Osmanlılar Döneminde Yaygın Din Eğitimi Faaliyeti Olarak Hutbeler

Year 2008, Volume: 17 Issue: 1, 379 - 398, 01.03.2008

Doç. Dr. Zeki Salih Zengin

Abstract

As it is known khutba is a speech delivered by khatib before Cuma prayer on minbar Main purpose of khutba one of the basic principles of the Cuma prayer at the same time is to inform the people about religious issues Khutba has been also accepted as one of the sovereignty sybmols in the historical process This is why it is considered important to appoint khatibs preachers in the Ottoman period and a special madrasa was established for education of them in the period of Meşrutiyet II Khutbas were completely delivered in Arabic until last times of Ottomans On the other hand khutbas had approximately repetitive texts People who did not know Arabic could not understand the message given khutbas because of delivering them in Arabic In conclusion in this period khutba was not regarded as means of information about religious knowledge for people but performing one of the principles of the Cuma prayer All these factors were the reasons for not profitting from khutbas a part of informal religious education as much as needed Keywords: Ottoman informal religious education khutba khatib

Keywords

-

Osmanlılar Döneminde Yaygın Din Eğitimi Faaliyeti Olarak Hutbeler

Abstract

Bilindiği gibi hutbe Cuma namazından önce minberde hatip tarafından yapılan konuşmadır Aynı zamanda Cuma namazının temel şartlarından birisi olan hutbenin asıl amacı insanları dini konularda bilgilendirmektir Hutbe tarihi süreçte hükümranlık alametlerinden birisi olarak da kabul edilmiştir Bu nedenle Osmanlılar döneminde hatiplerin görevlendirilmelerine önem verilmiş ve hatiplerin yetiştirilmesi için II Meşrutiyet döneminde özel bir medrese de açılmıştır Hutbeler Osmanlıların son dönemlerine kadar tamamen Arapça okunmuştur Diğer taraftan hutbe metinlerinin neredeyse birbirinin tekrarı biçiminde olduğu görülür Hutbelerin Arapça okunması bu dili bilmeyen halkın okunan hutbede verilen mesajı alamamasına neden olmuştur Sonuç olarak bu dönemde hutbe dini bilginin insanlara ulaştırılma vasıtası olarak değil Cuma namazının bir şartının yerine getirilmesi olarak görülmüştür Bütün bunlar yaygın din eğitiminin bir parçası olan hutbelerden yeterli ölçüde yararlanılamamasına neden olmuştur Anahtar Kelimeler: Osmanlı yaygın din eğitimi hutbe hatip

Keywords

Osmanlı, yaygın din eğitimi, hutbe, hatip