THE QUEST FOR BALANCE IN TURGUT UYAR’S ‘TIGHTROPE WALKER POEMS’

Year 2024, Volume: 9 Issue: 2, 1063 - 1079, 26.12.2024

Muhammet Can

https://doi.org/10.32321/cutad.1547254

Abstract

In the nascent stages of his poetic career, Turgut Uyar’s works Arz-ı Hal (1949) and Türkiyem (1952) encompass themes such as an affinity for Anatolia, poverty, homesickness, nature, and loneliness. These themes are conveyed through a straightforward and meaningful language. In subsequent years, however, Uyar adopted a more narrative and implicit style, reflecting the individual’s longing for nature and the desire to escape the pressures of urban life. The book Dünyanın En Güzel Arabistanı (1959), which consists of poems published in magazines between 1953 and 1959, provides the most illustrative examples of this transformation. ‘Tightrope walker poems’, each written in 1954, with two included in this collection, are particularly significant for highlighting the shift in the poet’s poetic perspective. These texts, titled “The Poem of the Tightrope Walker Arriving at Windless Loves”, “The Poem of the Tightrope Walker on Their Own”, “The Poem of the Tightrope Walker on the Wire”, and “The Poem of the Tightrope Walker Falling from the Wire” symbolize the existential struggles of the individual in the modern world, their inner conflicts, and societal relations. The image of the tightrope walker serves as a metaphor for the individual’s pursuit of balance, illustrating the complex dynamics between the individual and society. In these poems, the peril of standing on the wire and the risk of falling symbolize the individual’s existential plight in striving to understand their essence through seeking equilibrium in life. Through the figure of the tightrope walker, Uyar illustrates the imbalances, anxieties, and the need for renewal that individuals face while attempting to establish a unique existence. This figure reflects the conflicts within the individual’s inner world, the drive to defend oneself against societal pressures, and the desire for continuous self-renewal. The tightrope walker’s image underscores Uyar’s view that both the individual and the artist require constant renewal and reinvention. In this context, Uyar’s tightrope walker poems encapsulate the existential struggles of the modern individual and their quest to chart their own path apart from societal norms, while also providing a compelling narrative that aligns with the poet’s principle of crafting poetry that eschews mastery and embraces timelessness and renewal. These poems effectively convey the evolution in Uyar’s understanding of poetry and the individual’s need for perpetual transformation through powerful poetic expression.

Keywords

Turgut Uyar, Tightrope Walker, Quest for Balance, Existential Struggle, Modern Turkish Poetry

TURGUT UYAR’IN “TEL CAMBAZI ŞİİRLERİ”NDE DENGE ARAYIŞI

Abstract

Turgut Uyar, şiir hayatının ilk döneminde yayımladığı Arz-ı Hal (1949) ve Türkiyem (1952) adlı kitaplarında sade ve anlam odaklı bir dille Anadolu sevgisi, yoksulluk, gurbet, doğa ve yalnızlık temalarını işlerken, sonraki yıllarda daha öyküsel ve örtük bir anlatımı benimsemiş ve ağırlıklı olarak kent yaşamından bunalan bireyin doğaya duyduğu özlemi ve kaçış arzusunu yansıtmıştır. 1953-1959 yılları arasında çeşitli dergilerde yayımlanan şiirlerden oluşan Dünyanın En Güzel Arabistanı adlı kitabı bu değişimin en belirgin örneklerini sunmaktadır. Her biri 1954 yılında yazılarak ikisi bu kitaba dâhil edilmiş olan tel cambazı şiirleri şairin poetik anlayışındaki değişimi göstermesi ve semantik düzeyde vurgulaması bakımından önemlidir. “Tel Cambazının Rüzgârsız Aşklara Vardığını Anlatır Şiirdir”, “Tel Cambazının Kendi Başına Söylediği Şiirdir”, “Tel Cambazının Tel Üstündeki Durumunu Anlatır Şiirdir” ve “Tel Cambazının Telden Düşerken Söylediği Şiirdir” başlıklarını taşıyan bu metinler, bireyin modern dünyada yaşadığı varoluşsal mücadeleleri, içsel çatışmaları ve toplumla olan ilişkilerini sembolize eder. Denge arayışındaki bireyi temsil eden tel cambazı imgesiyle bireyin hem kendisiyle hem de toplumla olan karmaşık ilişkileri derinlemesine ele alınır. Uyar’ın şiir anlayışına ışık tutan bu şiirlerde tel cambazının tel üzerinde durma ve düşme riski, dünyaya atılarak var olan bireyin yaşamda denge arayışı ile özünü bulma mücadelesini temsil eder. Böylelikle Uyar, tel cambazını, bireyin özgün varoluşunu inşa etmeye çalışırken yaşadığı dengesizlikleri, kaygıları ve yenilenme gereksinimini anlatmak için kullanır. Bu figür, bireyin iç dünyasındaki çatışmaları, kendini topluma karşı savunma güdüsünü ve sürekli yenilenme arzusunu yansıtır. Şair, tel cambazı imgesi üzerinden hem bireyin hem de sanatçının sürekli bir yenilenme ve kendini yeniden icat etme gereksinimini vurgular. Bu bağlamda, Uyar’ın tel cambazı şiirleri, bir yandan modern bireyin varoluşsal sancılarını ve toplumdan ayrışarak kendi yolunu bulma çabasını simgelerken bir yandan da şairin ustalıktan kaçınan, eskimeme ve tazelenmeye dayalı şiir ilkesini vurgulayan etkileyici bir anlatı sunar. Bu şiirler, şairin şiir anlayışındaki değişimi ve bireyin sürekli bir dönüşüm ve yenilenme ihtiyacını güçlü bir şiirsel anlatımla aktarmaktadır.

