Ontological Dilemmas of Transhumanism: An Inquiry into the Mind-Body, Consciousness, and Self Problems

Year 2025, Volume: 13 Issue: 2, 452 - 465, 30.11.2025

Fatımanur Güçlüer , Ruhattin Yazoğlu

https://doi.org/10.33931/dergiabant.1739633

Abstract

This article aims to evaluate the fundamental philosophical problems faced by transhumanist thought-which seeks to transcend the biological and cognitive limits of the human being-from the perspective of philosophy of religion. Transhumanism envisions a future in which the mind-body relationship is redefined, consciousness is transferred to artificial environments, and personal identity is sustained digitally. However, these goals either directly contradict or require a reinterpretation of deep metaphysical debates found in classical philosophy, such as mind-body dualism, the nature of consciousness, and the problem of personal identity. In this context, the human desire for self-transformation should be addressed not only as a technological endeavour but also as an ontological issue. The article revisits these themes particularly in light of contemporary philosophical approaches and questions the ontological and theological implications of humanity’s attempt to transcend its limitations through a form of divine imitation. The study reveals a tension between core issues in the philosophy of religion -such as the immortality of the soul, the origin of consciousness, and the transcendent dimension of the human being- and transhumanist projects. In this framework, although transhumanism has been discussed in the literature for a long time, the need to address not only the technical but also the philosophical and theological aspects of transhumanism constitute a central emphasis of our study.

Keywords

Philosophy of Religion , Transhumanism , Science , Religion , Quantum

Project Number

SDK-2023-12181

Transhümanizmin Ontolojik Açmazları: Zihin-Beden, Bilinç ve Benlik Problemleri Üzerine Bir İnceleme

Abstract

Bu makale, insanın biyolojik ve bilişsel sınırlarını aşma arayışında olan transhümanist düşüncenin, karşı karşıya kaldığı temel felsefî sorunları din felsefesi perspektifinden değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Transhümanizm, zihin-beden ilişkisini yeniden tanımlamayı, bilinci yapay ortamlara aktarmayı ve kişisel kimliği dijital olarak sürdürebilmeyi hedefleyen bir gelecek vizyonu sunar. Ancak bu hedefler, klasik felsefede ruh-beden dualizmi, bilinç fenomeni ve benlik sorunu gibi metafizik tartışmalarla doğrudan çelişen veya onları yeniden yorumlamayı gerektiren bir yapıdadır. Bu bağlamda, insanın kendini dönüştürme arzusu, sadece teknolojik değil, aynı zamanda ontolojik bir mesele olarak ele alınmalıdır. Makalede, özellikle çağdaş filozofların yaklaşımları ışığında bu meseleler yeniden ele alınmakta, insanın tanrısal taklit yoluyla kendi sınırlarını aşmasının, ontolojik ve teolojik sonuçları sorgulanmaktadır. Çalışma, ruhun ölümsüzlüğü, bilincin kaynağı ve insanın aşkın boyutu gibi din felsefesinin temel konularıyla transhümanist projeler arasında bir gerilim olduğunu ortaya koymaktadır. Bu çerçevede, literatürde uzun süredir tartışılmakla beraber, transhümanizmin yalnızca teknik değil, aynı zamanda felsefî ve teolojik yönleriyle de ele alınması gereği, çalışmamızın da merkezî bir vurgusunu oluşturmaktadır.

Keywords

Din Felsefesi , Transhümanizm , Bilim , Din , Kuantum

Ethical Statement

Bu çalışma, birinci yazarın ikinci yazar danışmanlığında Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde 2025 yılında tamamladığı “Transhümanizmde Din ve Ahlak” isimli doktora tezinden üretilmiştir. Bu tez 12181 proje numarasıyla Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmiştir.

