Din ve Ahlâk Eğitiminin Ergenlerin Kişilik Gelişimine Katkısı

Year 2011, Volume: 9 Issue: 22, 7 - 42, 01.12.2011

Mehmet Bahçekapılı

Abstract

Bu araştırma, Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi (DKAB) dersleri bağlamında din ve ahlâk eğitiminin ergenlik dönemi gençliğinin bazı kişilik özellikleri üzerinde oynadığı rolü belirlemeyi hedeflemektedir. Ergenlik dönemi biyolojik, fizyolojik, zihinsel ve duygusal açıdan pek çok değişimin yaşandığı ve bireyin kişilik yapısının olgunlaştığı bir dönemdir. Böyle bir değişim sürecini yaşayan gençlerin, bu dönemi daha sağlıklı ve sorunsuz geçirmeleri için, din ve ahlâk eğitiminin önemli katkılarının olacağı kanaatindeyiz. Din ve ahlâk eğitiminin bu açıdan en önemli katkısı, kişinin kendisini ve çevresini tanıma ve anlama noktasında olacaktır. Bu yönüyle din ve ahlâk eğitimi, bireyin hem kişilik hem de sosyal gelişimine önemli katkılar sunmaktadır.Araştırmanın örneklemi İstanbul Avrupa yakasındaki 11 ilçede yer alan Anadolu Liseleri, Düz Liseler, Endüstri Meslek ve Ticaret Meslek liselerinde 2009-2010 öğretim yılında öğrenim gören, yaşları 17 ile 19 arasında değişen ve tesadüfî yöntemle seçilmiş 650 öğrenciden oluşmaktadır. Verilerin analizinde öğrencilerin her bir değişken için verdikleri yanıtların sıklık dereceleri belirlenmeye çalışılmış ve değişkenler başta cinsiyet olmak üzere, Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi dersini ve öğretmenini sevme durumları ile ilişkilendirilmiştir. Elde edilen verilerle değişkenler arasındaki anlamlılık ilişkisinin değerlendirilmesinde %95 güvenilirlik aralığında "ki-kare bağımsızlık testi" kullanılmıştır. Araştırmamızda ki-kare bağımsızlık testinin anlamlılık değeri olarak "p

