Lise öğrencisi ergenlerin ruhsal hastalıklara yönelik inanç ve sosyal mesafelerini etkileyen faktörler

Year 2019, Volume: 44 Issue: 4, 1272 - 1283, 29.12.2019

Hülya Arslantaş , Hatice Çalık Koyak Ezgi Sarı

https://doi.org/10.17826/cumj.516968

Cited By: 4

Abstract

Amaç: Çalışma lise öğrencisi ergenlerin ruhsal hastalıklara yönelik inanç ve sosyal mesafelerini etkileyen faktörleri belirlemek amacı ile kesitsel olarak yapılmıştır. 

Gereç ve Yöntem: Batıda bir ilin bir ilçesinde İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı dört lisesinde 2014-2015 öğretim yılının bahar yarıyılında gerçekleştirilen araştırmanın evrenini ilçede öğrenim gören 727 lise öğrenci, örneklemini ise 480 kişi oluşturmuştur. Araştırmada ilgili literatür bilgisi doğrultusunda oluşturulan anket formu, Ruhsal Hastalığa Yönelik İnançlar Ölçeği ve Sosyal Mesafe Ölçeği kullanılmıştır. 

Bulgular: %97,7’sinin ailesinde ruhsal hastalığı olan birinin olmadığı, %49’unun ruhsal hastalığı akli dengesi bozulmuşluk olarak tanımladığı bulunmuştur. Öğrencilerin Ruhsal Hastalığa Yönelik İnançlar Ölçeği puan ortalamasının 54,17±16,56; Sosyal Mesafe Ölçeği puan ortalamasının ise 68,11±20,89 olduğu belirlenmiştir. Erkeklerde, daha önce ruhsal hastalıklara yönelik tedavi almamış olanlarda, ruhsal hastalığa sahip bireylerin toplumla iç içe olmaması gerektiğini düşünenlerde ve ruhsal hastalık deyince aklına ilk gelen tanımlamanın akli dengesini yitirmiş ve delilik olduğunu belirtenlerde ruhsal hastalıklara yönelik inancın daha olumsuz olduğu bulunmuştur. 

Sonuç: Daha önce ruhsal hastalıklara yönelik tedavi almamış ve ruhsal hastalığa sahip bireylerin toplumla iç içe olmaması gerektiğini düşünen öğrencilerde hem ruhsal hastalıklara yönelik olumsuz inancın hem de ruhsal hastalıklara yönelik sosyal mesafe koyma eğiliminin daha fazla olduğu bulunmuştur. 

Keywords

Ergen, ruhsal hastalıklara yönelik inanç, sosyal mesafe

Factors affecting the beliefs toward mental illnesses and social distances of high school students

Abstract

Purpose: This study was conducted as a descriptive one for the purpose of determining the factors affecting the beliefs and social distances of adolescent high school students for mental illnesses.

Materials and Methods: Research that conducted in the spring semester of the 2014-2015 academic year at four high schools of the District Directorate of National Education in a district in the West, the target population of the study consisted of 727 high school students and research sample consisted of 480 students. In the research, a questionnaire form which were prepared in accordance with the literature information, Beliefs Scale Toward Mental Illness and a Social Distance Scale were used. 

Results: 97.7% of students had no mental illnesses in their families, 49% of them defined mental illness as mental disorder. The point average of Beliefs Scale Toward Mental Illness was 54.17 ± 16.56; the point average of Social Distance Scale was found to be 68.11 ± 20.89. Beliefs toward mental illness were found more negative in males, in those who did not have received treatment for mental illness before, those who think that individuals with mental illness should not be intertwined with the public  and those who associate mental illness as losing mental balance and definition of madness.  

Conclusion: Students who did not receive treatment for mental illnesses and who thought that individuals with mental illness should not be intertwined with the society, were found to have a higher tendency to both negative  belief in mental illnesses and social distance to mental illnesses. 

