SÜREÇ ODAKLI ÖLÇME-DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİNİN UYGULANMASINDA YAŞANACAK GÜÇLÜKLERE İLİŞKİN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ GÖRÜŞLERİ

Year 2013, Issue: 36, 109 - 129, 01.12.2013

Yasemin ABALI Öztürk Çavuş Şahin

Abstract

Bu çalışmanın amacı; sınıf öğretmeni adaylarının ileriki meslek hayatlarında süreç odaklı ölçme-değerlendirme yöntemlerini uygularken karşılaşabilecekleri güçlüklere ilişkin görüşlerini ortaya koyabilmektir. Çalışma, nitel araştırma desenlerinden durum çalışması esas alınarak yürütülmüş ve verilerin toplanmasında, yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2012-2013 eğitim-öğretim yılında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nde “Ölçme ve Değerlendirme” dersini almış olan 35 sınıf öğretmeni adayı  (3.sınıf) oluşturmaktadır. Görüşmelerden elde edilen veriler araştırmacılar tarafından ayrı ayrı içerik analizi yapılarak temalar oluşturulmuş ve birbirine benzeyen cevaplar bütünleştirilerek cevaplar ana temalar altında toplanmıştır. Araştırmanın güvenirlik hesaplaması için Miles ve Huberman’ın (1994) önerdiği güvenirlik formülü (güvenirlik = görüş Birliği / (görüş birliği + görüş ayrılığı) kullanılmış ve araştırmanın güvenirliği %80 olarak hesaplanmıştır. Elde edilen bulgulara göre; öğretmen adayları, süreç odaklı ölçme-değerlendirme yöntemlerini uygularken karşılaşabilecekleri güçlükleri veliden, kendilerinden (öğretmenden), öğrenciden , okulun imkanları ve idarecilerinden, sınıf ortamından, zaman faktöründen ve sınav sisteminden kaynaklanan güçlükler olarak  ifade etmişlerdir. Çalışma grubunun görüşleri; velilerin yetersiz bilgilerinin ve maddi olarak destek verme konusunda gönülsüz olmalarının, sınıfların kalabalık olmasının, zamanın yeterli olmamasının, okulun teknolojik/maddi imkânlarının yeterli olmamasının süreç odaklı ölçme-değerlendirme yöntemlerini uygulamada problemler yaratacağı şeklindedir.

Keywords

yapılandırmacılık, süreç odaklı ölçme-değerlendirme yöntemleri, sınıf öğretmeni adayları

PRE-SERVICE TEACHERS' VIEWS ON DIFFICULTIES ON IMPLEMENTATION OF PROCESS-ORIENTED ASSESSMENT AND EVALUATION METHODS

Abstract

The aim of this study is to introduce the views of pre-service primary teachers about the problems that they can be faced with while applying process based assessment and evaluation methods in their future experiences. The study was conducted according to the case study design which is one of the qualitative research methods. The data was collected by using semi-structured interview technique. The sample of the study is composed of 35 (15 male, 20 female) pre- service primary teachers (3rd grade) who were taking the ‘Evaluation and Assessment Course’ during the fall semester of 2012-2013 academic year at Çanakkale Onsekiz Mart University. By doing content analysis to the data collected from interviews, themes were composed and similar answers were integrated under main themes. For reliability analysis the formula (reliability = same opinons / (same opinions + different opinions ) proposed by Miles and Huberman (1994) was used and the studies reliability was found as %80. According to the findings, pre-service teachers defined the struggles that they can encounter while applying process based assessment and evaluation methods as the ones stemming from parents, themselves (teachers), students, school facilities, school administrators, classroom environment, time factor and examination system. Pre-service teachers claimed that parents’ inadequate knowledge, reluctance of parents to support money, deficient time, inadequate physical/technological facilities of schools cause problems while applying process based assessment and evaluation methods.

