İslam Düşüncesinde Bilgi-İman İlişkisi

Yıl 2005, Cilt: 5 Sayı: 4, 229 - 247, 01.08.2005

Vecihi Sönmez

Öz

vardır. Bu nedenle birbirlerinden etkilenmekte, çoğu kere ayrılmaz bir birlikteliğe sahip olmaktadırlar. Bu bakımdan birer insan eylemi olan iman ve bilgi, birbirini besleyen iki kaynak konumundadır. Zira çoğu kere insan inanmak için bilgiye, bilgiye ulaşmak için de imana ihtiyaç duyar. Çünkü hakkında hiçbir bilgiye sahip olmadığımız bir şeye inanmamız söz konusu olmadığı gibi, henüz bir ön kabul aşamasına gelmemiş bir problemi araştırıp bilgilenme ihtiyacı içinde olmak da söz konusu değildir. Öte yandan iman gerçeği olmaktan çıkmış ve bilgisel gerçekler haline gelmiş bilgilerimizi genel imana dayalı bilgi üstü prensiplere bağlamamızda yine inanç prensiplerinin önemli bir rol oynadığını görmekteyiz

Anahtar Kelimeler

İman, akıl, tasdik, kelam

The Relationship Of Knowledge And Belief In The Islamic Thought

Öz

but there are common scope and properties of them. With this reason, they affect each other and need each other. Belief is not opposed to knowledge. Instead if you want to know anything, it takes a certain amount of belief. Man is a rational animal- our power of thought is what differsus from the loweranimals. By definition, faith is belief without reason. It does not strike people as an admirable trait if one can allow oneself to believe without any solid reason; faith is a dead end in logical reasoning. If you are willing to believe something because you feel it is true in your heart, that is a reason, though a very personal one that is by its very definition subject to individual assessment, which of course varies widely. However, we always try to rationalize everything in life, and give explains to everything like our beliefs. We have to think about God and religions in every way. It is normal and necessary thing for us.

Anahtar Kelimeler

Faith, reason, tasdiq, Kalam.

