OECD ÜLKELERİNDE İÇ DENETİM

Yıl 2014, Sayı: 14, 42 - 58, 13.07.2016

S Tunahan Baykara

Öz

Kurumların yasal dayanakları olan Kanunlarda kendilerine verilmiş görevleri ne ölçüde yapabildikleri, yapılan işlemlerin mer’i mevzuata uygunluğu, stratejik planlarda yer verilen hedeflerle faaliyet raporlarında gerçekleşenlerin mukayesesi, finansal raporlamalarda doğruluğa dair makul güvence sağlama ve rehberlik fonksiyonuyla birlikte iç denetim, ülkemizin de aralarında olduğu OECD üye ülkelerinde giderek önem kazanmış bir yönetim fonksiyonudur. İç denetim konusunda diğer denetim türlerinde olduğu gibi standartlar yönüyle genellik boyutu kazanma yolunda bir hayli mesafe kat edilmiş olsa da, iç denetim sistemlerinin oluşturulmasında ve devlet içerisindeki organizasyon açısından yerinin belirlenmesi hususlarında ülkeler bazında farklılıklar görülmektedir. Bu anlamda AB ve OECD ülkelerinde iç denetim sistemlerinin oluşturulmasında, iç denetimin merkezi idareyle bağlantısı esas alınarak merkezi, ademi merkezi ve karma modeller geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İç Denetim, İç Kontrol, OECD, İç Denetimde Güney Modeli, İç Denetimde Kuzey Modeli.

