Ailelere Yönelik Manevi Danışmanlık ve Rehberlik: Aile ve Dini Rehberlik Büroları

Year 2023, Volume: 21 Issue: 45, 193 - 217, 25.06.2023

Hatice Kılınçer

https://doi.org/10.34234/ded.1265651

Abstract

Toplum için vazgeçilmez olan aile dinler için de önemini her zaman korumaya devam etmiştir. Din ve aile arasındaki yakın ilişkinin varlığı bilinse de bilim dünyası ihmal ettiği bu alana son yıllarda ilgi göstermeye başlamıştır. Çalışmamız Türkiye’de aileye Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Hizmeti vermekle yükümlü olan Aile ve Dini Rehberlik Merkezlerinin (ADRB) kurulma gerekçesi, görev ve faaliyetleri, ADRB’de görev yapan uzmanların eğitimi, mesleki yeterlilikleri, zorlandıkları alanlar, destek alan kişilerin talep ve beklentileri ile ilgili genel bir resim ortaya koymaktır. Çalışmanın, ADRB ile ilgili yapılacak çalışmalar için kaynak oluşturmanın yanı sıra ADRB’nin mevcut sorun ve ihtiyaçların tespiti, gerekli iyileştirmenin yapılması ve sunulan dini-manevi danışmanlık hizmetinin etkililiğinin artırtılmasına da katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Keywords

Din Psikolojisi, Maneviyat, Aile, Aile ve Dini Rehberlik Büroları, Manevi Danışmanlık ve Rehberlik.

Spiritual Counseling and Guidance for Families: Family and Religious Guidance Bureaus

Abstract

The family, which is an indispensable constituent of society, has always maintained its importance for religions. Although the existence of a close relationship between religion and family has been known, the scientific world has recently started showing interest in this area, which it had neglected. Our study aims- to provide a general overview of - the establishment rationale, duties and activities of the Family and Religious Guidance Bureaus (ADRB), which are responsible for providing Spiritual Counseling and Guidance Services to families in Türkiye. It also focuses on the training and professional qualifications of the experts working at ADRB, the areas in which they face challenges, as well as the demands and expectations of -individuals receiving support. It is -believed that the study will contribute not only to creating a resource for future research on ADRB but also to identifying its current problems and needs, making necessary improvements and increasing the effectiveness of the provided religious-spiritual counseling services.

Keywords

Psychology of Religion, Spirituality, Family, Family and Religious Guidance Bureau, religious counseling and guidance