Keywords

constructivism, process based assessment and evaluation methods, pre-service primary teachers

References

• Acat, B. ve Demir, E. (2007). Sınıf Öğretmenlerinin ilköğretim programlarındaki değerlendirme sürecine ilişkin görüşleri. XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
• Airasian, P. W., & Walsh, M. E. (1997). Constructivist cautions. Phi Delta Kappan, 78(6), 444-449.
• Akbayır, S., Baki, A., Baysal, N., Çepni, S. ve Öztürk C. (2006). Öğretenler ve Öğrenenler İçin Ek Açıklamalarla Yeni İlköğretim Programları (1-5. Sınıflar). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Alaz, A. ve Yarar, S. (2009). Ölçme değerlendirme sürecinde sınıf öğretmenlerinin tercihleri ve www.eab.org.tr/eab/oc/egtconf/pdfkitap/pdf/139.pdf
• Anıl, D. ve Acar, M. (2008). Sınıf öğretmenlerinin ölçme değerlendirme sürecinde karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, Aralık, Cilt:V, Sayı:II, 44-61.
• Ayas, A.P. (2005). Kavram öğrenimi. Çepni, S. (Ed.) Kuramdan Uygulamaya Fen ve Teknoloji Öğretimi (65-91), Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Aydoğmuş, A. ve Coşkun Keskin S. (2012). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin süreç odaklı ölçme ve değerlendirme araçlarını kullanma durumları: İstanbul İli Örneği. Mersin Üniversitesi Fakültesi Dergisi, Cilt:8, Sayı:2, Ağustos, ss.110-123
• Bahar, M., Nartgün. Z., Durmuş. S. ve Bıçak, B. (2006). Geleneksel-Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Öğretmen El Kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Baki, A. (2008). Kuramdan Uygulamaya Matematik Eğitimi. Ankara: Harf Yayınları.
• Bayrak, B., ve Erden, A.M. (2007). Fen bilgisi öğretim programının değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 137-154.
• Birgin, O. ve Baki, A. (2012) Sınıf öğretmenlerinin ölçme-değerlendirme uygulama amaçlarının yeni matematik öğretimi programı kapsamında incelenmesi. Education and Science, Vol.37, No.165, ss.152-167
• Cansız Aktaş, M. (2008). Öğretmenlerin Yeni Ortaöğretim Matematik Öğretim Programının Ölçme Değerlendirme Boyutuna Bakışlarının İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü. Trabzon.
• Collins, A. (1992). Portfolios for science education. Science Education, 76, 451-463.
• Çalık, S. (2007). Sınıf öğretmenlerinin yenilenen ilköğretim programlarının ölçme ve değerlendirme süreci hakkındaki düşünceleri üzerine bir araştırma. Erginer, E. (Ed.). XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 2, 323-330. Ankara: Detay.
• De Fina, A.A. (1992). Portfolio Assessment: Getting Started. New York: Scholastic Professional Books.
• Duban, N. ve Küçükyılmaz, E.A. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının alternatif ölçme- değerlendirme tekniklerinin uygulama okullarında kullanımına ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 7(3), 769-784.
• Erdal, H. (2007). 2005 İlköğretim Matematik Programı Ölçme Değerlendirme Kısmının İncelenmesi (Afyonkarahisar İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi. Afyonkarahisar.
• Erdemir, Z. A. (2007). İlköğretim İkinci Kademe Öğretmenlerinin Ölçme ve Değerlendirme Tekniklerini Etkin Kullanabilme Yeterliliklerinin Araştırılması (Kahramanmaraş Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kahramanmaraş.
• Eren Yavuz, K. (2005). Aktif Öğrenme Yöntemleri. Ankara: Ceceli Yayınları.
• Gelbal, S. ve Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135-145.
• Goodrich, H. (1997). Understanding rubrics. Educational Leadership, 54(4), 14-17.
• Gömleksiz, M.N. ve Bulut, D. (2007). Yeni Matematik dersi öğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7, 1, 41-94.
• Gözütok, D., Akgün, Ö.E. ve Karcaoğlu, C., 2005. İlköğretim programlarının öğretmen yeterlilikleri açısından değerlendirilmesi. Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu, 14-16 Kasım, Erciyes Üniversitesi Sabancı Kültür Sitesi, Kayseri, 17-40.
