TÜRKÇEDE BİRDEN FAZLA ANLAM ÖGESİYLE (SENTAKTİK YOLLA) KAVRAMLARIN İŞARETLEMESİ

Year 2018, , 11 - 25, 30.06.2018

Semra Alyılmaz

https://doi.org/10.32321/cutad.421295

Cited By: 6

Abstract

Türkçe
ile ilgili kaynak eserlerde (dil bilgisi ve dil bilimi kitaplarında, ders
kitaplarında ve terim sözlüklerinde) Türkçenin kavramları işaretleme / sözcük
yapma yollarından bahsedildiğinde genelde kök, köken ve gövde hâlindeki anlamlı
dil ögelerinin (sözcüklerin) üzerlerine bazı görevli dil ögeleri (yapım ekleri
/ türetme ekleri) getirilerek kavramların
işaretlendiği belirtilir. Bu kavram işaretleme yöntemini “morfolojik yolla /
ekler vasıtasıyla kavramları işaretleme” olarak adlandırmak mümkündür.

Türkçede
yeni kavramlar adlandırılırken “morfolojik yolla / ekler vasıtasıyla kavramları
işaretleme” dışında birden fazla sözcük, farklı şekillerde bir araya
getirilerek de kavramlar işaretlenir. Türkçede, “sentaktik / söz dizimsel
yöntemle kavramları işaretleme” olarak adlandırabileceğmiz bu yolla yapılmış pek
çok kavram işareti bulunmaktadır.

Bu
makalede Türkçede sentaktik / söz dizimsel yöntemle yapılmış kavram
işaretlerinin yapıları örneklerle birlikte dikkatlere sunulmaktadır.

Keywords

Türkçe, sözcük, kavramları işaretleme, sentaktik / söz dizimsel yöntemle kavramları işaretleme

References

• ABİK, A. D. (2010). Derleme Sözlüğünde Madde Birleştirme Önerileri ve Bu Maddeler Üzerine Değerlendirmeler. Türk Dilleri Araştırmaları, 20, 7-34.
• AGAKAY, M. A. (1943). Türkçe Felsefe Terimlerinin Dil Bakımından Açıklanması Dolayısiyle Bazı Kelime Yapım Yolları. İstanbul.
• AHANOV, K. (2008). Dil Bilimin Esasları, Ankara, Aktaran: M. CERİTOĞLU.
• AKALIN, Ş. H. (1999). Şor Türkçesinde Birleşik Kelimeler. III. Uluslararası Türk Dili Kurultayı 1996, Ankara, 67-76.
• AKALIN, Ş. H. vd. (2011). Türkçe Sözlük. Ankara.
• AKSAN, D. (1998). Anlambilim-Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi. Ankara.
• ALTUN, M. (2011). Türkçede Kelime Grupları Çözümlemeleri “Türk Romanlarından Örneklerle”. İstanbul.
• ALYILMAZ, C. (1994). Orhun Yazıtlarının Söz Dizimi. Erzurum.
• ALYILMAZ, C. (1999). Zamir n'si Eski Bir İyelik Ekinin Kalıntısı Olabilir mi?. Türk Gramerinin Sorunları II, Ankara, 148-156.
• ALYILMAZ, C. (2003). Türkçede Fiil Deyimleri ve Öğretimi Üzerine. Türk Dili Dergisi, 620, 534-540.
• ALYILMAZ, S. (2013). Güncel Türkçe Sözlük’te Yer Alan Argo Nitelikli Kavram İşaretleri. Leyla Karahan Armağanı, Ankara, 165-192.
• ALYILMAZ, S. (2017). Türkçede Nesne Tekrarlı Fiiller. İstanbul.
• ATABAY, N., KUTLUK, İ. ve ÖZEL, S. (2003). Sözcük Türleri. Ankara, yay. haz. D. AKSAN.
• ATALAY, B. (1946). Türkçe’de Kelime Yapma Yolları. İstanbul.
• DAŞDEMİR, M. (2014). Oklama Yöntemiyle Türkçenin Yapısal - İşlevsel Söz Dizimi. Erzurum.
• DENY, J. (2012). Türk Dil Bilgisi. İstanbul, çev. A. U. ELÖVE.
• DİZDAROĞLU, H. (1962). Türkçede Sözcük Yapma Yolları. Ankara.
• DURUKAN, E. (2010). Türkiye Türkçesinde Sözcük Grupları ve Öğretimi Üzerine. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 43, 145-166.
• EFENDİOĞLU, S. (2010). Zarf Tamlaması. TDAY Belleten 2008 /1, Ankara, 71-80.
• EKER, S. (2005). Çağdaş Türk Dili. Ankara.
• ERGİN, M. (1983). Türk Dil Bilgisi. İstanbul.
• GEMALMAZ, E. (1992). Standart Türkiye Türkçesi (STT)’nin Formanlarının Enformatif Değerleri ve Bu Değerlerin İhtiyaç Hâlinde Bu Dilin Gelişimine Muhtemel Etkileri. Erzurum.
• GEMALMAZ, E. (2010). Türkçenin Derin Yapısı, Ankara, yay. haz. C. ALYILMAZ ve O. MERT.
• HATİBOĞLU, V. (1973). Türkçede Pekiştirme. Ankara.
• KARAHAN, L.(1999). Türkçede Söz Dizimi. Ankara.
• KERİMOĞLU, C. (2006). Türkçe Dil Bilgisi Öğretiminde Söz Dizimi ile İlgili Kabuller Üzerine I (Kelime Grupları). Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 106-118.
• KORKMAZ, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara.
• KORKMAZ, Z. (1999). Türkiye Türkçesinde Benzetme Yoluyla Kurulan Birleşik Kelimeler. III. Uluslararası Türk Dili Kurultayı 1996, Ankara, 679-683.
• KORKMAZ, Z. (2014). Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi). Ankara.
• MERT, O. (2008). Orhun Yazıtlarında Kullanılan İşaretsiz (/.Ø./) Görev Ögeleri. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 38, 1-20.
• ÖZTÜRK, D. (2008). Türkiye Türkçesinde Anlamca Kaynaşmış - Deyimleşmiş Birleşik Fiiller. Ankara.
• PEKEL, A. G. (1943). Türkçe Kelime Üreme Yolları. İstanbul.
• ÜSTÜNOVA, K. (2008). Türkiye Türkçesi Ad İşletimi (Biçim Bilgisi). İstanbul.