The Order of Divinity Students’ Value-Choices: An Example of Çukurova University Faculty of Divinity

Year 2003, Volume: 1 Issue: 4, 173 - 206, 01.10.2003

Asım Yapıcı Zeki Salih Zengin

Abstract

The values that people adopt change in time and this change emerges
with the effect of several factors. The developments that appear in values
affecting daily life show their influence in individual’s attitudes and behaviors
as well as their social interactions. If values did not change, both individuals
and societies in which they live would remain in a static structure.
On the other hand, if values showed rapid changes all the time, there would
not be any possibility of balance or stability neither for the individual nor for
the society. At this point, it can be said that values that people prefer change
due to different factors. In the light of the present literature, the present study
investigated the order of divinity students’ value-choices. The results showed
that gender and department differences did not make a meaningful difference
in the preference of values. However, significant results were found based on
students’ economic level, studying at the Faculty of Divinity whether voluntarily
or not, college status, and the level of importance of religion.

Keywords

Religion, Religiosity, Religious Education, Values, Terminal Values, Instrumental Values, Gordon W. Allport, Rokeach.

İlâhiyat Fakültesi Öğrencilerinin Değer Tercih Sıralamaları Üzerine Psikolojik Bir Araştırma: Çukurova Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Örneği

Abstract

İnsanların benimsediği değerler zamanla değişmektedir. Bu değişim ise çok çeşitli faktörlerin etkisiyle ortaya çıkmaktadır. Günlük hayatı etkileyen değerlerde ortaya çıkan gelişmeler bireyin tutum ve davranışlarını etkilediği gibi, sosyal değişmenin yaşandığını da göstermektedir. Değerler değişmeseydi hem bireyler hem de toplum statik bir yapı kazanırdı. Eğer değerler çok hızlı bir şekilde sürekli değişen bir karakter gösterseydi, bu durumda, hem bireyin kişilik yapısında hem de toplumsal yapıda denge ve istikrar sağlanamazdı. Bu noktada insanların tercih ettikleri değerlerin farklı faktörlere bağlı olarak değiştiği söylenebilir. Böyle bir teorik öngörüden hareket eden bu çalışmada ilâhiyat fakültesi öğrencilerinin değer tercih sıralamaları ve bunları etkileyen bazı değişkenler incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; cinsiyet ve öğrenim görülen bölüm etkenleri değerlerin tercihinde anlamlı bir farklılık ortaya çıkarmamıştır (p>.05). Bununla birlikte ekonomik durum, ilâhiyat fakültesini isteyerek ya da istemeden tercih etme, öğrenime devam edilen sınıf ve dine önem verme düzeyi gençlerin değer tercihlerinde anlamlı farklılıklar meydana getirmiştir (p

Keywords

Din, Dindarlık, Din Eğitimi, Değerler, Amaç Değerler, Araç Değerler, Gordon W. Allport, Rokeach

