A SYSTEMATIC REVIEW OF THE STUDIES ON THE GOD IMAGE IN THE SAMPLE OF TÜRKİYE

Year 2023, Volume: 26 Issue: 65, 491 - 537, 15.12.2023

Özlem Güler Aydın

https://doi.org/10.15745/da.1315063

Abstract

The objective of this article is to conduct a systematic review of empirical research focused on the concept of God image within the context of Türkiye. The multidimensional nature of the God image is explored, and its associations with various variables, encompassing sociodemographic and psychological aspects, are thoroughly examined. The review also considers the correlation between God image and psychopathology, as well as spiritual care. The findings from this review, specific to the Turkish sample, suggest that the God image doesn't consistently vary with age, but a positive relationship is evident, indicating a tendency for a more positive God image with age. Women tend to have a more love-oriented God image than men. However, no significant distinctions were found in terms of income and educational levels. Moreover, variations of God image may be influenced by the type of school (religious or secular) and parental attitudes. Studies suggest that individuals raised in environments characterized by oppressive, authoritarian, or neglectful parenting are prone to form fear-oriented God images, while those with democratic parenting tend toward love-oriented God images. Subjective religiosity and positive religious coping are also proposed to have a positive correlation with the perception of God. Alongside sociodemographic variables, it is argued that a more positive and love-oriented God image is positively associated with enhanced psychological health, greater well-being, effective coping, positive self-esteem, lower depression, and fewer psychopathological symptoms. Despite the insights from the review of 55 studies, the diversity of examined variables necessitates more extensive research to draw general conclusions for each variable within the Turkish sample. Finally, fields requiring further investigation were also identified.

Keywords

Psychology of Religion, God Image, Systematic Review, God Perception Scale, Türkiye

Türkiye Örneğinde Tanrı Algısına İlişkin Çalışmaların Sistematik Bir İncelemesi

Abstract

Bu makalenin amacı, Türkiye örnekleminde Tanrı algısı üzerine yapılmış ampirik araştırmaların sistematik bir incelemesini sunmaktır. Tanrı algısı çok boyutlu bir yapı olarak ele alınmış ve Tanrı algısının sosyodemografik ve psikolojik süreçleri içeren diğer değişkenlerle ilişkisi tartışılmıştır. Tanrı algısı ile psikopatoloji ve manevi bakım arasındaki ilişki de gözden geçirilmiştir. İnceleme sonucunda Tanrı algısının yaşa göre her zaman anlamlı bir farklılık göstermediği ancak ilişkinin olumlu yönde seyrettiği, yaş ilerledikçe Tanrı algısının daha olumlu olduğu söylenebilir. Cinsiyet farklılığına bakıldığında kadınların erkeklere göre daha olumlu bir Tanrı algısına sahip oldukları, gelir düzeyi ve eğitim düzeyi açısından ise anlamlı bir farklılığın olmadığı görülmüştür. Ayrıca Tanrı algısının okul türüne göre (dini ve seküler okullar) farklılık gösterebildiği, Tanrı algısının oluşumunda anne baba tutumlarının önemli olduğu görülmüştür. Çalışmalar baskıcı, otoriter veya ilgisiz/ ihmalkar anne baba tutumları ile büyüyen insanların Tanrı algılarının daha korku yönelimli olduğunu, demokratik anne baba tutumları ile büyüyenlerin ise daha sevgi yönelimli Tanrı algıları olduğunu göstermiştir. Öznel dindarlık ve olumlu dini başa çıkmanın Tanrı algısı ile pozitif ilişkili olabildiği sonucuna varılmıştır. Sosyodemografik değişkenlere ek olarak, sevgi yönelimli Tanrı algısının daha iyi psikolojik sağlık, daha yüksek iyi oluş, etkili ve olumlu başa çıkma, olumlu benlik saygısı, daha düşük depresyon ve daha düşük psikopatolojik belirtilerle pozitif yönde ilişkili olduğu söylenebilir. Gözden geçirilen 55 çalışma içerisinde pek çok bulguya ulaşılmış olsa da incelenen değişkenlerin çok çeşitli olduğu, ancak her değişken hakkında genel bir çıkarım yapmak için yeterli çalışma olmadığı, bu nedenle halen Türkiye örnekleminde Tanrı algısı ile ilgili çalışmaların artırılması gerektiği düşünülmektedir. Son olarak, daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulan alanlar tartışma bölümünde ele alınmıştır.

