Determination The Damage Rate of Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) in Different Tomato Varieties Grown in The Open Field in Diyarbakır Province

Year 2023, Volume: 38 Issue: 2, 227 - 234, 29.12.2023

Ozan Akat , Selime Ölmez Bayhan

Abstract

Tomato ranks first among tradable agricultural products in terms of production-consumption amounts in the world. Tomato is one of the most important vegetables in the world and in our country due to its importance in human nutrition and its wide range of uses in the food industry such as frozen, canned, tomato paste, ketchup, tomato pickle, tomato juice. Tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera: Gelechiidae) is the main pest in tomatoes. In 2022, a study was carried out on 3 tomato varieties (Alaturka F1, Falcon, Eastern H-2274) and Lice tomato and Karacadağ tomato genotypes specific to the region in order to determine the damage rate of different tomato varieties cultivated in open field in Diyarbakır province. The fruits and leaves of at least 20 random plants of each tomato variety and genotype were checked and the damage rate was determined. In the fruits of tomato varieties that are commercially grown in Diyarbakır Province; The damage rate was 29.09% in Falcon variety, 32.55% in H-2274 variety and 27.14% in Alaturka F1 variety. Among genotypes; It was 37.83% in Lice tomatoes and 33.33% in Karacadağ tomatoes. In the leaves of tomato varieties that are commercially grown in Diyarbakır Province; The damage rate was 49.26% in Falcon variety, 58.68% in H-2274 variety and 45.45% in Alaturka F1 variety. Among genotypes; It was 47,52% in Lice tomatoes and 54.06% in Karacadağ tomatoes. It is known that the rate of damage varies depending on many factors. The damage rate data obtaıned at the end of our study were also compared wıth the characterıstıc features of the varıetıes and genotypes. The hardness of the flesh of Alaturka F1 variety was the hardest and Falcon, H-2274, Karacadağ and Lice were ranked respectively. It was determined that the flesh thickness of the fruits of Lice genotype was softer than the fruits of other varieties and genotypes. For this reason, it is thought that the damage to the fruits of Lice genotype is higher. According to the findings, hairiness was the highest in Lice genotype, followed by Karacadağ, Falcon, H-2274, Alaturka F1. In this context, when the leaf damage rate and hairiness structure were evaluated, it was determined that Lice genotype was the most resistant species after Alaturka F1 variety. The fact that Alaturka F1 variety is more resistant than Lice genotype can be explained by the fact that this variety is a hybrid variety.

Keywords

Tuta absoluta, Damage rate, Diyarbakır, Tomato

Supporting Institution

Dicle Üniversitesi - BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ

Project Number

Ziraat.22.005

Thanks

This work supported by the Dicle University Scientific Research Projects Coordinator (Project No: Ziraat.22.005), Diyarbakır.

Diyarbakır ilinde, Açık Alanda Yetiştiriciliği Yapılan Farklı Domates Çeşitlerinde Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae)’nın Zarar Oranının Belirlenmesi

Abstract

Domates, dünyada üretim-tüketim miktarı, ticarete konu olan tarım ürünleri arasında ilk sırada yer almaktadır. İnsan beslenmesinde önemi ve gıda sanayinde; dondurulmuş, konserve, salça, ketçap, domates turşusu, domates suyu gibi çok çeşitli kullanım alanlarına sahip olması nedeniyle dünyada ve ülkemizde önemli sebzelerin başında gelmektedir. Tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera: Gelechiidae) domateste ana zararlı konumundadır. 2022 yılında, Diyarbakır ilinde açık alanda yetiştiriciliği yapılan farklı domates çeşitlerinde zarar oranını belirlemek amacıyla, 3 domates çeşidi (Alaturka, Falcon, Eastern H-2274) ve bölgeye özgü Lice domatesi, Karacadağ domatesi genotipleri üzerinde çalışma yapılmıştır. Her domates çeşidi ve genotipinden rastgele en az 20 bitkinin meyve ve yaprakları kontrol edilerek zarar oranı belirlenmiştir. Diyarbakır ilinde ticari olarak yetiştirilen domates çeşitlerinin meyvelerinde; Falcon çeşidinde %29,09, H-2274 çeşidinde %32,55 ve Alaturka F1 çeşidinde %27,14 oranında zarar tespit edilmiştir. Genotipler arasında ise; Lice domatesinde %37,83 ve Karacadağ domatesinde %33,33 olmuştur. Diyarbakır ilinde ticari olarak yetiştirilen domates çeşitlerinin yapraklarında; Falcon çeşidinde %49,26, H-2274 çeşidinde %58,68 ve Alaturka F1 çeşidinde %45,45 oranında zarar tespit edilmiştir. Genotipler arasında ise; Lice domatesinde %47,52 ve Karacadağ domatesinde %54,06 olarak tespit edilmiştir. Zarar oranının birçok faktöre bağlı olarak değiştiği bilinmektedir. Çalışmamız sonunda elde edilen zarar oranı verileri çeşit ve genotiplerin karakteristik özellikleri ile de karşılaştırılmıştır. Alaturka F1 çeşidinin meyve eti sertliğinin en sert olduğu ve sırasıyla Falcon, H-2274, Karacadağ ve Lice'nin sıralandığı görülmüştür. Lice genotipine ait meyvelerin et kalınlığının diğer çeşit ve genotiplere ait meyvelere göre daha yumuşak olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle Lice genotipinin meyvelerindeki zararın daha yüksek olduğu düşünülmektedir. Elde edilen bulgulara göre tüylülük Lice genotipinde en yüksek olurken, bunu Karacadağ, Falcon, H-2274, Alaturka F1 takip etmiştir. Bu bağlamda yaprak zarar oranı ve tüylülük yapısı değerlendirildiğinde Lice genotipinin Alaturka F1 çeşidinden sonra en dayanıklı tür olduğu tespit edilmiştir. Alaturka F1 çeşidinin Lice genotipine göre daha dayanıklı olması, bu çeşidin melez bir çeşit olması ile açıklanabilir.

Keywords

Tuta absoluta, Zarar oranı, Diyarbakır, Domates

Project Number

Ziraat.22.005

References

• Aksoy, E. (2014). The spread of tomato leaf gallery moth [Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae)] in the Karacabey district of Bursa province in the open tomato growing areas, population change and the fight against mass trapping. Uludağ University Institute of Natural and Applied Sciences. Mohsenin, N.N. (1970).
• Physical Properties of Plant and Animal Materials. Gordon and Breach Science Publishers, New York Anonymous 2021, Ministry of Agriculture and Forestry, Instıtute Of Agrıcultural Economy And Polıcy Development https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge (Accessed date: 28.11.2022).
• Anonymous 2022a, Ministry of Agriculture and Forestry, Instıtute Of Agrıcultural Economy And Polıcy Development https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge (Accessed date: 28.11.2022).
• Anonymous 2022b, Ministry of Agriculture and Forestry, Instıtute Of Agrıcultural Economy And Polıcy Development https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge (Accessed date: 30.09.2022).