Keywords

Din, Eğitim, Ahlâk, Kişilik, Ergenlik Dönemi

References

• Abbotts J.E, Williams R.G, Sweeting H.N, West P.B (2004). Is going to church good or bad for you? Denomination, attendance, and mental health of chil¬dren in West Scotland. Social Science and Medicine, 58(3), 645–56.
• Alakuş, F. ve Bahçekapılı, M. (2009). Din eğitimi açısından İngiltere ve Türkiye. İstanbul
• Altunışık vd. (2002). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya: Sakarya Üniversitesi İ.İ.B.F.
• Aydın, M.Z. (1995). Ailede çocuğun ahlâk eğitimi. İstanbul: Dem Yayınları
• Ayhan, H, Hökelekli, H. vd. (2004). Din ve ahlâk eğitim öğretimine yeni yaklaşımlar. İstanbul: Dem Yayınları
• Ayhan, H. (1997). Eğitim bilimine giriş. İstanbul
• Ayten, A. (2009). Psikoloji ve din. İstanbul
• Bahçekapılı, M. (2010). Ortaöğretim DKAB dersinin öğrencilerin dini duygu, düşünce ve davranışları üzerindeki etkisi. İstanbul
• Baş, T. (2006). Anket nasıl hazırlanır, uygulanır, değerlendirilir. Ankara
• Baymur, F. (1969). Genel psikoloji. İstanbul
• Büyükkaragöz, S. (1997). Eğitimde program geliştirme. Konya
• Cohen, A. (2002). The importance of spirituality in well-being for Jews and Chris¬tians. Journal of Happiness Studies, (3) 287–310.
• Crawford, M. & Rossiter G. (1992). Teaching wisdom: Religious education and the moral and spiritual development of young people, Journal of Christian Education, Papers 101, 49-65.
• Demirel, Özcan. (2009). eğitimde program geliştirme, İstanbul
• Eliassen, A.H, Taylor, J. & Lloyd, D.A. (2005). Subjective Religiosity and Depres¬sion in the Transition to Adulthood. Journal for the Scientific Study of Reli¬gion, 44(2),187–99.
• Froom, E. (1965). The sane society. Newyork: H. Holt
• Gündüz, T. (2000). Gençlik dönemi din ve ahlâk eğitimine yeni bir bakış. Gençlik Dönemi ve Eğitimi I, İstanbul
• Gündüz, T. (2010). Gençlik dönemi din eğitimi. Gelişim Basamaklarına Göre Din Eğitimi (Ed. Mustafa Köylü), Ankara
• Hackney, C.H. & Sanders, G.S. (2003). Religiosity and mental health: A meta-analysis of recent studies. Journal for the Scientific Study of Religion, 42(1), 43–55.
• Heimbrock, H-G, Scheilke, C.Th. & Schreiner, P. (Eds.) (2001). Towards religious competence: Diversity as a challenge for education in Europe. Münster: Comenius-Institut
• Hökelekli, H. (1980). Ergenlik çağı gençlerin dini gelişimi (Basılmamış doktora tezi). Bursa: U.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Hökelekli, H. (1986). Ergenlik çağı davranışlarında din eğitiminin etkisi. U.Ü.İ.F.D., 1 (1), 46-48.
• Hökelekli, H. (1998). Din psikolojisi. Ankara
• Hökelekli, H. (2009). Çocuk, genç, aile psikolojisi ve din. İstanbul
• Hökelekli, H. (2009). Ergenlik döneminde dini şüpheler. Çocuk, Genç, Aile Psikolo¬jisi, İstanbul: Dem Yayınları
• Hurlock, E.B. (1972). Child development. New York: Mc Graw Hill Book Com¬pany
• Idler, E.L. (1987). Religious involvement and the health of the elderly: Some hy¬potheses and an initial test. Social Forces, 66 (1), 226–38.
• İnanç, B.Y. & Yerlikaya, E.E. (2009). Kişilik kuramları. Ankara
• Jung, C.G. (1993). Modern man in search of a soul (çev. W.S. Dell ve C.F.Bayners). London: Routledge & Kegan Paul
• Kaya, M. (1998). Eğitimde program geliştirme sürecinde DKAB öğretim programının geliştirilmesi ihtiyacı. Orta Dereceli Okullarda Yürütülen Din Eğitim-Öğretiminin Problemleri, Kayseri
• King, D.E., Cummings, D. & Whetstone, L. (2005). Attendance at religious services and subsequent mental health in midlife women. International Journal of Psychiatry in Medicine, 35(3), 287–97.
• Köylü, M. (2000). Gençlik ve barış eğitimi, İslâmi bir yaklaşım. Gençlik Dönemi ve Eğitimi, İstanbul: Ensar Neşriyat
• Kula, N. (2006). Gençlik döneminde kimlik ve din. Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi (Ed. Hayati Hökelekli), İstanbul
• Küçükahmet, L. (2001). Öğretimde planlama ve değerlendirme. Ankara
• Milli Eğitim Temel Kanunu, 1739 Sayılı Kanun, Madde 2.
• Moore, B.M. (1962). Youth today tomorrow’s adults. Washington, DC: U.S. Dept. of Health, Education, and Welfare, Social Security Administration, Chil¬dren’s Bureau
• Peker, H. (2000). Din psikolojisi. Samsun
• REDCo. (2009). Religion in education – a contribution to dialogue or a factor of conflict? (eds. R. Jackson, C. Rudelt & J.P. Willaime), The REDCo-project: Presentation in the European Parliament.
• Roux, C., Preez, Petro du & Ferguson, R. (2009). Understanding religious educa¬tion throught human rights values. Religious Education and Education in Europe, (eds. Wilna A.J. Meijer, Siebren Miedama, Alma Lanser-van der Valde), Münster
• Schihalejev, O. (2010). Religious diversity and education in Europe, From indif¬ferens to dialogue? Münster.
• Şemin, R.U. (1984). Gençlik psikolojisi. İstanbul
• Tabak, M. A. & Mickelson, K.D. (2009). Religious service attendance and distress: The moderating role of stressful life events and race/ethnicity. Sociology of Religion, 70(1), 49-64.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPPS ile veri analizi. Ankara
• Temel, F. & Aksoy, A.B. (2005). Ergen ve gelişimi. Ankara
• Vergote, A. (1999). Din, inanç ve inançsızlık (çev. Veysel Uysal). İstanbul: M.Ü. İ.F.V.Y.
• Weisse, W. (2007). The European research project on religion and education (RED¬Co), Religious Education in Europe (ed. Robert Jackson, Siebren Miedama, Wolfram Weisse ve Jean Paul Williame), Münster: Waxmann
• Willaime, J.P. (2007). Different models for religion and education in Europe. Re¬ligious Education in Europe, (ed. Robert Jackson, Siebren Miedama, Wol¬fram Weisse ve Jean Paul Williame), Münster: Waxmann.
• Williams, D.R, Larson, D.B, Buckler, R, Richard, C.H. & Pyle, C.M. (1991). Reli¬gion and psychological distress in a community sample. Social Science and Medicine, 32(1), 257–62.
• Williams, K, Hinge, H. & Persson, B.L. (2008). Religion and Citizenship Educa¬tion in Europe. London.