Keywords

Din Psikolojisi, Tanrı Algısı, Sistematik Gözden Geçirme, Tanrı Algısı Ölçeği, Türkiye

References

• Akyüz, Züleyha. Gençlerde Benlik saygısı ve Tanrı tasavvuru. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
• Angın, Yasemin. Obsesif Kompulsif Bozukluk Tanılı Hastalarda Dini Yönelim ve Tanrı Algısının İncelenmesi: Bir Karma Yöntem Araştırması. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2020.
• Anuştekin, M. Nesim. Ortaöğretim Öğrencilerinin Yalnızlık Düzeyleri İle Tanrı Algıları Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Apak, Hıdır. “Sosyal Hizmet Bölümü Öğrencilerinin Tanrı Algısı: Bingöl Üniversitesi Örneği”. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 6/11 (2016), 219-230. https://www.researchgate.net/publication/324362880_Sosyal_Hizmet_Bolumu_Ogrencilerinin_Tanri_Algisi_Bingol_Universitesi_Ornegi
• Arıcı, İsmail - Tokur, Behlül. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Tanrı Algıları ve Hoşgörü Eğilim Düzeyleri Arasındaki İlişki”. Turkish Studies 12/10 (2017), 31-48. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11991
• Asar, Çiğdem. Lise Öğrencilerinin Tanrı Tasavvuru ile Değer Yönelimleri Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma: Yalova Örneği. Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2020.
• Aydın, Eyyup. Tanrı Algısı ve Peygamber Algısı İlişkisi (Diyanet İşleri Başkanlığı Taşra Teşkilatı Görevlileri Örneği). Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2018.
• Bacanlı, Hasan. “Tanrı ve Peygamber Kavramları”. Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi 2 (1995), 155-163.https://isamveri.org/pdfdrg/D01239/1995_2/1995_02_BACANLIH.pdf
• Bassett, Rodney. L.- et al.. Picturing God: “A Nonverbal measure of God Concept for Conservative Protestans”. Journal of Psychology and Chistianity 9 (1990), 73-81. https://psycnet.apa.org/record/1990-30597-001
• Başar, Serpil. Gebelik Sürecinde Kadınlara Yönelik Olarak Hastanede Manevi Bakım Uygulamaları (İzmir Örneği). Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2021.
• Belen, Fatıma Zeynep. - vd. “Türk Tasavvuf Müziği ve El Sanatları ile Yapılandırılmış Manevi Bakım Uygulaması: Kırıkkale Şehit Anneleri Örneği”. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 24/41 (2019), 99-134. https://doi.org/10.30623/harranilahiyatdergisi.550377
• Benson, Peter - Spilka, Bernard. “God Image As a Function of Self-esteem and Locus of Control”. Journal for the Scientific Study of Religion 12 (1973), 297-310. https://doi.org/10.2307/1384430
• Boylan, Gerard .M. Self Image/God Image: A Study of Recovery from Addiction. California: Menlo Park, Unpublished Master Thesis, 1988. https://www.proquest.com/openview/4974f91d7edcc7f41c5dc314db68bcea/1?pq-origsite=gscholar&cbl=18750&diss=y
• Braam, Arjan W. – et al. “God Image and Five-Factor Model Personality Characteristics in Later Life: A study among inhabitants of Sassenheim in The Netherlands”. Mental Health, Religion & Culture 11/6 (2008), 547-559. 10.1080/13674670701641886
• Ceylan, U. Esra. Ölümlülük Bilincinin Dini Başa Çıkma, Tanrı Algısı, Ölüm Kaygısı Ve Psikolojik İyi Olma İle İlişkisi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2018.
• Chatraii Maryam - Karimian Narges. “Predicting the image of god based on Personality traits (Neuroticism, aggressiveness and extraversion)”. The Interdisciplinary Quarterly of Applied Researches on Islamic Humanities 1/2 (2017), 77-92. http://arh.sccsr.ac.ir/article-1-30-en.html
