Research Article
BibTex RIS Cite

TÜRKÇEDE BİRDEN FAZLA ANLAM ÖGESİYLE (SENTAKTİK YOLLA) KAVRAMLARIN İŞARETLEMESİ

Year 2018, , 11 - 25, 30.06.2018
https://doi.org/10.32321/cutad.421295

Abstract

Türkçe
ile ilgili kaynak eserlerde (dil bilgisi ve dil bilimi kitaplarında, ders
kitaplarında ve terim sözlüklerinde) Türkçenin kavramları işaretleme / sözcük
yapma yollarından bahsedildiğinde genelde kök, köken ve gövde hâlindeki anlamlı
dil ögelerinin (sözcüklerin) üzerlerine bazı görevli dil ögeleri (yapım ekleri
/ türetme ekleri) getirilerek kavramların
işaretlendiği belirtilir. Bu kavram işaretleme yöntemini “morfolojik yolla /
ekler vasıtasıyla kavramları işaretleme” olarak adlandırmak mümkündür.



Türkçede
yeni kavramlar adlandırılırken “morfolojik yolla / ekler vasıtasıyla kavramları
işaretleme” dışında birden fazla sözcük, farklı şekillerde bir araya
getirilerek de kavramlar işaretlenir. Türkçede, “sentaktik / söz dizimsel
yöntemle kavramları işaretleme” olarak adlandırabileceğmiz bu yolla yapılmış pek
çok kavram işareti bulunmaktadır.



Bu
makalede Türkçede sentaktik / söz dizimsel yöntemle yapılmış kavram
işaretlerinin yapıları örneklerle birlikte dikkatlere sunulmaktadır.

