A Study of Relationship Between Self Esteem and Religiosity Among Students in Secondary Schools

Yıl 2010, Cilt: 10 Sayı: 3, 103 - 131, 01.06.2010

Murat Yıldız Betül Çapar

Öz

The purpose of this research is to determine whether there is a relationship between self esteem and religiosity among students in secondary schools and also what kind of relationship is present between self esteem and some demographical variables. The sample consisted of 555 secondary school students in Izmir. The sex distribution was 263(47,4 %) girls and 282(50,8 %) were boys [10(1,8 %) students were not mention their sex]. The mean age of the subjects were 16.4 and the age range 14-20. The following two scales were used in a combined method as data collecting instruments: the Rosenberg Self-Esteem Scale and The Religious Life Scale. The obtained findings indicate that there is no significant correlation(r=-.005) between the variables self esteem and religiosity (p>.05). Additionally the variable self-esteem points to significant correlations concerning the variables “school”(r=-.163) and socio-economical level(r=-.176) p

Anahtar Kelimeler

Self Esteem, Religiosity, Adolescence, Secondary School.

Orta Öğretim Öğrencilerinde Benlik Saygısı ile Dindarlık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı, orta öğretim öğrencilerinde benlik saygısının dindarlık ve bazı demografik değişkenlerle arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın örneklemi, İzmir İl merkezinde belirlenen beş lisede öğrenim gören toplam 555 öğrenciden oluşmaktadır. Öğrencilerin % 50,8’i (n=282) erkek, % 47,4’ü (n=263) kız öğrenci olup, % 1,8’i (n=10) ise ilgili soruyu cevapsız bırakmışlardır (yaş ortalaması 16,4; yaş aralığı 14-20’dir). Veri toplama aracı olarak, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ile Dini Hayat Ölçeği tek bir formda birleştirilerek uygulanmıştır. Elde edilen bulgular, benlik saygısı ile dindarlık değişkeni(r= -.005) arasında anlamlı bir korelasyonun olmadığını göstermiştir(p>.05). Ayrıca benlik saygısı değişkeninin, öğrencisi olduğu okul değişkeniyle(r= -.163) ve sosyo-ekonomik düzey değişkeniyle(r=-.176) p

Anahtar Kelimeler

Benlik Saygısı, Dindarlık, Ergenlik, Orta Öğretim.