• Çelikten, Gözde. Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Çocukların Manevi İhtiyaçları ve Annelerine Uygulanan Manevi Güçlenme ve Bakım Programının Etkisi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
• Çifçi, Ayşenur. 14-18 Yaş Grubunda Tanrı Algısı İle Psikolojik Sağlamlık İlişkisinin İncelenmesi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi. 2019.
• Çolak, Burçin. İnanca Dair Önermelerle Bilimsel Önermelere Verilen Tepkilerin Nörogörüntülemesi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2021.
• Dağcı, Abdullah. Huzurevi Yaşlılarının Manevi Gereksinimlerinin Belirlenmesi ve Değer Odaklı Manevi Bakım Programının Umut, Psikolojik İyi Oluş ve Tanrı Algısı Düzeyleri Üzerindeki Etkililiğinin Değerlendirilmesi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2020.
• Dalfidan, Büşra. Tanrı tasavvuru ve mutluluk ilişkisi (Bursa-İstanbul Örneği). Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Dezutter, Jessie - et al. “God image and happiness in chronic pain patients: The mediating role of disease interpretation”. Pain Medicine 11/5 (2010), 765–773. https://doi.org/10.1111/j.1526-4637.2010.00827.x
• Dilek, Yunus. Ergenlerde Tanrı Algısı ile Şiddet Eğilimi Arasındaki İlişki Üzerine Bir Çalışma. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Doehring, Carrie. Internal desecration: Traumatization and Representations of God. Lanham, MD: University Press of America, 1993.
• Doğan, Murat. Ergenlerde Tanrı Algısı ve Karar Verme Stilleri Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2016.
• Ebrahimi Dınvar, Pervaneh. Travma Sonrası Stres, Dünyaya İlişkin Varsayımlar ve Tanrı Algısı Arasındaki İlişki. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2011.
• Ebrahimi, Elham - Farouee Firoozi, A. “The impacts of parenting style and perceived childhood attachment on children’s concept of God”. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences 13/1 2019, e1579. 10.5812/ijpbs.1579
• Edwards, Keith - et al. Religious Experiences as a Function of Self-concept and Interpersonal Behavior. La Miranda: Rosemead Graduate School of Psychology, Biola College,CA, Unpublished manuscript, 1979.
• Erdal, Hamiyet Ece. Özel Gereksinimli Çocuğa Sahip Annelerin Umutsuzluk Düzeyi Tanrı Algısı ve Çocuğunu Kabul-Ret Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Erdoğan, Emine. Tanrı Algısı, Dini Yönelim Biçimleri ve Dindarlığın Psikolojik Dayanıklılıkla İlişkisi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2014.
• Erdoğruca Korkmaz, Nuran. Bağlanma, İnsan-Tanrı İlişkisi ve Psikolojik İyi Olma Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2012.
• Flannelly, Kevin. J.-et al. “Beliefs about God, Psychiatric Symptoms, and Evolutionary Psychiatry”. Journal of Religion and Health 49/2 (2010), 246–261. https://doi.org/10.1007/s10943-009-9244-z.
• Francis, Leslie J.,-et al. “God Images and Self-worth among Adolescents in Scotland”. Mental Health, Religion & Culture 4/2 (2001), 103-108. 10.1080/13674670126955
• Gençdoğan, Başaran. “Sinemanın Tanrı Algısı ve Dini Bilgilerin Gelişimine Etkisi”. Uluslararası Sinema ve Din Kongresi, 1/ 1-10. İstanbul: 2015.
• Ghanbari Hashemabadi, B. - et al.. “Image of God and its relationship with demographics variables, self-concept and self-efficacy”. Research in Clinical Psychology and Counseling 2/1 (2012). 10.22067/ijap.v2i1.13923
• Good, Jeanette A. Shame, Images of God, and the Cycle of Violence in Adults Who Experienced Childhood Corporal Punishment . Boston: Boston University, Doctoral Thesis, 1999.
