Diyabetli bireylerde aile desteği ile yaşam kalitesi arasındaki ilişki

Year 2021, Volume: 46 Issue: 1, 299 - 309, 31.03.2021

Gamze Yıldız Aslan Özlem Tekir Hicran Yıldız

https://doi.org/10.17826/cumj.795338

Cited By: 1

Abstract

Amaç: Bu çalışmada diyabetli bireylerde aile desteği ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırmanın evrenini, Balıkesir Devlet Hastanesi Endokrinoloji Kliniği’nde tedavi gören bireyler; araştırmanın örneklemini ise araştırmaya dahil edilme kriterlerine uyan ve araştırmaya katılmaya gönüllü olan 260 diyabetli birey oluşturmuştur. Veri toplama formları olarak; Anket Formu, Hensarling’in Aile desteği ölçeği, Diyabete Özgü Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılmıştır.
Bulgular: Yaşam Kalitesinin alt boyutu olan aile durumu puanı ile Hensarling’in Diyabet Aile Destek Ölçeği toplam puanı ve alt boyut puanlarıyla arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki vardır. Aile durumu puanı arttıkça Hensarling’ in Diyabet Aile Destek Ölçeği toplam puanı da artmaktadır. Diğer alt boyut puanlar arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmamaktadır.
Sonuç: Diyabetli bireylerin Yaşam Kalitesi alt boyut puanı olan aile durumu puanı arttıkça Aile Desteği Ölçeği toplam puanı ve alt boyut puanları artmaktadır.

Keywords

diabetes, family support, quality of life

Relationship between family support and quality of life in individuals with diabetes

Abstract

Purpose: This study aimed to investigate the relationship between family support and quality of life in individuals with diabetes.
Materials and Methods: The universe of the study consisted of individuals receiving treatment in the Endocrinology Clinic of Balıkesir State Hospital. On the other hand, the sample of the study was made up of 260 individuals with diabetes who met the inclusion criteria and volunteered to participate in the study. Data collection forms included a questionnaire form, Hensarling's Diabetes Family Support Scale, and the Diabetes-Specific Quality of Life Scale.
Results: A statistically significant relationship was found between the family status score, which is the sub-dimension of the Quality of Life Scale, and the total score of Hensarling’s Diabetes Family Support Scale and its sub-dimension scores. As the family status score increased, the total score of the Hensarling’s Diabetes Family Support Scale increased as well. There was no statistically significant relationship between the scores of other subscales.
Conclusion: As the score of the family status subscale of the Quality of Life Scale of the individuals with diabetes increased, the total score of the Family Support Scale and its subscales increased as well.