Kaynakça

• Abdel-Khalek A.M. “Happiness, Health, and Religiosity: Significant Relations”, Mental Health, Religion & Culture, 9(1):85-97, 2006.
• Aktuğ, T. Ergenlerde Akran Baskısı ve Benlik Saygısının İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), MÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin, 2006.
• Avison, W.R. ve Mc Alpine, D.D. “Gender Differences in Symptoms of Depression Among Adolescents”, Journal of Health and Social Behavior, 33(2):77-96, 1992.
• Aycock, D.W. ve Noaker, S. “A Comparison of the Self-Esteem Levels in Evangelical Christian and General Populations”, Journal of Psychology and Theology, 13:199-208, 1985.
• Aydın, M. Din Felsefesi, DEÜ Yayınları, İzmir,1987.
• Bahr, M.H. ve Martin K.T. “And Thy Neighbor as Thyself: Self-Esteem and Faith in People as Correlates of Religiosity and Family Solidarity Among Middletown High School Students”, Journal for the Scientific Study of Religion, 22(2):132-144, 1983.
• Balkaya, A. ve Ceyhan, E. “Lise Öğrencilerinin Suç Davranışı Düzeylerinin Bazı Kişisel ve Ailesel Nitelikler Bakımından İncelenmesi”, Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi, 3(11):13-27, 2007.
• Batur, N., Bahadır, H., İşgör, B., Aluftekin, N., Çınar, A.T. ve Hilenoğlu, R. “İş Hayatında Kadın Olmak”, Gündem, 29:7-13, 2008.
• Berger, P.L. “Dini Kurumlar”, Toplum Bilimi Yazıları (Ed. ve Çev.: A. Çiftçi) adlı eserin içinde, ss.71-136, Anadolu Yay., İzmir, 1999.
• Bettelheim, B. A Good Enough Parent, Random House, Inc., New York, 1998.
• Braam A.W., Beekman, A.T., Van Tilburg, T.G., Deeg, D.J. ve Van Tilburg W. “Reli- gious Involvement and Depression in Older Dutch Citizens”, Social Psychia- try and Psychiatric Epidemiology, 32(5):284-91, 1997.
• Budak, S. Psikoloji Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yay., Ankara, 2000.
• Commerford, M.C. ve Reznikoff, M. “Relationship of Religion and Perceived Social Support to Self-Esteem and Depression in Nursing Home Residents”, The Journal of Psychology, 130(1): 35-50, 1996.
• Coopersmith, S. The Antecedents of Self-Esteem, W.H. Freeman&Co., San Francis- co, 1967.
• Çakır, Y. ve Palabıyıkoğlu, R. “Gençlerde Sosyal Destek-Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması”, Kriz Dergisi, 5(1):15-24, 1997.
• Çapar, B. Farklı Orta Öğretim Öğrencilerinde Dindarlık ile Benlik Saygısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, (Yayınlanmamış Y. Lisans Tezi), DEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 2008.
• Çiğdemoğlu, S. Lise I. Sınıf Öğrencilerinin Akran Baskısı, Özsaygı ve Dışadönüklük Kişilik Özelliklerinin Okul Türlerine Göre İncelenmesi, (Yayınlanmamış Y. Lisans Tezi), AÜ Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2006.
• Çuhadaroğlu, F. Adolesanlarda Benlik Saygısı, (Yayınlanmamış Uzm. Tezi), Hacet- tepe Üniversitesi Tıp Fak., Ankara,1986.
• Çuhadaroğlu, F., Canat, S., Kılıç, E., Şenol, S., Rugancı, N., Öncü, B., Hoşgör Gündüz, A., Işık, S. ve Avcı, A. Türkiye Bilimler Akademisi Raporları Ergen ve Ruhsal Sorunları Durum Saptama Çalışması, TÜBİTAK Matbaası, Ankara, 2004.
• Demirer, T. “Piyasa Gençliği”, G.A.Y.E. 3-5, 2006.
• http://www.antropoloji.info/dergi.pdf (29 Ağustos 2008).
• Demiriz, S. ve Öğretir, A.D. “Alt ve Üst Sosyo-Ekonomik Düzeydeki 10 Yaş Çocuklarının Anne Tutumlarının İncelenmesi”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1):105-122, 2007.
• Donahue, M.J. ve Benson, P.L. “Religion and the Well-Being of Adolescents”, Jour- nal of Social Issues, 51 (2): 145-160, 1995.
• Elkind, D. “Erik Erikson’s Eight Ages of Man”, Dialogue, 11 (1): 3-13, 1978.
• Erbil, N., Divan, Z. ve Önder, P. “Ergenlerin Benlik Saygısına Ailelerin Tutum ve Davranışlarının Etkisi”, Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi, 3(10):7-15, 2006.
• Ercan, A.R. Eğitimde Biz ve Çocuklarımız, MEB Yay., İstanbul, 2004.