References

• Adak, N. (2015). Toplumun Temel Yapı Taşı: Aile. İçinde S. Güçlü (Ed.), Kurumlara Sosyolojik Bakış (2. Baskı, ss. 27-60). Kitabevi.
• ADRB, Diyanet İşleri Başkanlığı Aile ve Dinî Rehberlik Büro veya Merkezleri Çalışma Yönergesi 5 (2019). Ağırbaş, F. (2017). Manevi Yönelimli Aile Danışmanlığı [Yüksek Lisans Tezi]. : Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
• Angın, Y. (2016). Aile ve Dini Rehberlik Bürosu Görevlilerinin Karşılaştıkları Psiko-sosyal Sorunlara Yaklaşımlarının Dini Danışmanlık ve Rehberlik Açısından Değerlendirilmesi [Yüksek LisansTezi]. Erzurum Atatürk Üniversitesi.
• Angın, Y., & Altaş, N. (2018). Aile ve Dini Rehberlik Bürosu Görevlilerinin Karşılaştıkları Psiko-sosyal Sorunlara Yaklaşımlarının Dini Danışmanlık ve Rehberlik Açısından Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(2), 661-689.
• Aydın, M. (2013). Aile ve Din/İslam. İçinde M. Aydın (Ed.), Sistematik Aile Sosyolojisi (1. Baskı, ss. 315-331). Çizgi Yayınevi.
• Balıkçı, A. B. (2015). Konya’da Aile İçi Sorunlarının Din Sosyolojisi Perspektifinden Değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Balkanlıoğlu, M. A. (2012). Alevi-Sünni Evliliklerinin Aile İlişkileri ile Çocuk Yetiştirme Üzerine Etkileri ve Sosyal Damgalama. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 62, Article 62.
• Bayer, A. (2013). Değişen Toplumsal Yapıda Aile: Eşler Arası Şiddet ve Din İlişkisi Üzerine Bir Araştırma: Konya Örneği [Doktora Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Çiftkat, S. (2011). Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesindeki Aile İrşat ve Rehberlik Hizmetlerinin Din Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi (Elazığ İli örneği) [Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• DİB. (2017). Diyanet İşleri Başkanlığı Görev ve Çalışma Yönergesi. E.66202, 8. madde.
• DİB. (2018). Din Hizmetleri Raporu [Faaliyet Raporu]. DİB.
• DİB. (2019). Diyanet İşleri Başkanlığı Aile ve Dini Rehberlik Büro veya Merkezleri Çalışma Yönergesi. https://dinhizmetleri.diyanet.gov.tr/.
• DİB. (2022a). Diyanet Aile Çalışmaları. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• DİB. (2022b). Diyanet Aile Çalışmaları. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları. Düzgüner, S., & Ayten, A. (2020). Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetleri Temel Bilgiler Kılavuzu. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Fard, M. K., Shahabi, R., & Zardkhaneh, S. A. (2013). Religiosity and Marital Satisfaction. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 82, 307-311.
• Ferah, N. (2019a). Boşanma Psikolojisi Dini Başa Çıkma Yaklaşımı (1. Baskı). Marmara Akademi Yayınları.
• Ferah, N. (2019b). Boşanma Sürecindeki Bireylerde Depresyon Anksiyete Stres ve Dini Başa Çıkma Arasındaki İlişki. Bilimname, 2019(37), 383-405.
• Ferah, N., & Kılınçer, H. (2022). Boşanmış Bireylerin Resmi ve Dini Boşanma Hakkındaki Algıları ve Anlamlandırmaları. İlahiyat Tetkikleri Dergisi, 58, 77-87.
• Geçioğlu, A. R., & Döner, E. (2019). İslam’da Evlilik ve Aile Bağlamında Günümüzde Tartışılan Konular Üzerine Psiko-Sosyal Bir Değerlendirme. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19(2), 603-627.
• Genç, S. (2015). Toplumsal Kurum Olarak Dinin Aile Kurumundaki Yeri Aile İrşat ve Rehberlik Büroları Çankaya Müftülüğü Örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Kırıkkale Üniversitesi.
• Göcen, G. (2016). Danışmanın Maneviliğinin Gerekliliği Üzerine: Dini İçerikli TV Programlarında Sorulan Sorular Üzerine Nitel bir Araştırma. İçinde A. Ayten, M. Koç, & N. Tınaz (Ed.), Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Cilt II (1. Baskı).
• Güney, N. (2009). Aile Bürolarının Bugünü ve Geleceği (ss. 179-188). IV. Din Şurası Tebliği.
• İmamoğlu, A., & Ferah, N. (2019). Boşanma Sürecinde Ruh Sağlığı ve Din. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 28(2), Article 2.
