DENETİM EVRENİNİN BELİRLENMESİNDE ALTERNATİF BİR YÖNTEM: ANALİTİK HİYERARŞİ PROSESİ

Yıl 2010, Sayı: 4, 8 - 16, 13.07.2016

Enis Ös

Öz

Risk bazlı denetim sürecinin planlama bileşeninin bir parçası olan ve kısıtlı denetim kaynaklarını yönlendirirken alınacak kararları doğrudan etkileyen denetim evreninin belirlenmesi konusunda, İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından yayımlanan Kamu İç Denetiminde Risk Değerlendirme Rehberi’nde “Kümülatif” ve “Göreceli” olmak üzere iki yöntemden söz edilmektedir. Temel olarak, belirlenen faktörlerin önceden tanımlanmış skalalara göre puanlanmasına dayanan bu iki yöntemin benzerlerine yerli ve yabancı çeşitli kaynaklarda da rastlanmaktadır. Bu çalışmada, çoklu kriterlere dayalı karar verme tekniklerinden biri ve bir önceliklendirme aracı olan Analitik Hiyerarşi Prosesinin, denetim evreninin belirlenmesinde kullanılması ele alınacak, Microsoft Excel yardımıyla örnek bir uygulama üzerinden yöntem anlatılacaktır.
Analitik Hiyerarşi Prosesi, kolay kullanılması, ölçülebilir ve
ölçülebilir olmayan kriterleri bir arada ele alabilmesi ve
bünyesinde tutarlılık testini barındırması gibi özellikleriyle
yaygın kullanım alanı bulmuş bir karar verme aracıdır. Bu
çalışmadan da yararlanılarak, farklı kurumlarda, denetim
planlama çalışmalarında rahatlıkla kullanılabilir

Anahtar Kelimeler

Denetim evreninin belirlenmesi, risk bazlı denetim, analitik hiyerarşi prosesi, denetim alanlarının önceliklendirilmesi

Kaynakça

• Griffiths, P. (2005). Risk-based Audit Planning. Risk Based Auditing (1st ed.) (73 – 96). Cornwall: Gower Publishing Limited
• Pickett, K.H.S. (2006). Annual Audit Planning Model. Audit planning: A Risk-Based Approach (1st ed.) (111 – 117). New Jersey: John Wiley & Sons
• Triantaphyllou, E., Mann, S. H. (January 14, 1995). Using the Analytic Hierarchy Process for decision making in engineering applications: some challenges. Retrieved March 01, 2010, from http://www.csc.lsu. edu/trianta/Journal_PAPERS1/AHPapls1.pdf.
• Vahidnia, M. H., Alesheikh, A. Alimohammadi, A., Bassiri, A. Fuzzy analytical hierarchy process in GIS application. Retrieved March 06, 2010, from http://www. isprs.org/proceedings/XXXVII/congress/2_pdf/4_ WG-II-4/15.pdf.
• Güngör, İ., İşler, D. B. (2005). Analitik hiyerarşi yaklaşımı ile otomobil seçimi. 10 Mart 2010, http://iibf.karaelmas.edu.tr/sbd/makaleler/13039245/200501002021033.pdf
• Eleren, A. (2006), Kuruluş yeri seçiminin analitik hiyerarşi süreci yöntemi ile belirlenmesi; deri sektörü örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20, (2):405-419. 8 Aralık 2009, ULAKBİM Sosyal Bilimler Veri Tabanı.
• Defining the Audit Universe. (bt.). 8 Aralık 2009, http://www.jebcl.com/riskdo/riskdo2.htm