• Gök Uğur, Hacer- vd. “Yaşlı Hastalara Bakım Veren Kadınlarda Tanrı Algısıyla Bakım Yükü Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. 1.Uluslararası 4.Ulusal Kültürlerarası Hemşirelik Kongresi, Şanlıurfa: 2017.
• Göregen, Feride - Yıldız, Mualla. “Ergenlerde Tanrı Algısı, Affetme Eğilimi ve Öfke İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”. The Journal of Religious Studies 24/61 (2021), 427–458. https://doi.org/10.15745/da.1005027
• Greeley, Andrew M. “Evidence That a Maternal Image of God Correlates with Liberal Politics”. Sociology and Social Research 72 (1988), 150–154.
• Güler Aydın, Özlem. “Tanrı Algısı ve Çeşitli Psikolojik Değişkenler Arasındaki İlişki”. Unpublished Study, 2010. Güler Aydın, Özlem. Yaşamı Sürdürmede Dini İnancın Rolü. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2011.
• Güler Aydın, Özlem. “The Role of Spirituality on the Effects of the COVID-19 Pandemic on Daily Life and Psychological Status in Türkiye”. Unpublished Study, 2021.
• Güler, Özlem. “Tanrı Algısı Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması”. Ankara Universitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 48/1 (2007), 123-133. https://doi.org/10.1501/Ilhfak_0000000932
• Güzel, Zeynep. Gençlerde Tanrı Tasavvuru ve Huzur İlişkisi (Aksaray Abdülhamid Han Fen Lisesi Örneği). Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
• Hacıkeleşoğlu, Hızır. Ebeveyn Tutumları ve Kişilik Özelliklerinin Tanrı Tasavvuru ile İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Hammersla, Joy Fisher. et al. “God Concepts and Religious Commitment Among Christian University Students”. Journal for the Scientific Study of Religion 25/4 (1986), 424-435. https://doi.org/10.2307/1385909
• Hanisch, Helmut. Die zeichnerische Entwicklung does Gottesbildes bei Kindern und Jugendlichen, Stuttgart: Calwer Verlag: Evangelische Verlagsanstalt, 1996.
• Hanisch, Helmut. Children’s and young people’s drawings of God, University of Gloucestershire, Lecture. October 21, 2002.
• Hansel, Chrissie F. Emerging Adults’ Concepts of God: Parenting Styles, Gender Differences, and Religious Fundamentalism. San Marcos: California State University, Master Thesis, 2014.
• Jolley, Jerry C. - Taulbee, Steven J. “Assessing Perceptions of Self and God: Comparison Prisoners and Normals”. Psychological Reports 59/3 (1986), 1139-1146. 10.2466/pr0.1986.59.3.1139
• Justice, William G. - Lambert, Warren. “A Comparative Study of the Language People Use to Describe the Personalities God and Their Earthly Parents”. Journal of Pastoral Care, 40/2, (1986), 166-172. https://doi.org/10.1177/002234098604000210
• Kalgı, Mehmet Emin. Öğretmen ve Öğrencilerin Tanrı Algısı İle İlgili Görüşlerini Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. içinde: İlahiyat Yazıları, ed. Veysi Ünverdi, İKSAD Yay. 46 (2018).
• Kalıç, Murat. Dünyevileşme ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2021.
• Kane, Donna, - et al. “Perceptions of God by Survivors of Childhood Sexual Abuse: An Exploratory Study in an Underresearched Area”. Journal of Psychology and Theology 21/3 (1993), 228-237. https://doi.org/10.1177/00916471930210030
• Karaca, Faruk - Hacıkeleşoğlu, H.. “Allah Tahayyülleri Ölçeği”. İlahiyat Tetkikleri Dergisi 54 (2020), 67-83. https://doi.org/10.29288/ilted.771686
• Karakaş, Ahmet.C. “Paylaşma Tutumlarının Sınav Kaygısı-Gelecek Kaygısı İle İlişkisi (Sakarya İli Örneği)”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 2/1 (2013), 135-157. https://dergipark.org.tr/tr/pub/itobiad/issue/8757/109261
