İSLAM ÖNCESİ ORTA ASYA TÜRK DEVLETLERİNDEKİ İNŞAAT TEKNİĞİNİN GÜNÜMÜZ İNŞAAT TEKNİĞİNE YANSIMALARI

Year 2020, , 298 - 309, 26.10.2020

Mehibe Şahbaz

https://doi.org/10.35379/cusosbil.666568

Abstract

Toplumların üzerinde yaşadığı coğrafya ve bu coğrafyanın iklimi, topoğrafik oluşumları, fiziksel çevre koşulları toplumların kültürel yapısını şekillendirirken, o toplumun kültürel yapılanmasının nasıl olacağı hakkında da önemli göstergeler ortaya koymaktadır. İslamiyet Öncesi Orta Asya da yaşayan Türk Devletleri de Orta Asya’nın coğrafi ve iklimsel yapısına göre şekillenirken aynı zamanda bölgenin kültürel dinamiklerini de içerisinde taşımıştır. Bu kültürel dinamiklerden biride Orta Asya’dan günümüze kadar gelebilen ev ve bu evlerin yapımında kullanılan malzemeler ve yapım tekniğidir. Eski Türklerdeki evler, inşaat malzemeleri ve tekniği, Orta Asya’dan başlayıp Kafkaslara, Avrupa’ya ve Anadolu’ya kadar gelerek, geçmişten günümüze birçok değişikliğe uğrayarak günümüze kadar gelmiştir. Çalışmamızda İslam Öncesi Orta Asya Türk Devletlerinde uzun bir süreç içerisinde oluşan ve her dönemdeki kültürel değişimleri içerisinde barındıran ve zengin maddi kültür unsuru olan ev ve evlerin yapımında kullanılan malzemeler mimari yapılanmasının oluşumunu belirleyen unsurlar ele alınırken yapım malzemeleri ve inşaat tekniğinin günümüzde inşaat alanındaki yansımaları ele alınmıştır.

Keywords

Orta Asya, Çadır, Kültür, Mimari, Yapı Malzemeleri

References

• Asatekin, G. S. (1994). Anadolu’daki Geleneksel Konut Mimarisinin Biçimlenmesinde Aile-Konut Karşılıklı İlişkilerin Rolü. Kent, Planlama Politika, Sanat Tarık Okyay Anısına Yazılar, (s. 67-85), Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları.
• Aslanapa, O. (1999). Türk Sanatı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Bartold, V.V. (2014). Orta Asya, Tarih ve Uygarlık. İstanbul: Selende Yayınları.
• Baykara, T. (2009). Türk Kültür Tarihine Bakışlar. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu.
• Baykuzu, T. D. (2009). Bir Hun Başkenti: T’ung-WanCh’eng. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 6 (3): 110-127.
• Cezar, M. (1977). Anadolu Öncesi Türklerde Şehir ve Mimarlık. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Çeçen, A. (1986). Türk Devletleri. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Çoruhlu, Y. (1998). Erken Devir Türk Sanatının ABC’si. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Divitcioğlu, S. (1999). Kök Türkler. İstanbul: Yapı Kredi Sanat Yayıncılık.
• Diyarbekirli, N. (1972). Hun Sanatı. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Diyarbekirli, N. (1977). Türk Tarihi II. Kitap. Ankara: Yaygın Yükseköğretim Kurumu Yayınları.
• Frye, R. N. (2009). Antik Çağlardan Türklerin Yayılmasına Orta Asya Mirası. (Çev. Füsun Tayanç-Tunç Tayanç), Ankara: Arkadaş Yayınları.
• Göğebakan, Y. (2015). Karakteristik Bir Değer Olan Geleneksel Türk Evi’nin Oluşumunu Belirleyen Unsurlar ve Bu Evlerin Genel Özellikleri. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 1 (1): 41-55.
• İzgi, Ö. (2017). Orta Asya Türk Tarihi Araştırmaları. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Koca, S. (2016). Türk Kültürünün Temelleri II. Ankara: Berikan Yayınevi.
• Küçükerman, Ö. Güner, Ş. (1995). Anadolu Mirasında Türk Evi. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Merey, Z., (2009). Türk Tarihi ve Kültürü. Ankara: Birleşik Yayıncılık.
• Öcal, S. (1983). Türklerde Yerleşim ve İlk Türk Şehirleri. Türk Dünyası Araştırmaları, Sayı, XXIII, s. 126-138.
• Ögel, B. (1988). İslamiyet’ten Önce Türk Kültür Tarihi Orta Asya Kaynak ve Buluntularına Göre. Üçüncü Baskı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Ögel, B. (2000). Türk Kültür Tarihine Giriş. C. I, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Ögel, B. (2014). Türk Mitolojisi. C. I, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Öney, G. (2007). Beylikler Devri Sanatı XIV-XV. Yüzyıl (1300-1453). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Sözen, M. (2000). Gelenekten Geleceğe Anadolu’da Yaşama Kültürü. İstanbul: Creative Yayıncılık.
• Turgut, H. S. (1990). Kültür-Davranış-Mekân Etkileşiminin Saptanmasında Kullanılabilecek Bir Yöntem. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü İstanbul.
• Vasary, I. (2007). Eski İç Asya’nın Tarihi. (Çev. İsmail Doğan), İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Yalgın, S. (1983). İnşaat Sektöründe Genişletilmiş Perlit Kullanımı. Ankara: Etibank Matbaası.