaining 63.479% of total variability and whose eigen value is over 1 were obtained in factor analysis done with oblimin rotation for construct validity. Factorial model of scales were found theoretically and statistically accepted compliance after confirmatory factor analysis. 

Conclusion: The scale can be used to assess the current risk perception of pregnant women towards “herself” and “baby”.

Keywords

Pregnancy, Risk, Perception, Validity, Reliability

References

• 1. Sjoberg L. The methodology of risk perception research. Quality & Quantity 2000; 34: 407– 418.
• 2. Brewer NT, Chapman GB, Gibbons FX, Gerrard M, McCaul KD, Weinstein ND. Metaanalysis of the relationship between risk perception and health behavior: The example of vaccination. Health Psychology 2007; 26: 136–145.
• 3. Weinstein ND, Kwitel A, McCaul KD, Magnan RE, Gerrard M, Gibbons FX. Risk perceptions: Assessment and relationship to influenza vaccination. Health Psychology 2007; 26: 146–151.
• 4. Conner M, Brkshire PN. Predicting health behaviour. Berkshire. 2005, McGraw-Hill Education.
• 5. Gözüm S, Çapık C. Sağlık Davranışlarının Geliştirilmesinde Bir Rehber: Sağlık İnanç Modeli. DEUHYO ED 2014; 7(3): 230-237.
• 6. Janz NK, Becker MH. The Health Belief Model: A decade later. Health Education Quarterly 1984; 11: 1–47.
• 7. Kershaw TS, Ethier KA, Niccolai LM, Lewis JB, Ickovics JR. Misperceived risk among female adolescents: Social and psychological factors associated with sexual risk accuracy. Health Psychology 2003; 22: 523–532.
• 8. Lennon S. Risk perception in pregnancy: A concept analysis. Journal of Advanced Nursing 2016; 72(9): 2016-29.
• 9. Lee S, Ayers S, Holden D. Risk perception of women during high risk pregnancy: A systematic review. Health Risk & Society 2012; 14(6): 511-531.
• 10. Stahl K, Hundley V. Risk and risk assessment in pregnancy—Do we scare because we care? Midwifery 2003; 19: 298–309.
• 11. Heaman M, Gupton A, Gregory D. Factors influencing pregnant women’s perception of risk. MCN The American Journal of Maternal Child Nursing 2004; 29(2): 111-116.
• 12. Heaman M, Gupton A. Psychometric testing of the Perception of Pregnancy Risk Questionnaire. Research in Nursing and Health 2009; 32: 493-503.
• 13. Çapık C, Gözüm S, Aksayan S. Kültürlerarası Ölçek Uyarlama Aşamaları, Dil ve Kültür Uyarlaması: Güncellenmiş Rehber. Florence Nightingale Journal of Nursing 2018; 26(3): 199-210.
• 14. McCrosky JC, Young TJ. The use and abuse of factor analysis in communication research. Human Communication Research 1979; 5: 375–82.
• 15. Henson RK, Roberts JK. Use of exploratory factor analysis in published research. Common errors and some comment on improved practice. Education and Psychological Measurement 2006; 66(3): 393–416.
• 16. Pett MA, Lackey NR, Sullivan JL. Making sense of factor analysis. The use of factor analysis for instrument development in health care research. 2003; Thousand Oaks, CA: Sage Publications, Inc
• 17. Worthington RL, Whittaker TA. Scale development research. A content analysis for recommendations for best practices. The Counseling Psychologist 2006; 34(6): 806–838.
• 18. Carpenter S. Ten steps in scale development and reporting: a guidefor researchers. Commun Methods Meas. 2018;12(1): 25‐44.
• 19. Comrey AL, Lee HB. A first course in factor analysis. Hillsdale, 1992; NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• 20. Mundfrom DJ, Shaw DG, Ke TL. Minimum sample size recommendations for conducting factor analyses. International Journal of Testing 2005; 5: 159–168.
• 21. Özdamar K. Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. 5. Baskı. 2004; Eskişehir: Kaan Kitabevi
• 22. Büyüköztürk Ş. Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. 15. Baskı. 2011; Ankara: Pegem Akademi.
• 23. Portney LG, Watkins MP. Foundation of clinical research: application to practice. 3rd Edition, 1993; Norwalk: Appleton & Lange.
• 24. Şencan H. Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlik. 1. Baskı. 2005; Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• 25. Tavşancıl E. Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. 3. Baskı. 2006; Ankara. Nobel Yayın Dağıtım.
• 26. Karagöz Y. SPSS ve AMOS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. 1. Baskı. 2017; Nobel Akademik Yayıncılık.
• 27. Karagöz Y. SPSS ve AMOS Uygulamalı İstatistiksel Analizler. 1. Baskı. 2016; Nobel Akademik Yayıncılık.
• 28. Can A. SPSS ile Nicel Veri Analizi. Pegem Akademi Yayınları, 2013; Ankara
• 29. Kılıç AF, Koyuncu İ. Ölçek Uyarlama Çalışmalarının Yapı Geçerliği Açısından İncelenmesi. Pegem Atıf İndeksi, North America, 0, nov. 2017.