• Kaya, Feridun. İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinde Tanrı Algısı ve Kaygı İlişkisi Üzerine Bir Araştırma Ağrı İli Örneği. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Kekik, H.Cemal. Yatılı Bölge Ortaokulu Öğrencilerinde Bağlanma Stilleri ve Tanrı Algısı İlişkisi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Khirizad, Babak. Transpersonel Psikolojide Affetmek. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2016.
• Kılınç, B. Merve vd. Cinsel utangaçlığın, dindarlık ve Tanrı algısı ile ilişkisinin değerlendirilmesi: Dinler arası bir çalışma. Sözel Bildiri. 20. Ulusal Psikoloji Kongresi, 15-17 Kasım 2018, TED Üniversitesi.
• Kıraç, Ferdi. Eşcinsellikle İlgili Dini- Psikolojik Algılar ve Maneviyat (Erkek Eşcinsel Örneklem). Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2013.
• Kıraç, Ferdi. “The Mediating Role of Self-esteem in the Relationship Between Childhood Maltreatment and God Image Among Turkish Muslims”. Archive for the Psychology of Religion. (2021), September. 10.1177/00846724211047274
• Kış, Betül. Müslümanlarda Bağlanma ve Tanrı Algısı. İstanbul: Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Kim, Hwacha. God Image, Shame, and Psychological Adjustment Among College Students: A Korean-U.S. Cross Cultural Study. US: Biola University, Doctoral Thesis, 2009.
• Kirkpatrick Lee A. “The Role of Attachment in Religious Belief and Behavior”. Advances in Personal Relationships. Eds. D. Perlman- K. Bartholomew. 239–265. London: Jessica Kingsley, 1994.
• Koohsar, Ali A.H. - Bonab, Bagher G. “Relation between Quality of Image of God with Anxiety and Depression in College Students”. Procedia - Social and Behavioral Sciences 29 (2011), 252 – 256. 10.1016/j.sbspro.2011.11.234
• Krejci, Mark K.. “Gender comparison of God Schemas: A Multidimensional scaling analysis”. The International Journal fort pense he Psychology of Religion. 8, (1998), 57-66. https://doi.org/10.1207/s15327582ijpr0801_7
• Kula, Tahsin. Ergenlerde Öfke Duygusu; Benlik Algısı, Tanrı Algısı, Suçluluk ve Utanç Duyguları Açısından Bir Değerlendirme (Diyarbakır Örneklemi). Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2012.
• Kuşat, Ali. “Ergenlerde Allah Tasavvuru”. Dindarlığın Sosyo-Psikolojisi, ed. Ünver Günay ve Celalettin Çelik. 113-156. Adana: Karahan Yayınları, 2006.
• Lawrence, Richard T. “Measuring the Image of God: The God Image Inventory and the God Image Scales”. Journal of Psychology and Theology 25-2 (1997), 214–226. https://doi.org/10.1177/009164719702500206
• Low, Cynthia.A. - Handal, Poul J. “The Relationship Between Religion and Adjustment to College”. Journal of College Student Development 36 (1995), 406-412. https://psycnet.apa.org/record/1996-15746-001
• Maton, Kenneth I. “The Stress-buffering Role of Spiritual Support: Cross-sectional and Prospective Investigations”. Journal for the Scientific Study of Religion 28 (1989), 310-23. http://doi.org/10.2307/1386742
• Maynard, Elizabeth - et al. “Religious Coping Style, Concept of God, and Personal Religious Variables in Threat, Loss,and Challenge Situations”. Journal for the Scientific Study of Religion, 40/1 (2001), 65-74. http://doi.org/10.1111/0021-8294.00038
• McElroy, E. Marie. The Effect of God Image and Religious Coping on Depression, Well Being and Alcohol Use in College Students. NY: Fordham University, Doctoral Thesis, 1999.