References

  • ABİK, A. D. (2010). Derleme Sözlüğünde Madde Birleştirme Önerileri ve Bu Maddeler Üzerine Değerlendirmeler. Türk Dilleri Araştırmaları, 20, 7-34.
  • AGAKAY, M. A. (1943). Türkçe Felsefe Terimlerinin Dil Bakımından Açıklanması Dolayısiyle Bazı Kelime Yapım Yolları. İstanbul.
  • AHANOV, K. (2008). Dil Bilimin Esasları, Ankara, Aktaran: M. CERİTOĞLU.
  • AKALIN, Ş. H. (1999). Şor Türkçesinde Birleşik Kelimeler. III. Uluslararası Türk Dili Kurultayı 1996, Ankara, 67-76.
  • AKALIN, Ş. H. vd. (2011). Türkçe Sözlük. Ankara.
  • AKSAN, D. (1998). Anlambilim-Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi. Ankara.
  • ALTUN, M. (2011). Türkçede Kelime Grupları Çözümlemeleri “Türk Romanlarından Örneklerle”. İstanbul.
  • ALYILMAZ, C. (1994). Orhun Yazıtlarının Söz Dizimi. Erzurum.
  • ALYILMAZ, C. (1999). Zamir n'si Eski Bir İyelik Ekinin Kalıntısı Olabilir mi?. Türk Gramerinin Sorunları II, Ankara, 148-156.
  • ALYILMAZ, C. (2003). Türkçede Fiil Deyimleri ve Öğretimi Üzerine. Türk Dili Dergisi, 620, 534-540.
  • ALYILMAZ, S. (2013). Güncel Türkçe Sözlük’te Yer Alan Argo Nitelikli Kavram İşaretleri. Leyla Karahan Armağanı, Ankara, 165-192.
  • ALYILMAZ, S. (2017). Türkçede Nesne Tekrarlı Fiiller. İstanbul.
  • ATABAY, N., KUTLUK, İ. ve ÖZEL, S. (2003). Sözcük Türleri. Ankara, yay. haz. D. AKSAN.
  • ATALAY, B. (1946). Türkçe’de Kelime Yapma Yolları. İstanbul.
  • DAŞDEMİR, M. (2014). Oklama Yöntemiyle Türkçenin Yapısal - İşlevsel Söz Dizimi. Erzurum.
  • DENY, J. (2012). Türk Dil Bilgisi. İstanbul, çev. A. U. ELÖVE.
  • DİZDAROĞLU, H. (1962). Türkçede Sözcük Yapma Yolları. Ankara.
  • DURUKAN, E. (2010). Türkiye Türkçesinde Sözcük Grupları ve Öğretimi Üzerine. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 43, 145-166.
  • EFENDİOĞLU, S. (2010). Zarf Tamlaması. TDAY Belleten 2008 /1, Ankara, 71-80.
  • EKER, S. (2005). Çağdaş Türk Dili. Ankara.
  • ERGİN, M. (1983). Türk Dil Bilgisi. İstanbul.
  • GEMALMAZ, E. (1992). Standart Türkiye Türkçesi (STT)’nin Formanlarının Enformatif Değerleri ve Bu Değerlerin İhtiyaç Hâlinde Bu Dilin Gelişimine Muhtemel Etkileri. Erzurum.
  • GEMALMAZ, E. (2010). Türkçenin Derin Yapısı, Ankara, yay. haz. C. ALYILMAZ ve O. MERT.
  • HATİBOĞLU, V. (1973). Türkçede Pekiştirme. Ankara.
  • KARAHAN, L.(1999). Türkçede Söz Dizimi. Ankara.
  • KERİMOĞLU, C. (2006). Türkçe Dil Bilgisi Öğretiminde Söz Dizimi ile İlgili Kabuller Üzerine I (Kelime Grupları). Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 106-118.
  • KORKMAZ, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara.
  • KORKMAZ, Z. (1999). Türkiye Türkçesinde Benzetme Yoluyla Kurulan Birleşik Kelimeler. III. Uluslararası Türk Dili Kurultayı 1996, Ankara, 679-683.
  • KORKMAZ, Z. (2014). Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi). Ankara.
  • MERT, O. (2008). Orhun Yazıtlarında Kullanılan İşaretsiz (/.Ø./) Görev Ögeleri. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 38, 1-20.
  • ÖZTÜRK, D. (2008). Türkiye Türkçesinde Anlamca Kaynaşmış - Deyimleşmiş Birleşik Fiiller. Ankara.
  • PEKEL, A. G. (1943). Türkçe Kelime Üreme Yolları. İstanbul.
  • ÜSTÜNOVA, K. (2008). Türkiye Türkçesi Ad İşletimi (Biçim Bilgisi). İstanbul.
Year 2018, , 11 - 25, 30.06.2018
https://doi.org/10.32321/cutad.421295