References

• Akbaba-Altun. S. (2003). Eğitim yönetimi ve değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (1), 7-17.
• Allport, G. W. & Vernon, P. E. (1931). A study of values. Boston: Houghton-Mifflin.
• Allport, G. W. (1949). Personality: A psychological ınterpretation.London: Constable & Company.
• Allport, G. W. (1961). Pattern and growth in personality. New York: Holt, Rinehart & Winston.
• Allport, G. W. (1968). The person in psychology. Boston: Beacon Press.
• Allport, G. W., Vernon, P. E. & Lindzey, G. (1960). A study of values. Boston: Houghton-Mifflin.
• Arda, B. (1993). Tıp öğrencilerinin meslek seçme motivasyonları ve değer sistemleri konusunda bir durum değerlendirmesi. R. Bayraktar & İ. Dağ (Eds.), VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları içinde (s. 59-64). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayını.
• Atay, S. (2003). Türk yönetici adaylarının siyasal ve dinî tercihleri ile yaşam değerleri arasındaki ilişki. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (3), 87-120.
• Aydın, M. (2003). Gençliğin değer algısı: Konya örneği. Eğitim Değerleri Dergisi, 1(3), 121-144.
• Bacanlı, H. (2002). Değer tercihleri: Psikolojik kavram analizleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Bar-Tal, D. (1999). Croyances ideologie et construction du groupes. In J.C. Deschamps, J. F. Morales, D. Paez, & S. Worchel (Eds.), L’Identité sociale: La construction de l’ındividu dans les relations entre groupes. (pp. 43-66). Grenoble: PUG.
• Başaran, F. (1993). Üniversite eğitim süresi içerisinde öğrencilerin değer tercih sıralamalarında değişme. R. Bayraktar & İ. Dağ (Ed.), VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları içinde (s. 49-58). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayını.
• Bayyiğit, M. (1989). Üniversite gençliğinin dini inanç tutum ve davranışlari üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Bertalanffy, L. V. (1973). Le monde de la science et le monde des valeurs. In F. James & T. Bugental (Ed.), Psychologie et Liberation de l’Homme (pp. 427-440).Verviers: André Gérard Marabout.
• Campbell, D. T. (1963). Social attitutes and other required behavioral dispositions. In S. Korc (Ed.), Psychology: A study of science, 6, (pp. 94-172), New York: McGraw Hill.
• Deconchy, J. P. (1970). La psychologie des faits religieux. In H. Desroche & J. Seguy (Ed. ), Introduction aux Sciences Humaines des Religions, (pp. 145-174), Paris: Cujas.
• Duriez, B., Fontaine, J. R. J., & Lutyen, P. (2001). La Religiosité influence-t-elle encore notre vie? Nouvelles preuves soutenant la différencation des structures de valeurs en fonction de différents types de religiosité. In V. Saroglou & D. Hutsebaut (Eds.), Religion et Développement Humain, (pp. 93-113), Paris: L’Harmattan.
• Duriez, B., Lutyen, P., Snauwaert, B. & Hutsebaut, D. (2002). The importance of religiosity and values in predicting political attitudes: Evidence for the comtiuing importance of religiosity in Flanders (Belgium) http://psy.kuleuven.ac.be/religion/adıbe/ReligionValuesldeology.pdf Internet adresinden edinilmiştir.
• Fichter, J. (1996). Sosyoloji nedir? (Çev., N. Çelebi). Ankara: Attila Kitabevi.
• Fontaine, J. R.J., Duriez, B., Lutyen, P., Corveleyn, J. & Hutsebaut, D.(2003). Consequences of a multidimensional approach to religion for the relationship between religiosty and value priorites. http://www.psy.kuleuven.ac.be/religion/adobe/Religion&Values2.pdf. Internet adresinden edinilmiştir.
• Günay, Ü. (1998). Din sosyolojisi. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Güngör, E. (1998). Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Güvenç, B. (1976). Değerler, tutumlar ve davranışlar. R. Keleş (Ed.), Toplum Bilimlerde Araştırma ve Yöntem içinde (s. 23-33). Ankara: Türkiye Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.
• Hökelekli, H. (2002). Gençlik ve din. H. Hökelekli (Ed.), Gençlik Din ve Değerler Psikolojisi içinde (s. 11-29). Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
• Kaya, M. (1998). Din eğitiminde iletişim ve dini tutum. Samsun: Etüt Yayınları.
• Kayıklık, H. (2000). Dini yaşayiş biçimleri: Psikolojik temelleri açisindan bir değerlendirme. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Mehmedoğlu, Y. (2001). Erişkin bireyin kendilik bilinci ve din eğitimi. İstanbul: Rağbet Yayınları.
• Rokeach, M. (1973). The nature of human values. New York: The Free Press.
• Schwartz, S. H. (1992). Universals in the content and structure of value: Theorical advances and empirical tests in 20 countries. In M. P. Zanna (Ed.), Advances in Experimental Social Psychology, 25 (pp. 1-65). London: Academic Pres.
• Shayegan, D. (1993). Yaralı bilinç: Geleneksel toplumlarda kültürel şizofreni. (Çev., H. Bayrı). İstanbul: Metis Yayınları.
• Spranger, E. (1928). Types of Men. New York: Stechert.
• Tezcan, M. (1974), Türklerle İlgili Stereotipler (kalip yargilar) ve Türk değerleri üzerine bir araştırma, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Thomas, W. I. & Znaniecki, F. (1927). The polish peasant in Europe and America. New York: Knopf.
• Tolan, B. (1996). Toplum bilimlerine giriş. Ankara: Murat Kitabevi-Adım Yayımcılık.
• Topçu, N. (2001). Sosyoloji. E. Elverdi & İ. Kara (Haz.), İstanbul: Dergah Yayınları.
• Ülken, H. Z. (1960). Değerler ve inanma problemi hakkında bazı notlar. Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 7, 21-31.
• Ünal, C. (1981). Genel tutumlarin veya değerlerin psikolojisi üzerine bir araştirma. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları.
• Vergote, A. (1999). Din inanç ve inançsızlık. (Çev., V. Uysal). İstanbul: Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
• Vernon, P. E. & Allport, G. W. (1931). A test for personel values, Journal of abnormal and social psychology. 26, 231-248.
• Yapıcı, A. (2002). Gençlerde dini kalıp yargılar: Sosyal psikolojik bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Yavuz, K. (1998). Günümüzde din eğitimi. Adana: Çukurova Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Yayınları.
• Yörükoğlu, A. (1988). Gençlik çağı: Ruh sağlığı ve ruhsal sorunları. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.