• Güven, S. (2008), Sınıf öğretmenlerinin yeni ilköğretim ders programlarının uygulanmasına ilişkin görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 177 (224–236).
• Hargreaves, A., Earl, L. & Schmidt, M. ( 2002). Perspectives on alternative assessment reform. American Educational Research Journal, 39(1): 69-95.
• Kaptan, F. (2005). Fen ve teknoloji dersi öğretim programıyla ilgili değerlendirme. Eğitimde Yansımalar: VIII, Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu Bildiriler Kitabı, (283–298).
• Karakuş, F. (2010). Ortaöğretim Matematik dersi öğretim programında yer alan alternatif ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarına yönelik öğretmen görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 457-488.
• Karamanoğlu, S. (2006). İlköğretim Öğrencilerinin Fen Başarılarının Değerlendirilmesinde Sorgulama Programının Kullanılması: Portfolyo. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kartallıoğlu, F. (2005). Yeni İlköğretim Programlarının Uygulandığı Pilot Okullardaki Öğretmenlerin Yeni Program ve Pilot Çalışmalar Hakkındaki Görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu, Türkiye.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Koretz, D., Stecher, B., Klein, S., & McCaffrey,D. (1994). The vermont portfolio assessment program: Findings and implications. Education Measurement: Issues and Practice, 13(3), 5-16.
• Korkmaz, H. (2006). Yeni ilköğretim programının öğretmenler tarafından değerlendirilmesi. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Krulick, S. , Rudnick, J. & Milou, E. (2003). Teaching Mathematics in the Middle School. Newyork: Pearson Education.
• Kuran, K. ve Kanatlı, F. (2009). Alternatif ölçme ve değerlendirme teknikleri konusunda sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (12), 209-234.
• Kutlu, Ö., Karakaya, İ. ve Doğan, D., (2008). Öğrenci Başarısının Belirlenmesi. Ankara: Pegem Akademi Yayın.
• Lambdin, D. V. (1993). The NCTM’s 1989 evaluation standards. Recycled ideas whose time has come? In N. L. webb, & A. F. Coxford (Eds.), Assessment in the mathematics classroom. Reston, VA: National Council of Teachers of Mathematics.
• Lustig, K. (1996). Portfolio Assessment: A Handbook For Middle Level Teachers. National Middle School Association, Columbus, Ohio
• Mamur, N. (2011). Görsel sanatlar eğitimi alan öğretmen adaylarının alanlarına yönelik ölçme ve değerlendirme araç ve yaklaşımlarına ilişkin yeterlikleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Yaz, 9(3), 597-626
• Maral, D. Y. (2009). Sınıf Öğretmenlerinin Ölçme ve Değerlendirme Yeterlilik Düzeyleri ve Hizmetiçi Gereksinimleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale
• MEB. (2008). İlköğretim Matematik Dersi 1-5.Sınıflar Öğretim Programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Miles, M. B. & . Huberman A.M (1994). Qualitative Data Analysis : An Expanded Sourcebook. (2nd Edition). Calif. : Sage Publications.
• Orhan, A.T. (2007). Fen Eğitiminde Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yöntemlerinin İlköğretim Öğretmen Adayı, Öğretmen Ve Öğrenci Boyutu Dikkate Alınarak İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özsevgeç. T. (2006). Kuvvet ve hareket ünitesine yönelik 5E modeline göre geliştirilen öğrenci rehber materyalinin etkililiğinin değerlendirilmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 3(2), 36-48.
• Prawat, R. S. (1992). Teachers beliefs about teaching and learning: a constructivist perspective. American Journal of Education, 354-393.
• Romberg, T. A., & Shafer, M. C. (2003). Mathematics in context (MiC)-Prelimery evidence about student outcome. In S. L. Senk & D. R. Thompson (Eds.), Standards-based school mathematics curricula. What are they? What do students learn?,224-250. Lawrence Erlbaum Associates: NJ.