• Mehmedoğlu, Ali Uvi. Tanrı’yı Tasavvur Etmek. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2011.
• Murphy, Patricia.E. - Fitchett, George. “Belief in a Concerned God Predicts Response to Treatment for Adults with Clinical Depression”. Journal of Clinical Psychology 65/9 (2009), 1000- 1008. http://doi.org/10.1002/jclp.20598
• Nebioğlu, Gonca- Oktay, Fatma. “Tanrı Algısının Adil Dünya İnancı Kuramı ve Adalet Kavramları Üzerinden İncelenmesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 51 (2020), 288-307. http://dergipark.org.tr/tr/pub/sufesosbil/issue/59313/662155#article_cite
• Nelsen, Hart M. et al. “Gender Differences in Image of God”. Journal for the Scientific Study of Religion 24/4, (1985), 396-402. http://doi.org/10.2307/1385990
• Niyazibeyoğlu, Tuğrul. İç-Dış Başarı ve Maneviyat İlişkisi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2021.
• Noffke, Jacqueline L. - McFadden, Susan. “Denominational and Age Comparisons of God Concepts”. Journal for the Scientific Study of Religion 40/4 (2001), 747- 756. http://doi.org/10.1111/0021-8294.00089
• Nowacki-Butzen, Stephanie .K. God Image, Self-Concept, and Attachment to God in Female Survivors of Sexual Trauma. Regent University, USA, Doktora Tezi, 2009.
• Oktay, Melike-Şentepe Lokmanoğlu, Ayşe. “Üniversite Öğrencilerinde Tanrı Algısı ve Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 13/73 (2020), 1090-1100. https://www.sosyalarastirmalar.com/articles/investigation-of-the-relationship-between-god-perception-and-personality-traits-in-university-students.pdf
• Orak, Oya S.,- et al. “Yaşlı Hastalarda Tanrı Algısı Ölüm Kaygısını Etkiler Mi?”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 8/38 (2015), 618-624. http://doi.org/10.17719/jisr.20153813670
• Orak, Oya S.- et al. “Müslüman Annelerde Tanrı Algısının Aile Hayatı ve Çocuk Yetiştirme Tutumuna Etkisi”. III. Uluslararası Katılımlı Kültürlerarası Hemşirelik Kongresi, Sözlü Bildiri, Çanakkale, 2015. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1632874
• Özasma, Halil İbrahim. Eşler Arası İletişim ve Maneviyat. Ankara: Sonçağ Yayıncılık, 2021. Özdoğan, Hande.- Balcı Çelik, Seher. “Ölüm Kaygısı ve Tanrı Algısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Hedefe Doğru İnsan PDR Sempozyum Kitabı, Samsun, 2016.
• Özdoğan, Öznur. “Değer Odaklı Manevi Güçlenme ve Bakım Programının Geliştirilmesi ve Uygulanması”. 5. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Bildiriler Kitabı. 913- 918. Üsküp/Makedonya: Sageya Yayınları, 2019.
• Öztürk, Bala. Tanrı Algısı Kişilik İlişkisi. Rize: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Park Crystal. - Cohen Lawrance. “Religious and Nonreligious Coping with the Death of a Friend”. Cognitive Theraphy and Research 17, (1993). 561–77. http://doi.org/10.1007/BF01176079
• Rizzuto Anna Marie. “Object Relations and the Formation of the Image of God”. British Journal of Medical Psychology 47/1 (1974). 83–99. http://doi.org/10.1111/j.2044-8341.1974.tb02274.x
• Roof, C.Wade. - Roof, Jennifer.L. “Review of the Polls: Images of God among Americans”. Journal for the Scientific Study of Religion 23 (1984). 201-205. http://doi.org/10.2307/1386110
• Roos, Simone A. et al. “Effects of Mothers’ and Schools’ Religious Denomination on Preschool Children’s God Concepts”. Journal of Beliefs & Values 24/2 (2003), 165-181. http://doi.org/10.1080/13617670305427