• Erjem, Y. ve Çağlayandereli, M. “Televizyon ve Gençlik: Yerli Dizilerin Gençlerin Model Alma Davranışı Üzerindeki Etkisi”, CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 30(1):15 -30, 2006.
• Eskin, M., Ertekin, K., Harlak, H. ve Dereboy, Ç. “Lise Öğrencisi Ergenlerde Depre- syonun Yaygınlığı ve İlişkili Olduğu Etmenler”, Türk Psikiyatri Dergisi, 19(3):1-8, 2008.
• Eşer, H. Üniversite Öğrencilerinde Dini İnanç ve Benlik Saygısı İlişkisi, (Yayınlanmamış Y. Lisans Tezi), Uludağ Üni. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bur- sa, 2005.
• Fehr, L.A, Heintzelman M.E. “Personality and Attitude Correlates of Religiosity: A Source of Controversy”, Journal of Psychology, 95:63-66, 1977.
• Frerichs, H.A. “Relationship of Self-Esteem of the Disadvantaged to School Suc- cess”, The Journal of Negro Education, 40(2): 117-120, 1971.
• Gander, M.J. ve Gardiner, H.W. Çocuk ve Ergen Gelişimi, (Ed.: B. Onur) İmge Kitabevi, Ankara, 2001.
• Glock, C.Y. “On the Study of Religious Commitment”, J.E. Faulkner (Ed.), Religion’s Influence in Contemporary Society Readings in the Sociology of Religion adlı eserin içinde, ss. 38-56, Charles E. Merril Publishing Co., Ohio,1972.
• Gürhan, C. “Lise Öğrencilerinin Benlik Kavramlarını Etkileyen Ailesel Değişkenler”, Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1-2):7-19, 1991.
• Heintzelman, M.E. ve Fehr, L.A. “Relationship Between Religious Orthodoxy and Three Personality Variables”, Psychological Reports, 38:756-758, 1976.
• İkiz, S.E. Farklı Liselerdeki Ergenlerin Benlik Saygısı, Akademik Başarı ve Sürekli Kaygı Düzeyi Arasındaki İlişki, (Yayınlanmamış Y. Lisans Tezi), DEÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 2000.
• James, R.L.“Correlation Between Adolescent Self-Esteem, Religiosity, and Perceived Family Support”, http://clearinghouse.missouriwestern.edu/manuscripts/247.asp (24 Ağustos 2008).
• Johnson, B.R., Tompkins, R.B. ve Webb, D. Objective Hope: Assessing the Effective- ness of Faith-Based Organizations: A Review of the Literature, Baylor Uni- versity Center for Civic Innovation, Manhattan, 2008.
• Krause, N. “Religiosity and Self-Esteem Among Older Adults”, Journals of Gerontol- ogy Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 50(5):236-246, 1995.
• Kula, N. “Gençlik Döneminde Kimlik ve Din”, Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi (Ed.: Hayati Hökelekli) adlı eserin içinde, ss.30-70, Ankara Okulu Yay., An- kara, 2002.
• Kulaksızoğlu, A. Ergenlik Psikolojisi, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2001.
• Lawrence, D. Enhancing Self Esteem in the Classroom, Paul Chapman Publishing, London, 2006.
• Milevsky, A. ve Levitt, M.J. “Intrinsic and Extrinsic Religiosity in Preadolescence and Adolescence: Effect on Psychological Adjustment”, Mental Health, Reli- gion & Culture, 7(4): 307-321, 2004.
• Önder, A. ve Gülay H. “Annelerin Kabul Red Düzeyi ile Çocuklarının Empati Beceri- si Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(22):23-30, 2007.
• Öner, N. Türkiye’de Kullanılan Psikolojik Testler: Bir Başvuru Kaynağı, Boğaziçi Üni. Yay., İstanbul,1997.
• Ören, N. ve Gençdoğan. B. “Lise Öğrencilerinin Depresyon Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1):85-92, 2007.
• Özkan, A. İçimdeki Ben, Pozitif Gelişim Yayınları, Ankara, 2006.
• Öztürk, S. Bazı Sosyo-Ekonomik Değişkenlerin İlkokul 5. Sınıf Öğrencilerinin Benlik Tasarımı Düzeylerine Etkisi, (Yayınlanmamış Y. Lisans Tezi), DEÜ Sosyal Bi- limler Enstitüsü, İzmir, 1991.
• Pargament, K. “Acı ve Tatlı: Dindarlığın Bedelleri ve Faydaları Üzerine Bir Değerlendirme”, (Çev.: A.U. Mehmedoğlu). Çukurova Üniversitesi İlâhiyat Fak. Dergisi, 5(1): 279-313, 2005.
• Plumber, D. Helping Adolescent and Adult to Build Self Esteem, Jessica Kingsley Publishers, London and Philadelphia, 2005.
• Robertson, J.F. ve Simons, R. Family Factors, “Self-Esteem, and Adolescent Depres- sion”, Journal of Marriage and the Family, 51(1):125-138, 1989.
