Hakem Kılavuzu
Çatalhöyük Uluslararası Turizm ve Sosyal Araştırmalar Dergisi’nin özgün ve önemli makaleleri yayınlamayı amaçladığını göz önünde bulundurarak, hakemlerden aldığımız makale başvurularının değerlendirilmesinde yardımcı olmalarını istiyoruz.
Aşağıda makale değerlendirme süreci, nasıl hakem olunacağı ve nasıl iyi bir inceleme yazılacağına dair tavsiyeler yer almaktadır. Ayrıca objektif ve yapıcı bir hakemliğin nasıl yapılacağına dair daha fazla bilgi sağlayan COPE İlkelerine dayanan hakemlik şart ve koşullarımız yer almaktadır.
Çatalhöyük Uluslararası Turizm ve Sosyal Araştırmalar Dergisi çift taraflı kör hakemlik modelini benimsemiştir.

Hakemlerin Seçimi
Hakemler, makalenin ilgili olduğu bilim alanında doktora derecesine sahip olan ve yayını bulunan uzmanlar arasından seçilir. Türk üniversitelerinde görevli uzmanların bilgilerine YÖK Akademik web sitesinden yurt dışındaki uzmanların bilgilerine ise Publons’dan erişim sağlanır.

Hakemlerin Görev ve Sorumlulukları
1) Objektiflik: İncelemeler objektif olarak yapılmalıdır. Hakemler, olabilecek her türlü kişisel önyargının farkında olmalı ve bir makaleyi incelerken bunu hesaba katmalıdır. Hakem, kararını destekleyici değerlendirmelerini açıkça ifade etmelidir.
2) Editöryal Karara Katkı: Hakem değerlendirmesi, editöre editoryal kararlar vermede yardımcı olur ve yazara makaleyi geliştirme fırsatı sunar. Bu açıdan bir makaleyi inceleme konusunda kendini yetersiz hisseden veya kısa sürede incelemeyi tamamlayamayacağını düşünen bir hakem hakemlik davetini kabul etmemelidir.
3) Gizlilik: İncelenmek üzere dergiye ulaşan tüm makaleler, gizli tutulmalıdır. Hakemler, makale hakkındaki incelemeleri veya bilgileri kimseyle paylaşmamalı veya yazarlarla doğrudan iletişime geçmemelidir. Çalışmada yer alan bilgiler, yazarın açık yazılı izni olmadan bir hakem tarafından kendi araştırmasında kullanılmamalıdır. Akran değerlendirmesi yoluyla elde edilen ayrıcalıklı bilgi veya fikirler gizli tutulmalı ve kişisel kazanç için kullanılmamalıdır.
4) Araştırma ve Yayın Etiği İhalleri Konusunda Hassasiyet: Hakemler, makaledeki olası etik konulara karşı dikkatli olmalı ve bunları editöre rapor etmelidir.
5) Çıkar Çatışması: Hakemler, yazarlar veya makalelerin bağlı olduğu kurumlarla ilişkilerinden kaynaklanan olası çıkar çatışmaları olan bir makaleyi incelemeyi kabul etmemelidir.
6) Hakeme Atıf Talebi: Bir hakem, bir yazarın, hakemin (veya onların ortaklarının) çalışmasına atıflar içermesini önerirse, bu, hakemin atıf sayısını artırmak veya çalışmalarının görünürlüğünü artırmak amacıyla değil gerçek bilimsel nedenlerle olmalıdır.

İnceleme Yapma
Hakemlerin değerlendirmeleri objektif olmalıdır. Hakem süreci sırasında hakemlerin aşağıdaki hususları dikkate alarak değerlendirmelerini yapmaları beklenir.
- Makale yeni ve önemli bir bilgi içeriyor mu?
- Öz, makalenin içeriğini net ve düzgün bir şekilde tanımlıyor mu?
- Yöntem bütünlüklü ve anlaşılır şekilde tanımlanmış mı?
- Yapılan yorum ve varılan sonuçlar bulgularla kanıtlanıyor mu?
- Alandaki diğer çalışmalara yeterli referans verilmiş mi?
- Dil kalitesi yeterli mi?
- Özet/Abstract/anahtar kelimler/keywords makalenini içeriğini doğru bir şekilde yansıtıyor mu?

Editörlerin Seçimi
Editörler, derginin yayın kapsamına uygun olarak doktora derecesine sahip olan ve yayını bulunan uzmanlar arasından seçilir.