• Karabacak, M. K. (2015). Aile İçi Çatışma ve Anlaşmazlıkların Çözümünde Dini Danışmanlığın Önemi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,]. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karacoşkun, M. D. (2004). Din hizmetlerinde Psikolojik Formasyon Yeterliliğinin Önemi ve İlahiyat Fakültelerindeki Psikoloji eğitimi Üzerine Görüş ve Öneriler. Türkiye Yüksek Din Eğitimi Sorunları Sempozyumu. 83-103.
• Karagöz, S., & Böke, E. G. (2020). Aile ve Dini Rehberlik Merkezlerinde Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetleri. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Kılınçer, H. (2019). Manevi Danışmanların Aile Danışmanlığı Hakkındaki Algı ve Tutumları. İçinde A. Ayten (Ed.), Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Farklı Alanlardan Araştırma Bulguları ve Değerlendirmeler (1.Baskı, ss. 65-97). DEM Yayınları.
• Lambert, N. M., & Dollahite, D. C. (2006). How Religiosity Helps Couples Prevent, Resolve, and Overcome Marital Conflict. Family Relations, 55(4), 439-449. https://doi.org/10.1111/j.1741-3729.2006.00413.x
• Mahoney, A., & Tarakeshwar, N. (2013). Evlilikte ve Gündelik Hayat ve Aile Krizlerindeki Ebeveynlik. İçinde Drl. R. F. Paloutzian & D. C. L. Park (Ed.), & F. Z. Belen (Çev.), Din Psikolojisi ve Maneviyat Psikolojisi Temel Yaklaşımlar ve İlgi Alanları (ss. 361-401). Phoenix Yayınevi.
• Mürsel, C., & Onur, F. (2020). Aile ve Dini Rehberlik Bürosu Görevlilerinin Karşılaştıkları Problemlere Dini Danışmanlık ve Rehberliğin Katkısı (Bingöl Örneği). Antakiyat, 3(2), 231-255.
• Özdemir, Ö. (2013). Aile İrşat ve Rehberlik Bürolarının Yetişkin Din Eğitimine Katkısı: Adana İl Örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Öztürk, M. (2019). Aile ve Çocuk İlmihallerinin Tanıtımı ve Din Eğitimi Açısından Değerlendirmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Peker, H. (2009). Dini Danışmanlık Bağlamında Aile Danışmanlığı ve Rehberliği: Samsun ve Aydın Aile İrşat ve Rehberlik Büroları Örneği. IV. Din Şurası Tebliğ ve Müzakereleri 12-16 Ekim.
• Rusu, P. P., & Turliuc, M. N. (2011). Ethical Issues of Integrating Spirituality and Religion in Couple and Family Therapy. Romanian Journal of Bioethics, 9(1), 83-95.
• Söylev, Ö. F. (2013). Yerleşik İrşat Usullerini Uygulamada Ortaya Çıkan Sorunlar ve Dinî Danışma ve Rehberlik Üzerine Bir İnceleme. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 22(1).
• Söylev, Ö. F. (2014). Türkiye’de Dini Danışma ve Rehberlik: Alanları, İmkânları ve Yöntemleri: Diyanet İşleri Başkanlığı Örneği [Doktora Tezi]. Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şahin, T. K. (2010). Dini Danışmanlık Bağlamında Aile İrşat ve Rehberlik Bürosu Faaliyetleri [Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Şen, B. (2010). Aile İrşat ve Rehberlik Bürosuna Sorulan Sorular Işığında İstanbul’da Aile Hayatının Sosyolojik Analizi [Yüksek Lisans Tezi]. Uludağ Üniversitesi.
• Tekin, M. (2016). Dinlerin Perspektifinden Aile Kurumu. İçinde K. Canatan & E. Yıldırım (Ed.), Aile Sosyolojisi. Açılım Kitap.
• Topuz, İ. (2015). Danışmanlık Görevi Yürüten Din Görevlilerinin Mesleki Algılarına Yönelik Nitel Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(34), 75-94.
• Tuncel, Z. (2021). Ankara İlindeki Aile ve Dini Rehberlik Bürolarına Yapılan Başvurularda Öne Çıkan Temel Problemlerin Yetişkin Din Eğitimi Açısından İncelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Valiante, W. C. (2003). Family Therapy And Muslim Families: A Solution Focused Approach. Family Therapy & Muslim Families.
• Yaman, A. (2018). Ahlak ve Hukuk Ekseninde Aile Hayatımız. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Yıldırım, S. (2019). Yaşanmış Olaylar Bağlamında Dini Danışmanlığa Konu Olan Aile İçi Sorunlar: Bursa ve İzmir Örneği [Doktora Tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Yıldız, Z. (2011). Diyanet İşleri Başkanlığı Aile İrşat ve Rehberlik Bürosuna Gelenlerin Psikososyal Zemini. Kırşehir Örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Erciyes Üniversitesi.