Keywords

Adolescent, belief for mental illness, social distance

References

• 1. Sevim Y. Antrenman bilgisi. Ankara, Pelin Ofset, 2010.
• 2. Oban G, Küçük L. Damgalama erken yaşlarda başlar: Gençlerde ruhsal hastalıklara yönelik damgalamayla mücadelede eğitimin rolü. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2011;2:141-48.
• 3. Del Casale A, Manfredi G, Kotzalidis GD, Serata D, Rapinesi C, Caccia F et al. Awareness and education on mental disorders in teenagers reduce stigma for mental illness: a preliminary study. Journal of Psychopathology 2013;19:208-12.
• 4. World Health Organization (WHO). Mental health: New understanding; newhope. WHO, Geneva. The World health report, 2001. http://www.who.int/whr/2001/en/ Erişim Tarihi: 19.10.2008.
• 5. Bostancı N. Ruhsal bozukluğu olan bireylere yönelik stigma ve bunun azaltılmasına yönelik uygulamalar. Düşünen Adam 2005;18:32-8.
• 6. Lauber C, Rössler W. Stigma towards people with mental illness in developing countries in Asia. Int Rev Psychiatry 2007;19:157-78.
• 7. Aker T, Özmen E, Ögel K, Sağduyu A, Uğuz Ş. Tamar D ve ark. Birinci basamak hekimlerinin şizofreniye bakış açısı. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2002; 3(1): 5-13.
• 8. Üçok A. Şizofreni: Damga, mitler ve gerçekler. Psikiyatri Dünyası 1999;3: 67-71.
• 9. World HealthOrganization (WHO). AdolescentSexualandReproductiveHealth, (2007). http://www.who.int/reproductive-health/adolescent/. Erişim Tarihi: 19.10.2008.
• 10. Kocabaşoğlu N, Aliustaoğlu S. Stigmatizasyon. Yeni Symposium 2003;41(4):190-92.
• 11. Alataş G, Kahiloğulları AK, Yanık M. T.C Sağlık Bakanlığı Ulusal Ruh Sağlığı Eylem Planı (2011-2023). Sağlık Bakanlığı Yayın No:847, 2011.
• 12. Bahar A. Şizofreni ve damgalanma. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2007;2(4):101-10.
• 13. Schulze B, Angermeyer MC. Subjective Experiences of Stigma. A focus group study of schizophrenic patients, their relatives and mental health professionals. Soc Sci Med 2003;56: 299-312.
• 14. Kassam A, Glozier N, Leese M, Loughran J, Thornicroft G. A controlled trial of mental illness related stigma training for medical students. BMC Medical Education 2011;11:51.
• 15. Bilge A, Çam O. Ruhsal hastalığa yönelik damgalama ile mücadele. TAF Prev Med Bull 2010; 9 (1):71-8.
• 16. Hirai M, Clum GA. Development, reliability, and validity of the beliefs toward mental illness scale. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment 2000;22(3):221-36.
• 17. Bilge A, Çam O. Ruhsal hastalığa yönelik inançlar ölçeğinin geçerliliği ve güvenilirliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2008;9:91-6.
• 18. Arkar H. Akıl hastasının sosyal reddedilimi. Düşünen Adam 1991;4 (3):6-9.
• 19. Byrne P. Stigma of mental illness and ways of diminishing it. Advance in Psychiatric Treatment 2000;6:65-72.
• 20. Corrigan PW, Lurie BD, Goldman HH, Slopen N, Medasani K, Phelan S. How adolescents perceive the stigma of mental illness and alcohol abuse. Psychiatr Serv 2005;56:544-50.
• 21. Oban G, Küçük L. Ergenlerde ruhsal hastalıklara yönelik damgalamayı etkileyen etmenler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2011;2(1):31-9.
• 22. Tarım HŞ. Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal hastalığa yönelik inançları. K.K.T.C Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 2017.
• 23. Günay S, Bekitkol T, Beycan Ekitli G, Yıldırım S. Bir hemşirelik fakültesindeki öğrencilerin ruhsal hastalığa yönelik inançlarının belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2016;7(3):129-34.
• 24. Akgün Çıtak E, Budak E, Kaya Ö, Öz Ş, Şahin S, Taran N ve ark. Başkent Üniversitesi’nde öğrenim gören hemşirelik öğrencilerinin ruhsal hastalıklara karşı inançlarının belirlenmesi. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2010; 68-73.
• 25. Ünal S, Hisar F, Çelik B, Özgüven Z. Üniversite öğrencilerinin ruhsal hastalığa yönelik inançları. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2010;23(3):145-50.
• 26. Taşkın EO, Özmen E. Sosyodemografik etmenlerin ruhsal hastalıklara yönelik tutumlara etkileri. 3P Dergisi 2004;12(ek 3):13-24.