• Rosenberg, M. Society and the Adolescent Self-Image, Princeton University Press, New Jersey, 1965.
• Rosenberg, M. “Review: Adolescence and Religion: The Jewish Teenager in Ameri- can Society”, Social Forces, 44(4): 588-589, 1966.
• Rosenberg, M. ve Pearlin, L.I. “Social Class and Self-Esteem Among Children and Adults”, The American Journal of Sociology, 84(1):53-77, 1978.
• Serarslan, M. “Sinema Öldürüyor Televizyon Diriltiyor: Türk Sinemasının ve TV Dizilerinin Ağalık Sistemini ve Ağayı Tanımlama Biçimi”, Selçuk İletişim, 4(4):17-27, 2007.
• Sherkat, D. ve Reed, M.D. “The Effects of Religion and Social Support on Self- Esteem and Depression Among the Suddenly Bereaved”, Social Indicators Research, 26(3): 259-275, 1992.
• Sinhaa, J.W., Cnaanb, R.A. ve Gellesb, R.J. “Adolescent Risk Behaviors and Reli- gion: Findings From a National Study”, Journal of Adolescence, 30:231-249, 2007.
• Smith, C.B., Weigert, A.J. ve Thomas, D.L. “Self-Esteem and Religiosity: An Analysis of Catholic Adolescents from Five Cultures”, Journal for the Scientific Study of Religion, 18:51-60, 1979.
• Şahin, A. “Ergenlerde Dindarlık- Benlik Saygısı İlişkisi”, Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19:187-197, 2005.
• Taşkın, L. “Uluslar Arası Sözleşmeler Işığında Kadının Durumu”, CÜ Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 8 (2):16-22, 2004.
• Tatoğlu, N. 15–17 Yaş Grubu Genel Lise Öğrencilerinde Benlik Saygısının Akademik Başarıya Etkisi, (Yayınlanmamış Y. Lisans Tezi), ZKÜ Sağlık Bilimleri Ens- titüsü, Zonguldak, 2006.
• Torucu, B.K. 13-14 Yaşındaki Gençlerin Sosyo-Ekonomik Düzeyi ve Ana-Baba Tutumlarındaki Farklılıkların Belirlenip Benlik Saygısına Etkisinin Araştırılıp Karşılaştırılması, (Yayınlanmamış Y. Lisans Tezi), DEÜ Sosyal Bilimler Ens- titüsü, İzmir, 1990.
• TÜSİAD (Türkiye Sanayici İş Adamları Derneği) ve KAGİDER (Türkiye Kadın Giriş- imciler Derneği). Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği: Sorunlar, Önce- likler ve Çözüm Önerileri "Kadın-Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş: Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset" Raporunun Güncellemesi, Graphis Matb. İstanbul, 2008.
• Ünal, M. “Madde Bağımlılığı ve Alkolizmde Aile”, Aile ve Toplum Dergisi, 1(2):80- 85, 1991.
• Vikipedi, Özgür Ansiklopedi, İzmir Fen Lisesi, 2007.
• http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0zmir_Fen_Lisesi (erişim 3 Eylül 2008).
• Whitbeck, L.B., Simons, L.R., Conger R.D., Lorenz, O.F., Huck, S. ve Elder, G.H. “Family Economic Hardship, Parental Support, and Adolescent Self- Esteem”, Social Psychology Quarterly, 54(4):353-363, 1991.
• Wilkinson, R.B. “Age and Sex Differences in the Influence of Attachment Relation- ships on Adolescent Psychological Health”, The Australian Educational and Developmental Psychologist, 23:87-104, 2006.
• Yapıcı, A. Din-Kimlik ve Ön Yargı: Biz ve Onlar, Karahan Kitabevi, Adana, 2004.
• Yapıcı, A. Ruh Sağlığı ve Din, Karahan Kitabevi, Adana, 2007.
• Yapıcı, A. ve Kayıklık, H. “Ruh Sağlığı Bağlamında Dindarlığın Öz Saygı ve Kaygı ile İlişkisi: Çukurova Üniversitesi Örneği, Değerler Eğitimi Dergisi, 3 (9): 177- 206, 2005.
• Yapıcı, A. ve Zengin, Z.S. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Dinin Etkisini Hissetme Düzeyleriyle Psiko-Sosyal Uyumları Arasındaki İlişki”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3 (2): 65-127, 2003.
• Yenidünya, A. Lise Öğrencilerinde Rekabetçi Tutum, Benlik Saygısı ve Akademik Başarı İlişkisi, (Yayınlanmamış Y. Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Eğitim Bil. Ens., İstanbul, 2005.
• Yıldız, M. Ölüm Kaygısı ve Dindarlık, İzmir İlahiyat Vakfı Yay., İzmir, 2006.
• Yıldız, M. “Dinsel Yönelim Biçimleri ve Bazı Demografik Değişkenler Açısından Üniversite Öğrencilerinin Benlik Tasarımları Üzerine Bir Araştırma”, Tabula Rasa Felsefe & Teoloji, 6(17): 81-102, 2006.
• Yörükoğlu, A. Gençlik Çağı, Özgür Yayınları, İstanbul, 2004 ×××