Keywords

Turgut Uyar, Tel Cambazı, Denge Arayışı, Varoluşçuluk, Türk Şiiri

References

• Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü. (t.y.). Dengesi bozulmak. https://sozluk.gov.tr/ (Erişim tarihi: 15 Ağustos 2024). Batur, E. (1995). E/Babil yazıları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Caner, F. (2006). Turgut Uyar’ın huzursuzluğu. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Fedai, Ö. (2009). Garip ve İkinci Yeni şiirinde bir kaynak olarak humour ve ironi. Turkish Studies, 4(1), 998-1021.
• Güncel Türkçe Sözlük. (t.y.). Denge. https://sozluk.gov.tr/ (Erişim tarihi: 19 Ağustos 2024).
• Gürsoy, K. (2014). Varoluş ve felsefe. Ankara: Aktif Düşünce Yayınları.
• Karaca, A. (2010). İkinci yeni poetikası. Ankara: Hece Yayınları.
• Koçak, O. (2011). Bahisleri yükseltmek: Turgut Uyar şiirinde kendini yaratma deneyimi. İstanbul: Metis Yayınları.
• Kubbealtı Lugatı. (t.y.). Cambaz. https://lugatim.com (Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024).
• Kutsal Kitap (İncil). (t.y.). Yaratılış. https://kutsal-kitap.net/bible/tr/index.php?mc=1&sc=4#top (Erişim tarihi:12 Ağustos 2024).
• Özger, M. (2011). Turgut Uyar şiirinde denge metaforu. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1(2), 131-142.
• Sartre, J.-P., (1985). Varoluşçuluk. (A. Bezirci, Çev.), İstanbul: Say Yayınları.
• Sartre, J.-P., (2013). Tarihin sorumluluğunu almak. (Z. Direk ve G. Çankaya, Haz.), İstanbul: Metis Yayınları.
• Sönmez, I. (2002, Ağustos). Tomris Uyar anlatıyor: verdiğim özgürlükten kendime de isterim. Milliyet Sanat, (521), 91-93. https://www.edebiyathaber.net/tomris-uyar-anlatiyor-verdigim-ozgurlukten-kendime-de-isterim/ (Erişim tarihi: 21 Ağustos 2024).
• Şenderin, Z. (2012). Turgut Uyar: sanat hayatı ve eserleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 143-162.
• Uyar, B. T. (2014). Özünde dürüst bir adamdı babam. (D. A. Koç, Haz.). Turgut Uyar’ın çocuklarıyız (ss. 127-152). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Uyar, T. (2014). Büyük saat. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Uyar, T. (2018). Korkulu ustalık: şiir üzerine yazılar, söyleşiler, soruşturmalar / bir şiirden. (A. Karaca, Haz.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Yıldırım, F. (2007). Turgut Uyar’ın şiirlerinin yapı ve tema bakımından incelenmesi Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.