• 27. Taşkın EO. Ruhsal hastalıklara yönelik tutumlar ve damgalamayı etkileyen etmenler. Stigma Ruhsal Hastalıklara Yönelik Tutumlar ve Damgalama. 1. Baskı, Taşkın EO (ed), İzmir, Meta Basım Matbaacılık, 2007, pp. 73-114.
• 28. Neff JA, Husaini BA. Lay images of mental illness: Social knowledge and tolerance of the mentally ill. Journal Community Psychology 1985;13:3-12.
• 29. Sağduyu A, Aker T, Özmen E, Ögel K, Tamar D. Halkın şizofreniye bakışı ve yaklaşımı üzerine bir epidemiyolojik araştırma. Türk Psikiyatri Dergisi 2001;12: 99-110.
• 30. Ersoy MA, Varan A. Ruhsal hastalıklarda içselleştirilmiş damgalama ölçeği Türkçe formunun güvenilirlik ve geçerlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi 2007;18,163-71.
• 31. Özmen E, Özmen D, Taşkın EO, Demet MM. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin depresyona yönelik tutumları. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2003;4:87-97.
• 32. Yanık M, Şimşek Z, Katı M, Nebioğlu M. Tıp Fakültesi öğrencilerinin şizofreniye karşı tutumları ve psikiyatri eğitiminin etkisi. Yeni Symposium 2003;41(4):194-99.
• 33. Dessoki HH, Hifnawy T. Beliefs about mental illness among university students in Egypt. Europe’s Journal of Psychology 2009;1:1-19.
• 34. Penn DL, Kommana S, Mansfield M, Link BG. Dispelling the stigma of schizophrenia: II. Theimpact of information on dangerousness. Schizophr Bull 1999;25:437-46.
• 35. Morrison M, de Man AF, Drumheller A. Correlates of socially restrictive and authoritarian attitudes toward mental patients in university students. Social Behavior and Personality: An International Journal 1993;21:333-38.
• 36. Aghanwa HS. Attitude toward and knowledge about mental illness in Fiji Islands. Int J Soc Psychiatry 2004;50:361-75.
• 37. Savrun BM, Arikan K, Uysal O, Cetin G, Poyraz BC, Aksoy C ve ark. Gender effect on attitudes towards the mentally ill: A survey of Turkish university students. Isr J Psychiatry Relat Sci 2007;44:57-61.
• 38. Javed Z, Naeem F, Kingdon D, Irfan M, Izhar N, Ayub M. Attitude of the university students and teachers towards mentally ill in Lahore, Pakistan. Journal of Ayub Medical College, Abbottabad: JAMC 2006;18(3):55-8.
• 39. Riana AR, Osman CB, Ainsah O. Psychiatric morbidity and attitudes towards mental illness among patients attending primary care clinic of Hospital University Kebangsaan Malaysia. Malaysian Journal of Psychiatry 2008;17:30-43.
• 40. Akdede BBA, Alptekin K, Topkaya ŞÖ, Belkız B, Nazlı E, Özsin E ve ark. Gençlerde şizofreniyi damgalama düzeyi. Yeni Symposium 2004;42(3):113-17.
• 41. Angermeyer MC, Matschinger H. Public beliefs about schizophrenia and depression: Similarities and differences. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2003;38: 526-34.
• 42. Özmen E, Ögel K, Boratav C, Sağduyu A, Aker T, Tamar D. Depresyon ile ilgili bilgi ve tutumlar: İstanbul Örneği. Türk Psikiyatri Dergisi 2003;14(2): 89-100.
• 43. Doğan O, Kılıçkap Z, Çelik G, Çorapçıoğlu A. Psikiyatri stajının tıp fakültesi öğrencilerinin ruh hastalarına karşı tutumlarına etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 1994; 16: 206-210.
• 44. Küey L, Aksakoğlu G, Amato Z. Affektif bozukluklara ilişkin tutumlar. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 1989; 4(2):68-77.
• 45. Arslantaş H, Dereboy İF, Aştı N, Pektekin Ç. Yetişkinlerde profesyonel psikolojik yardım arama tutumu ve bunu etkileyen faktörler. Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2011; 12(1):17-23.
• 46. Birsöz S. Günümüzde psikiyatristin yeri, rolü ve önemi. Türkiye’de Psikiyatri 2000;1:59-63.
• 47. Taşkın EO, Şen FS, Özmen E, Aydemir Ö. Kırsal kesimde depresyonlu hastalara ilişkin tutumlar: sosyal mesafe ve etkileyen etmenler. Türkiye’de Psikiyatri 2006; 8(1):11-7.
• 48. Taşkın EO, Sen FS, Aydemir O, Demet MM, Ozmen E, Icelli I. Public attitudes to schizophrenia in rural Turkey. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2003; 38: 586-92.
• 49. Arikan K, Uysal O, Cetin G. Emotional reactions to the mentally ill are positively influenced by personal acquaintance. Isr J Psychiatry Relat Sci 1999; 36(2): 100-104.
• 50. Arıkan K, Çetin G, Uysal Ö, Aydın S. Farklı kültürel ortalama göç stigmatizasyonu etkiler mi. Düşünen Adam 2000; 13(4): 222-24.