ChatGPT’nin İslâm Ceza Hukuku Özelinde Değerlendirilmesi

Year 2024, Volume: 24 Issue: 3, 193 - 212, 31.12.2024

Abdulmuid Aykul , Mohammed Nurul Alam

https://doi.org/10.33415/daad.1582902

Cited By: 2

Abstract

Bu çalışma, OpenAl tarafından geliştirilen yapay zekâ modeli ChatGPT’nin İslâm ceza hukukuna dair genel nitelikli sorulara verdiği yanıtların doğruluğunu, tutarlılığını ve güvenirliğini değerlendirmeyi amaçlar. Araştırma, İslâm ceza hukukuna dair Bloom’un taksonomisi açısından bilgi, kavrama ve analiz olmak üzere üç düzey ve ayrıca konu hakkında literatüre dair üç soru olmak üzere toplamda on bir soru üzerinde gerçekleşmiştir. Yapay zekâ modeli ChatGPT tarafından verilen cevaplar klasik ve modern İslâm ceza hukuku müktesabatı açısından değerlendirilmiş ve ortaya çıkan tablo, alanında uzman akademisyenler tarafından puanlanmıştır. Yapay zekânın verdiği yanıtlar doğruluk, tutarlılık ve konu ile ilgililik olmak üzere çeşitli açılardan değerlendirilmiş, ChatGPT’nin verdiği yanıtların doğru olup olmadıkları, doğru ise bu doğruluğun nispeti ve farklı zamanlarda ChatGPT’ye yöneltilen aynı sorulara verdiği yanıtların birbirine paralelliği analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda yapay zekâ ChatGPT’nin farklı üç zamanda verdiği yanıtların doğruluk oranının ortalamanın altında kaldığı, tutarlılığının da benzer bir durum arz ettiği görülmektedir. Bu doğruluk ve tutarlılık, verilen yanıtların kaynağının arandığı ikincil soruda kendisini daha çok göstermiş, bu alanda söz konusu doğruluk ve tutarlılık oranı daha da düşük çıkmıştır.

Keywords

İslâm Hukuku , İslâm Ceza Hukuku , Yapay Zekâ Modeli , Doğruluk , Tutarlılık

Evaluation of ChatGPT in İslâmic Criminal Law

Abstract

This study aims to evaluate the accuracy, consistency and reliability of the responses of ChatGPT, an artificial intelligence model developed by OpenAl, to general questions on Islamic criminal law. The research was conducted on a total of ten questions on Islamic criminal law, including three levels of knowledge, comprehension and analysis in terms of Bloom's taxonomy and two questions on the literature on the subject. The answers given by the artificial intelligence model ChatGPT were evaluated in terms of classical and modern Islamic criminal law acquis and the resulting table was scored by academics who are experts in the field. The answers given by the artificial intelligence were evaluated in terms of accuracy, consistency and relevance to the subject, and the accuracy of the answers given by ChatGPT, if they are correct, the proportion of this accuracy, and the parallelism of the answers given by ChatGPT to the same questions posed to ChatGPT at different times were analyzed. As a result of the research, it is seen that the accuracy rate of the answers given by the artificial intelligence ChatGPT at three different times is below the average, and its consistency is similar. This accuracy and consistency were more pronounced in the second question, where the source of the answers was sought, and the accuracy and consistency rates were even lower in this area.

Keywords

İslâmic Law , İslâmic Criminal Law , Artificial Intelligence Model , Accuracy , Consistency

References

• Ali Haydar Efendi, Hocaeminefendizade. Dürerü’l-hükkam şerhu Mecelleti’l-ahkam (Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye). çev. (Osmanlıcadan) Raşit Gündoğdu, Osman Erdem. Ankara : Diyanet İşleri Başkanlığı, 2016.
• Aykul, Abdulmuid. “Cezalandırmanın Amacını İzah Eden Teorilerin İslâm Ceza Hukukundaki Tezahürü”. İlahiyat Tetkikleri Dergisi 58/1 (2022), 13-24.
• Aykul, Abdulmuid. İslâm Ceza Hukukunda Tâzir: Suç ve Ceza Belirleme Siyaseti. İstanbul: Hikmetevi, 2022.
• Bebek, Adil. “Günah (Kelâm)”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 14/282-285. İstanbul: TDV Yayınları, 1996.
• Boynukalın, Ertuğrul. “Suç”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 37/453-457. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.
• Cezerî, Abdurraḥman b. Muḥammed. el-Fiḳh ʿalâ meẕâhibi’l-ʾerbaʿa. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-ʿİlmiyye, 2003.
• Çelebi, İlyas. “Zelle”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44/223-225. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
• Dağcı, Şamil, Ali. “İhsan”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 21/546-548. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.
• Duran, Büşra Nur. “İslâm Ceza Hukukuna göre Adli Tıp ve Maddi Delil yazar Şevket Pekdemir”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 47 (2019), 593-597.
• Erturhan, Sabri. İslâm Ceza Hukuku. İstanbul: Hikmetevi, 2020.
• Eşit, Davut. “Hadd ve Ta‘zîr Tartışmaları Bağlamında İslâm Ceza Hukukunda İçki İçme Cezası”. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 14 (2019), 194-210.
• İnce, İrfan. “Ridde”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 35/91-93. İstanbul: TDV Yayınları, 2008.
• Kahraman, Abdullah. İslâm Hukukuna Giriş. Ankara: Bilay Yayınları, 2., 2019.
• Kaplangöz, Zahit. “Vaz’ İlminin Bilim Tasnifindeki Yerinin Tespiti”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10/1 (Mart 2023), 180-202. https://doi.org/10.51702/esoguifd.1192954.
• Komisyon. “Kölelik”. el-Mevsûatü’l-Fıkhiyyetü’l-Kuveytiyye. Kuveyt: Vizâretü’l-Evkāf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye, 1427 1404.
• Suğdî, Ebü’l-Hasan Ali b. Hüseyin b. Muhammed. en-Nütef fi’l-fetâvâ. thk. Salâhuddîn en-Nâhî. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1984.
• Şen, Cemalettin. Sistematik Mecelle: Kategorik Giriş ve Tam Metin. Bursa: Emin Yayınları, 2022.
• Türk Hukuk Kurumu. Türk Hukuk Lügatı. Ankara: Başbakanlık Basımevi, 1991.
• Yaman, Ahmet - Çalış, Halit. İslâm Hukuku. Ankara: Bilay Yayınları, 9. Basım, 2023.
• Yılmazer, Ziya. “Şânîzâde Mehmed Atâullah Efendi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38/334-336. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.