• Schaap-Jonker, H. et.al. ‘Development and Validation of the Dutch Questionnaire God Image: Effects of Mental Health and Religiousculture”. Mental Health, Religion & Culture 11/5 (2008), 501-515. http://doi.org/10.1080/13674670701581967
• Schaefer, Charles A.- Gorsuch, Richard L. “Psychological Adjustment and Religiousness, the Multivariate Belief Motivation Theory of Religiousness”. Journal for the Scientific Study of Religion 30/4 (1991), 448-461. http://doi.org/10.2307/1387279
• Scheidle, Joshua. Ramparts of Graduate Student Stress: Religious Coping and God Image. Regent University, USA, Doctoral Thesis, 2009.
• Schreiber, Judy A. “Psychometric Properties of the Image of God Scale in Breast Cancer Survivors”. Oncology Nursing Forum 39/4 (2012), 346- 352. http://doi.org/10.1188/12.ONF.E346-E352
• Takriti, Rachel A. et al. “Children’s Understanding of Religion: Interviews with Arab-Muslim, Asian-Muslim, Christian and Hindu Children Aged 5-11 Years”. Mental Health, Religion & Culture 9/1 (2006), 29-42.http:// doi.org/10.1080/13674670512331335677
• Taşlıca, Ayşe Rukiye- Özgenel, Mustafa. “Lise Öğrencilerinin Tanrı Algıları İle Yetiştirildikleri Ebeveyn Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. The 12. International Congress of Educational Research 25-28 April 2019, Rize, 2019.
• Thackeray, Amanda. M. Children’s Relational Perceptions of God. The Florida State University, College of Human Sciences, Doctoral Thesis 2000.
• Tikir, Baise et al. “Relations Between Attachment to People, Attachment to God, Perception of God and Addiction Severity in an Islamic Population in Türkiye”. Bulletin of Clinical Psychopharmacology 25/1 (2015), 67-69. psychiatry-psychopharmacology.com/Content/files/sayilar/15/25_11_41.pdf
• Uysal, Veysel- et al. “Ergenlerin Tanrı Algılarıyla Sosyal Kaygı ve Umut Düzeyleri Arasındaki İlişkiler”. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi 11/42 (2014), 221-237. http://doi.org/10.14783/od.v11i42.5000065534
• Wood, Benjamin. T. et al. “Development, Refinement, and Psychometric Properties of the Attitudes Toward God Scale (ATGS-9)”. Faculty Publications - Grad School of Clinical Psychology 167 (2020). https://digitalcommons.georgefox.edu/gscp_fac/167
• Yakut, Selahattin. “Üniversite Öğrencilerinde Tanrı Algısı”. VI. Uluslararası Eğitim ve Sosyal Bilimlerde Akademik Çalışmalar Sempozyumu 13-15 Haziran 2019, Tam Metin Bildiri Kitabı. ed. Zafer Gören-Zehra Göre. 16-32. Ankara: ASOS Yayınevi, 2019.
• Yıldırım, Süreyya. 13-18 Yaşlar Arası Meslek Liseli Ergenlerde Tanrı Algısı Üzerine Bir Araştırma. Isparta: Süleyman Demirel Universitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Yıldırım-Yenier, Zümrüt. Religiousness and Everyday Violations. Ankara: ODTÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2013.
• Yıldız, Murat - Ünal, Vehbi. “Tanrı Tasavvuru ile Engelliliğe Yönelik Tutumlar Arasındaki İlişki”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 6 (2017), 48-21. hdl.handle.net/20.500.12418/3568
• Yıldoğan, Çiğdem. 7-12 Yaş Arası Çocuklarda Tanrı Tasavvuru (Kırşehir/Çiçekdağı İlçesi Örneği). Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2012.
• Yılmaz, Beyzanur. Dini Başa Çıkma Düzeyinin Takıntılı Davranışlarla Başa Çıkma ile İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Ankara Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Yılmaz, Nihal. Aile İçi Roller, Bağlar ve Maneviyat. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Yılmaz, Sema. Çocukların Bilişsel ve Dini Gelişiminde Ölüm Olgusu. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2011.