Project Number

SDK-2023-12181

References

• Arvas, Serhat. Dijital İşgal ve Transhümanizm. İstanbul: Kudema Yayınları, 2022.
• Aydın, İsmail Hakkı. Beyinler Arası İnternet. İstanbul: Girdap Yayınları, 2021.
• Aydın, İsmail Hakkı. İnsanlığın Geleceği. İstanbul: Girdap Yayınları, 2021.
• Aydın,İsmail Hakkı. Kuantik Çağ. İstanbul: Girdap Yayınları, 2021.
• Blackmore, Susan. Bilinç. çev. Oğuz Akçelik. İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2019.
• Blackmore, Susan. Bilinç Üzerine Konuşmalar. çev. Seda Akbıyık. İstanbul: Küre Yayınları, 2021.
• Bostrom, Nick. “Transhumanist Values”. Journal of Philosophical Research 30 (2005), 3-14.
• Cevizci, Ahmet. Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları, 2021.
• Chalmers, David J. “Facing Up to the Problem of Consciousness”. Journal of Consciousness Studies 2/3 (1995), 200-219.
• Chalmers, David J. “Is The Hard Problem of Consciousness Universal”. Journal of Consciousness Studies 27/5-6, (2020), 227-257.
• Churchland, Patricia S. Brain-Wise: Studies in Neurophilosophy. Cambridge: MIT press, 2002.
• Dağdelen, Cengiz. Post-hüman. Konya: Tılsım Yayınları, 2021.
• Dehaene, Stanislas. Bilinç ve Beyin. çev. Sibel Sevinç. İstanbul: Alfa Yayınları, 2022.
• Descartes, Rene. Duygular Ya Da Ruh Halleri. çev. Çiğdem Dürüşken. İstanbul: Alfa Yayıncılık, 2021.
• Dietrich, Eric. “After The Humans Are Gone”. Douglas Engelbart Keynote Address, North American Computers and Philosophy Conference Rensselaer Polytechnic Institute August 2006 , Journal of Experimental & Theoretical Artificial Intelligence 19/1 (2007), 55–67.
• Dietrich, Eric. “Homo Sapiens 2.0: Why We Should Build The Better Robots of our Nature”. Journal of Experimental & Theoretical Artificial Intelligence 13/4 (2001), 323–328.
• Doğan, Mehtap. Yapay Zekâ ve Bilinç Problemi. İstanbul: Çizgi yayınları, 2020.
• Gürün, O. A. Psikoloji Sözlüğü. İstanbul: İnkılap Yayınevi, 1991.
• Hameroff, Stuart-Penrose,Roger. “Orchestrated Reduction Of Quantum Coherence in Brain Microtubules: A Model For Consciousness”. Mathematics And Computers in Simulation 40/3-4 (1996), 453-480.
• Harari, Yuval Noah. Sapiens, çev. Ertuğrul Genç. İstanbul: Kolektif yayınları, 2015.
• Harmon, Amy. “Hoping to Transcend Death, via Cryonics”. The New York Times (2015), A1-L.
• İmamoğlu, Tuncay-Yazoğlu,Ruhattin. “Bâbertî’nin Bütüncül İnsan Anlayışının Modern Dünyadaki Yeri ve Önemi”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 33 (2010), 35-45.
• İmamoğlu, Tuncay. “Modernizm Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme”. Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4/8 (2017), 1-10.
• James, William. Bilinç Akışı. çev. Celal Türer, Ramazan Yılmaz, Nihat Durmaz. Ankara: Fol Yayıncılık, 2021.
• James, William. The Principles of Psychology. New York: Blackmask Online, 2000.
• Kurzweil, Ray. İnsanlık 2.0. çev. Mine Şengel. İstanbul: Alfa Yayınları, 2021.
• Kurzweil, Ray. “The Singularity is Near”. Ethics and Emerging Technologies (2005), 393-406.
• Lu, Huimin et al., “Brain İntelligence: Go Beyond Artificial İntelligence”, Mobile Networks and Applications 23 (2018), 368-375.
• Searle, John, Zihin Kısa Bir Giriş, çev. Deniz Saraç. İstanbul: Albaraka Yayınları, 2021.
• Schneider, Susan. Yapay Sen. çev. Tülay Tosun, İstanbul: Tellekt Yayınları, 2022.
• Shaffer, Jerome A. Bilinç, Ruh ve Ötesi, çev. Turan Koç. İstanbul: İz Yayıncılık, 1991.
• Tarhan, Nevzat. İnanç Psikolojisi ve Bilim. İstanbul: Timaş Yayınları, 2022.
• Tarlacı, Sultan. Bilinç. İstanbul: Destek Yayınları, 2022.
• Taslaman, Caner. Fıtrat Delilleri. İstanbul: İstanbul Yayınevi, 2020.
• Tegmark, Max. Yaşam 3.0. çev. Ekin Can Göksoy. İstanbul: Pegasus Yayınları, 2021.
• Tononi,Giulio. et al. “Integrated İnformation Theory: From Consciousness To İts Physical Substrate”. Nature Reviews Neuroscience 17/7 (2016), 450-461.
• Torey, Zoltan L. Bilinçli Zihin, çev. Ali Bucak. İstanbul: Pan Yayıncılık, 2019.
• Torseth, Robb. “Who Am I? Personhood and the Self-Defeating Epistemology of Transhumanism”. Technology and Theology (2021), 19-36.
• Tzortzis, Hamza. Hakikatin İzinde. çev. Bilal Tonyalı. İstanbul: Ekin Yayınları, 2022.
• Weir, Ralph Stefan. “The Personal Identity Dilemma for Transhumanism”. Philosophy 99/3 (2024), 351-377.
• Westphal,Jonathan. Zihin-Beden Problemi, çev. Saliha Tuncer Erdem. İstanbul: Pan Yayıncılık, 2020.
• Woolf, Nancy J.-Stuart R., Hameroff. “A Quantum Approach To Visual Consciousness”. Trends in Cognitive Sciences 5/11 (2001), 472-478.