• Ryan, P.J.( l998). Teacher Development and Use of Porffolio Assessment Strategies and The Impact On ınstruction In Mathematics. Doctoral Dissertation. Stanford University School of Educational, Stanford, CA.
• Shavelson R.J. & Baxter, G.P. (1992). What we've learned about assessing hands-on science. Educational Leadership. 49 (8). 20-25.
• Soycan, S.B. (2006). 2005 Yılı İlköğretim 5. Sınıf Matematik Programının Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa, Türkiye
• Subaşı, R. (2006). 2005-2006 Öğretim Yılından İtibaren Uygulanmakta Olan Yapılandırıcı Eğitim Programına Öğretmenlerin Bakışı (İstanbul İli Bağcılar İlçesi Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Şahin, Ç., ve Abalı Öztürk, Y. (2012). Opinions of prospective teachers on alternative assessment-evaluation methods. 15th International Conference- Educatıonal Reform In The 21st Century In Balkan Countrıes, Conference 2012, Bucharest, Romania.
• Şahin, Ç. ve Abalı Öztürk, Y. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının alternatif ölçme- değerlendirme araçlarını kullanma konusunda yeterliliklerine ilişkin görüşleri. XII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, 23-25 Mayıs, Adnan Menderes Üniversitesi, Kuşadası.
• Şenel Çoruhlu, T., Er Nas, S. ve Çepni, S. (2009) Fen ve teknoloji öğretmenlerinin alternatif ölçme-değerlendirme tekniklerini kullanmada karşılaştıkları problemler: Trabzon Örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, Haziran, Cilt:6, 1, 122- 141
• Şimşek, N, (2010). Status of social studies teacher at prımary stages evaluationtools ın the usıng alternatıve measurement. Procedia-Social and Behavioral, Sciences, 2(2), 3368- 3372.
• Temiz, N. (2005). İlköğretim 4. sınıf matematik dersi yeni öğretim programının yansımaları. XIV. Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Torrance, H. & Pryor, J. (2001). Developping formative assessment in the classroom: using action research to explore and modify theory. British Educational Research Journal, 27(5): 615-631.
• Waters, F.H., Smeaton P.S. & Burns, T.G. (2004). Action research in the secondary science classroom: student response to differentiated. Alternatıve Assessment. Amerıcan Secondary Educatıon. 32(3). 89-104. Summer.
• Wiggins, G. (1998). A true test: Toward more authentic and equitable assessment. Phi Delta Kappan, 70 (9). 703-713.
• Windschitl, M. (2002). Framing constructivism in practice as the negotiation of dilemmas: an analysis of the conceptual, pedagogical, cultural, and political challenges facing teachers. Review of Educational Research,72(2), 131-175.
• Yanpar Yelken, T. (2010). Oluşturmacı ölçme ve değerlendirme yaklaşımları. Safran, M. (Ed.). Tarih Nasıl Öğretilir? Tarih Öğretmenleri İçin Özel Öğretim Yöntemleri, 358- 364 İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• Yaşar, Ş. (2005). Sosyal bilgiler programı ve öğretimi. Eğitimde Yansımalar: VIII Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 329–342. Ankara: Sim Matbaası.
• Yayla, G. (2011). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin tecrübeleriyle alternatif ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarına yönelik öz yeterlikleri arasındaki ilişki. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 27-29 April, Antalya-Turkey, siyasal Kitabevi, Ankara, ISBN:978-605-5782-62-7
• Yıldırım A. ve Şimşek H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara:Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, F. ve Karakoç Öztürk, B. (2009). Türkçe dersi öğretim programının ölçme değerlendirme öğesi hakkında öğretmen görüşleri. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (37), 92-108.
• Yıldız, İ. ve Uyanık N. (2004). Matematik eğitiminde ölçme değerlendirme üzerine. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, Mart, 12/1, 97–104.