Kaynakça

• Abdulkâhir b. Tâhir el-Bağdâdî,
• el-Farku beyne’l-Firak,
• (Thk.:Muhammed Muhyiddîn Abdulhamid), Beyrût, ts.
• Adudu'd-Dîn el-Îcî, el-Mevâkıf, 'Âlemu'l-Kütüb, Beyrût, ts.
• Aldous Huxley, Kalıcı Felsefe, (Çev.: Latif Boyacı), İnsan Yay., 1. bs., İst., 199
• Anthony Quinten knowldege, mad.,the Encyclopedia of Philosophy, London, 1967
• Bekir Topaşoğlu, Allah'ın Varlığı, D.İ.B. Yay., 6. bs., Ankara, 1992
• Beyadi, İşârâtu’l-Merâm, Tah.: Zahid el-Kevseri, İstanbul, 1949
• Cuveyni, el-İrşâd, Tah.: Es’ad Temim, Beyrut, 1992
• Ebi'l-Muzaffer el-İsferâyînî; et-Tebsîr fi'd-Dîn, (Tah.: Kemâl Yûsuf el- Hût), 'Alemu'l-Kütüb, 1. bs., Beyrût, 1983
• Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed el-Gazzâlî, "Kanûnu't-Te'vîl", el-Mecmû'âtu Resâili'l-İmâm el-Ğazzâlî, (Tah.: Ahmed Şemseddîn), Dâru'l-Kütübi'l-'İlmiyye, Beyrût, 1986
• Ebû Mansûr Muhammed el- Mâturîdî, Kitâbu’t-Tevhîd, (Thk.: Fethullah Huleyf), İstanbul, 1979
• Ebu’l-Feth Muhammed b. Abdulkerîm b. Ahmed eş-Şehristânî, el- Milel ve’n-Nihal, (Thk.Muhammed Seyyîd Kîlânî), Beyrût, ts
• Ebu’l-Hasan Ali b. İsmâil el-Eş’ârî, Makâlâtu’l-İslâmiyyîn ve İhtilâfu’l- Musallîn, (Thk.: Hellmut Ritter), Wiesbaden, 1980,
• el- Cürcani, et-Ta’rifat, Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1. bs., Beyrut, ts.,s.40; Ebû Hanife, “el-‘Álim ve’l-Muteallim”, İmam Azam’ın Beş Eseri, (Arapça metinleri ile birlikte basılı), (Çev.: Mustafa Öz), Arapça metin,
• ez-Zamehşeri, Ebu’l-Kasım, Carullah Mahmud b. Ömer, el- Keşşaf an Hekaik’l-Tenzilve Uyunu’l-EkavilFi Vucuhu’t-Te’vil, Daru’l- Fikr, y.b.d, ts.
• Fahreddin Muhammed b. Ömer er- Râzî, Mefâtihu'l-Ğayb, Dâru İhyâi Turâsi'l-'Arabî, 3. bs., Beyrût, ts.
• Fahreddîn Râzî, Muhassal, :Kelâm'a Giriş, (Çev.: Hüseyin Atay), A.Ü.İ.F. Yay., Ankara, 1978
• Fâtıma İsmail Muhammed İsmail, el-Kur'ân ve'n-Nazaru'l-'Aklî, el- Me'hedu'l-'Âlemî li'l-Fikri'l-İslâmî, Virjinya,
• Fazlur Rahman, İslâm, (Çev.: Mehmet Dağ-Mehmet Aydın), Selçuk Yay., İst., 1993
• George F. Hourani, Islamic Rationalism, Oxford, 1971
• George Hourani, Islamic Rationalism, Oxford, 1971.
• Hanifi Özcan, Mâtüridi^de Bilgi Problemi, MÜİFV Yay. İstanbul, 1993
• Hüseyin Atay, Ankara Üniversitesi Haftası, 1973
• Hüseyin Aydın, Günümüz Toplumunda İman Problemi, Ankara , karakoç, yay., ts.
• İbn Manzur, Ebu’l-Fadl, Cemalu’d-Din Muhammed Mukerrem, Lisanu’l-Arab, Daru’s-Sadr, Beyrut, ts.
• İbn Teymiye, Kitâbu’l-İman, (Mecme’u’l-Fetâvâ içinde) Suudi Arabistan, ts.
• İbrahim Agâh Çubukçu, İslam Felsefesinde Allah'ın Varlığının Delilleri, A.Ü.İ.F. Yay., 3. bs., Ankara,
• Îcî, e1-Mevâkıf, Beyrut, Ts.
• İmamu'l-Harameyn el-Cuveynî, Kitâbu'l-İrşâd, (Tah.: Es'ad Temîm), Muessesetu'l-Kutubi's-Sakâfiyye, 2. bs., Beyrût, 1992,
• M. Henry Morris, Yaratılış Modeli, (Çev.: Heyet), M.E.B. Yay., Ankara, 1985
• Martin Lings; Onbirinci Saat Modern Dünyanın Manevi Bunalımı, (Çev.: Ufuk Uyan), İnsan Yay., İst., 1989
• Maturidi, Ebu Mansur, Muhammed b. Muhammed, Kitabu’t-Tevhid, Beyrut, 1970
• Mâturîdî, Kitâbu’t-Tevhîd, 4 vd.; Hasan Katipoğlu, "Malebranche'ın Felsefesinde Din-Akıl İlişkisi",O.M. Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 7, Samsun, 1993
• Mehmet AYDIN, "Tanrı Hakkında Konuşmak: Felsefî Bir Tahlil", D.E.Ü. İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 1, İzmir, 1983
• Mehmet S. Aydın, Din Felsefesi, Selçuk Yay. 3. bs., Ankara, 1992,
• Muhammed Âbid el-Câbirî, Arap Aklının Oluşumu, (Çev.: İbrahim Akbaba), İz Yay. İst., 1997.
• Muhammed Fuâd Abdulbâkî, el-Mu'cemu'l-Mufehras Li Elfazi'l- Kur'âni'l-Kerîm, Çağrı Yay. İstanbul, 1986
• Muhammed İkbal, İslam’da Dinî Düşüncenin Yeniden Doğuşu, (Çev.: N. Ahmet Asrar), Bir Yay., İst., 1984
• Muhammed Said Ramazan el-Bûtî, Kubra'l-Yâkîniyâti'l-Kevniyye, Dâru’l-Fikr, 3. bs., Beyrut, 1974
• Necati Öner, Klasik Mantık, AÜİF Yay. Ank.1974.
• Nesefı, Tebsiratu’l-Edille, Tah.: Hüseyin Atay, DİB Yay., Ankara, 1993
• Nûreddîn es-Sâbûnî, el-Bidâye fî Usûli’d-Dîn: Mâturîdiyye Akaidi, (Arapça Metni ile birlikte), (Trc.: Bekir Topaloğlu), DİB Yay., Ank., 1980.
• Ömer DEMİR, Bilim Felsefesi, .Vadi yay. 2. bs., Konya, 1977
• Taftazânî, Şerhu‘l-‘Âkâid, Tah. Ahmet Hicazi es-Sakâ, Mısır, 1987
• Taftâzânî, Şerhu’l-Mekâsıd, Tah.: Abdurrahman ‘Umeyra, Beyrut, 1993
• Toshihiko İzutsu, İslâm Düşüncesinde İman Kavramı, (Çev. Selahaddin Ayaz, Pınar Yay., İstanbul, 1984.
• Yaşar Nuri Öztürk, Kur’an’ı Anlamaya Doğru, Yeni Boyut, İst., 1995.
• Zemahşerî, el-Keşşâf, Menşûrâtu’l-Belâğa, Kum, h. 1415
• Ziyâuddin Serdar, "Bilimin Yeniden İslâm'a Yönelmesi", İslâmî Araştırmalar Dergisi, (Çev.: Emin Ertürk), Sayı: 2, Ekim 1986