Keywords

diabetes, quality of life

References

• 1. Akgüç N. Tip 2 diyabet hastalarında hastalık algısı ve tedaviye uyumlarının değerlendirilmesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul, Haliç Üniversitesi, 2013.
• 2. Akın A. İ. Tip 2 diyabet hastalarında yaşam kalitesi, hastalıkla ilgili bilgi düzeyi, hastalık algısı, stresle başa çıkma ve depresyon. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul, Okan Üniversitesi,2013.
• 3. Akın S. Diyabetli hastalarda uyumun ve aile destek düzeylerinin belirlenmesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul, İstanbul Bilim Üniversitesi,2011.
• 4. Arslan E. Tip 2 diabetes mellituslu hastaların tedaviye uyumlarını etkileyen faktörler. Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı. (Tıpta Uzmanlık Tezi). Diyarbakır: Dicle Üniversitesi,2011.
• 5. Bahar A., Sertbaş G., &Sönmez A. Diyabetes mellituslu hastaların depresyon ve anksiyete düzeylerinin belirlenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi. Anatolian J Psychiatry,2006; 7:18-26.
• 6. Baykal D. Tip 2 diyabetik hastaların glisemi kontrolünde aile etkisinin araştırılması. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul, Haliç Üniversitesi,2013.
• 7. Bayram D. Tip II diyabetli hastalarda uyku kalitesi ve yorgunluk düzeyinin yaşam kalitesi üzerine etkisi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. Bolu, Abant İzzet Baysal Üniversitesi,2010.
• 8. Bilgin M. S., Özenç S., Sarı O., Yeşilkaya Ş., Aydoğan Ü., &Koç B. Study on quality of life in patients with diabetes. J Clin Anal Med (JCAM),2015;6(Suppl 2):159-163.
• 9. Çınar. S, &Kara. K. Diyabetli kadınlarda diyabet bakım profili ve metabolik kontrol değişkenleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi, Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Dergisi. 2010;2(2):11-19.
• 10. Çıtıl, R., Günay O., Elmalı F., & Öztürk,Y. Diyabetik hastalarda tıbbi ve sosyal faktörlerin yaşam kalitesine etkisi. Erciyes Tıp Dergisi (Erciyes MedicalJournal). 2010b 32(4):253-264.
• 11. Eren İ., Erdi Ö., &Çivi İ. Tip II Diabetes mellitus hastalarında yaşam kalitesi ve komplikasyonların yaşam kalitesine etkisi. Klinik Psikiyatri.2004;7:85-94.
• 12. Gökdoğan F.,&Akıncı F. Bolu’da yaşayan diyabetlilerin sağlık ve hastalıklarını algılamaları ile uygulamaları. C.Ü. Hemşirelik YO Derg. 2001;5(1):10-17.
• 13. Gökpınar E..Tip 2 Diyabetli Bireylerde Uyku ve Yaşam Kalitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı. (Yüksek Lisans Tezi). Edirne, Trakya Üniversitesi,2015.
• 14. Gülseren L., Hekimsoy Z., Gülseren Ş., Bodur Z., &Kültür Ş.. Diabetes mellituslu hastalarda depresyon, anksiyete, yaşam kalitesi ve yeti yitimi. Türk Psikiyatri Derg. 2001;12(2):89-98.
• 15. Gülşen G.,& Olgun N. Diyabetli hastalarda ayak bakımı ve ayakkabı kullanım alışkanlıklarının belirlenmesi. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Derg. 2014;1(2):38-58.
• 16. Güven T. Diabetes mellitus’lu hastalarda yaşam kalitesi ve depresyon etkisinin araştırılması. T.C. Sağlık Bakanlığı, Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi. (Uzmanlık Tezi). İstanbul,2007.
• 17. Güzel S. Beslenme ve diyetetik programı tip 2 diyabetli bireylerin yeme tutum ve davranışları ile yaşam kalite düzeylerinin belirlenmesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı.(Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Başkent Üniversitesi,2014.
• 18. Hensarling J.S. Development and Psychometric Testing of Hensarling’s Diabetes Family Support Scale. College of Nursing, Texas: Texas Woman’sUniversity,2009.
• 19. Luk, AOY, Zhang, Y, Ko, GTC, Brown, N, Ozaki, R, Tong, PCY, Ma, RCW, Tsang, CC, Cheung, Y, Kong, APS, Chow, CC, Chung, H, Lau, M, Cheung, M, Wong, R, Wolthers, T, Lyubomirsky, G, So, W-Y, & Chan, JCN. On behalf of the joint Asia Diabetes Evaluation (JADE) Hong Kong Study Group. Health-related quality of life in Chinese patients with Type 2 diabetes: An analysis of the Joint Asia Diabetes Evaluation (JADE) Program. J Diabetes&Metab.2014; 5(2):1-7.
• 20. Mollaoğlu, M., Özkan Tuncay F., Kars Fertell T., & Çelik Z. Diyabet eğitim programının diyabetik hastaların tutumları üzerine etkisi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2010;5(13):95-105.
• 21. Ogurtsova K., da Rocha Fernandes J.D., & Huang Y. et al. IDF Diabetes Atlas: Global estimates for the prevalence of diabetes for 2015 and 2040. Diabetes Research and Clinical Practice. 2017;128, 40-50.
• 22. Olgun N., Yalın H., &Demir HG. Diyabetle mücadelede diyabet risklerinin belirlenmesi ve tanılama. The J Turkish Family Physicia. 1998;2(2):41-49.
• 23. Özdemir İ.,& Hocaoğlu Ç. Tip 2 Diabetes mellitus ve yaşam kalitesi: Bir gözden geçirme.Göztepe Tıp Derg.2009;24(2):73-78.
• 24. Özdemir İ., Hocaoğlu Ç., Koçak M., &Ersöz H Ö. Tip 2 Diyabetes mellituslu hastalarda yaşam kalitesi ve ruhsal belirtiler. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Derg. 2011;24:128-138.
• 25. Özer Z.,& Efe E. Validity and reliability of the Turkish version of the ferrans and Powers quality of life index diabetes version. Saudi Med J. 2006;27(1): 447-449.
• 26. Papadopoulos A. A Kontodimopoulos, N. Frydas, A. Ikonomakis,E., & Niakas D. Predictors of health-related quality of life in Type II diabetic patients in Greece. Biomed Central. 2007;7(186):1-9.
• 27. Redekop WK., Koopmanschap MA., Stolk R. P, Rutten GHEM., Wolffenbuttel BHR, & Niessen LW. Health-related quality of life and treatment satisfaction in Dutch patients with Type 2 diabetes. Diabetes Care. 2002;25(3): 458-463.
• 28. Ridosh M. M, Roux G.,Meehan M., &Penckofer S. Barriersto Self-Management in Depressed Women With Type 2 Diabetes. Canadian Journal of Nursing Research, 2017;0(0): 1–10, doi: 10.1177/0844562117736699.
• 29. Sepúlveda E.,Poínhos R., Constante M., Pais-Ribeiro J., Freitas P., &Carvalho D. Health-related quality of life in type 1 andtype 2 diabetic patients in a Portuguese Central Public Hospital. Diabetes, Metabolic Syndrome and Obesity: TargetsandTherapy.2015;8:219–226.
• 30. Sofulu F.,& Ünsal Avdal E. Tip 2 Diyabette aile desteği ve aile çatışmasının öz yönetim sürecine etkisi. Diyabet Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Derg. 2016;8(2):15-18.
• 31. Tanrıverdi M. H, Çelepkolu T.,& Aslanhan H. Diyabet ve birinci basamak sağlık hizmetleri. JCEI / J ClinExperInvest. 2013;4(4):562-567.
• 32. Tekir Ö., & Esen A. Diyabetlide yaşam biçiminin güçlendirilmesi için yetki sürecinin incelenmesi. Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Dergisi, 2012;Ocak-Haziran, 4(1): 22-31.
• 33. Tekir Ö., & Esen A.. Güçlendirme Kavramı ve Diyabetli Bireylerin Güçlendirilmesi. Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Dergisi, Ocak-Haziran 2012 4(1): 15-21.
• 34. T.C. Sağlık Bakanlığı. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Obezite, Diyabet ve Metabolik Hastalıklar Daire Başkanlığı, Erişkin Diyabetli Bireyler İçin Eğitimci Rehberi, Yayın No. 945, Ankara,2015.
• 35. Teklay G., Hussien J., &Tesfaye D. Non-adherence and associated factors among Type 2 diabetic patients at Jimma University Specialized Hospital, Southwest Ethiopia. J Med Sci, 2013;13(7):578-584.
• 36. World Health Organization. Global report on diabetes. World Health Organization, 2016.