Türkiye Editörler Çalıştayı Grubu
Çatalhöyük Uluslararası Turizm ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, editörler için yararlı olacağını düşünerek diğer editörlerle iletişim içinde olmalarını destekler. Editörlerimiz, Türkiye Editörler Çalıştayı Grubu’na üyedir.

Editörlerin Görev Sorumlulukları
Hakem Sürecini Koordine
Editör, hakem değerlendirme sürecinin adil, tarafsız ve zamanında olmasını sağlamalıdır. Araştırma makaleleri en az iki harici hakem tarafından gözden geçirilmelidir ve gerektiğinde editör ek görüş almalıdır.

Hakemlerin Belirlenmesi
Editör; uygun, kapsayıcı ve çeşitli temsil ihtiyacını dikkate alarak, ilgili alanda uygun uzmanlığa sahip hakemleri seçecektir. Editör, hileli hakemlerin seçiminden kaçınmak için en iyi uygulamaları izleyecektir.

Gizliliği Koruma
Editör, ilgili yazarlar ve hakemlerle aksi kararlaştırılmadıkça, dergiye gönderilen tüm materyallerin ve hakemlerle yapılan tüm iletişimlerin gizliliğini korumalıdır. İstisnai durumlarda ve yayıncıya danışarak, editör şüpheli araştırma suistimalini araştırmak için gerekli gördüğü durumlarda diğer dergilerin editörleriyle sınırlı bilgi paylaşabilir. Editör, hakemlerin kimliklerini korumalıdır. Gönderilen bir makalede yer aln bilgiler, yazarın açık yazılı izni olmadan editörün kendi araştırmasında kullanılmamalıdır. Hakem sürecinde elde edilen ayrıcalıklı bilgi veya fikirler gizli tutulmalı ve kişisel menfaat için kullanılmamalıdır.

Tarafsızlık
Editör yazıları entelektüel içeriği açısından ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, dini inanç, etnik köken, vatandaşlık veya yazarların politik felsefesine bakmaksızın değerlendirmelidir.

İddiaların Araştırılması
Etik ihlale dair ikna edici kanıtlar bulan bir editör, makalenin düzeltilmesi, geri çekilmesi veya başka bir düzeltmenin yapılmasını sağlamak için Yayın Kurulu ve Yayıncıyla iletişime geçmelidir.

Çıkar Çatışması
Editör, kendisinin veya aile üyeleri tarafından yazılmış makalelerle ilgili kararlarda yer almamalıdır. Ayrıca, böyle bir çalışma, derginin tüm olağan prosedürlerine tabi olmalıdır. Editör, yazarlar ve hakemler tarafından olası çıkar çatışmalarının ifşa edilmesiyle ilgili ICMJE yönergelerini uygulamalıdır.

Yayın Kararı
Editör, hakem raporlarını inceleyerek dergiye gönderilen yazılardan hangisinin yayınlanması gerektiğine karar vermekle sorumludur. Editör, Yayın Kurulunun belirlediği politikalarına uymak zorundadır.

Dergiye Atıf Talebi
Editör, herhangi bir dergi metriğini yapay olarak artırarak derginin sıralamasını etkilemeye çalışmamalıdır. Editör, bilimsel nedenler dışında, kendi dergisi veya başka bir derginin makalelerine atıfta bulunulmasını talep etmeyecektir.

Düzeltme, Geri Çekme, Endişe İfadesi Yayımlama
Editörler, yayınlanan makalede, bulguları, yorumları ve sonuçları etkilemeyen küçük hatalar tespit edilirse düzeltme yayınlamayı düşünebilirler. Editörler, bulguları ve sonuçları geçersiz kılan büyük hatalar / ihlaller söz konusu olduğunda, makaleyi geri çekmeyi düşünmelidir. Yazarlar tarafından araştırma veya yayını kötüye kullanmaya yönelik olasılık söz konusu ise bulguların güvenilir olmadığına ve yazarların kurumlarının olayı soruşturmadığına dair kanıtlar var veya olası soruşturma haksız veya sonuçsuz görünüyor ise, editörler endişe ifadesi yayınlamayı düşünmelidir. Düzeltme, geri çekme veya endişe ifadesi ile ilgili olarak COPE ve ICJME yönergeleri dikkate alınır.