Kaynakça

• TUFAN, Mehri; GÖRÜN, Mustafa (2013) “Türkiye’deki Kamu İç Denetim Sisteminin Uluslararası İç Denetim Standartları Çerçevesinde İncelenmesi” Sayıştay Dergisi, Sayı 89
• DOĞMUŞ, M. Didem (2010)“Avrupa Birliğinde İç Denetim Sistemi”, Maliye Bakanlığı AB ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı Araştırma ve İnceleme Serisi-2
• TÜRKİYE İÇ DENETİM ENSTİTÜSÜ “Kurumsal Yönetimin Gü- vencesi İç Denetim” Platin Dergisi Eki http://www.tide.org.tr/ uploads/news/Platin_Ek.pdf (Erişim Tarihi 09.04.2014)
• GÖNÜLAÇAR, Şener (2007) “İç Denetimde Hedefler ve Beklentiler” Mali Hukuk Dergisi 130 (Temmuz-Ağustos 2007) ve 131 (Eylül-Ekim 2007)’inci Sayıları, http://icden.meb.gov.tr/ digeryaziler/IC_DENETIMDE_Hedefler_ve_Beklentiler.pdf (Erişim Tarihi 08.04.2014)
• T.C.BAŞBAKANLIK,http://www.mevzuat.gov.tr/Metin1.Aspx? MevzuatKod=1.5.5018&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch= &Tur=1&Tertip=5&No=5018 (Erişim Tarihi 08.04.2014)
• T.C.MALİYEBAKANLIĞI,http://www.maliye.gov.tr/Kontrol%20Dokmanlar/%C4%B0%C3%A7%20Kontrol%20Nedir. pdf (Erişim Tarihi 10.04.2014)
• BAYKARA, S.Tunahan (2013)“Denetimin İlişkili Olduğu Disiplinler Üzerine Bir Değerlendirme” Sayıştay Başkanlığı Sayıştay Dergisi, Sayı 90, http://dergi.sayistay.gov.tr/icerik/der90m5. pdf (Erişim Tarihi 10.04.2014)
• YÖRÜKER, Sacit (2004) “Başka Ülke Örnekleri Temelinde Kontrol, Denetim, Teftiş ve Soruşturma:Kavramsal Bir Çer- çeve” TESEV Denetim Çalıştayı İkinci Toplantısı, http://www. sayistay.gov.tr/yayin/elek/elekicerik/sbn55KavramsalCerceveTeblig.pdf (Erişim Tarihi 10.04.2014)
• GÜRKAN, Nazmi Zarifi (2009) “Türk Kamu Mali Yönetiminde İç Denetim Ve İç Denetim Algısı” Süleyman Demirel Üniversitesi, Maliye Bölümü Yüksek Lisans Tezi, http://eprints.sdu. edu.tr/690/1/TS00766.pdf (Erişim Tarihi 10.04.2014)
• OKUR, Yaşar (2010)“Türkiye’de Teftiş ve İç Denetim: Kavramlar, Beklentiler ve Hayatla Yüzleşme” Maliye Dergisi, Sayı 158, http://dergiler.sgb.gov.tr/calismalar/maliye_dergisi/yayinlar/ md/158/30.YaSar.OKUR.pdf (Erişim Tarihi 10.04.2014)
• T.C. DIŞ İŞLERİ BAKANLIĞI, http://www.mfa.gov.tr/iktisadi-isbirligi_ve-gelisme-teskilati-_oecd_.tr.mfa (Erişim Tarihi 09.04.2014)
• OECD, http://www.oecd.org/about/membersandpartners/ (Erişim Tarihi 09.04.2014)
• T.C. DIŞ İŞLERİ BAKANLIĞI, http://www.mfa.gov.tr/iktisadi-isbirligi_ve-gelisme-teskilati-_oecd_.tr.mfa (Erişim Tarihi 09.04.2014)
• PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ, http://www.pau.edu.tr/icdenetim/tr/sayfa/ic-denetim-tarihcesi (Erişim Tarihi 14.04.2014)
• GÖNÜLAÇAR, Şener (2008) “Türk Kamu Yönetiminde İç Denetim” http://icden.meb.gov.tr/digeryaziler/Turk_kamu_yonetiminde_ic_denetim_2008.pdf (Erişim Tarihi 10.04.2014)
• SOYLU, Hüseyin (2010) “İç Denetimin Yeni Bir Yaklaşım Olarak Kamu Sektöründe Uygulanması Ve Mevcut Uygulamaların, Verimlilik Ve Başarısı: Türkiye Örneği” Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Muhasebe-Finansman Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi
• MALLI, İsmail (2013) “Kamu Mali Yönetiminde İç Denetimin Önemi Ve Farklı Ülkelerde Uygulanan İç Denetim Modellerinin Karşılaştırılması” Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitü- sü Dış Ticaret Eğitimi Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi
• UZUNAY, Vildan (2008) “AB (12) Ülkelerinde Kamu İç Mali Kontrol Yaklaşımı Çerçevesinde Kurulan Merkezi Uyumlaş- tırma Birimleri” İç Kontrol Merkezi Uyumlaştırma Dairesi İç Kontrol Bülteni Sayı 1 http://kontrol.bumko.gov.tr/Eklenti/6851,uzunay-v-ab-12- ulkelerinde-kamu-ic-mali-kontrol-kavrami-.pdf?0 (Erişim Tarihi 11.04.2014)
• T.C. İÇ İŞLERİ BAKANLIĞI, http://icdenetim.icisleri.gov.tr/default_B0.aspx?content=61 (Erişim Tarihi 14.04.2014)
• ÖRENAY, Hami (2010)“Kamu İç Mali Kontrol Sistemi (Kimk) Ve Türkiye Uygulaması” Sayıştay Denetçileri Derneği Dış Denetim Dergisi Temmuz Agustos Eylül 2010 Sayısı http://www. sayder.org.tr/e-dergi-kamu-ic-mali-kontrol-sistemi-kimk-veturkiye-uygulamasi-1-17.pdf (Erişim Tarihi 14.04.2014)
• TEK, Zuhal; ÇETİNKAYA, E.Mert (2004)“İç Denetim” Büt- çe Dünyası Dergisi, Sayı 20 http://kontrol.bumko.gov.tr/ Eklenti/6850,tek-z-cetinkaya-e-ic-denetim.pdf?0 (Erişim Tarihi 14.04.2014)
• ŞAHİN, Fatih (2011)“5018 Sayılı Kanun Kapsamında Türkiye İstatistik Kurumu’nda İç Kontrol Sisteminin Geliştirilmesi İçin Bir Ararştırma” Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu Uzmanlık Tezi.
• ARCAGÖK, M.Sait(Çev.); YÖRÜK, Bahadır (Çev.) “Yönetim Kontrolü/İç Kontrol”, Public Expenditure Management Manual for Europe (2003), Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD), Paris. http://kontrol.bumko. gov.tr/Eklenti/6823,arcagok-msait-yoruk-bahadir-yonetimkontrolu-ic-kontrol.pdf?0 (Erişim Tarihi 11.04.2014)
• KORKMAZ, Zühal (2011)“Coso İç Kontrol Standartları Ve Türkiye Uygulaması” Mali Hizmetler Uzmanlığı Araştırma Raporu,
• T.C. Çevre Ve Şehircilik Bakanlığı Strateji Geliştirme Baş- kanlığı, Ankara http://www.csb.gov.tr/db/strateji/editordosya/ZuhalKORKMAZ-
• COSO_Ic_Kontrol_Standartlari_ve_Turkiye_Uygulamasi.pdf (Erişim Tarihi 16.04.2014) İÇ DENETİM MERKEZİ, http://www.icdenetimmerkezi. com/bilgibankasi_det.php?mn=1&p=1063 (Erişim Tarihi 16.04.2014)
• OECD (2011) “Internal Control and Internal Audit:Ensuring Public Sector Integrity and Accountability” http://www.oecd. org/governance/47638204.pdf (Erişim Tarihi 16.04.2014)