Abstract

References

  • ABİK, A. D. (2010). Derleme Sözlüğünde Madde Birleştirme Önerileri ve Bu Maddeler Üzerine Değerlendirmeler. Türk Dilleri Araştırmaları, 20, 7-34.
  • AGAKAY, M. A. (1943). Türkçe Felsefe Terimlerinin Dil Bakımından Açıklanması Dolayısiyle Bazı Kelime Yapım Yolları. İstanbul.
  • AHANOV, K. (2008). Dil Bilimin Esasları, Ankara, Aktaran: M. CERİTOĞLU.
  • AKALIN, Ş. H. (1999). Şor Türkçesinde Birleşik Kelimeler. III. Uluslararası Türk Dili Kurultayı 1996, Ankara, 67-76.
  • AKALIN, Ş. H. vd. (2011). Türkçe Sözlük. Ankara.
  • AKSAN, D. (1998). Anlambilim-Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi. Ankara.
  • ALTUN, M. (2011). Türkçede Kelime Grupları Çözümlemeleri “Türk Romanlarından Örneklerle”. İstanbul.
  • ALYILMAZ, C. (1994). Orhun Yazıtlarının Söz Dizimi. Erzurum.
  • ALYILMAZ, C. (1999). Zamir n'si Eski Bir İyelik Ekinin Kalıntısı Olabilir mi?. Türk Gramerinin Sorunları II, Ankara, 148-156.
  • ALYILMAZ, C. (2003). Türkçede Fiil Deyimleri ve Öğretimi Üzerine. Türk Dili Dergisi, 620, 534-540.
  • ALYILMAZ, S. (2013). Güncel Türkçe Sözlük’te Yer Alan Argo Nitelikli Kavram İşaretleri. Leyla Karahan Armağanı, Ankara, 165-192.
  • ALYILMAZ, S. (2017). Türkçede Nesne Tekrarlı Fiiller. İstanbul.
  • ATABAY, N., KUTLUK, İ. ve ÖZEL, S. (2003). Sözcük Türleri. Ankara, yay. haz. D. AKSAN.
  • ATALAY, B. (1946). Türkçe’de Kelime Yapma Yolları. İstanbul.
  • DAŞDEMİR, M. (2014). Oklama Yöntemiyle Türkçenin Yapısal - İşlevsel Söz Dizimi. Erzurum.
  • DENY, J. (2012). Türk Dil Bilgisi. İstanbul, çev. A. U. ELÖVE.
  • DİZDAROĞLU, H. (1962). Türkçede Sözcük Yapma Yolları. Ankara.
  • DURUKAN, E. (2010). Türkiye Türkçesinde Sözcük Grupları ve Öğretimi Üzerine. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 43, 145-166.
  • EFENDİOĞLU, S. (2010). Zarf Tamlaması. TDAY Belleten 2008 /1, Ankara, 71-80.
  • EKER, S. (2005). Çağdaş Türk Dili. Ankara.
  • ERGİN, M. (1983). Türk Dil Bilgisi. İstanbul.
  • GEMALMAZ, E. (1992). Standart Türkiye Türkçesi (STT)’nin Formanlarının Enformatif Değerleri ve Bu Değerlerin İhtiyaç Hâlinde Bu Dilin Gelişimine Muhtemel Etkileri. Erzurum.
  • GEMALMAZ, E. (2010). Türkçenin Derin Yapısı, Ankara, yay. haz. C. ALYILMAZ ve O. MERT.
  • HATİBOĞLU, V. (1973). Türkçede Pekiştirme. Ankara.
  • KARAHAN, L.(1999). Türkçede Söz Dizimi. Ankara.
  • KERİMOĞLU, C. (2006). Türkçe Dil Bilgisi Öğretiminde Söz Dizimi ile İlgili Kabuller Üzerine I (Kelime Grupları). Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 106-118.
  • KORKMAZ, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara.
  • KORKMAZ, Z. (1999). Türkiye Türkçesinde Benzetme Yoluyla Kurulan Birleşik Kelimeler. III. Uluslararası Türk Dili Kurultayı 1996, Ankara, 679-683.
  • KORKMAZ, Z. (2014). Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi). Ankara.
  • MERT, O. (2008). Orhun Yazıtlarında Kullanılan İşaretsiz (/.Ø./) Görev Ögeleri. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 38, 1-20.
  • ÖZTÜRK, D. (2008). Türkiye Türkçesinde Anlamca Kaynaşmış - Deyimleşmiş Birleşik Fiiller. Ankara.
  • PEKEL, A. G. (1943). Türkçe Kelime Üreme Yolları. İstanbul.
  • ÜSTÜNOVA, K. (2008). Türkiye Türkçesi Ad İşletimi (Biçim Bilgisi). İstanbul.
There are 33 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Linguistics
Journal Section Linguistics
Authors

Semra Alyılmaz

Publication Date June 30, 2018
Submission Date May 5, 2018
Published in Issue Year 2018

Cite

APA Alyılmaz, S. (2018). TÜRKÇEDE BİRDEN FAZLA ANLAM ÖGESİYLE (SENTAKTİK YOLLA) KAVRAMLARIN İŞARETLEMESİ. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 3(1), 11-25. https://doi.org/10.32321/cutad.421295