RECÂÎ-ZÂDE İBRÂHİM ŞEFÎK DÎVÂNI ÖRNEKLEMİNDE TARİHE EDEBİYATTAN BAKMAK

Year 2018, , 54 - 73, 17.12.2018

Pervin Çapan

https://doi.org/10.32321/cutad.429183

Abstract

                XIX.yy. şairlerinden olan
Recâî-zâde İbrahim Şefîk Efendi, H.1223/M.1808’de İstanbul’da doğmuştur.
Reisü’l-küttâb Recâî Efendi’nin torunu ve tezkireci Mehmed Celâleddin Bey’in de
oğludur. Küçük yaşta hem yetim, hem de öksüz kalır. Bir hanımın himayesinde
tahsilini sürdürerek, Gölpazârî Şakir Efendi’den Arapça, Cerrahpaşalı Hamdi
Efendi’den de hat öğrenir. 1250’den itibaren devlet hizmetine girer. Sadaret
kâtipliği görevinden başlayarak kabiliyeti ile dikkat çeker. Osman Gazi’den,
Sultan Abdülmecîd’e kadar, padişahların cülus tarihlerini gösteren bir tarih
manzumesi yazarak hâcegânlık derecesine yükselmiş, Sultan V. Murad’ın
velâdetine söylediği tarihle de nişan almıştır. 1263’te Sayda valisi olan Kâmil
Paşa’ya; 1265 yılında ise Mısır valisi Abbas Paşa’ya divan kâtibi olur. 1267
yılında İstanbul’a döner ve 1268’de evkaf muhasebeciliğine kadar yükselir.
H.1273/M.1856’da vefat eder. Recâî-zâde İbrahim Şefîk Dîvânı’nda sefer, fetih, savaş ve zaferler için söylenilen tarihler
başlığı altında değerlendirilmesi gereken pek çok tarih vardır. Bunlardan
Osmanlı tarihinin önemli hadiselerine düşülen tarihlerde şair, çağına tanıklık
eden bir duruşla tarihe belge olabilecek nitelikte bir söyleyiş benimsemiştir

 Bu makalede Recâî-zâde İbrahim Şefîk Dîvânı
örnekleminde şairin Osmanlı-Rus şavaşları üzerine söylediği tarihler ele alınarak
bu tarihlerin manzum tarih geleneği içindeki yeri, önemi ve edebî değerine
dikkat çekilecektir.  

Keywords

Klâsik Türk edebiyatı, tarih şiirleri, Recâî-zâde İbrahim Şefîk Dîvânı

References

• KAYNAKÇAÇapan, Pervin, (2007), “Recâî-zâde İbrahim Şefîk Dîvânı’nda Mevlânâ ve Mevlevîlik”, Türk Kültürü, Edebiyatı ve Sanatında Mevlânâ ve Mevlevîlik- Ulusal Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, Konya, s.41-86.Çapan, Pervin,(2012), “Şefîk Dîvânı Örnekleminde Manzum Tarih Düşürme Geleneği”, Prof.Dr.Minr Mengi Adına Türkoloji Sempozyumu(20-22 Ekim 2011) Bildirileri, Adana. Fatîn Efendi, (1271), Hâtimetü’l-Eş’âr, İstanbul.İstanbul Kütüphaneleri Türkçe Yazma Dîvânlar Kataloğu IV, (1969), Millî Eğitim Basımevi, İstanbul.Keleş, Erdoğan,(2013), Kırım Harbine Dair Notlar, Türk Tarih Kurumu, Ankara.Öztuna, Yılmaz,(1983), Büyük Türkiye Tarihi, C.7, Ötüken Yayınevi, İstanbul.Süleyman Nazîf,(1917), Batarya İle Ateş,İstanbul. Tural, S. Kemal, (1986), “Tarihçinin Edebiyat Dünyasından Alması Gerekenler veya Metoda Âit Düşünceler”, Türk Kültürü Araştırmaları, C.XXIV.